جازمیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب | |||
| عنوان = جازمیه | |||
| تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام = جازمیه | |||
| نام رایج = | |||
| تاریخ شکل گیری = | |||
| قرن شکل گیری = | |||
| مبدأ شکل گیری = | |||
| موسس = جازم بن علی | |||
| عقیده =1.ملاک ایمان و کفر بندگان، لحظات پایانی عمر است. 2. استطاعت قبل از فعل معنا ندارد، بلکه استطاعت همواره همراه فعل است. 3. آفریدگاری جز خداوند نیست و جز اراده او اراده دیگری وجود ندارد. | |||
}} | |||
'''جازمیه''' شاخه‌ای از فرقه «[[خوارج|خوارج»]]<nowiki/>اند. نام این فرقه در برخی از منابع، حازمیه و در برخی دیگر «جازمیه» آمده است. | |||
==پیشینه== | == پیشینه == | ||
«جازمیه» اصحاب «[[جازم بن علی|جازم بن علی]]» و در کتاب التعریفات [[میر‌سید‌شریف جرجانی]] پیروان [[جذم بن عاصم]] شناخته و با «[[شعیبیه|شعیبیه]]» هم‌داستان شدند. | |||
==اعتقادات== | == اعتقادات == | ||
[[عبدالقاهر بغدادی|عبدالقاهر بغدادی]] مینویسد که بیشتر «[[عجارده]]» سیستان، پای‌بند این آیین‌اند و درباره [[قضا و قدر|قدر]]، استطاعت و اراده خداوند مطابق با روش [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] رفتار می‌کنند و معتقدند که آفریدگاری جز خداوند نیست و جز اراده او اراده دیگری وجود ندارد. همچنین از نظر آنان، استطاعت قبل از فعل معنا ندارد، بلکه استطاعت همواره همراه فعل است<ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 135 با ویرایش و اصلاح عبارات </ref>. | |||
معتقدند که خداوند | جازمیه به‌سبب داشتن این عقاید، دو فرقه دیگر از عجارده یعنی [[میمونیه]] و [[حمزیه]] را که در باب قدر و استطاعت مخالف ایشان و هم عقیده با [[معتزله]] بودند [[تکفیر]] کردند<ref>عبدالقاهر بن طاهر بغدادی، الفرق بین الفرق، ص۹۵-۹۶، چاپ محمد محیی الدین عبدالحمید، قاهره، مکتبه محمدعلی صبیح و اولاده، (بی تا)</ref> .<ref>عبدالقاهر بن طاهر بغدادی، الفرق بین الفرق، ص۹۸، چاپ محمد محیی الدین عبدالحمید، قاهره، مکتبه محمدعلی صبیح و اولاده، (بی تا). </ref>. | ||
== شاخصه‌های ایمان و کفر == | |||
در نگاه جازمیه، ملاک [[ایمان]] و [[کفر]] بندگان لحظات پایانی عمر است. آنها معتقدند که خداوند بندهای را دوست دارد که به او ایمان آورد اگر‌چه بیشتر زندگانی‌اش را در کفر گذرانده باشد. اما اگر بندهای در پایان عمر خود به کفر گراید، اگر‌چه بیشتر زندگانی‌اش را به ایمان سپری کرده باشد، اما نزد خداوند [[کافر]] خواهد بود<ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 135 با ویرایش و اصلاح عبارات </ref> .<ref>علی بن اسماعیل اشعری، مقالات الاسلامیّین و اختلاف المصلّین، چاپ محمد محیی الدین عبدالحمید، قاهره ۱۳۶۹ـ۱۳۷۳/ ۱۹۵۰ـ۱۹۵۴.</ref>.<ref>محمد بن عبدالکریم شهرستانی، کتاب الملل و النحل، ج۱، ص۱۱۸، چاپ محمد بن فتح اللّه بدران، قاهره (۱۳۷۵/۱۹۵۶)، چاپ افست قم ۱۳۶۷ ش.</ref>.<ref>محمد بن عمر فخررازی، اعتقادات فرق المسلمین و المشرکین، ص۶۰، پانویس ۴، چاپ عبدالرؤوف سعد و مصطفی هواری، قاهره ۱۳۹۸/۱۹۷۸.</ref>. | |||
این رأی به نظر اهل‌سنت در خصوص «[[موافات]]» در ایمان و کفر، نزدیک است<ref>عامر نجار، الخوارج، عقیده و فکراً و فلسفه، ج۱، ص۶۱، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.</ref>. بر اساس قول به موافات، اگر فردی فقط در دوره‌ای از حیات خود به خدا ایمان داشته باشد، هنگام [[مرگ]] با ایمان از دنیا خواهد رفت و برعکس، اگر کسی به حالت کفر بمیرد معلوم می‌شود که در هیچ دوره‌ای از زندگیش مؤمن نبوده است.<ref>محمد بن محمد مفید، اوائل المقالات، ج۱، ص۸۳، چاپ ابراهیم انصاری زنجانی خوئینی، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۳.</ref>. | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[خوارج]] | |||
* [[تکفیر]] | |||
* [[مرگ]] | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
{{فرق و مذاهب}} | |||
[[رده:فرق و مذاهب]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۰۶
| جازمیه | |
|---|---|
 | |
| نام | جازمیه |
| موسس | جازم بن علی |
| عقیده | 1.ملاک ایمان و کفر بندگان، لحظات پایانی عمر است. 2. استطاعت قبل از فعل معنا ندارد، بلکه استطاعت همواره همراه فعل است. 3. آفریدگاری جز خداوند نیست و جز اراده او اراده دیگری وجود ندارد. |
جازمیه شاخه‌ای از فرقه «خوارج»اند. نام این فرقه در برخی از منابع، حازمیه و در برخی دیگر «جازمیه» آمده است.
پیشینه
«جازمیه» اصحاب «جازم بن علی» و در کتاب التعریفات میر‌سید‌شریف جرجانی پیروان جذم بن عاصم شناخته و با «شعیبیه» هم‌داستان شدند.
اعتقادات
عبدالقاهر بغدادی مینویسد که بیشتر «عجارده» سیستان، پای‌بند این آیین‌اند و درباره قدر، استطاعت و اراده خداوند مطابق با روش اهل سنت رفتار می‌کنند و معتقدند که آفریدگاری جز خداوند نیست و جز اراده او اراده دیگری وجود ندارد. همچنین از نظر آنان، استطاعت قبل از فعل معنا ندارد، بلکه استطاعت همواره همراه فعل است[۱]. جازمیه به‌سبب داشتن این عقاید، دو فرقه دیگر از عجارده یعنی میمونیه و حمزیه را که در باب قدر و استطاعت مخالف ایشان و هم عقیده با معتزله بودند تکفیر کردند[۲] .[۳].
شاخصه‌های ایمان و کفر
در نگاه جازمیه، ملاک ایمان و کفر بندگان لحظات پایانی عمر است. آنها معتقدند که خداوند بندهای را دوست دارد که به او ایمان آورد اگر‌چه بیشتر زندگانی‌اش را در کفر گذرانده باشد. اما اگر بندهای در پایان عمر خود به کفر گراید، اگر‌چه بیشتر زندگانی‌اش را به ایمان سپری کرده باشد، اما نزد خداوند کافر خواهد بود[۴] .[۵].[۶].[۷].
این رأی به نظر اهل‌سنت در خصوص «موافات» در ایمان و کفر، نزدیک است[۸]. بر اساس قول به موافات، اگر فردی فقط در دوره‌ای از حیات خود به خدا ایمان داشته باشد، هنگام مرگ با ایمان از دنیا خواهد رفت و برعکس، اگر کسی به حالت کفر بمیرد معلوم می‌شود که در هیچ دوره‌ای از زندگیش مؤمن نبوده است.[۹].
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 135 با ویرایش و اصلاح عبارات
- ↑ عبدالقاهر بن طاهر بغدادی، الفرق بین الفرق، ص۹۵-۹۶، چاپ محمد محیی الدین عبدالحمید، قاهره، مکتبه محمدعلی صبیح و اولاده، (بی تا)
- ↑ عبدالقاهر بن طاهر بغدادی، الفرق بین الفرق، ص۹۸، چاپ محمد محیی الدین عبدالحمید، قاهره، مکتبه محمدعلی صبیح و اولاده، (بی تا).
- ↑ محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 135 با ویرایش و اصلاح عبارات
- ↑ علی بن اسماعیل اشعری، مقالات الاسلامیّین و اختلاف المصلّین، چاپ محمد محیی الدین عبدالحمید، قاهره ۱۳۶۹ـ۱۳۷۳/ ۱۹۵۰ـ۱۹۵۴.
- ↑ محمد بن عبدالکریم شهرستانی، کتاب الملل و النحل، ج۱، ص۱۱۸، چاپ محمد بن فتح اللّه بدران، قاهره (۱۳۷۵/۱۹۵۶)، چاپ افست قم ۱۳۶۷ ش.
- ↑ محمد بن عمر فخررازی، اعتقادات فرق المسلمین و المشرکین، ص۶۰، پانویس ۴، چاپ عبدالرؤوف سعد و مصطفی هواری، قاهره ۱۳۹۸/۱۹۷۸.
- ↑ عامر نجار، الخوارج، عقیده و فکراً و فلسفه، ج۱، ص۶۱، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
- ↑ محمد بن محمد مفید، اوائل المقالات، ج۱، ص۸۳، چاپ ابراهیم انصاری زنجانی خوئینی، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۳.
