ثمامیه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
جز (جایگزینی متن - 'می دارد' به 'می‌دارد')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ثمامیه‏''' منشعب از فرقه [[معتزله]] و از پیروان «ثمامة بن اشرس نمیرى» هستند.
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب
| عنوان = ثمامیه
| تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام =ثمامیه 
| نام رایج =
| تاریخ شکل گیری = 3  ق
| قرن شکل گیری =
| مبدأ شکل گیری =
| موسس =ثمامة بن اشرس نمیری
| عقیده = پیرو عقاید معتزلیان 
}}
'''ثمامیه‏''' منشعب از فرقه [[معتزله]] و از پیروان «ثمامة بن اشرس نمیری» هستند.


==موسس فرقه==  
==موسس فرقه==  
موسس این فرقه شخصی به نام ثمامه به ضمّ ثاء <ref>ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الانساب، ج 1، ص 242</ref> از بندگان آزاد کرده بنی نمیر بود که در روزگار [[مأمون]]، [[معتصم]] و [[واثق]]، پیشواى «[[قدریه|قدریه]]» به شمار مى ‏رفت و در نزد ایشان گرامى بود. <ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 131
موسس این فرقه شخصی به نام ثمامه به ضمّ ثاء<ref>ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الانساب، ج 1، ص 242.</ref>، از بندگان آزاد کرده بنی‌نمیر بود که در روزگار [[مأمون]]، [[معتصم]] و [[واثق عباسی]]، پیشوای «[[قدریه|قدریه]]» به شمار می‌رفت و در نزد ایشان گرامی بود<ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 131.</ref>.
</ref>


==شخصیت شناسی==
==شخصیت‌شناسی==
ابن المرتضى در کتاب «[[المنیة و الامل|المنیة و الامل]]» نام او را ابوعبداللّه احمد بن ابى داوود ثمامة بن اشرس مکنى به ابومعین نمیرى و در طبقه هفتم از «[[معتزله]]» آورده و می گوید که او در علم و ادب در عصر خود یکتا بود. وى از شاگردان [[ابوالهذیل علّاف|ابوالهذیل علّاف]] به شمار مى‏ رفت. <ref>محمد جواد مشکور،فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 131
ابن‌المرتضی در کتاب «[[المنیة و الامل|المنیة و الامل]]» نام او را ابوعبداللّه احمد بن ابی داوود ثمامة بن اشرس مکنی به ابومعین نمیری و در طبقه هفتم از «[[معتزله]]» آورده و می‌گوید که او در علم و ادب در عصر خود یکتا بود. وی از شاگردان [[ابوالهذیل علّاف|ابوالهذیل علّاف]] به شمار می‌رفت<ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 131.</ref>.
</ref>


==اعتقادات==
==اعتقادات==
ثمامه چون خودش معتزلی بود، عقاید معتزلیان را نزد [[مامون عباسی]] تبلیغ می کرد و می گفت که خداوند چون در افعال بندگانش دخالت نمی کند پس آنان نسبت به افعال شان مجبور نیستند و همچنین آنان را از کفر باز نمی‌دارد. معتقد است آدمیان مثل جانوران هیچ تکلیفی ندارند به همین دلیل [[زندیقان|زندیقان]]، عوام، [[دهریه|دهریه]] و ترسایان در روز [[قیامت]] خاک خواهند شد و کودکى که در همان کودکی بمیرد و چون تکیلفی نسبت به شناخت خدا ندارد سزاوار کیفر نیست و در قیامت به صورت خاک در خواهد آمد. همچنین معتقد بود اسیر گرفتن در سرای [[اسلام]] حرام است. زیرا در نزد او اسیر هرگاه آقاى خود را نشناسد، او را نافرمانی می کند. گناه کار کسى است که به ناچار پرودگار خود را بشناسد و سپس وی را نافرمانی وانکار کند.[[مسلم بن قتیبه|مسلم بن قتیبه]] در کتاب «مختلف الحدیث» نوشته است که ثمامه بن اشرس در روز جمعه مردمی را می بیند که از بیم آن که به نماز جمعه نرسند با شتاب به سوی مسجد می دوند، او با دیدن این صحنه رو به دوستش می کند و می گوید آن خران و گاوان را بنگر. پس از آن گفت ببین این مرد تازى با مردمان چه کرده است. [[عبدالکریم شهرستانى]] می گوید که ثمامه جامع بین سخافت دین و خلاعت نفس بود و مى گفت که فاسق هرگاه بدون توبه بمیرد در آتش جاودان خواهد ماند. و نیز معتقد بود که استطاعت همان سلامت و صحت اعضا و خالى بودن از آفات پیش از فعل است و معرفت متولد از نظر است و آن فعلى است که مانند سایر متولدات فاعلی ندارد. به عقیده او، همه معارف ضرورى است و کسى که ناچار به معرفت خدا نباشد، مأمور بدان نیست بلکه مانند دیگر حیوانات براى عبرت و بیگارى آفریده شده است. وی در باره انسان می گوید که او را فعلى جز اراده نیست و چیزهاى دیگر پدیده‏ اى است که براى آن پدیدآورنده ‏اى نمى ‏باشد. [[ابن راوندى]] نقل می کند که از نگاه ثمامه عالم از جهت طبیعت فعل خداوند است و این همان قولى است که فلاسفه به آن معتقدند.
ثمامه چون خودش معتزلی بود، عقاید معتزلیان را نزد [[مامون عباسی]] تبلیغ می‌کرد و می‌گفت که خداوند چون در افعال بندگانش دخالت نمی‌کند پس آنان نسبت به افعال شان مجبور نیستند و همچنین آنان را از کفر باز نمی‌دارد. معتقد است آدمیان مثل جانوران هیچ تکلیفی ندارند به همین دلیل [[زندیقان|زندیقان]]، عوام، [[دهریه|دهریه]] و ترسایان در روز [[قیامت]] خاک خواهند شد و کودکی که در همان کودکی بمیرد و چون تکیلفی نسبت به شناخت خدا ندارد سزاوار کیفر نیست و در قیامت به صورت خاک در خواهد آمد. همچنین معتقد بود اسیر گرفتن در سرای [[اسلام]] حرام است. زیرا در نزد او اسیر هرگاه آقای خود را نشناسد، او را نافرمانی می‌کند. گناه کار کسی است که به ناچار پرودگار خود را بشناسد و سپس وی را نافرمانی وانکار کند. [[مسلم بن قتیبه|مسلم بن قتیبه]] در کتاب «مختلف الحدیث» نوشته است که ثمامه بن اشرس در روز جمعه مردمی را می‌بیند که از بیم آن‌که به [[نماز جمعه]] نرسند با شتاب به سوی مسجد می‌دوند، او با دیدن این صحنه رو به دوستش می‌کند و می‌گوید آن خران و گاوان را بنگر. پس از آن گفت ببین این مرد تازی با مردمان چه کرده است. [[عبدالکریم شهرستانی|عبدالکریم شهرستانی]] می‌گوید که ثمامه جامع بین سخافت دین و خلاعت نفس بود و می‌گفت که فاسق هرگاه بدون توبه بمیرد در آتش جاودان خواهد ماند و نیز معتقد بود که استطاعت همان سلامت و صحت اعضا و خالی بودن از آفات پیش از فعل است و معرفت متولد از نظر است و آن فعلی است که مانند سایر متولدات فاعلی ندارد. به عقیده او، همه معارف ضروری است و کسی که ناچار به معرفت خدا نباشد، مأمور بدان نیست بلکه مانند دیگر حیوانات برای عبرت و بیگاری آفریده شده است. وی درباره انسان می‌گوید که او را فعلی جز اراده نیست و چیزهای دیگر پدیده‏‌ای است که برای آن پدیدآورنده ‌ای نمی‌باشد. [[ابن راوندی|ابن راوندی]] نقل می‌کند که از نگاه ثمامه عالم از جهت طبیعت فعل خداوند است و این همان قولی است که فلاسفه به آن معتقدند.


==پانویس==
==پانویس==  
{{پانویس}}


<references />
{{فرق و مذاهب}}


[[رده: فرق و مذاهب]]
[[رده:فرق و مذاهب]]
[[رده: کلام ]]
[[رده: مذاهب کلامی ]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۰۶

ثمامیه
نامثمامیه
تاریخ شکل گیری3 ق، ۳ ش‌، ۶۲۴ م
موسسثمامة بن اشرس نمیری
عقیدهپیرو عقاید معتزلیان

ثمامیه‏ منشعب از فرقه معتزله و از پیروان «ثمامة بن اشرس نمیری» هستند.

موسس فرقه

موسس این فرقه شخصی به نام ثمامه به ضمّ ثاء[۱]، از بندگان آزاد کرده بنی‌نمیر بود که در روزگار مأمون، معتصم و واثق عباسی، پیشوای «قدریه» به شمار می‌رفت و در نزد ایشان گرامی بود[۲].

شخصیت‌شناسی

ابن‌المرتضی در کتاب «المنیة و الامل» نام او را ابوعبداللّه احمد بن ابی داوود ثمامة بن اشرس مکنی به ابومعین نمیری و در طبقه هفتم از «معتزله» آورده و می‌گوید که او در علم و ادب در عصر خود یکتا بود. وی از شاگردان ابوالهذیل علّاف به شمار می‌رفت[۳].

اعتقادات

ثمامه چون خودش معتزلی بود، عقاید معتزلیان را نزد مامون عباسی تبلیغ می‌کرد و می‌گفت که خداوند چون در افعال بندگانش دخالت نمی‌کند پس آنان نسبت به افعال شان مجبور نیستند و همچنین آنان را از کفر باز نمی‌دارد. معتقد است آدمیان مثل جانوران هیچ تکلیفی ندارند به همین دلیل زندیقان، عوام، دهریه و ترسایان در روز قیامت خاک خواهند شد و کودکی که در همان کودکی بمیرد و چون تکیلفی نسبت به شناخت خدا ندارد سزاوار کیفر نیست و در قیامت به صورت خاک در خواهد آمد. همچنین معتقد بود اسیر گرفتن در سرای اسلام حرام است. زیرا در نزد او اسیر هرگاه آقای خود را نشناسد، او را نافرمانی می‌کند. گناه کار کسی است که به ناچار پرودگار خود را بشناسد و سپس وی را نافرمانی وانکار کند. مسلم بن قتیبه در کتاب «مختلف الحدیث» نوشته است که ثمامه بن اشرس در روز جمعه مردمی را می‌بیند که از بیم آن‌که به نماز جمعه نرسند با شتاب به سوی مسجد می‌دوند، او با دیدن این صحنه رو به دوستش می‌کند و می‌گوید آن خران و گاوان را بنگر. پس از آن گفت ببین این مرد تازی با مردمان چه کرده است. عبدالکریم شهرستانی می‌گوید که ثمامه جامع بین سخافت دین و خلاعت نفس بود و می‌گفت که فاسق هرگاه بدون توبه بمیرد در آتش جاودان خواهد ماند و نیز معتقد بود که استطاعت همان سلامت و صحت اعضا و خالی بودن از آفات پیش از فعل است و معرفت متولد از نظر است و آن فعلی است که مانند سایر متولدات فاعلی ندارد. به عقیده او، همه معارف ضروری است و کسی که ناچار به معرفت خدا نباشد، مأمور بدان نیست بلکه مانند دیگر حیوانات برای عبرت و بیگاری آفریده شده است. وی درباره انسان می‌گوید که او را فعلی جز اراده نیست و چیزهای دیگر پدیده‏‌ای است که برای آن پدیدآورنده ‌ای نمی‌باشد. ابن راوندی نقل می‌کند که از نگاه ثمامه عالم از جهت طبیعت فعل خداوند است و این همان قولی است که فلاسفه به آن معتقدند.

پانویس

  1. ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الانساب، ج 1، ص 242.
  2. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 131.
  3. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 131.