نتایج جستجو

است. شیعیان، فرق اهل سنت و ... نیز در این شهر سکونت دارند. پیروان ادیان و مذاهب دارای مراکز مذهبی خاص خود هستند، مساجد شیعیان و مساجد اهل سنت، کلیساهای مسیحیان،

فرقه شیعه دوازده امامی منتسب به جعفری نیز در اصول اسلامی هیچ اختلاف با فرق اهل سنت و جماعت ندارد و اختلاف در فروعات است. [ii] او به یک جامعه اسلامی کثرت‌گرا

بغداد زاده شد؛ پدر و مادرش از ساکنان مرو بودند. مکتب فقه حنبلی، یکی از فرق اربعه اهل سنت است. مذهب حنبلی پس از مرگ وی به وسیلهٔ شاگردانش ایجاد شد. این مکتب

بر سبیل خلیفگی و نیابت از پیغمبر». حقیقت امامت نزد اهل سنت، با آن چه نزد شیعه است فرق دارد. اهل سنت به امام به عنوان رئیس یک دولت نگاه می‌کنند که مردم

داشته‌اند. در شبستان مسجد اموى چهار محراب قرار دارد که هر یک مخصوص یکى از فرق چهارگانه اهل سنت است. یکى از آنها در وسط و دو محراب دیگر در سمت راست آن و محرابى نیز

می‌شوند، یکی از آنها اهل نجات و دیگران اهل آتش‌اند. سؤال شد، اهل نجات کدام‌اند؟! فرمود:«اهل السنة و الجماعة» ،باز پرسیده شده، سنت و جماعت چیست؟ فرمود:

مذهب شیعه همچون مذهب اهل سنت منابع استنباط احکام فقهی قرآن، سنت، عقل و اجماع است. البته برخلاف اهل‌سنت، علاوه‌ بر سنت‌ پیامبر، سنت امامان یعنی رفتار و گفتارشان

مذهب مالکی یکی از مذاهب چهارگانه فقهی اهل سنت است. مؤسس این مذهب، مالک بن اَنَس از طبقه سوم فقیهان تابعی مدینه است. او حدود سال‎های ۹۰ تا ۹۷ متولد شد،

شاخه‌های مذاهب فقهی اهل سنت است و موسس آن ابوحنیفه نعمان بن ثابت از ائمه چهارگانه اهل‌سنت می‌باشد. این مذهب فقهی در بین مذاهب چهارگانه اهل سنت بیشترین پیرو را

اهل‌الاهواء به فرقه‌هایی می‌گویند که در عقاید دینی و شرعی با عامه اهل سنت مخالف‌اند. اهواء جمع هوی و به معنای میل و خواهش نفسانی است. اهل‌الاهواء در اصطلاح

اکابر علمای سنت و جماعت هستند که هر کدام کتابی را درباره احادیث نبویه تألیف کرده‌‏اند که مجموع آنها به «صحاح سبعه» معروف و محل اعتماد همه اهل سنت می‏‌باشد

است، به مُلایی معروف شده است. ابونعیم گرایشات شیعی داشته، ولی در تراجم اهل سنت به‌طور کامل توثیق شده است. وی در سال 219 هجری‌قمری از دنیا می‌رود. وی استاد

امام اهل سنت و جماعت، محمد رئوف توکلی 3- تاریخ فرق اسلامی، حسین صابری 4- الا ئمة الاربعة، احمد الشر باصی 5- تحقیق در تاریخ و فلسفه مذاهب اهل سنت، یوسف

نزوی بوده است. اولین کسی که از اهل عمان مسلمان شد مازن بن غضوبه می‌باشد یکسال پس از اسلام آوردن مازن، گروه دیگری از اهل عمان به نزد پیامبر رفتند و اسلام

اهل سنت بدون ذکر منبعی به هشام‌بن‌سالم این قول را منسوب کردند که: «خداوند صورت انسانی دارد.». مشکور. محمد جواد. فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان

تنزیلیه ‏همان اهل سنت و جماعت‌اند که قائل به ظاهر قرآن و تنزیل می‌باشند. بر خلاف تأویلیه که از فرقه‌های شیعه به‌شمار می‌‏روند و قائل به تأویل قرآن و تقدیم

که اسلام به معنای سنت است و از لوازم سنت، همراهی با جماعت می‌باشد که پایه اصلی آن صحابه پیامبر صلوات الله علیه است که به نام اهل سنت و جماعت نامیده می‌شوند

احکام را «قرآن» و «سنت» و «اجماع» و «عقل» می‌دانند و اخباری‌ها فقط «کتاب» و «سنت» را مدرک احکام دانسته‏‌اند و مدرکیت کتاب را نیز به ضمیمه سنت و با تفسیر وارد

کلاب از متکلمین اهل سنت در عصر مأمون عباسی بوده و در عقاید خویش به طور کامل از احمد بن حنبل پیروی نکرده است. وی در بیشتر امور با اهل سنت هم عقیده بوده است

نیز امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) را بر سایر خلفا افضل بدانند. اهل سنت و جماعت، عموم فرق شیعه را به سبب این که خلفای سه ‏گانه را ترک نمودند «رافضه» می‏‌خوانند

جوزی، ص41 فرق الشیعة، حسن بن موسی نوبختی، ص46 المقالات و الفرق، سعد اشعری، ص64 / هفتاد و سه ملت، ص 40 سوره مائده، آیه 33 محمد جواد مشکور، تاریخ فرق اسلامی،

آن بیفزایند و مثلا آن را دو رکعت یا بیشتر کنند، زیرا مخالف سنت است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم،

عطائیه‏ از مذاهب بائده (فراموش شده) فقهى اهل سنت و جماعت و منسوب شخصی به نام به عطاء‌بن‌ابى‌ریاح (رباح) است. وی فقیهی تابعی از فقها، مفسرین و محدثین طبقه

خطبا و متکلمان «معتزله» و واعظ اهل بصره بود. آنان می‏‌گفتند: کسی شایسته امامت است که به آن کار برخیزد و دانای به کتاب خدا و سنت پیامبر (صلی الله علیه و آله)

مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 159 با ویرایش و دخل و تصرف در عبارات مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان

اصول با اهل سنت موافق هستند. توجه به این نکته لازم است که اگر امور شریعت را به معنای فروع احکام بدانیم، می‌توان گفت تقابل این گروه با اهل‌ سنت، همانند

دیگر اسلامی اعم از شیعه، فرق چهارگانه اهل سنت، زیدیه، ظاهریه، ابازیه و دیگران ‏که اصول دین مبین را معتقدند چیست؟ و آیا تکفیر فرق مذبور جایز است یا خیر؟ و

[22] این اختلاف، هم اکنون بین اهل سنت بریلوی و دیوبندیه وجود دارد و در برخی از مجالس همدیگر را تکفیر می‌کنند. اهل سنت بریلوی و دیوبندی در استان سیستان

را می‌توان به دلیل شیوع تفکرات افراطی اهل حدیث در میان اهل سنت و آسیب‌های آن دانست که موجب شد تا متفکران اهل سنت را به سمت پر رنگ شدن مباحث عقلی و در نهایت

فرزندان مخالفان خود را اهل جهنم می‌دانستند. خلف با میمونیه در «قدر» و «استطاعت» و «مشیت خدا»، دچار اختلاف شدند و در این سه مورد پیرو اهل سنت گشتند و خوارج کرمان

اسلام می‌باشند. ابوسلیمان داوود بن‌علی در اصل اهل کاشان ولی متولد کوفه بود و در بغداد ساکن شده ریاست فقهی سنت و جماعت به وی خاتمه یافت. وی دارای تصانیف بسیاری

نسبت به سایر فرقه های اهل سنت تندرو هستند. خلف و سلف همه اهل سنت هستند و فرق این دو این است که خلف بیشتر در تاویل فرو رفتند و اهل تاویل نام گرفتند و سلف

گواراترین چیز است. احمد بن سالم گفت کسب سنت رسول اللّه (ص) و توکل حال او بوده است و از این جهت کسب را برای امت خود سنت قرار داده و از توکل ایشان چیزی نفرموده،

چیزی را بر خود حرام نشماریم. برخی دیگر می‌گفتند که حرام و حلالی که در قرآن و سنت آمده است، مقصود از آنها تبرّای از دشمنان امامان و تولای به ایشان و دوستان

مسلمانان به‌حساب آورد، زیرا آنها از قرآن و سنت هیچ اطلاعی ندارند. سوریه لبنان ابن عربی مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372

«کتاب‌اللّه»، «سنت»، «اجماع» و «عقل» است. در سنت‌ رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)، شیعه احادیثی را می‏‌پذیرد که از صافی عترت یعنی اهل‌بیت رسول‌خدا (صلی

وقتی مردم این احادیث را می‌شنیدند ایشان را تضعیف می‌کردند. برخی از متأخرین اهل سنت هم عقیده دارند که آن قدر مطالب کذب و جعلی از جانب امام صادق (علیه‌السلام)

فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 234 با ویرایش صابری حسین، تاریخ فرق اسلامی، ج2، ص 101 صابری حسین، تاریخ فرق اسلامی،

قبل از فعل باشد یا حین فعل، مکاتب اهل سنت همچون اشاعره و ماتریدیه مباحث مفصلی مطرح کرده‌اند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی،

گروهی خاص‌ و محدودند. در مباحث مربوط به سند احادیث، اگر راویان حدیث از اهل سنت باشند، گفته می‌شود که روایت مذکور از «طرق عامه» به‌دست ما رسیده است و اگر

«قزلباشیه»، «شبک» و «علی‌اللهیان» کرد است. با اینکه بیشتر «بکتاشیه» خود را از اهل سنت و جماعت می‌‏دانند، ولی اعمال و رفتار ایشان بر خلاف آنها است و بلکه به «غلاة»

شیخ آنها اعتقاد دارد اخوان‌المسلمین و سلفیه مسلمان هستند و منهج آنها قرآن و سنت است. تنها اختلاف این است که صوفیه با اختلاط دین و سیاست مخالف است. وی تاکید

واصل‌بن‌عطا و عمرو‌ بن‌عبید در بصره و با دست‌مایه‌هایی از سنت کلامی آن دیار بنا شد. در منابع مربوط به تاریخ فرق، همواره از وجوه افتراق معتزله نسبت به عالمان عصر

آنان در صفات خدا قائل به تشبیه هستند. همین عقیده سبب شد تا سایر فرقه‌های اهل سنت و خوارج این گروه را تکفیر کنند. از دیگر اعتقادات آنان، جواز امامت زنان و

اهل الزیغ (اصحاب الزیغ) از فرق غلات‏ محسوب می‌شوند. این فرقه معتقدند که جبرائیل در امر رسالت خیانت کرده و آن را به قصد عمد از علی بن ابی طالب (ع) گردانیده

ایشان برداشته می‌شود . .. حبیبیه رعایت پنج اصل: خوف ظاهری و باطنی؛ پیروی از سنت؛ عدم اعتنا به‌خلق؛ تسلیم و رضا؛ توکل در شادی و محنت را از پایه‌های اعتقادی

پای‌بند این آیین‌اند و درباره قدر، استطاعت و اراده خداوند مطابق با روش اهل سنت رفتار می‌کنند و معتقدند که آفریدگاری جز خداوند نیست و جز اراده او اراده

شبک به شیعه نزدیک‌تر هستند. داوود چلبی در مقدمه کتاب الشبک باجوران را از اهل سنت دانسته اما به نظر می‌رسد آنها نه شیعه هستند و نه سنی. این فرقه دین و آیینی

فرقه‌های اهل‌ سنت (به جز خوارج و ظاهریه) مورد قبول می‌‏باشد. در بیشتر مسائل فروع فقه، مذهب شیعه امامیه غالبا با یکی از مذاهب‌ اربعه اهل‌ سنت موافق است،

جایز می‌دانند. فقهای خراسان که از اصحاب ابوحنیفه‌‏اند، هماهنگ با اصول مذهب سنت و جماعت هستند، اما بعضی از فقهای عراق در اصول مذهب گرایش معتزلی دارند با این‌حال

مؤالفیه، معتریه، مقابلیه، نهالیه، مبیضّه و داریه از فرق مجبره دانسته شده است مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ چاپ

پیروان خویش را از ترک اشتغالات و امور عادی باز می‌داشت. او برخلاف برخی از اهل تصوف با سؤال و تکدی‌گری مخالفت می‌کرد و از قبول اعاناتی که حکومت وقت برای

اهل فترت‏ گروهی مربوط به شیعه هستند که پس از رحلت امام یازدهم به دوره «فترت» یعنی خالی ماندن زمان از وجود امام قائل شدند. . مشکور. محمد جواد. فرهنگ فرق

ایوبیه‏ از فرق «غلاة» و از یاران جالوت قمی هستند. این فرقه معتقدند که امام انسان کامل است و هرگاه به غایت خود برسد، خداوند در وی حلول می‌کند و او به زبان

واجب است نه فقط عقلاً. در خصوص خلافت و امامت خلفای راشدین جاحظ همان عقیده اهل سنت و جماعت را می‌پذیرد. جاحظ درباره تفضیل ابوبکر بر علی ‌(علیه‌السلام) کتاب

صواکیه‏ از فرقه‌های مربوط به کرّامیه‌اند،. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد؛ نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 303. مقدسی مطهر بن طاهر؛

بساتره‏ شاخه‌ای از فرقه «نصیریه» و از «غلاة» بودند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 101

دراوسه‏ شاخه‌ای از فرقه نصیریه هستند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 192 بدوی دکتر عبدالرحمن، مذاهب

که ایشان به عکس سلیمانیه، عثمان را هم تکفیر نمی‌کنند و به همین جهت نزد اهل سنت محترم هستند. ابوالحسن اشعری می‏‌نویسد: بتریه بر خلاف دیگر فرقه‌های شیعه،

صوارمیه‏ شاخه‌ای از طایفه «نصیریه»اند. مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 303 بدوی، عبدالرحمن، مذاهب‌الاسلامیین،

اعمالشان نور نبوی نتابیده، عملشان باطل است. در طریقت رفاعیه هر چهار مکتب فقهی اهل سنت، حنفیه، مالکیه، حنبلی و شافعی محترم هستند و تفاوتی بین آنها قائل نیستند

بشالوه‏ شاخه‌ای از فرقه «نصیریه» (علویون) هستند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 102 کرد علی

احسائیه‏ از پیروان شیخ احمد احسائی اند. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 35

خرمزجیه‏ از شاخه‌های فرقه «نصیریه»‌اند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 178

باسطیه از شاخه اشاعره‌اند و (کسب) را فریضه می‌دانند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص94

باید همان ربیعیه باشند و «ربیعیه» تصحیف بزیعیه است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 202 .

شاخه‌ای از فرقه‌های مسلمان و از عشایر نصیریه‌‏اند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 227 بدوی عبدالرحمن،

چون فقه امامیه از طرف خلفا به‌رسمیت شناخته نشده بود، شیعیان در میان مذاهب اهل سنت، «مذهب ظاهری» را که مؤسس آن ابوبکر محمد‌بن‌داوود اصفهانی است پذیرفته بودند

بشبیه‏ شاخه‌ای از فرقه «مرجئه» است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 104

صرامته‏ شاخه‌ای از فرقه «نصیریه»‌اند،. مشکور، محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد؛ نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 301. بدوی عبدالرحمن؛ مذاهب

شرامخه‏ شاخه‌ای از فرقۀ غلاة شیعه‌‌ هستند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1374 شمسی؛ ص 254. مقدسی مطهر بن طاهر، البدء

فرزندان کوچک کافران با خود آنها وارد دوزخ می‌شوند‎‎. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ ص 327. ترجمه کتاب السواد

فرقه «غلاة» بودند که ظاهرا در روستای سرخس می‌زیستند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 228 مقدسی شمسی

امامیه قبولی ولایت اهل بیت علیهم‌السلام است. از دیدگاه امامیه، پیروان دیگر مذاهب اسلامی، مسلمان هستند. با استفاده از کتاب فرهنگ فرق اسلامی، نوشته محمد

رسالنه‏ از شاخه‌های مربوط به فرقه نصیریه‏‌اند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 203 بدوی عبدالرحمن،

رشاونه‏ شاخه‌ای از طایفه‌«نصیریه»‌اند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 203 بدوی عبدالرحمن، مذاهب

آله و سلّم ) و علی (علیه السلام) را خدا می‌دانند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 263 با ویرایش

غیر خدا هم نیست و از او جدا و با او نیامیخته است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 191. البرسی حافظ

آیت‌الله مرعشی نجفی، سال 1409 قمری، چاپ اول، ج 22، ص 401 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی محمد جواد مشکور، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ

به تحریم ذبایح اهل کتاب اعتقاد دارند با اینکه در قرآن آمده است: «... و طعام الذین أوتوا الکتاب حل لکم و طعامکم حل لهم...» یعنی: طعام اهل کتاب بر شما حلال

فهم عقلی را دخالت داد. امروزه می‌توان گفت که غالب اهل سنت در مشی کلامی خود تابع مکتب‌اشعری هستند اهل سنت و جماعت در اصول کلامی خویش در صف‌بندی‌های گوناگونی

ir/index.php?title=%D8%B3%D9%86%DB%8C مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 202 با ویرایش و اصلاح عبارت. مقدسی

طایفه در آذربایجان و کربلا و کویت زندگی می‌‏کنند. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 35

دولت وقت با دخالت خود، نزاع آنها را پایان می‌داد.،. مشکور، محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 300 با ویرایش

می‌زیست و به دلیل اعتقاداتش به‌دست خلیفه عباسی کشته شد. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 105

رویدیه‏ از فرق مربوط به قدریه هستند و معتقدند که جهان منسوخ نمی‌شود. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم،

باشد. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 164 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

به امر و دستور او. تسلیم به امر او در نهان و آشکار. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 128 با ویرایش

دل‌های‌شان از ذکر غیر خدای‌متعال خالی باشد. ر. ک، مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 61 با ویرایش

می‌رسد که این نام غلط بوده و صحیح آن فاطمیان است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، ص 222

و ترک اموری است که ارتباطی با زهد و عبادت ندارد. مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 63 با اقتباس

(ع) را بر دیگر صحابه و خلفا تفضیل و ترجیح می‏‌دادند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 123 با اقتباس

(ع) درباره آنان فرمود: خدا آهن داغ را نصیب‌شان کند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 264 با ویرایش

باشد و حتی کافر باشد بدون آن که کار کفر‌آمیزی کرده باشد. بهشمیه همراه با اهل سنت و جماعت درباره امامت معتقد به نص نیستند مبنی بلکه امامت را از امور اختیاری

ازلیه‏ از فرق «غلات‏»اند و معتقدند که علی‌بن‌ابی‌طالب و عمر‌بن‌الخطاب هر دو قدیم‌اند و ازلی. جز آنکه علی(ع) را خیر محض و عمر را شرّ محض می‌دانند و عمر

جهینیه، شاخه‌ای‏ از فرقه علویین هستند.. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، 147 بدوی عبدالرحمن، مذاهب

فرقه «جهمیه» و از اصحاب حسین‌بن‌محمد بخاری هستند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 98

این امکان وجود دارد که پیامبری بعد از او مبعوث شود. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 295 با ویرایش

می‌کردند و به نام‌های قوایه یا قولیه نیز خوانده‏ می‌شدند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص198 رازی سید مرتضی،

داد تا جایی که به دخالت و میانجی‌گری دولت انجامید. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 235 مقدسی شمس

بگرود، بعد از آن بابت اطاعت یا عصیانش زیان نخواهد دید. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 250 با ویرایش

هم‌چنین این فرقه منکر قیامت و بهشت و دوزخ هستند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 184 با ویرایش

شاعیه‏ شاخه‌ای از فرقه غلاة هستند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 248 مقریزی احمد بن علی، المواعظ

بصره بودند که به الوهیت شواس‌المغیم اعتقاد داشتند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 250 ابن حزم اندلسی،

طیاریه‏، از فرق «غلاة شیعه» منسوب به جعفر طیّار پسر عموی رسول خدا بودند. طیّاریّه معتقد بودند که روح‌القدس همان طور که در کالبد حضرت عیسی (علیه السلام)

متاوره از طوایف «نصیریه»اند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 387 بدوی عبد الرحمن، مذاهب الاسلاميين،

است: درامیه؛ علانیه؛ نسبیه؛ صالحیه؛ مثمریه؛ جحدریه . مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 137 حافظ رجب البرسی،

به فرقه نصیریه است، نه آنکه خود فرقه‌ای جدا باشد. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 164 کرد علی محمد،

بودند. جمعیت صافیه حدود چهل‌هزار خانوار برآورد می‌شد. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 295 با ویرایش

علی (علیه‌السلام) نصّ یا بیان صریحی وجود ندارد.،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد؛ نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی، چاپ دوم؛ ص 296 با ویرایش

مثلا وی مدعی بود که علم سیمیا (کیمیا) را بلد است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 235 برسی حافظ

اوزاعیه یکی از قدیمی‌ترین مذاهب مرتبط با فقه اهل حدیث است. ابن‌اثیر در اللباب فی تهذیب‌الانساب اَوْزَاعی را به فتح الف، سکون واو و فتح زاء ضبط کرده است

غلاة دانشنامه فرق اسلامی. عباس اقبال، خاندان نوبختی، ص249 دانشنامه جهان اسلام، ج10، ص833. ابن جوزی ابوالفرج؛ تلبیس ابلیس، ص 42. کتاب فرهنگ فرق اسلامی، نوشتۀ

صَلْتِیه، خمبریه، مکرّمیه، بدعیه، سابیه و ثعلبیه،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ چاپ دوم، ص 387. مقدسی مطهربن

اللّه الذی هو فی الاولین و باطن و فی الآخر ظاهر». مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 112 با ویرایش

افطسیه الهامیه امریه انازله اهل افراط یا غلو اهل الاهواء اهل الزیغ اهل اهمال اهل ایمان اهل تفریط اهل حق اهل سنت و جماعت اهل فترت اوزاعیه ایوبیه بابکیه بابیه

اهل افراط یا غلوّ شاخه‌ای از فرقه غلاة ‌شیعه‌‌اند که برخی از امامان را از عالم بشریت خارج کرده به الوهیت تشبیه می‌کنند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی،

حلسفیه شاخه‌ای از فرقه زیدیه بودند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 164 برسی حافظ رجب، مشارق انوار

نبوت پیامبر صلوات الله علیه اعتقاد دارند اما با سنت‌های او کاری ندارند. ر. ک. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372

مطابق با میل و فهم خود تفسیر می‌کنند . سوره طه، آیه 5 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 151 همراه با باز

و از پیروان عبدالله بن عمر الحزنی برشمرده شده است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 156 الحافظ رجب

مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 386 با ویرایش اندک. نوبختی حسن بن موسی، فرق الشيعة، به اهتمام سيد

199. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 204. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد نشر آستان قدس رضوی،

بن عبدالمطلب، جعفر بن أبی‌طالب و عقیل بن أبی‌طالب،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ چاپ دوم، ص 228 با ویرایش

اعتزال‌بغدادی را شکل داد که به او منتسب است. با وجود پیوستگی ابن‌اخشید با سنت معتزلی بصره که نمودی از آن کتاب ابوعلی جبایی در باب نفی و اثبات دیده می‌شود،

ماخوس‌اند که در شمال لاذقیه در کشور سوریه واقع است،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی، چاپ دوم؛ ص 381 با ویرایش

هر کسی بیعت خود را با امام خویش بشکند، کافر است،. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 385 با ویرایش

حدادیه ‏، شاخه‌ای از فرقه «نصیریه»‌اند.. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 150 بدوی دکتر عبدالرحمن،

(علیه‌السلام) تا هنگامی که با وی بیعت کردند، امام بود،. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 386. الفرق و التواريخ،

باز‌داشت. لغت‌نامه دهخدا: سر واژه هفتاد‌ و‌ دو‌ ملت. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 157 با ویرایش

‌علیه‌السلام‏، بیروت، نشر اعلمی، سال 1422 هجری قمری، ص 336 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 184

از این جهت، قرامطه فارس را «مأمونیه» نامیده‌اند،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ چاپ دوم، ص 385. بدوی عبدالرحمن؛

حکمیه‏ پیروان هشام‌بن‌حکم‌‏اند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 162

فرقه‌های زعفرانیه، واقفه و شکّاک در یک تقسیم آمده است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 203 مقدسی شمس

است. پیروان این فرقه، ذبایح اهل‌کتاب و نکاح با زنان آنان را حرام می‌دانند. می‌گویند که ابوبکر در کشتار و به اسارت کشاندن اهل ردّه، خطا کرد. آنان باور دارند

مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ ص 257. ملطی محمد بن احمد؛ التنبیه و الرد علی اهل الاهواء و البدع؛ تحقیق محمد

می‌رفتند. آنها شیبان‌بن‌سلمه خارجی را تکفیر کردند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 213 بغدادی عبدالقاهر،

شنیدن صدای رعد بگویید: علیک‌السلام یا امیر‌المؤمنین. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 76 با ویرایش و

از: درامیه، علانیه، نسبیه، صالحیه، مثمریه و جحدریه. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 192. جب البرسی

منابع، نام این فرقه ظاهرا به اشتباه «جروریه» آمده است . مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 137 برسی حافظ

تراجیه بدین معنی غلط است و صحیح آن باید «ترجیه» باشد. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 122

شلاهمه‏ یکی از شاخه‌های فرقۀ«نصیریه» است،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 هجری شمسی؛ ص 257. بدوی عبدالرحمن؛ مذاهب

پذیرفته نخواهد شد و او در آخرت از زیان‌کاران است،،. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 386 با ویرایش

والنحل، مصر، سال 1321 هجری قمری و 1903 میلادی، ج۴، ص۱۸۹ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 104 با ویرایش

انشعاباتی از فرقه نصیریه است، نـه آنکه فرقه‌ای جدا باشد. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 102 کرد علی

مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 263 لغت نامه دهخدا مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان

نرسند، شایسته قضاوت و پذیرفتن اسلام نخواهند بود.،،. مشکور، محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد؛ نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ ص 303 با اندک ویرایش بغدادی

صحیح است. دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج2، ص329 ر. ک. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 63 با ویرایش

پیروان خویش می‌گویند صاحب ریش یعنی جبرئیل را لعنت کنید. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 197 با ویرایش

چون صوفیان خرقه می‌پوشند و سجاده پهن می‌کنند. ر. ک. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 63 با اقتباس

فرزند ندارد.. ر. ک. مظفر،محمد حسین، تاریخ شیعه، ص 170 مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم ص 44 با ویرایش

وی خودش نیز شی است، پس می‌تواند خالق نفس خویش باشد. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 123 با ویرایش

نسبت به من، به‌ منزله هارون نسبت به موسی هستی.،،،. مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1374 شمسی، ص 255. مقریزی تقی‌الدین ابوالعباس،

اسلامی است که در بعضی از طاعات اظهار شک می‏‌کردند.،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ ص 257. مقدسی مطهر بن طاهر؛

دروز و جزایر خلیج فارس از طریق آنان برقرار بوده است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 251 با ویرایش

خداوند را به انسان، برگرفته از تورات می‌دانستند .. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 143 با ویرایش

حسن صاحب‌الزمانی (1288- 1355 هجری قمری) بودند. سید حسن صاحب‌الزمانی در اصل اهل یزد بود، ولی در تهران تحت تربیت و تعلیم حاج شیخ هادی نجم‏ آبادی، ابوالحسن

عبدالجبار بعد از شکست گریخت اما سرانجام دستگیر و زندانی شد. مشکور محمدجواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 23

خون‌ریز بودند و از این جهت به نام سفاکین خوانده شده‌اند. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 229.

می‌توان آنها را یکی به‌حساب آورد و به‌ نام کرامیه خواند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، ص 161 با ویرایش و اصلاح عبارات

قائل شدند. شاه عبدالعزیز دهلوی، تحفه اثناعشریه، ص۱۳ محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 35

اسرار امیر المؤمنین، چاپ بیروت، نشر دار الاندلس، ص 214 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 168 با اصلاح عبارت

منازل‌العارفین اشاره کرد که به زبان ترکی نوشته شده است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 264 با ویرایش

که می‌گویند اهل دوزخ همگی در آتش می‌سوزند و چیزی از آنها باقی نخواهد ماند. ظاهرا ایشان همان فرقه «حرقیه» هستند . مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد،

رستمیه‏ شاخه‌ای از فرقه اباضیه در شمال‌ آفریقا هستند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 203

۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 136 با ویرایش و اصلاح عبارات. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

امام بود و علی که در‌گذشت از او فرزندی نماند. ر. ک. مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 156 با ویرایش و تغییرات اندک.

گرفتن از اعراب از یاران ابومسلم شد. طبری می‌‏نویسد که بیشتر یاران سنباذ از اهل ایالت جبال یا کوهستان بودند. کار او چنان بالا گرفت که بیش از صد هزار تن به

سواحلیه‏ از شاخه‌های فرقه نصیریه‏‌اند . مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 242 بدوی عبدالرحمن، مذاهب

خدلجیه‏ از شاخه‌های فرقه «سبئیه»اند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 178 مشارق الانوار، ص 211.

فرقه‌شناسی، از شاخه‌های فرقه زیدیه شمرده شده است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 205 حافظ رجب برسی،

رمیه‏ از شاخه‌های فرقه غلاة شیعه به حساب می‌آید. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 205 مقدسی مطهر

روح‌القدس تأیید می‌‏گردد و گوش‌های او سنگین می‌شود. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 181 با ویرایش

ابن‌بطوطه جمعی از آنان را دیده است. صوفیه ابن‌بطوطه مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 142 میرزا آقاخان

مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 158 با ویرایش و اصلاح عبارات. نوبختی، فرق الشیعة، ترجمه و تحقیق محمد

همین دلیل این گروه به شکاک هم ملقب شدند. مطهر مقدسی به فرقه‌های منسوب به اهل حدیث اشاره می‌کند که عبارت است از: حشویه، مخلوقیه، لفظیه، نِصفیه، فاضلیه،

امروزه از این فرقه هیچ اثری بر جای نمانده است. با استفاده از کتاب فرهنگ فرق اسلامی نوشته محمد جواد مشکور، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ

از شاخه زیدیه و از پیروان ذکیر‌بن‌صفوان می‌باشند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 197. بیان الادیان،

است و هیچ یک از برادران اسماعیل حق امامت ندارند،،،،. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 385 المقالات و

178. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 269. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 177 با ویرایش و تصحیح عبارت. فخر رازی، اعتقادات فرق المسلمین و المشرکین،

و خداوند را به خلق تشبیه می‌کنند .. خدا کافر قرآن مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی چاپ دوم، ص 149 دبستان المذاهب،

بین «حقیقة‌الله» و «حق‌الله» فرق می‌گذارند و می‌گویند: حقیقة‌الله صفات او و حق‌الله ذات اوست. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی،

نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، ترجمه محمد جواد مشکور، تهران، نشر بنیاد فرهنگ، تهران، سال 1375 هجری شمسی، ص 60 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر

نویسندگان فرق و مذاهب از سر انصاف و واقع بینی به این کار همت گمارند. بحث از فرق و مذاهب در میان انسان‌ها به شکل مدون و غیر مدون رایج بوده است. تاریخ فرق و مذاهب

افطسیه الهامیه امریه انازله اهل افراط یا غلو اهل الاهواء اهل الزیغ اهل اهمال اهل ایمان اهل تفریط اهل حق اهل سنت و جماعت اهل فترت اوزاعیه ایوبیه بابکیه بابیه

است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 166 فخر رازی فخر‌رازی، اعتقادات فرق‌المسلمین و‌المشرکین، به اهتمام

و ج3، ص136 عسقلانی ابن حجر، لسان المیزان، ج1، ص643 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 204 با ویرایش

ص 41 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 121 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

می‏‌پردازند، ولی ظاهرا خود را مسلمان معرفی می‌کنند. «یزیدیه» نیز از جمله این فرق به شمار می‌روند.

آن مرقونیان باشد که از فرقه‌های ثنویه گنوسی بودند،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی، ص 204 با ویرایش و اصلاح عبارات

پا و انگشت دارد. به این فرقه مشبّهه نیز می‌گویند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 64 مشکور محمد

10 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 108 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

و توبه‌اش پذیرفته نخواهد شد و باید از او تبری جست. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 387 دبستان المذاهب،

یکی هم در رستاخیز 5. یکی برای حساب و روز شمار. 6. یکی برای اهل بهشت و دوزخ 7. یکی برای ستایش اهل بهشت. همچنین وی برای پیروان خود کتابی به فارسی نوشت و به

ابو‌مروان بن غیلان خوانده و در «فرق الشیعة» نوبختی و «المقالات و الفرق» ابی خلف اشعری، نام او غیلان بن مروان آمده است و او را از اهل شام دانسته‌اند. محمد بن اسحاق

فقاهت. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 235 التنبیه و الرد علی اهل الاهواء و البدع، ابوالحسین محمد

جهمیه‌اند، در نحوه عذاب اهل آتش گفته‌اند: اهل آتش چنان خواهند سوخت که هیچ نشانی از ایشان باقی نخواهد ماند،،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان

جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 165 با ویرایش و اصلاح و جابجایی کلی عبارات. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی،

جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 135 با ویرایش و دخل و تصرف اندک در برخی از جملات. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر

زنده و مبعوث می‌شود و جهان را پر از عدل و داد می‌کند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 227 با ویرایش

دشنام می‌دادند و عبدالله‌بن‌سبا از ایشان بوده است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 221. مقریزی تقی

جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 64 ابومحمد عثمان‌بن‌عبدالله‌بن‌حسن عراقی حنفی، الفرق المفترقة بین اهل‌الزیغ و الزندقة،

توقیعی در لعن او صادر شد و شیعیان نیز از وی تبری جستند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 107 با ویرایش

این بود که مرتکب قتل عمد، توبه‌اش پذیرفته نخواهد شد. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 235 با ویرایش

از مداخل نویسان برکوکیه را بخشی از رزامیه خواندند . مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 21 با ویرایش و

محمد‌بن‌کرّام بود و به تجسم (جسمانیت) خداوند اعتقاد داشت.. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 142 قاضی عبدالجبار

(ع)، فاطمه (س)، حسن (ع)، حسین (ع) را خدا می‌دانند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 185 با ویرایش

خلویه‏ از شاخه‌های فرقه صوفیه‏‌اند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 184

قمری به بغداد بردند و به امر معتضد به دار آویختند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 100 با ویرایش

اشهد ان لا اله الا اللّه است و معرفت خداوند عمل است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 386 دبستان المذاهب،

غیره باقی‌اند و می‌گویند که علم نه مقدور بندگان است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 183 حسنی راضی

الهامیه از فرق صوفیه‌‌اند که اکنون اثری از آنها وجود ندارد. البته در برخی از منابع فرقه‌شناسی، از الهامیه با عنوان یکی از فرقه‌های کلامی نام برده شده،

شهرستانی محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، ج 1، ص .127 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 108 با ویرایش

همچنین می‌گویند که عقل و روح در وجود انسان تصرف می‌کند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 250 با ویرایش

مادرش می‌‏فرستاد. اسکافی در سال 240 هجری در گذشت. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم ص 47

الاسلامیة، ص 150. ملطی شافعی، التنبیه و الرد علی اهل الاهواء و البدع، ص 99. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی،

مغیره، ابوالخطاب، سری، بزیع، حمزه بریری و صائد نهدی به گزافه‌گویی پرداخت و از اهل بیت (علیه‌السّلام) در این عقاید باطل هزینه نمود. وی بر مبنای اعتقادات فرقه

دوزخ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 150 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 295 صراف احمد حامد. کتاب الشبک، ص140و219 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی،

کردن مرغ است. درباره این طایفه، کتابی به نام «اهل هوی» به زبان فارسی منتشر شده است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372

معتقدند که «محمد‌بن‌عبدالله‌‌بن‌حسن (ع)» وارث امامت است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 158 اشعری ابوالحسن،

برخی از اصحابش فرمود و از بقیه مردم مخفی کرد. ر. ک. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 64 با ویرایش

صوفیه دانسته است. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 132. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 132

اهل اهمال یا فرقه مهمله معتقدند که پیامبر صلّی‌الله علیه درباره خلافت علی بن ابی‌طالب تصریح نکرده است. همچنین پیروان این مکتب در امامت فاضل و مفضول دچار

قمری وفات کرد و برادرش محمد‌بن‌زید جانشین وی گردید. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 157 اصفهانی، ابوالفرج،

می‌داند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 253 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

حضرت‌صادق (علیه السلام) توقف کردند و قائل به رجعت او شدند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان‌قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 141 با ویرایش

پیروان خلف‌بن‌عبدالصمد دانسته‌اند، آنها را از فرق پنج‌گانه زیدیه برشمرده‌اند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی،

محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 176 با ویرایش و اصلاح عبارت مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر

است. لویی ماسینیون اتحادیه را زندقه معرفی می‌کند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 23 با ویرایش

که دیدن روی زنان بیگانه نیز بدون ‏نکاح، مباح است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 263 با ویرایش

نسل حضرت نیز باید با انتخاب مردم به خلافت برسند. . علاوه، خروج علیه امام سنت شکن واجب است. برابری میان عرب و موالی خوارج حقوق و تکالیف عرب و موالی را مساوی

ابوسعید شانزده سال حکومت کرد .. بحرین خلیفه عباسیان مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص142 حمیدی سید‌جعفر،

برخی از منابع، فرقه مذکور از خوارج شمرده شده است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 221 با ویرایش

B%8C مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 259 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

اسحاقیه‏ از فرق علیائیه (علیاویه) از «غلاة» شیعه و پیروان ابویعقوب اسحاق‌بن‌محمد بن‌ابّان نخعی کوفی ملقب به احمر بودند. فخر رازی از فرقه‌ای به نام اسحاقیه

مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 63 با ویرایش مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات

همان‌ روح‌ غیرمرئی‌ است‌ که‌ در قلب‌ جای‌ گرفته‌ است‌. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم ص 54 با ویرایش

محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 152 با ویرایش و اصلاح عبارات. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر

سیزده سال بوده و سر انجام به دلیل مسمومیت از دنیا رفت. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 186 با ویرایش

شافعیه یکی از مذاهب فقهی چهارگانه اهل‌سنت به‌شمار می‌رود. این مذهب به نام اهل حدیث مشهور است. ابن‌اثیر شافعی را به فتح شین و کسر فاء یعنی َشفِعی ضبط کرده

معتزله، میمونیه، محکمیه، سراجیه و اخنسیه شمرده شده است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 175 با ویرایش

مذاهب اهل ذمّه شمرده شده است. این نویسنده در کتاب خود تعاریف متفاوتی از شفعویه ارائه می‌دهد. مثلا در یک‌جای این کتاب می‌گوید که «شفعویه» از اهل‌ حدیث بودند

ابوالمعالی، ج۱، ص۷۹. مشکور محمد جواد، هفتاد و سه ملت یا اعتقادات مذاهب: رساله‌ای در فرق اسلام از آثار مربوط به قرن هشتم هجری، تهران، عطائی، ۱۳۳۷ ش، ص ۴۱. اشعری، علی

یا دادن زکات به آنها وقتی که محتاج شدند، جایز است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 203. اشعری،علی‌بن‌اسماعیل،

فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، ص 222 با ویرایش و اصلاح عبارات العراقی ابو محمد عثمان بن عبدالله، الفرق المفترقة بین اهل الزیغ

محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 210 با ویرایش و اصلاح عبارات مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر

محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی ص 228 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 228 نوبختی، فرق الشیعة، ترجمه و

داشتند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 214 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

رهبری جامعه به مالک منتقل شده و او پیشوای مردم است . مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 384 با ویرایش،

مشکور؛ تهران، سال 1963؛ ص 40. نوبختی حسن بن موسی؛ فرق‌الشیعة، ص 33. همان. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ ص

الانساب، ج 1، ص 242. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 131. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 131

بیروت، موسسه الوفا، سال ۱۴۰۴هجری قمری، ج۵۱، ص۳۸۰ مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 254 اشعری،

فریب مردم ترتیب داد و قلاع فراوانی در شام بنا کرد. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ دوم، ص 237 با ویرایش

مشرک است. البته اباضیه از او و سخنانش بیزاری جستند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 161 با ویرایش

سبّ نمی‌کردند و علاوه متعه و رجعت را انکار می‌کردند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 156 با ویرایش

اختلاف شده‌اند. ر. ک. بلخی ابوالقاسم، بیان الادیان، ص67 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 45 با ویرایش

پیوست. طریحی فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، ج۳، ص۴۱۳. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 66 با ویرایش و

باشد یا فاسد،،. فرقه‌های اسلامی صحابه‌پیامبر اجماع مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 142 با ویرایش

مقوله‌ای است که نمی‌توان هیچ نهایتی را برای آن فرض کرد.. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 145 همراه با ویرایش

آیه 39 شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، جلد اول، ص 69 مشکور جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 98 با ویرایش

قمری بعد از ورود به منطقه اسفزار (خراسان) کشته شد . مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 161 با بازنویسی

قریش باشد که البته پذیرش این شرط مورد اجماع نیست. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 184 با ویرایش

سلم) قرار داد. غلاة جبرئیل حضرت علی (علیه السلام) مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 142 با بازنویسی

می‌‏شد. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 200. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 114 با ویرایش و اصلاح عبارات. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد،

کردند و عده‌ای از اصحاب کلام ندانسته آن را به کار بردند. ا فرق اشاعره، مشبهه و کرامیه از جمله فرق صفاتیه‌اند. علاوه بر این، عبدالقاهر بغدادی، اصحاب مالک،

مـانند اسماعیلیه خداوند را مجـرد از صفات می‌دانند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 174 بدوی عبدالرحمن، مذاهب الاسلامیین،

195 و 19 جوینی عطا ملک، تاریخ جهانگشای، ج 3، ص 196 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 122 با ویرایش

دارند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 205 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

آله به او فرمود: «انک ستدرک رجلا من اهل بیتی اسمه محمد بن علی یکنی ابا جعفر فاقرئه منی السلام» همانا تو مردی از اهل‌بیت مرا- که نام او محمد‌بن‌علی و کنیه‌اش

محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 323 با ویرایش و اصلاح عبارات مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر

است که در ادامه با او مخالفت کرده است. این فرقه به عنوان بزرگ‌ترین فرقه از فرق خوارج معرفی شده است؛ زیرا که عجارده زیر مجموعه خود پیروان مختلفی را در برداشت

مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 104 با اصلاح عبارات. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر

8%A8%D8%B7 سوره انعام، آیه 38. سوره فاطر، آیه 24. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 175 همراه با ویرایش

نشر مرتضویه، ص 490 محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 124 محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 124

ندارد و هر حکمی که با قیاس اثبات شود، باطل خواهد بود. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 24 باویرایش

شده‌اند. ایشان را اَصرمیّه نیز‌ خوانده‌اند. پیروان این فرقه خود را قطعا از اهل بهشت می‌شمارند و می‌گویند که نماز بر سه رکعت است. همچنین می‌گویند که نماز

معتزله بصره در قرن سوم هجری، با ویرایش و اصلاح عبارات مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 253 با ویرایش

میلادی) به اوج خود رسید و در سال 375 هجری قمری منقرض شد. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 43 با ویرایش

آفریدگاری ثانی. قول به تناسخ. رؤیت عقل اول. عیسی‌بن‌مریم مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق‌اسلامی، مشهد، نشر آستان‌ قدس‌رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 144 با ویرایش

می‌توان آسان‌تر خلع کرد. حفص الفرد از بزرگان «مجبره» که ابوعمر کنیه داشت و اهل مصر بود، این عقیده را که در قیامت می‌توان با حس ششم خدا را مشاهده کرد، از

جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 236 المقریزی، المواعظ والاعتبار، ج۴، ص۱۸۰. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد،

نمی‌کند؛ اما صوفی صادق و به دور از این امور است. از نظر او، صوفیان فقط محب اهل‌بیت (علیهم‌السلام) هستند. شیخ طریقه، مشکلاتی که در مصر در حال حاظر درگیر آن

دانسته، گفتند اگر کسی از اهل قبله بر ایشان پیش دستی به جنگ کند و سپس زینهار خواهد، باید پذیرفت.این گروه حق جنگ ابتدایی با اهل قبله ندارند تا اینکه آنها

افست تهران ۱۹۶۲. سوره یونس، آیه 100 سوره نحل، آیه 68 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، ص 102 دانشنامه جهان اسلام، ج3، ص 374

بن موسی، فرق الشیعه، ص 78 کشی، محمد بن عمر بن عبدالعزیز، رجال‌الکشی، ص 219 اشعری ابوالحسن، مقالات الاسلامیین، ص 87 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد،

از علی یاد می‌کننند، بر ابرها جواب سلام می‌گویند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 226 با ویرایش

مسأله مورد بحث تنها یک مورد است که شیعه با اهل سنت اختلاف دارد و در باقی موارد شیعه با چند یا همه فرق اهل سنت موافق است. مسائل مربوط به زکات در باب سوم

افطسیه الهامیه امریه انازله اهل افراط یا غلو اهل الاهواء اهل الزیغ اهل اهمال اهل ایمان اهل تفریط اهل حق اهل سنت و جماعت اهل فترت اوزاعیه ایوبیه بابکیه بابیه

مربوط به اهل سنت و جماعت، او را از مشبّهه دانسته‌‏اند و گفته‌اند که وی درباره تشبیه خداوند و عرش او افراط می‌کرد. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد،

تهران، سال 1341 شمسی، ص 24 ابن جوزی، تلبیس ابلیس، ص42 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 221 با ویرایش

وی روی گردانیدند و به همین دلیل رافضه نام گرفتند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 200 با ویرایش

حماریه می‌خوانیم و امر امامت جعفر را تقویت می‌کنیم . مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 166 با ویرایش

268. دینوری ابن قتیبه، الامامه والسیاسه، ج 2، ص 165. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 102 با ویرایش

یمانیه، محمدیه، طالقانیه، عمریه، رکبیه، خشبیه و حلسفیه. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 13 حافظ‌

الوهیت ابراهیم‌بن‌محمّد امام، ابراهیمیه نیز می‏‌گویند.. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 14 با ویرایش

انساب الاشراف، ج۲، ص۳۶۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۷۸. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی چاپ دوم 199 مقدسی مطهر بن

دانسته است. نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعة، ص13 شهرستانی عبدالکریم، الملل و النحل، ج1، ص142 مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی،

پنجم. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 139 نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعة، ص 95، 108، 112. شهرستانی

ص 602 مشکور محمد، جواد فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 144 مشکور محمد جواد فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی،

زیر بار رنج آل‌عباس برویم. به همین دلیل وی با ابومسلم میانه خوبی نداشت و به اهل بخارا می‌‏گفت که ابومسلم مسلمانان را به ناحق می‌کشد و در کشتن بی‌گناهان اسراف

مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ دوم، ص 226 با ویرایش و اصلاح عبارات نوبختی فرق الشیعة، ترجمه و تحقیق

منکر. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، چاپ دوم، سال 1372 خورشیدی، ص 190 محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 115 با ویرایش مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان

از: شکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 103 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

نوبختی حسن‌بن‌موسی، فرق الشیعه، ص۴۵. نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، ص۴۵. نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعة، ص۴۵. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر

صدوق، کمال‌الدین، ج 1، ص 36. کشی، رجال، ص 267 - 266. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 172 با ویرایش

میلادی، ج۱، ص21 نوبختی، فرق‌ الشیعة، چاپ محمدصادق آل بحرالعلوم، نجف سال ۱۳۵۵ هجری قمری، ۱۹۳۶ میلادی، ج۱، ص۴۶ـ۴۷ مشکور محمد جواد فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان

مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 123 با ویرایش و دخل و تصرف در عبارت. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان

داشته است و یکی از فرزندان وی همان قائم آل محمد است. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ دوم، ص 226 «ر. ک.

ذوقی‌ یا حلاوتی‌ جست‌. او برخی‌ از اشعار خویش‌ را در نقض‌ و احتجاج‌ بر اهل دیگر فرق‌ کلامی‌ سروده‌ است‌. مجموعه‌ای‌ مشتمل‌ بر حدود ۵۵ بیت را می‌توان‌ از

راهی منطقه دیگر شده و در دهی که از آن محمد‌بن‌رواد الازدی بود ساکن شدند. اهل آن ده از مزدکیان و خرم‌دینان بودند و پیشوای ایشان، جاویدان‌بن‌شهرک بود. وی

افطسیه الهامیه امریه انازله اهل افراط یا غلو اهل الاهواء اهل الزیغ اهل اهمال اهل ایمان اهل تفریط اهل حق اهل سنت و جماعت اهل فترت اوزاعیه ایوبیه بابکیه بابیه

می‌پوشیدند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 226 نوبختی، فرق الشیعة، ترجمه و تحقیق محمد جواد مشکور،

الاسلامیین، بیروت، نشر دارالاحیا الثراث العربی، ص ۱۳ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 151 با ویرایش

حکومت صفوی در ایران، ارتباط علویان ترکیه با مراکز علمی و فرهنگی پیروان [[اهل بیت ]] قطع شد و از سو دیگر آنان تحت سخت‌ترین فشارهای حکومتی از سوی حکومت عثمانی

برخوردی‌ نامتعارف‌ و غیردوستانه‌ میان‌ ایشان‌ گزارش‌ شده‌ است. ‌ موسس این فرق در بیشتر عقایدش، پیرو کیش حسین‌بن‌محمد نجّار بود، ولی در نظریه کسب این که

کتاب‌های اسماعیلیان جمع‌‏آوری و سوزانده شود. پس از دو قرن مصر دوباره به دست اهل سنت و جماعت افتاد امّا در سرزمین‌های دیگر، فرقه اسماعیلیه به دو شاخه عمده «نزاریه»

زندگی می‌کردند ولی از آن زمان به بعد اطلاع موثقی از آنان نداریم. این فرقه با فرق دینی و طرایق عرفانی دیگر موجود در آن حوالی چون شَبَک، صارلیّه، باجوران (یا

قائلان به امامت محمد‌بن‌حنفیه، کیسانیه نامیده شدند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 181 با ویرایش

الصواعق المرسلة، ریاض، سال 1412 قمری، ج ۲، ص ۷۸۹. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 129 همراه با ویرایش

بیست و پنجم ذی‏قعده سال 145 هجری قمری در گذشت. ر. ک. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 11 با ویرایش

قاهره‌، سال ۱۳۸۷ هجری قمری، و ۱۹۶۷ میلادی، ج 12، ص 179 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، صال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 105 همراه با

غرب آفریقا و آفریقای مركزی پیروان زیادی دارد. این فرقه از لحاظ کلامی پیرو اهل سنت شافعی و از لحاظ فقهی مالکی هستند و رهبران این فرقه كه عقاید صوفیه دارند،

اسامی خداوند اعتقادی نداشت.. ابوالهذیل علّاف وصیت خدا محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 136 قاضی عبدالجبار، شرح اصول خمسه، تحقیق

الادب‌العربی، قاهره، سال ۱۹۶۸ میلادی، ج۱، ص۵۰ـ ۵۱. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 382 با ویرایش

الکشّی، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ ش، ص۴۷۸ مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ششم- ۱۳۸۷، ص۲۳7.

صحيح‌بخارى، ج ۱، ص ۱۳۸ و ص ۱۴۳. سوره فاطر، آیه 24 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 150 با ویرایش

شیاطین و جن و ملائکه هستند. غزّالی در «المنقذ من الضلال» بین دهریه و طبیعیون فرق گذاشته و می‌گوید:اینان منکر جوهریت نفس اند. سید جمال‌الدین افغانی رساله‌‏ای

اورنگ پوتیه به نتیجه نمی‌رسد. دائرة المعارف الاسلامیة، ج3، ص449 دانشنامه فرق اسلامی.

محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 205 با ویرایش و اصلاح عبارات مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر

ص 584 محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 182 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 251 با ویرایش صراف احمد حامد، الشبک من فرق الغلاة فی العراق، بغداد،

افطسیه الهامیه امریه انازله اهل افراط یا غلو اهل الاهواء اهل الزیغ اهل اهمال اهل ایمان اهل تفریط اهل حق اهل سنت و جماعت اهل فترت اوزاعیه ایوبیه بابکیه بابیه

افرادی که مدعی علم، اجتهاد و فتوا بودند. از این رو می‌بینیم که رهبران‌شان، از اهل بیت (علیهم‌السّلام) و خاندان ایشان) استفاده علمی می‌بردند، ولی این مسأله در

مشکور محمدجواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 117 با ویرایش اندک مشکور محمدجواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان

ص347 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 251 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

بغداد نیز پیروان او بوده‌اند. مجموعه عقاید کلامی وی باعث طرد او از جانب اهل سنت و حتی ابویوسف شده است و سر انجام این شخصیت در سال 218 یا 219 و یا 228 هجری

نشر‏ المکتبه الحیدریه، سال 1385 هجری قمری، ص 285. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 185 مروج الذهب،

که جدا از سه فرقه دیگر است، از فرقه صُفریه منشعب می‌شود. در منابع مربوط به فرق اسلامی، بسیاری از نویسندگان این فرقه از خوارج را پیروان فردی به نام زیاد‌بن‌اصفر

دارالمعرفة، بی‌تا نوبختی‌، فرق‌ الشیعة، ص‌ ۳۲ سعد بن‌ عبداللّه‌ اشعری‌، کتاب‌ المقالات‌ و‌الفرق، ج۱، ص‌ ۳۹. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان

احمد بن موسی برادر علی بن موسی بن جعفر (ع) است و آن زیارتگاهی بزرگ است و اهل شیراز به آن تبرک و توسل می‌جویند.» مرحوم میرزا محمّد خان قزوینی در حاشیه کتابش

جعدیه‏ از فرق «مرجئه» بوده و از پیروان جعد بن درهم به شمار می‌رفتند. نام اصلی وی مؤدب مروان بن محمّد اموی بود که به او جعدی می‌گفتند از این جهت نام «جعد»

156 محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 164 با ویرایش و اصلاح عبارات محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 46 با ویرایش و اصلاح عبارات. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد،

فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 168 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 168 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی،

این فرقه اعتقاد داشتند که اگر شخصی از این فرقه چهل نفر از مخالفان را بکشد، اهل بهشت است. با توجه به آن‌چه درباره ابومنصور بیان شد، می‌توان گفت که او و پیروانش

بسیاری از شیوخ اهل تصوف رابطه داشت. خودش هم در ابتدا از گرایش‌های صوفیانه برخوردار بود ولی در ادامۀ راه پس از تأسیس جمعیت العلمای الجزایر علیه فرق صوفی فتاوای

زکریا، الجلیس الصالح والأنیس الناصح، ج۱، ص۵۶۴، بیروت، بی‌نا، بی‌تا. ر ک فرهنگ فرق اسلامی، محمد جواد مشکور، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، ص 178 نهروانی،

(متوفی 1266), مفتی و شاعر تونسی محمدحافظ مختار اهل موریتانی (متوفی ح1246) ابراهیم انیاس (متوفی 1354 ش/ 1975) اهل سودان و عبدالرحمان شَنقیطی (متوفی 1299/ 1882)

نزاری و منسوب به آقاخان محلّاتی هستند. نیای این خانواده سید ابوالحسن خان اهل کهک قم بود که از سادات اسماعیلیه به شمار می‌‏رفت و از آغاز دولت زندیه تا زمان

شده که دروزیان در عهد فاطمیان به دو گونه نماز می‌خواندند: گروهی به شکل اهل سنت و گروهی به سبک شیعه، چون علمای مذهب به خطر اختلاف پی بردند، فتوا دادند که

عقلی کفایت می‌کرد؛ بنابراین، هیچ مذهبی تشکیل نمی‌شد و اگر هم تشکیل می‌شد، اهل هیچ مذهبی بر مذهب دیگر اعتراضی نداشتند، چون فهم‌عقلی برای همگان فهمی مساوی

معقول را. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 157 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

ماندند. ، مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص: 61 با ویرایش گسترده متن. فخر رازی، اعتقادات فرق‌المسلمین و المشرکین، ص 55- 56 (ن

ضرورت شکل‌گیری نهضتی اصلاحی در بستر اندیشه اهل‌‌سنت و جماعت احساس شد. در همین راستا سه نفر از متفکران اهل‌ سنت و جماعت به نام‌های 1.ابوالحسن علی بن اسماعیل

می‌کرد، ناگهان دست به قتل عام آنان زد.و ابوبلا مرداس را که رهبر فکری خوارج و از اهل قعود بود ولی مورد قبول هر دو گروه قرار داشت به قتل رساند. این برخورد ابن‌زیاد

مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 127 باویرایش محدود. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان

جاکارتا است. روحانی خزائن، حقیقة الوحی، ج22، ص703. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 39 با ویرایش

نورالانوار در نظر او یگانه مطلق است.» سوره نساء، آیه 79. مشکور محمد جواد فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 132 ابن‌جوزی ابوالفرج

خود را اهل حق می‌نامند. نعمت‌الله جیحون‌آبادی که از سران اهل حق است، پیشینه این فرقه را به زمان حضرت علی علیه‌السلام پیوند می‌زند. به اعتقاد وی، اهل‌حق پیرو

‏خواند و از مکّه با گروهی از اهل‌بیت و علویان به یمن رفت. ابراهیم همچنان بر یمن مسلط بود و مردم را کشتار می‌‏کرد، چنانکه اهل یمن او را ابراهیم‌الجزّار، یعنی

اوست. ناصرالدین أبوالخیر عبدالله بن عمر بیضاوی؛ از دانشمندان بزرگ و بنام اهل سنت است و مانند بسیاری دیگر از دانشمندان اسلامی، ایرانی می‌باشد. او در منطقه

می‏‌دانستند، از این‌جهت ایشان را اساسیه یا اهل‌الاساس خوانند. ر. ک. دانشنامه جهان اسلام، ج13، ص496 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی،

خانقاه) و گوش فرادادن (سماع) به آواز قوال که گاهی با ساز همراه می‌شد، از سنت‌های دیرپای تصوف است. متشرعان و فقها همواره به مجالس سماع اعتراض و از آنها

عقاید دینی ایرانی پیش از اسلام و اعتقادات غلاة شیعه بوده است. نوبختی در کتاب «فرق الشیعة»، کیسانیه، عباسیه، حارثیه و خرم‌دینیه را در یک ردیف آورده و همه آنان

(علیه‌السلام) سیدا شباب اهل الجنه و از حضرت زهرا (علیهاالسلام) سیدة نساء العالمین یاد می‌کنند. عزمیه بر این باورند که خداوند اهل‌بیت (علیهم‌السلام) را به

نیز آرایی‌ داشته‌ است‌. ابوالهذیل‌علاف ثواب امامت مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 138 زرکلی خیر

اموی و عباسی داشتند، نفوذ آنها در میان مردم بیشتر شد. افزون بر آنکه آنها را اهل‌بیت پیامبر می‌دانستند، لذا مردم که این همه ظلم و ستم را در حق علویان می‌دیدند

شهرستانی، محمد‌بن‌عبدالکریم؛ الملل و النحل؛ ج 1، ص ۲۲۶. نوبختی، حسن بن موسی؛ فرق الشیعه؛ انتشارات مکتبه الفقیه قم؛ ص ۸۳-۸۴. شهرستانی، محمد بن عبدالکریم؛ الملل

شلتوت (۱۳۱۰ (قمری) - ۱۳۸۳ (قمری))، با عنوان مشهور «شیخ شلتوت» از بزرگان اهل سنت، محقق، مفسر، فقیه اصولی، ادیب لغوی مصری، و از رؤسای دانشگاه الازهر و از

سبب شد تا سنت زیارت نیز در میان آنان رواج یابد، و این امر به نوبۀ خود موجب گردید که مزار اغلب شیوخ تیجانیه تبدیل به زیارتگاه شود و دیگر آنکه، سنت «پرسه و

حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) و سلمان. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 230 ابو عبدالله

به زیاد بودن کردها و زازاهای ایرانی‌تبار و شافعی مذهب بودن اهل سنت این ناحیه که خود دوستدار اهل بیت هستند، علویان رابطهٔ خوبی با سنی‌های این ناحیه دارند

دانشگاه اسلامی شد و مدرک دانشگاهی خود را در رشته حقوق اسلامی در چهار مذهب اهل سنت دریافت کرد. سپس به دارالافتاء در دارالعلوم هند پیوست و در حال حاضر امام

علی (علیه‌السلام) به وجود آمد. غدیر طریقت عزمیه مذهب شیعه عزمیه و سلفیت اهل سنت و جماعت جریان‌های معاصر تصوف در مصر طریقت عزمیه ص 107. لجنة البحوث و الدراسات

جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 268 با ویرایش و اصلاحات در عبارات مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد،

ضعیف مى‌داند. غلام احمد با توجه به حدیثى که در بعضى از کتب اهل سنت آمده و اکثر علماى اهل سنت آن را معتبر نمى‌دانند بر این عقیده است که مهدى و عیسی یکى مى‌باشند

فاسدالاعتقاد و اهل تخلیط (تفسیر باطنی از شریعت) مشخص شده و گروه اول که همچنان داخل مذهب تشیع مانده و به اصطلاح غلاة درون گروهی بودند با تعابیری همچون «اهل الارتفاع»

افطسیه الهامیه امریه انازله اهل افراط یا غلو اهل الاهواء اهل الزیغ اهل اهمال اهل ایمان اهل تفریط اهل حق اهل سنت و جماعت اهل فترت اوزاعیه ایوبیه بابکیه بابیه

آن است که هر کس اقامه کتاب و سنت کند، می‌تواند امام باشد. او معتقد است که امامت به اجماع اثبات می‌گردد، اما تقریبا همه فرق دیگر مرجئه اصل و نسب را در موضوع

دادند به طوری که آنها را به صورت فرقه‌ای مستقل شناختند. ردیه‌ها و واکنش‌های فرق دیگر علیه آنان نشان از فعالیت و تلاش این فرقه است ولی بعد از مدتی از رونق

آل‎محمد، نقل در عدة الـاکیاس فی شرح معانی الـاساس، ج2، ص139؛ مسائل الإمامة، ص42؛ فرق الشیعة، ص53. تاریخ الطبری، ج3، ص380؛ مروج الذهب، ج 3، ص 28؛ الکامل فی التاریخ،

خداوند عالم و اهل ولایت او باشد، اگر‌چه به نفسه وجودم گناه خالص است، ولی چون قلبم موقن به توحید خداوند جل ذکره و نبوت رسول او و ولایت اهل ولایت اوست و زبانم

البته بت‌های دیگری نیز بودند، مانند: "اساف"، "نائله" و "هُبَل" که مورد پرستش اهل مکّه قرار گرفتند. اعراب بت "اساف" را در کنار حجرالاسود، بت "نائله" را در نزدیکی

علوم و جامع الشرایط امامت و پیشوایی در زبان عربی، فقه، کلام، معرفت قرآن و سنت نبوی گردید و به درجه «اجتهاد» رسید. ابواسحاق بعد از پایان ماموریت تحصیلی‌اش

در خصوص فضای آزادی مذهبی برای کلیه فرق اسلامی در ایران ارایه کرد و آمارهایی نیز در رابطه با تعداد مساجد و طلاب اهل‌سنت کشورمان بیان کردند. شهریاری در ادامه

صهیونیسم به صورت علنی پشتیبانی می‌کنند، خودداری کنید. وهابیت تکفیری شیعه اهل سنت و جماعت https://othmanalkamees.com/page/1/ https://www.youtube.com/watch

است. دلیل هر دو گروه، کم بودن سن امام جواد(علیه السلام) بود. نوبختی مولف فرق الشیعه نیز همین سخن را تایید کرده است. کم بودن سن امام جواد(علیه السلام) موجب

مردم یمن شیعیان زیدی، 50٪ اهل سنت شافعی، 10٪ وهابی و حنبلی، 5٪ مالکی، 4٪ شیعه دوازده امامی و اسماعیلی و 1٪ غیرمسلمان هستند. اهل سنت بیشتر در جنوب و جنوب شرق

توصیف می‌کنند که دربارهٔ رذیلت صحابه و فضیلت خاندان پیامبر حدیث ساخته‌است. سنت امامی هم پس از این که او «عوض شد» ردش کرد، گرچه انتقال او تا حدی قابل اطمینان

ترتیب، آنها را از آسیب جدی محفوظ نگاه دارد . با این‌همه، انتقادهای علما و اهل شریعت از صوفیان، و اتهام گرایش آنان به تشیع و دوری از موازین اسلامی گاه دامان

مثال اهل سنت چهار مذهب فقهی دارند که عبارت است از مالکی، شافعی، حنفی و حنبلی و ده‌ها فرقه ریز و درشت کلامی‌ دارند مانند: معتزله، اشعری، ماتریدی، اهل حدیث،

و 350 هزار نفر بوده است. دین رسمی این کشور اسلام است که اکثریت آنان را اهل سنت تشکیل می‌دهند. زبان و خط رسمی آنان عربی است. حکومت در اردن از نوع پادشاهی

درود عاقبت کار که کشت. ـ تدبر در قرآن و پیروی از آن فرق میان اول امت و آخر امت است و به راستی چه فرق بزرگی است. عدم تدبر در قرآن میان ما و علم و دانش فاصله

بغدادی معروف به ابوبکر باقِلاّنی‌ از متکلمین بزرگ اشعری است. وی که از ناحیه اهل سنت مورد احترام تمام است، در سال‌های میانی قرن چهارم هجری قمری در بغداد به دنیا

جانب خداوند که از سوی اهل سنت انکار شد، شاخصه اصلی شیعه به شمار می‌رود. به همین جهت، یکی از اصول اعتقادی تشیع قرار گرفته است. اهل سنت در ابتدای پیدایش خود

بالمغرب و الاندلس، سالم یفوت، دارالبیضاء، 1986؛ الامام ابن حزم الظاهری امام اهل الاندلس، محمد عبدالله ابوصعیلیک، دمشق: ‌دارالقلم، 1995؛ ابن حزم الکبیر، عمر

افغانستان فرق و مذاهب و روش‌های سلوکی صوفیه متعددی وجود دارد که فرق و مسالک فعال و عمده آنها عبارت‌اند از: فرق فقهی: حنفی، شیعه، حنبلی (سلفیِ) فرق کلامی:

القرآن» که در گروه قرآن آن بنیاد در دست تألیف است. گردآوری احادیث عترت از طرق اهل سنت با شرکت دیگران که در قم زیر چاپ است. کلیاتی در تاریخ فقه که بخشی از آن در

داشتند؛ اما چون به شرک ربوبی آلوده بودند، در واقع شرک آنها با انکار الوهیت فرق آن چنانی نداشت؛ زیرا اعتقاد به خدایی که آسمان و زمین و انسان را آفریده باشد،

تشریق روزه بگیرد. به نظر بیشتر فقهای اهل سنت نیز روزه گرفتن در ایام تشریق حرام است. به باور برخی از فقهای شیعه و اهل سنت، در صورت فوت این سه روز پیش از ایام

اختلاف‌های میان اهل سنت و شیعه، از جنس اختلاف میان خود مذاهب اهل سنت است. 5- تکیه بر مطالعات مقایسه‌ای در عرصه‌های مختلف قرآنی و مباحث سنت. 6- اختلاف‌های

مدافعان اهل حدیث ضمن اشاره به ضرورت اجتهاد، معتقدند که حدیث‌گرایان در حد میانه افراط اهل رای و تفریط اهل ظاهر قرار دارند. سومین کاربرد این اصطلاح که اهل حدیث

برابر ارسال است؛ یعنی در هنگام نماز، دست را روی دست نهان که اکثر مذاهب اهل سنت آن را در نماز مستحب می‌دانند و شیعه آن را جایز نمی‌شمرد. 2. "تکفیر آن است

کتاب «عقاید اهل سنت و جماعت در رد وهابیت» است که به قلم عالم بزرگ دیوبند مولانا خلیل احمد آرام پوری نگاشته شده است و یکی از روحانیون بنام اهل سنت آن را به

متحده امروزی به شدت تحت تأثیر ادبیات انگلیسی بودند. بدینسان، سنت ادبیات آمریکا به عنوان بخشی از سنت گسترده‌تر ادبیات انگلیسی آغاز گشت. دوره انقلابی برای نوشته‌های

(حتی اگر فاسق باشد) انعقاد یافته می‌دانند، ولی بیش‌تر اهل سنّت به اجماع یا توافق گروهی که اصطلاحاً «اهل حلّ و عقد» نامیده شده، قائل‌اند و درباره تعداد افرادی

تقسیم می‌‌شوند. شیعیان فرهنگی به پیروان مکتب اهل بیت علیهم‌السلام اعم از شیعیان و اهل سنت که پیرو مکتب اهل بیت علیهم‌السلام هستند اطلاق می‌ شود. شیعیان

ومی‌فرمود: «فقه شیعه حاشیه بر فقه اهل سنت است»؛ زیرا در آن عصر، بنا به دلایل سیاسی فتاوای مورد عمل مسلمانان همان فتوای اهل سنت بود، راویان واصحاب ائمه با توجه

از بردباری و عبادت امام کاظم (علیه‌السلام) در منابع اهل‌ سنت گزارش شده است. برخی از عالمان اهل‌ سنت مانند سَمْعانی، ‌ تاریخ‌نگار، محدث و فقیه شافعی قرن

قاسم که این واقعه را دیدند به خانه ناصر اطروش ریخته و به غارت اموال پرداخته، اهل و عیال ناصر اطروش را با خود بردند. برخی از سپاهیان به حسن بن قاسم اعتراض کرده

کرده‌اند. [۸۵] قرضاوی، عالم اهل سنت، معتقد است که در آیات قرآن اشاره‌ای به مهدویت نشده. [۸۶] در مقابل، بسیاری از علمای اهل سنت، مانند امام فخررازی و قرطبی،

نیز جزء سنت دانسته شده است. برای سنت به طور کلی معانی گوناگونی برشمرده‌اند که عبارت است از: دوام و استمرار، راه و روش پسندیده، راه و روش کلی. «سنت» در لغت

بیان مظاهر اسماء الهی و نعوت ربانی و کیفیت بازگشت اهل الله به سوی او و نحوه سلوک و مجاهدات و ریاضات اهل الله و بیان نتایج دنیوی و اخروی یکایک اعمال و افعال

زبان است. در میان اهل تسنن ترکیه، دو طریقت بسیار معروف است که یکی از آنها را نورجی و دیگری را نقشبندی می‌نامند. در بین جوانان اهل سنت، نورجیها نفوذ بیشتری

الجدیده؛ سال ۱۹۷۷ میلادی؛ چاپ دوم، ص.۱۸ همان، ص۵۴. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی، چاپ دوم؛ ص 419. نشوان الحمیری

از فرقه‌های منسوخ فقهی و حدیثی اهل‌سنت و جماعت است که مردم شهر مأرب در یمن پیرو آن بودند،،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی،

(صلی‌الله علیه وآله وسلم) در امامت شدند. برخی از این طایفه که از اهل‌سنت و جماعت و اهل‌ حدیث بودند، اعتقاد داشتند که ابوبکر با نصّ پیامبر (صلی‌الله علیه

ص ۱۰۷ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 364 مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس

فرقه قادریه دنباله رو شیخ عبدالقادر گیلانی، صوفی مشهور اهل‌سنت است. از این سلسله، شاخه‌هایی بسیار بوجود آمده است. شیخ محی‌الدین ابومحمد عبدالقادر بن ابی

شده است که آنان نزدیک‌ترین فرقهٔ خوارج به اهل سنت به‌شمار آیند. در طول زمان بعضی از گروه‌های اباضیه به اهل سنت نزدیک‌تر هم شده‌اند، تا جایی که اکنون اباضیان

ایران چاپ شده است. ترجمه فارسی آن «آنگاه هدایت شدم» نام دارد. «اهل‌بیت کلید مشکل‌ها»، «اهل سنت واقعی»، «همراه با راستگویان»، «از آگاهان بپرسید»، «راه نجات»

موقت و یا تعداد همسران در نزد بعضی از فرق شیعه و امثال اینها، که ما نباید این‌ها را وسیله‌ای برای جدایی بین اهل‌سنت و شیعه قرار دهیم، بلکه باید توجه داشته

امامت و معاد را جزء این اصول می‌دانند. مبانی فکری عدلیه بر پایه فهم از قرآن، سنت و اجماع است که آن را ادله شرعیه می‌نامند. در حالیکه غیر‌عدلیه مخالف این دیدگاه

ما نیست و از اهل سنت نمایندگی نمی‌کند. وی خاطرنشان کرد: اهانت کنندگان به اهل بیت(ع) هیچ ارتباطی با اهل سنت ندارند و بیانگر دیدگاه آنها نیستند. شکوائیه

علم لدنّی بود؛ یعنی مستقیماً از طریق غیب و همچنین از علوم و معارف قرآن و سنت رسول الله(صلی الله علیه وآله وسلم) و پدران بزرگوارش دریافت می‌نمود. سید محسن

بشر‌بن‌معتمر بوده و به زهد و عبادت شاخته می‌شده است. اهل‌سنت با همه اختلافی که با معتزلیان دارند، وی را اهل دیانت دانسته‌اند. وی عقاید معتزلان را در بغداد منتشر

متحد شود و همه فرق به فرقه واحده ناجیه تغییر هویت بدهند، حداقل در شرایط فعلی و کوتاه مدت نشدنی است. اگر پیشنهاد وحدت این باشد که اهل سنّت همه شیعه یا شیعیان

الابانه خلاصه‌ای از اقوال «اهل بدعت» آمده است و در باب دوم بیان مجملی از عقاید «اهل حق و سنت». نکوهش سختی که در این کتاب نسبت به اهل بدعت رفته، به طور عمده

بودند، روشنایی خیابان وجود نداشت. اما بعد از آشنایی با اخوان قضیه کاملاً فرق می‌کرد، ما قبل از نماز صبح در تاریکی بیرون می‌رفتیم تا مردم را برای نماز بیدار

باشد، به سنت زیدی کوفی نزدیک‌تر از قاسم رسّی بوده و تحت تاثیر امامیه قرار داشته است. در احکام ارث نظر فقه امامی را پذیرفته و دیدگاه‌های تبعیض‌آمیز اهل‌سنت درباره

فرقی ندارد که این سرزمین به لحاظ جغرافیایی به شیعه تعلق داشته باشد یا به اهل سنت؛ آنچه که مهم است، عزت اسلام و مسلمین است نه تفاوت‌های نژادی و قبیله ای.

409 ربّانی گلپایگانی، علی، فرق و مذاهب کلامی، قم، مركز جهانی علوم اسلامی، چاپ دوم، 1381ش، ص 325؛ و نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، نجف، حیدریه، 1355،

«ادله اربعه» خوانده می‌شوند. اما اخباری‌ها فقط سنت را منبع اصلی فقه می‌دانند. اصولی‌ها بعد از قرآن، سنت را از ادله اربعه می‌دانند و معتقدند که روایتی قابل

مطلقاً جائز نیست. بنابراین، مسلمان شیعه پیرو قرآن و سنت، هیچ‌گاه به خود اجازه نمی‏دهد که برخلاف قرآن و سنت عمل کند و شایسته است هرگونه روایت مغایر با این مسلّمات

بوده و در علوم مختلف دست داشته است اهل جبل عامل است. جد ششم او صالح نامی است که شاگرد علامه حلی بوده است ظاهرا اصلا اهل طوس بوده است، از این رو شهید ثانی،

نماز جمعه اهل تسنن در مسجد جامع سرینگر شرکت کردند که ما این برنامه را از قبل هماهنگ کرده بودیم. در ابتدا میرواعظ مولوی فاروق - امام جمعه اهل تسنن - نماز

اجتماعی و عبادت‌های معروف فرق مختلف متصوفه است که در کلیات، اشتراکات فراوانی دارند و در مواردی نیز با توجه به اقلیم، باورهای فرق و تعلیمات خاص شیخ خانقاه

ص۱۰۶-۱۱۰ پاکتچی، «جعفر صادق، امام»، ص۲۱۹ اسد، امام صادق(علیه السلام) و مذاهب اهل سنت، ترجمه محمدحسین سرانجام و دیگران، ۱۳۹۰ش مظفر، صفحاتی از زندگانی امام جعفر

امر مخالف هستند که اینان از طرف قاطبه اهل‌سنت مطرود می‌باشند. کتاب‌هایی که عده کثیری از پیروان اهل‌سنت در عظمت اهل‌بیت علیهم‌السلام نوشته‌اند و همین طور

ثواب و عقاب کرده‌است. واژه‌های ثواب و عقاب و مشتقات آنها در متن احادیث اهل سنت، بسیار کم به کار رفته‌است، اما نویسندگان و شارحان صحاح سته، واژه‌های ثواب

شاذلیه به وجود آمد. بسیاری از اهل تصوف و عرفایی که به اهل سنت منتسب می‌شوند، شیعه یا سنی بودن آنها چندان روشن نیست. بیشتر اهل تصوف، در طریقت خویش، خود را

علماء اهل سنت، با توسل مخالفتی ابراز نکرده‌اند. در اینجا به بخش‌هایی از نظرات علمای اهل سنت در این زمینه اشاره می‌شود: 1. ابن جوزی از علمای اهل سنت متوفای

جمهوری اسلامی ایران بود. در سیزدهم بهمن ماه سال 1298 هـ .ش در خانواده‌ای از اهل علم و تقوا کودکی دیده به جهان گشود که وی را «مرتضی» نام نهادند. بعدها، «مرتضی»

سوی دیگر مرکز مذهبی اهل سنت متعصب بود. بر همین دلیل توقع کوچکترین حرکتی از تشیع نمی‌رفت چه بسا هر فعالیتی از شیعیان ضعف و زبونی اهل سنت را به تصویر می‌کشید

اسلام ـ یعنی چهار مذهب اصلی اهل سنت و مذهب تشیع جعفری اثنی عشری ـ به رسمیت شناخته شده است. هم اکنون سال‌هاست که پیروان مذهب اهل‌بیت (علیه السلام) در اتریش

فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۴۲۷ نوبختی، فرق الشیعه، ۱۳۵۵ق، ص۷۹ نوبختی، فرق الشیعه، ۱۳۵۵ق، ص81 نوبختی، فرق الشیعه، ۱۳۵۵ق، ص81و82 کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش،

کلام الله قدیم (بنا به مذهب بعضی از اهل سنت) است. اما مراد از سنت همان قول و فعل و تقریر معصوم است (منتهی به قول اهل سنت و بعضی از بزرگان در غیر عادیات) که

الاسلام منادی وحدت در غرب ایران، و از طلایه داران اتحاد اسلامی در میان جماعت اهل سنت کردستان بود که علاوه بر منشأ خدمات و برکات بسیار در آن منطقه، بر اثر شیفتگی

«کوثری» بر آنان نهاده شد. وی محدث، فقیه، علامه و مورخ و یکی از علمای بزرگ اهل سنت و مخالف و منتقد وهابیت بود. وی، که در خانواده‌ای علمی زاده شده بود، نزد

در این کشور متعلق به مذهب اهل تسنن می‌باشد. گروه‌های اسلامی زیادی در این کشور فعالیت می‌کنند که بیشتر متعلق به اهل تسنن و فرق صوفیه و احمدیه هستند. استرالیا

العلما را تاسیس کنند. فروپاشی امپراتوری عثمانی در ۱۹۲۴ که حافظ سنت رسمی دینداری در میان اهل سنت بود و قدرت گیری تقریبا همزمان آل‌سعود در شبه جزیره عربستان

کردیم، علت هم این است که روز دوازدهم ربیع الاول به روایت مشهور بین برادران اهل سنت روز ولادت است؛ و روز هفدهم ربیع الاول به روایت مشهور بین شیعه روز ولادت

زیرا آنان از خطا در امان نیستند» (همان). از متأخران نیز عالمان زیادی از اهل سنت به اجتناب از تعصبات مذهبی و فرقه‌گرایی تذکر داده و از مردم خواسته‌اند به

این، یک کار فنی است؛ کار آسانی نیست و مقدماتی دارد. کسانی که اهل فن هستند، اهل حدیث هستند، اهل علوم وابسته به حدیث هستند، می‌دانند که مقدمات این کار چیست»

در کتاب فرق و مذاهب کلامی اهل سنت ابتدا به کلیات پرداخته شده است؛ مفهوم اسلام، اهل سنت و سپس تاریخ پیدایش لفظ اهل سنت مورد بررسی قرار گرفته و بعد از آن

قرابت او را به سنّت شیعی نشان می‌دهد. هر بخش از الملل به چند بخش فرعی تقسیم شده است. مسلمانان به دو گروه متکلمان («اهل الاصول») و فقیهان («اهل الفروع») تقسیم

صحرا و در مقابر سپری می‌کرد، زمانی هم که با جنید و اصحاب او، که در بارۀ فرق اول و فرق ثانی و جمع سخن می‌گفتند، روبرو شد، به سخنشان گوش داد و خاموش ماند و آنگاه

رسوم‌، نیافریده‌ است‌ و اینان‌ برای‌ «طائفه اهل‌ الله‌» مانند فرعونان‌ برای‌ پیامبرانند، زیرا هر گاه‌ اهل‌الله‌ سخنی‌ گویند که‌ معنای‌ آن‌ بر ادراک‌ آنان‌

شمار آمده و در کتب رجالی اهل سنت بسیار مدح شده و از اصحاب ابوحنیفه و سفیان ثوری دانسته شده است.ابوحنیفه، امام مذهب حنفی در اهل سنت و جنید بغدادی از او با

دشمن دشمن داخلی و خارجی فرق می‌­گذارد. بین بریتانیا و ملک فاروق، بین آمریکا و جمال عبدالناصر و بین شوروی و جمال عبدالناصر فرق می‌­گذارد. او اضافه می‌­کند:

پنجم: در رستاخیز و حساب و روز شمار ، ششم: در نماز هم برای اهل بهشت و دوزخ و هفتم: نماز در ستایش اهل بهشت به تنهایی. وی کتابی به فارسی برای امت خود نوشت و به

تفاسیر کهن و جدید شیعه با اتکا به روایات، مجوس را اهل کتاب شمرده‌اند ولی تفاسیر اهل سنت آنها را اهل کتاب ندانسته‌اند. بطوری که ذکر شد در قرآن فقط یک بار

مطابق با مذهب اکثر اهل سنت و جماعت می‌داند و می‌نویسد: «و اما سایر اهل السنه فیقولون ان افعال العباد فعل لهم حقیقه» واما سایر اهل سنت معتقدند که افعال‌عباد،

الکلام» تعبیر مى‌شود. اشعرى فصلى را نیز به بیان اجمالى عقاید اصحاب حدیث و اهل سنت اختصاص مى‌دهد. از ویژگى‌هاى این كتاب كه بحث‌هایى را درباره چگونگى تدوین

وحدت و تقریب بین عرب و عجم، طوایف و اقوام مختلف و همچنین بین شیعه و سنی و فرق و مذاهب اسلامی کوشید. حاج قاسم سلیمانی ۲۰ اسفندماه سال ۱۳۳۵ ش، در روستای «قنات

که دارای آداب و منش شهری باشد درحالی که ما بادیه‌نشین هستیم و با شهری‌ها فرق داریم. عقیل در پاسخ می‌گوید برادرم به آنچه می‌گویی آگاه است ولی تمایل به این

صورتی که میان علم روایت و علم درایت، تفاوت اساسی وجود دارد. فرق این دو، با بیان نظرات اهل سنّت و نیز تعریف علم فقه الحدیث، روشن‌تر خواهدشد. از جمله دانش‌‌هایی

به او دهد. ربانی گلپایگانی، علی، فرق و مذاهب کلامی، درس دوازدهم؛ برنجکار، رضا، آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی، ص 97 فرق و مذاهب کلامی، درس دوازدهم، به نقل

در بین عوامِ از اهل سنت و عوامِ از اهل شیعه این تنافس پیدا شد؛ وگرنه نه عوام اهل سنت به سنت رسول‌ اللّه‏ عمل کرده و می‌‏کنند و نه عوام اهل شیعه پیروی از

اساس روابط خانوادگی و معاملات بین مردم است. تلاش برای جمع‌آوری آموزه‌های فرق اسلامی با رجوع به ریشه‌های اسلام. مبارزه با فرقه‌گرایی نکوهید. البته این اهداف

مسلمانان تجدید روح دینی و نشاط معنوی جلب همکاری برای حل مشکلات فقهای شیعه و اهل سنت برای اثبات وجوب نماز جمعه به آیه ۹ سوره جمعه و احادیث متعدد] و اجماع استناد

تفویض تبری می‌جوید و راه میان این دو را بر می‌گزیند و آن را عقیده تمام اهل سنت و جماعت می‌داند. وی برای پرهیز از اتهام جبر، اعتراف می‌کند این که بگوییم

جنگ‌های مذهبی بین پیروان مذاهب اهل سنت در زمینه اختلافات فقهی و کلامی که بین مذاهب اهل سنت وجود دارد اجمالا باید گفت پیروان اهل سنت در اعتقادات به چهار دسته

و لائیسیزم معادل سکولاریسم است. برخی از جامعه شناسان میان لائیک و سکولار فرق نهاده و بر این عقیده اند که لائیک وصف حکومت است در جامعه ای که فرهنگ عمومی

مذاهب اسلامی صادقانه دوستدار اهل بیت‌اند و محبت خاندان رسالت را بر هر مسلمان فرض می‌دانند تا بدانجا که اهل سنت و جماعت محبّت اهل بیت(ع) را به عنوان یک اصل

میان اهل سنت چنین گفته می‌شود که خلفای راشدین پنج نفرند: ابوبکر، عمر، عثمان، علی(ع) و عمر بن عبدالعزیز؛ یعنی به قدری عمر بن عبدالعزیز در حوزه اهل سنت اهمیت

سوی دیگر مرکز مذهبی اهل سنت متعصب بود. بر همین دلیل توقع کوچکترین حرکتی از تشیع نمی‌رفت چه بسا هر فعالیتی از شیعیان ضعف و زبونی اهل سنت را به تصویر می‌کشید

پیدایش و تقسیم فرق مسلمین به هفتاد دو فرقه؛ باب سوّم: در بیان تفصیل عقاید فرقه‌ها و اهل اهواء و اشتباهات فرق است. در این باب به تفصیل از فرق سخن گفته شده

ضمن شعری به حق نبی، وصی، حق حسن و حسین، و حق کسانی که حقشان غصب شده و حق اهل کساء قسم داد. این امر تشیع مامون را نشان می‌دهد. ولی در عین حال همه این تظاهرها

که سیّد جمال الدّین اسدآبادى، اهل کدام کشور و داراى چه مذهبى است، میان شرح حال نویسان اختلاف نظر است، عمده نویسندگان اهل‌سنت وى را افغانى و داراى مذهب حنفى

کسانی است که عداوت با اهل بیت علیهم‌السلام دارند بنابر این از منظر ایشان هم نمی‌توان حکم به تکفیر اهل سنت نمود چون اهل بیت از منظر اهل سنت واجب الاحترام بوده

پس قرآن به همین هیئت که هست دو بار نازل نشده؛ بلکه بین دو نزول قرآن فرق است و فرق آن در اجمال و تفصیل است. همان اجمال و تفصیلی که در آیۀ شریفۀ: كِتَابٌ

و به شکل نامه‌نگاری انجام می‌گرفت. در دورۀ امامت امام نهم شیعیان فرقه‌های اهل حدیث، زیدیه، واقفیه و غلاة فعالیت داشتند. وی شیعیان را از عقاید آنان آگاه

تشیع به عالمان اهل سنت ارائه می‌شود، با اقبال با آن برخورد می‌شود. موسوعه‌نگاری فرصتی برای پرنمودن خلأهای دو تجربه تاریخی اصول تشیع و اهل سنت است و در شرایط

شیعه می‌دانند. برخی از اهل سنت، نظیر شیخ شلتوت، مفتی اعظم الازهر معتقدند که تقلید از فقه مذهب جعفری، نظیر مذاهب چهارگانه اهل سنت معتبر است شیعیان بر مبنای

قرآن و سنت بدست آورد. جمعیت اخوان‌المسلمین، جمود بر مذهب فقهی خاصی ندارند؛ بلکه معتقدند هر کدام از فقهای مذاهب اهل سنت که فتوایش مستند به کتاب و سنت باشد،

تقسیم شده است. این سوره اساسا با سوره‌های دیگر قرآن از نظر لحن و آهنگ فرق روشنی دارد به خاطر اینکه سوره‌های دیگر همه بعنوان سخن خدا است، اما این سوره از

را صادر کرد: یک: شرکت‌کنندگان براساس مسلمات قرآن کریم و سنت شریف نبوی تأکید کردند که اسلام همه اهل قبله را شامل می‌شود و دلیل آن شهادتین است که جان، مال

متوفی از روحانیون اهل سنت از دیگر خدمات مرکز خدمات حوزه‌های علمیه است که به برادران اهل سنت تعلق می‌گیرد. تمامی محصلین مدارس دینی اهل سنت معاف از خدمت سربازی

دین شناخت واجتهاد یاد می‌شود. چنان‌که در برخورد قرآن با سنت از امکان تخصیص یا نسخ قرآن با سنت گفت‌وگو می‌شود و در مبحث ظنون - خاصه از این مسأله سخن به

کریم و معرفی سنت پیامبر(ص) در ‏دوران‌های مختلف پرداخته است. ‏ وی برای اثبات مرجعیت اهل بیت پیامبر (ص) از کتاب‌های تاریخی، حدیثی و فقهی تمام فرق و مذاهب ‏اسلامی

الخامس عشر: فی بیان اعتقاد أهل السنة والجماعة وبیان ما لهم من المفاخر والمحاسن والآثار فی الدین؛ فصل پانزدهم: تبیین عقاید اهل سنت و گروه و بیان کرامات و محاسن

همین دلیل، اولین مخالف تها با اب نتیمیه در بین علمای اهل ســنت ظاهــر گردید. علمای مذاهب مختلف اهل سنت با فتوا دادن، نوشتن کتاب و تبیین نظرات و فتاوای ابن

تقوا را می‌بینم که در دیگر رهبران نهضت‌های جهانی ندیده‌ام و او با دیگران فرق دارد». نقل است که هر گاه مرحوم استاد نوری به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای می‌رفت

همه قدرت با اسلام واقعی و اخلاق محمدی دعوت کنند تا در سایه اسلام، عشق به سنت اهل‌بیت (علیه السلام) و خاندان رسالت ،مسیر تاریخی حضرت ابراهیم و پیامبر اسلام(صلی

و شرایط پیمان ذمه، حقوق اهل ذمه و وظایف آنان در پرداخت جزیه و احترام به قوانین اسلامی و وظایف دولت اسلامی در رسیدگی به امور اهل ذمه و حقوق شهروندی آنان