نتایج جستجو

تغییر مذهب، وی به ایالات متحده نقل مکان کرد و به محض تأسیس فرقۀ احمدیه در استرالیا، با این فرقه ارتباط نزدیک برقرار کرد. علی‌رغم اینکه تاریخ جامعه مسلمانان

مقابلیه یکی از شاخه‌های فرقه مجبره است. در منابع فرق شناسی و کلامی، فرقه‌های: کلابیه، کرامیه، هشامیه، مؤالفیه، معتریه، مقابلیه، نهالیه، مبیضه و داریه از

بهره‌ها نیز در قاره آفریقا سکنی گزیده اند. در مورد اینکه فرقه بهره کیست گفته می‌شود که فرقه بهره به فرقه‌های متعددی تقسیم می‌شود، داوودی بهره وجود دارد که منسوب

می‌باشد. او و پدرش از فرقه‌ نصیریه بوده و قبل از تشکیل حکومت، حافظ اسد را از مبارزین این فرقه نام برده‌اند. تمام فعالیّت‌های این فرقه سرّی بوده و قبل از تشکیل

غیریه غیلانیه فدائیه فداویه فدیکیه فرائضیه فرق و مذاهب اسلامی فرقه احمدیه فرقه پدری فرقه علی اللهی فشاریه فضائیه فضلیه فضیلیه فطحیه خلّص فقاوره فواتیه

آخر آن، یاء نسبت است به معنای منسوب به امام و چون وصف «فرقه» است، مؤنث به کار می‌رود، یعنی فرقه امامیه و «مقصود گروهی هستند که پس از رحلت پیامبر اسلام

دریافت می‌‌کند و در اختیار مردم قرار می‌دهد. تهرانی سید محمد حسین، امام شناسی، سال 1426 هجری قمری، ج 5، ص 178. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد،

قبول یک فردِ نزدیک به فرقه را به همان فرقه نسبت می‌دهند و یا نظر تردید‌آمیز فردی را که در فرقه پذیرفته نشده است، دیدگاه ضروری آن فرقه می‌شمرند، یا دیدگاه­‌های

درباره فرقه مفروغیه می‌نویسد: «ایشان می‌گویند همه اشیاء خلق شده است و الآن چیزی خلق نمی‌شود.» با این حساب روشن است که این فرقه و فرقه مفروعیه و فرقه مفروضیه

رهبری فرقه مریدیه است كه مسجد بسیار عظیم این شهر محل عبادت و برگزاری نماز جمعه فرقه مریدیه است. این شهر مقر رهبری فرقه مریدیه می‌باشد و این فرقه از قدرت

عفان و پیروان آنان ساخته شده‌است . علی اللهی کتابخانه کمبریج کردستان اهل حق فرقه علی اللهی دبستان مذاهب

ایمان تنها گفتار است و عمل در آن نقشی ندارد. از حیث دوم مرجئه خود به چند فرقه تقسیم شده‌اند که عبارتند از: 1- قائلین به تاخیر و جدایی عمل از ایمان و این

«معتریه» یکی از شاخه‌های فرقه مجبره است. در منابع فرقه‌شناسی و کلامی، فرقه‌های: کلابیه، کرامیه، هشامیه، مؤالفیه، معتریه، مقابلیه، نهالیه، مبیضه و داریه

اصلی این فرقه در منابع مربوط به فرقه‌ها و مذاهب، شخصی به نام ابی‌کرب ضریر معرفی شده است. بعد از وفات محمد بن حنفیه در سال 581 هجری قمری، فرقه کیسانیه به

خدا همه کارها را بجا می‌آورد. ابن کمال پاشا در الفرق و المذاهب فرقه‌های جبریه را دوازده فرقه برشمرده و اولین آنها را مضطریه معرفی می‌کند. وی سپس به افعالیه،

اولین مبلغ فرقه احمدیه در ایالات متحده بوده است. بیش از هفتصد آمریکایی را به طور مستقیم و بیش از هزار نفر را به طور غیرمستقیم جذب این فرقه کرده‌است. چیزی

منابع به‌عنوان پنجاه و چهارمین فرقه از هفتاد و سه ملت نام برده شده است؛ اما در دیگر منابع فرقه‌شناسی و کلام، نامى از این فرقه به چشم نمی‌خورد و از وضع و حال

این فرقه از غلاة شیعه‌اند که قائل به حلول می‌باشند. او معاصر محمد بن علی (باقر العلوم) علیه‌السلام بود و مورد لعن و طعن آن حضرت قرار گرفت. مبدع فرقه منصوریه

قرن چهاردهم قدرتمند باقی ماند. او همچنین نیای معنوی و روحانی فرقه فردوسی هند بود و در واقع فرقه هندی باخرزی بیش از جانشینان باخرزی در آسیای مرکزی برای مؤلفان

است که امتش پس از او به ۷۳ فرقه تقسیم می‌شود، درحالی‌که فقط یک فرقه از آنها اهل نجات‌اند. به موجب این روایت، هر یک از فرقه‌های مسلمان تلاش کرده‌اند معیارهایی

خلیفه اول غلام احمد معرفى شد. وى پس از شش سال رهبرى فرقه در سال 1914م درگذشت. پس از فوت وى در فرقه احمدیه اختلاف و انشعاب پدید آمد. عده اندکى به محمد على

مکاتب به میان می‌آید، به این فرقه و موسس و آرای آن نیز به طور پُر‌رنگ اشاره می‌شود. با این‌حال هیچ متن و سندی از عقاید این فرقه در دسترس نیست و گزارش‌‌هایی

«مستدرکه» همراه با دو فرقه زعفرانیه و برغوثیه از شاخه‌های فرقه نجاریه به‌شمار می‌رود. فخر‌ رازی این فرقه را از «جبریه» شمرده که معتقدند بر انجام افعال

فرقه قادریه دنباله رو شیخ عبدالقادر گیلانی، صوفی مشهور اهل‌سنت است. از این سلسله، شاخه‌هایی بسیار بوجود آمده است. شیخ محی‌الدین ابومحمد عبدالقادر بن ابی

یونانیه از فرقه‌های منسوب به کرّامیه‌‌اند. فخر رازی می‌نویسد: فرقه‌هایی چون یونانیه، طرائقیه، اسحاقیه، حماقیه، عابدیه، سورمیه و هیصمیه از کرّامیه منشعب

فرقه پَدری (padri) در اندونزی به گروهی از مسلمانان گفته می‌شود که دیدگاه سلفی وهابی داشته که در اوائل قرن نوزدهم فعالیت‌های دینی‌شان را شروع کردند. برخی

«متولیان‏» از جمله فرقه‌هایی است که نامش فقط در یکی از منابع فرقه‌شناسی آمده است. با این‌ حال شاید مقصود از متولیان، متأوله که املای آن متؤلیان است، بوده

و باورهای فرقه دروزیه است که هیچ‌گونه شباهت و سنخیتی با عقاید اسلامی ندارند و کاملاً منحرف و بیگانه از اسلام است. اگرچه رهبران فعلی این فرقه اصرار دارند

امامت فاضل باشد، امامت مفضول روا است. اهل‌اهمال با فرقه مستعمله و یا اصحاب النّصّ مخالف بودند، زیرا دو فرقه مذکور، قائل به تصریح پیامبر در تعیین امام بودند

نهالیه از شاخه‌ فرقه‌های مجبره است. در منابع مربوط به فرق و مذاهب اسلامی، علاوه بر نهالیه، فرقه‌هایی چون: کلابیه، کرامیه، هشامیه، مؤالفیه، معتریه، مقابلیه،

نصفیه در منابع فرقه‌شناسی از فرقه‌های مربوط به اهل‌حدیث برشمرده شده است. نام بقیه فرقه‌ها بدین شرح است: حشویه، مخلوقیه، لفظیه، فاضلیه، صاعدیه، مالکی. این

می‌برند و تعدادشان تا بیش از سه میلیون نفر تخمین زده شده است. اهل حق خود به دو فرقه چهل تنان و هفت تنان تقسیم می‌شوند. به عقیده آنان چهل تنان و هفت تنان از جمله

حسبیه، شاخه‌ای از فرقه جبریه است و در شمار هفتاد و سه فرقه‌ اسلامی قرار دارد. در متون قدیم، تعداد فرقه‌های‌ اسلامی را هفتاد‌ و‌ سه فرقه می‌شمردند و به آنها

کَرّامیه از فرقه اهل‌سنت و جماعت بودند و از ابوعبداللّه محمد‌بن‌کرام بن عرّاف بن خزامة بن براء (در گذشته در 255 ه) پیروی می‏‌کردند. رهبر کرامیه شخصی به

أفطحیه (فطحیه) فرقه‌ای منتسب به شیعه است. پیروان این فرقه معتقد بودند که پس از امام صادق ‌علیه‌السلام امامت به فرزند بزرگ‌تر ایشان یعنی عبدالله‌ افطح رسیده

مطرح و دارای فرقه های متعدد هستند. فرقه صُفریه در کنار فرقه‌های نجدیه ازارقه و اباضیه یکی از چهار فرقه اصلی خوارج است. به‌طوری که تمام فرقه‌های خوارج که

نعيميه‏ از فرقه‌های «زيديه» و پيرو نعيم بن يمان بودند. مسعودی مورخ مشهور، نعیمیه را از زیر‌شاخه‌های فرقه‌های هشت‌گانه زیدیه شمرده است که عبارت‌اند از:

و با تدبیر وزیرش یحیی بن خالد برمکی سلیمان بن جریر رقی که یکی از سخنوران فرقه بتریه از زیدیه بود را برای مسموم ساختن وی به آفریقا فرستاد. سلیمان بن جریر

سمیطیه ‏شاخه‌ای از فرقه‌های «شیعه» و پیروان یحیی‌بن‌سمیط بغدادی بودند. این فرقه به جهت اقتباس از نام مؤسسِ فرقه و انتساب به او؛ سمیطیه خوانده می‌شود. علاوه،

هستند که استاد ابوعلی جبائی بود. این فرقه از فرقه‌های منشعب شده از فرقه خوارج و به نقلی معتزله بودند. موسس و رهبر فرقه ابویعقوب یوسف بن عبدالله بن شحام بود

وارديه‏ از شاخه‌های فرقه جهمیه به حساب می‌آیند. در منابع آمده است که جهمیه 12 فرقه اند که عبارت است از: معطله، مریسیه، ملتزمه، واردیه، زنادقه، حرقیه، مخلوقیه،

فرقه قدریه با محوریت افعال اختیاری انسان ایجاد شده است. آنان فکر می‌کردند که اعتقاد به قدر پیشین الهی در افعال اختیاری انسان، با مختار و مرید بودن او در

رشیدیه‏ از شاخه‌های فرقه خوارج و قسم پنجم از ثعالبه اند. اعضای این فرقه، پیرو شخصی به نام رشید طوسی هستند. محمدبن عبدالکریم شهرستانی این فرقه را رشیدیه و اصحاب‌

مطلب را می‌گوید مادامی که این سه طایفه یکدیگر را تکفیر نکنند، به عنوان یک فرقه محسوب می‌شوند. فخر رازی، اعتقادات فرق المسلمین و المشرکین، به اهتمام علی

داریه‏ از شاخه‌های دوازده‌گانه فرقه «مجبره» است. در منابع فرقه‌شناسی و کلامی، فرقه‌های: کلابیه، کرّامیه، هشامیه، مؤالفیه، معتریه، مقابلیه، نهالیه، مبیضّه

نزاریه‏ از پیروان شاخه‌ای از فرقه اسماعیلیه‌‌اند که در سال ۴۸۸ قمری در پی اختلاف مستعلی و نزار بر سر جانشینی پدرشان مستنصر (۴۲۷-۴۸۸) خلیفه فاطمی امامت

صادق علیه‌السلام زنده و او مهدی منتظر است. این فرقه یکی از فرق انحرافی در شیعه محسوب می‌شود. موسس فرقه ناووسیه شخصی به نام عبدالله بن ناووس اهل بصره و

متراقبه از جمله فرقه‌های جبر‌گرا و شاخه‌ای از شاخه‌های دوازده‌گانه فرقه جهمیه بودند و می‌گفتند که خدای متعال بر جای است و همانی است که توان دانست. مشکور

ابرقیه یا ابراقیه، شاخه‌ای از فرقه زیدیه است. ابرقیه یا ابراقیه، از یاران عباد‌بن‌ابرق کوفی بودند که با فرقه «جارودیه» دچار اختلاف شدند و شیخین را انکار

البته عبدالکریم شهرستانی نامی از این فرقه نبرده است، ولی مقریزی آن را معمریه و منسوب به معمر دانسته است. پیشوای این فرقه شخصی به نام عمار بن موسی ساباطی از

کلابیه از فرقه‌های کلامی اسلامی و از پیروان ابوعبدالله بن کلاب هستند که در قرن سوم هجری قمری زندگی می‌کرد. برخی معتقدند که کلام اسلامی از این فرقه نشات گرفته

حلبیه شاخه‌ای از فرقه نصیریه ‌است. در برخی از منابع آمده است که چنین نام‌هایی مربوط به فرقه نصیریه است، نه آنکه خود فرقه‌ای جدا باشد. مشکور محمد جواد،

منزلیه از شاخه‌های دوازده‌گانه فرقه قدریه است. نام بقیه فرقه‌ها بدین شرح می‌باشد: احمدیه، احدیه، ثنویه، کسلیه، شیطانیه، شریکیه، وهمیه، رویدیه، ناکثیه،

حربیه شاخه‌ای از فرقه‌ کیسانیه و از پیروان عبداللّه‌‌بن‌عَمرو‌بن حرب‌کندی هستند. این فرقه از جمله فرقه‌های غالی نیز شناخته شده است. آنها پس از مرگ ابوهاشم

هجری) است که آنان را منشعب از فرقه «مبارکیه» دانسته است. «تاریخ اخبار القرامطه» تألیف ثابت بن سنان از منابع مهم درباره این فرقه است و بارها به ارتباط قرامطه

اصحاب امام باقر و امام جعفر صادق در نیمه اول سده 2 قمری و از بنیان‌گذاران فرقه جارودیه بوده است. درباره تولد ابوالجارود اختلاف وجود دارد. دیرترین تاریخی

کیالیه‏ فرقه‌ای از غلات شیعه و پیروان احمد بن کیّال بودند. بانی این فرقه مدعی امامت و سپس مهدویت بود. احمد بن کیّال در ابتدا مردم را به یکی از خاندان امام

شیعیان از دام صوفی‌گری، اطلاعاتی را درباره ایشان نقل کرده‌اند. ایشان در باره فرقه الهامیه می‌نویسد: این طایفه از آموختن علم رو گردانند و عمر خود را به آموختن

عقایدی بر ضد مشبهه دارند. این نام بیشتر به فرقه‌هایی اطلاق می‌شود که منکر صفات و اسماء برای خداوند هستند و علاوه، فرقه باطنیه بیشتر به این نام خوانده می‌‏شوند،،،،

نوشتند. فرقه عجارده از فرقه‌ای به نام عطویه که پیرو عطیه بن اسود الحنفی بودند، جدا شده است. عبدالکریم شهرستانی وی را از پیروان ابی بیهس از فرقه بیهسیه بر

بنیان‌گذار این فرقه، غیر از آنکه مایه انشعاب داخلی فرقه شد زمینه‌ساز پیدایش دو فرقه منحرف «بابیت» و «بهائیت» نیز گردید. بنیان‌گذار فرقه شیخیه شیخ احمد

فکریه، خسّیه و معیه. سپس ایشان در این کتاب به معرفی این فرقه‌ها می‌پردازد. ابن جوزی درباره فرقه خوفیه می‌نویسد: «ایشان می‌گویند هرکس خدا را دوست بدارد،

پایدار و برقرار خواهد ماند. این افراد در واقع جزء فرقه بشیریه بودند و به دلیل تغییر رهبر خود، اسم فرقه را نیز تغییر دادند. به همین دلیل اعتقادات ایشان نیز

محکمه اولی یا داوری خواهان نخست؛ اوّلین فرقه از خوارج‌اند که از فرمان حضرت علی (ع) سرباز زدند. نشوان الحمیری می‌نویسد: آنان را از این جهت محکمه خواندند

حیدریه‏ شاخه‌ای از فرقه «نصیریه» هستند که خود را به حیدر که لقب حضرت علی‌بن‌أبی‌طالب ‌علیه‌السلام است، منسوب می‌کنند. فرقه نصیریه به چهار طایفه تقسیم می‌شوند:

وقتی به نام رقوقیه می‌رسد، می‌گوید که این فرقه چهل و پنجمین فرقه از هفتاد‌ و‌ سه ملت است. باید گفت که نام این فرقه خیلی معلوم نیست و شاید مراد از رقوقیه ذقولیه

رزامیه‏ فرقه‌ای از غالیان شیعه و شاخه‌ای از فرقه «کیسانیه‌ راوندیه»اند. بنیان‌گذار این فرقه شخصی به نام رزام‌بن‌سابق یا سایق است. البته برخی از منابع این

خدا و پیامبرش کفایت می‌کند. این فرقه با آل‌رسول (اهل‌بیت علیهم‌السلام) دشمنی دارند و به‌خصوص می‌گویند که حضرت علی ‌علیه‌السلام بعد از پیامبر صلوات‌الله‌علیه

«مبهوتیه‏» از فرقۀ «خوارج» بودند. در منابع مربوط به فرقه‌شناسی آمده است که خوارج به شاخه‌های زیر تقسیم‌بندی می‌شود. ازارقه، نجدات، راسبیه، اِباضیه، قطویه،

ایشان، شباهت بسیاری با فرقه «شبک» دارد. کتاب دینی ایشان همان کتاب فرقه «شبک» است که آن را از غیر خود مخفی می‌کنند. ابراهیمیّه از فرقه‌های سرّی و غیر معروف

مقاماتيه در برخی از منابع‏ به عنوان شصت و يکمين فرقه از هفتاد‌ و‌ سه فرقه اسلام آمده و البته مطلبی درباره این طایفه بیان نشده است،. مشکور محمد جواد،؛ فرهنگ

شمریه‏ شاخه‌ای از فرقه شش‌گانه مرجئه و از پیروان شخصی به نام ابوشمر بودند. نام سایر فرقه‌های منشعب از مرجئه عبارت است از: رزّامیه، غیلانیه، تومنیه، صالحیه

خداشناسی، نبوت و امامت عقیده داشتند و خالقیت علی بن ابی طالب را باور کردند و با فرقه علی اللهی یکی دانسته شده‌اند. فرق زیر از دیگر شاخه‌های منشعب از نصیریه است:

اهل حق یا فرقه علی‌اللّهی، شاخه‌ای از غلاة‌ شیعه هستند. مشهور است که این فرقه، امام علی ‌علیه‌السلام را خدا می‌دانند و می‌گویند ما آن حضرت را مظهر حق می‌دانیم،

شاخه‌های فرقه «زیدیه» و پیروان هارون‌بن‌سعید عجلی بودند. رهبر فرقه عجلیه فردی به نام‌ هارون بن سعد (سعید) العجلی الکوفی بود. از این جهت فرقه به نام او

تَمیمیّه (یا زُراریه) شاخه‌ای از فرقه‌های غلاة شیعه است. این فرقه در باب امامت واقفی‌اند و امامت را تا امام هفتم می‌پذیرند و او را قائم آل محمد می‌دانند

شغل و کارشان کشاورزی است. با توجه به آنچه درباره این فرقه گزارش شده است، می‌توان گفت ایشان نسبت به فرقه شبک، از اسلام فاصله بیشتری دارند چرا که پیروان شبک

رهبران فرقه خوارج بود که در اواخر دوران امویان در خراسان این فرقه را بنا نهاد. وی از قبیله سدوس بوده و به قبیله بکر بن وائل تعلق داشته است. به وی نسب حروری

درباره فرقه «یعفوریه» مطالب بسیار اندکی نوشته شده است که پراکنده و نیز از نظر محتوا از هم متفاوت هستند که با استناد به آنها نمی‌توان درباره این فرقه و آراء

فضائیه‏ از فرقه‌های کلامی بودند و به حدوث عالم اعتقاد داشتند و می‌گفتند که فضا پدیدآورنده عالم است. فضائیه به دو فرقه با اعتقاد متفاوت از هم تقسیم شدند:

ربعیه‏ فرقه‌ای است که مطهر‌بن‌طاهر مقدسی آن را در زمره فرقه‌های شیعه آورده است که باید همان ربیعیه باشند و «ربیعیه» تصحیف بزیعیه است. مشکور محمد جواد،

مطرفیه‏ از شاخه‌های مربوط به فرقه «زیدیه» و پیروان مطرف‌بن‌شهاب بودند که در ادامه از فرقه مذکور جدا شده و در اصول دین عقایدی وارد کردند و نتیجه این عقاید

در سوریه هستند. دیگر طائفه‌های مربوط به این فرقه عبارت است از: حیدریه، شمالیه و غیبیه. بنیان‌گذار این فرقه شخصی به نام شیخ محمد بن کلازی بوده است. کلازیه

ثمامیه‏ منشعب از فرقه معتزله و از پیروان «ثمامة بن اشرس نمیری» هستند. موسس این فرقه شخصی به نام ثمامه به ضمّ ثاء، از بندگان آزاد کرده بنی‌نمیر بود که در

شدند. در برخی دیگر از منابع آمده است که این فرقه شاخه‌ای از خوارج صُغریّه ( یا ُصفریّه) بودند. موسس این فرقه، شخصی به نام ابی‌بیهس‌الهیصم بن‌جابر و از بنی‌ضبّه

مى‌باشد. بنابراین، «کاکائیه» به معنى برادرى یا برادران است. این فرقه عقایدی مشابه به عقاید فرقه شبک دارند و قایل به تناسخ و حلول هستند . مشکور محمد جواد، فرهنگ

ضمیریه‏ فرقه‌ای هستند که نام‌شان برگرفته از نام نهری از نهرهای بصره است که تعدادی روستا در کنار آن قرار دارد. این فرقه گروهی از شیعیان بودند که در بیرون

قیفیانیه یکی از فرقه‌های اسلامی و شاخه‌ای از هفتاد و سه فرقه است. ابوالقاسم اسحاق‌بن‌محمد معروف به حکیم سمرقندی، با نقل این خبر می گوید: مطلبی درباره عقیده

انگلیسی Badjoran ضبط کرده است. از مضامین کتاب الشبک معلوم می‌شود که فرقه مجاور آنها یعنی فرقه شبک به شیعه نزدیک‌تر هستند. داوود چلبی در مقدمه کتاب الشبک باجوران

اسواریه یکی از فرقه‌های کلامی منسوب به معتزله و از پیروان علی اسواری بودند. این فرقه از شعبه‌های نظامیه است و معتقدند که خداوند به انجام کاری که به عدم

بزیعیه‏ از «غلاة» و منشعب از فرقه «خطابیه» و از پیروان بزیع‌بن‌موسی‌الحائک (بافنده) از اهالی کوفه بودند. صاحب «بیان‌الادیان» نام او را بزیع‌بن‌یونس و ابوالحسن

فضلیه‏ از خوارج و یکی از پانزده شاخه‌ این فرقه و از پیروان فضل‌بن‌عبدالله هستند. پیروان این فرقه معتقدند که تعقل حجت در خبر پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه

معتقدند امام موسی‌بن‌جعفر (علیه‌السلام) زنده و او مهدی منتظر است. این فرقه در برابر فرقه قطعیه که نامی دیگر از شیعه اثنی‌عشریه است، قرار دارد که بر مرگ موسی‌بن‌جعفر

و معنای دیگر ندارد. هم‌چنین این فرقه منکر قیامت و بهشت و دوزخ هستند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم،

حلولیه عنوانی عام برای تمام فرقه‌هایی است که به «حلول» خداوند در آدم ابوالبشر ، انبیاء و ائمه و دیگران معتقد بودند. حلول در لغت به‌معنای فرود آمدن در جایی،

عاندیه‏ از شاخۀ فرقۀ «کرّامیه» و از پیروان ابوالفضل عاند بودند. مؤسس این فرقه نزد نضر بن شمیل درس خواند و او از عبدان سمرقندی و سمرقندی از محمد سجزی و

فرمان عبداللّه افطح غسل داد. از منابع مختلف فرقه‌شناسی به دست می‌آید که نمی‌توان فطحیه خلّص را گروهی جدا یا فرقه‌ای خاص دانست همچنین آنها پیوندی با افطحیه

مهاجریه‏ از آن دسته فرقه‌هایی هستند که نام بنیان‌گذارشان معلوم نیست. این فرقه قایل به تجسم بودند. همچنین می‌گفتند که نمی‌توان خداوند را به صورت وصف کرد،

برخی با تغییر جریان از این فرقه به فرقه دیگری ملحق می‌شدند یا با آرای خود فرقه جدیدی را تاسیس می‌کردند. از جمله این افراد که در ابتدا از یاران امام محمد

حائرى (1212- 1259) دانشمند مشهور فرقه «شیخیه» بودند که معروف به کشفى بود. وى از شاگرد شیخ زین الدین احمد احسائى موسس فرقه شیخیه به حساب می‌آمد. پس از شیخ

نورساعیه‏ از فرقه‌های «خرمیه» و «ابو مسلمیه» بودند. در برخی از منابع این فرقه به نام نورسعیه معرفی شده است. دلیل آورده‌اند که نام این فرقه برگرفته از آیه

عقبیه‏ شاخه‌ای از فرقه «زیدیه» بودند،. مسعودی تاریخ‌نگار مشهور، عقبیه را از زیر شاخه‌های فرقه‌های هشت‌گانه زیدیه دانسته که عبارت است از: جارودیه، مرثدیه،

حزنیه‏ شاخه‌ای از فرقه ‏‌کیسانیه بودند. در برخی از منابع، این فرقه از روافض و از پیروان عبدالله بن عمر الحزنی برشمرده شده است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق

شعیبیه‏ پیروان شعیب بن محمد و از فرقه «عجارده» از خوارج بودند که در ادامه از عجارده جدا شده با فرقه حازمیه هم عقیده شدند. در منابع آمده است که آوازه شعیبیه

آمده است و فرقه او را بنانیه نامیده‌اند و علاوه، روایاتی که در مذمت و سبّ و لعن او وارد شده، با هر دو اسم آمده است.در نتیجه بیانیه و بنانیه یک فرقه و ساخته

عمرویه ‏(پیروان عمرو نبطی) و مانند مفضلیه از غلاة شیعه بودند. عمرو نبطی اگرچه فطحی مذهب بوده است، اما نجاشی او را توثیق کرده است. با اینحال ابن‌داود نام

حقایقیه‏ یکی از سه فرقه زیر شاخه کرّامیّه‌اند. به‌گفته عبدالقاهر بغدادی، کرّامیّه خراسان بر سه‌ دسته‌اند: 1. حقایقیه.2. طرائقیه. 3. اسحاقیه. وی اضافه می‌کند

مقدسی به فرقه‌های منسوب به اهل حدیث اشاره می‌کند که عبارت است از: حشویه، مخلوقیه، لفظیه، نِصفیه، فاضلیه، صاعدیه، ساویه و مالکیه. جامع اقوال این فرقه آن است

رستاقیه‏ از جمله فرقه‌هایی است که نامش در منابع مربوطه همراه با فرقه‌های زعفرانیه، واقفه و شکّاک در یک تقسیم آمده است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی،

مخلوقیه‏ از شاخه‌های فرقه اهل حدیث‌اند. در منابع مربوط به فرقه‌شناسی، نام زیر شاخه‌های فرقه اهل حدیث بدین قرار است: حشویه، مخلوقیه، لفظیه، نصفیه، فاضلیه،

«مشعشعیه‏» از شاخۀ غلاة شیعه و از پیروان سید محمد مشعشع بودند. او مدعی مهدویت بود و حضرت على (علیه‌السلام) را خدا مى‌خواند. سید محمد مشعشع در خوزستان خروج

«مجهولیه‏» یکی از شاخه‌های فرقه «عجارده» بودند. ابوالحسن اشعری و عبدالقاهر بغدادی،،، در آثار خود 14 فرقه را که عبارت است از: «میمونیه، خلفیه، حمزیه، شعیبیه،

جرودیه‏ شاخه‌ای از فرقه «خوارج» و شعبه‏‌ای از «ثعالبه» هستند که یاران عبدالله‌بن‌جرود بودند. در برخی از منابع، نام این فرقه ظاهرا به اشتباه «جروریه» آمده

از فرقه مشبّهه هستند و معتقدند که اگر خدا بخواهد، روا بود که بنده‌اش نزد وی کافر و نزد خلق مومن باشد و بر عکس آن نیز می‌تواند باشد. پیروان این فرقه، قرآن

بشارغه‏ شاخه‌ای از فرقه «نصیریه» (علویون) بودند. منابع مختلف ضمن این که بشارغه را از فرقه نصیریه برشمرده‌اند، این مطلب را نیز نقل کـرده‌اند کـه ایـن اسم

کسبیه‏ از فرقه جبریه‌اند. برخی از منابع، جبریه را به دوازده فرقه تقسیم کرده‌اند که عبارتند از: مضطربه، افعالیه، مفروغیه، نجاریه، مُتَأَنِّیه، کسبیه، سابقیه،

جهریه فرقه‌ای منسوب به خواجه احمد یسوی می‌باشند. پیروان این فرقه چون به طریق جهر( آشکار کردن جوهر صدا) ذکر می‌‌گویند، به جهریه موسوم‌اند. پشمینه پوشان،

ابوهاشم منتقل گردیده است و بعد از ابوهاشم شیعیان به پنج فرقه تقسیم شده‌اند. سخنان برخی از این فرقه‌ها از قرار ذیل است. 1. گروهی معتقدند که ابوهاشم هنگام

می‌کند و می‌نویسد که اصول مذهب صوفیه بر دو فرقه حلولیه و اتحادیه استوار است. محقق اردبیلی در تفسیر مشارب این دو فرقه می‌نویسد که حلولیه معتقدند خدا در ما حلول

و یا شاید این «جلالیه» فرقه‌ای از دراویش خاکساری باشند.. در برخی دیگر از منابع نوشته‌اند که جلالیه از صوفیه‌اند و مقصود همان فرقه مولویه منسوب به جلال‌الدین

بکاریه‏ نام فرقه‌ای است که اطلاعات چندانی از شخص اول (موسس) آن در دست نیست. به طور معمول، هر فرقه‌ای شیخ و بزرگی دارد که آداب و عقاید آن فرقه مستند به اوست،

سلسلهٔ نعمت‌اللهی سلطان علیشاهی گنابادی بعد از غیبت حجت بن حسن (مهدی) است. این فرقه را از آن جهت طاووسیه نامیدند، زیرا که محمد شاه قاجار، سعادت‌علی‌شاه( محمد

رازی از فرقه‌ای به نام اسحاقیه نام می‌برد و آنان را هم عقیده با نصیریه معرفی می‌کند و در عین حال ایشان را غیر از نصیریه می‌شمارد و می‌گوید این فرقه در حلب

کنزیه‏ از فرقه‌های مربوط به خوارج هستند. این طایفه را از آن جهت کنزیه نامیدند که اموال خویش را به صورت گنج در زیر زمین پنهان مى‌کردند. در منابع مربوط به

هفت نفر رسانیدند، ولی پس از اسماعیل، این فرقه رشته امامت را به محمد‌بن‌اسماعیل و دیگر امامان خود متصل کردند. فرقه سبعیه را اسماعیلیه خالص نیز می‌خوانند.

از راوندیان باشد و می‌‏گوید این فرقه می‌‏کوشیدند تا در زیر پرده شعائر دینی مردم را به اسلام بی ‏اعتقاد کنند. رهبر فرقه خداشیه مردی به نام عمار یا عماره

است. شایان ذکر است که عبدالکریم شهرستانی، صالحیه را فرقه‌ای غیر از بَتریه دانسته و آنان را دو فرقه جدا از هم ذکر کرده است. حسن‌بن‌صالح از علمای بزرگ زیدی

نام بقیه فرقه‌ها عبارت است از: احمدیه، احدیه، ثنویه، کسلیه، شیطانیه، شریکیه، رویدیه، ناکثیه، متبریه، قاسطیه، نظامیه، منزلیه. پیروان این فرقه که تحت تاثیر

ابوالحسن اشعری و عبدالقاهر بغدادی در آثار خود چهارده فرقه را که عبارت است از: میمونیه، خلفیه، حمزیه، شعیبیه، خازمیه، معلومیه، مجهولیه، صلتیه، ثعالبه، اخنسیه، معبدیه،

که پیروان این فرقه از این جهت نجدیه نامیده نشدند تا با کسانی که منسوب به بلاد نجد هستند و نجدیه نامیده می‌شوند، مخلوط نشوند. البته این فرقه در تاج العروس

مخازره‏ از فرقه‌های مربوط به نصیریه‌اند، اما ادعا می‌کنند که از هاشمیان هستند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی،

سوره فصلت، آیه 41. یعنی هر طور میل شما است، عمل کنید. ضمنا در برخی از منابع، فرقه مذکور از خوارج شمرده شده است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر

فقاوره‏ طایفه‌ای از فرقه «نصیریه»‌اند،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ ص 354. بدوی عبدالرحمن؛ مذاهب الاسلامیین؛

احمدیه فرقه‌ای از امامیه هستند که پس از علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) به امامت برادرش احمد‌بن‌موسی‌بن‌جعفر قائل شدند. این فرقه همچون بعضی از «فطحیه» قایل به امامت

صدقیه فرقه‌ای از «شافعیه» بودند. خاستگاه این فرقه هرات است. پیروان این فرقه با دیگر هم‌کیشان خود مخالفت و نزاع می‌کردند و گاهی این نزاع منجر به خون‌ریزی

كاغذیه‏ از شاخه‌های فرقه شیعه بودند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 363 مقدسی مطهر بن طاهر، البدء

عتاریه‏ از شاخه‌های فرقۀ «نصیریه»اند،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ ص 331. بدوی عبدالرحمن؛ مذاهب الاسلامیین؛

توحیدیه‏ شاخه‌ای از فرقه «دروزیه» و از مهم‌ترین انشعابات اسماعیلیه هستند. پیروان این فرقه در مذهب خود به هفت ستون تکلیفی و قانونی اعتقاد دارند و آن را

اعضائیان فرقه‌ای هستند با این اعتقاد که خداوند صاحب اعضاء و جوارح است و مثل انسان دست و پا و انگشت دارد. به این فرقه مشبّهه نیز می‌گویند. مشکور محمد جواد،

رکبیه‏ در منابع کلامی و فرقه‌شناسی، از شاخه‌های فرقه زیدیه شمرده شده است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ

مشبهه در امور اعتقادی همرأی و در یک فرقه هستند، ولی در امور شرعی(فقهی) به هفت فرقه تقسیم می‌شوند. 1. طایفه‌ای از فرقه کرّامیان هستند که در فروع شرع پیرو

تعلیمیه‏ نام دیگر فرقه «اسماعیلیه» است که از اسماعیلیه نزاری و با مسلک باطن‌گرایی به وجود آمدند. پیروان این فرقه چون خداشناسی را به وسیله‌ خرد و اندیشه

یعقوبیه‏ از فرق «زیدیه» و از پیروان یعقوب بن عدى کوفى بودند. یکی از مورخین مشهور فرقه یعقوبیه را از شاخه‌های فرق هشت‌گانه زیدیه بر‌شمرده است که نام بقیه فرق عبارت

غفاریه‏ پیروان شخصی به نام ابوغفار بودند که از شیوخ و بزرگان آن فرقه بود. او گوشت خوک را حرام ولی چربی و مغز آن را حلال می‌دانست،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ

حدادیه ‏، شاخه‌ای از فرقه «نصیریه»‌اند.. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 150 بدوی دکتر عبدالرحمن،

رهبر این فرقه شخصی به نام جریر‌بن‌حازم ازدی بود که در بصره می‌زیست و منزل وی به‌عنوان محلی برای اجتماع گفتگوی بودائیان بود. سابقۀ این فرقه به پیش از اسلام

مردم بردارد،. توضیح اینکه فرقه «نزاریه» یا مسقطیه پیروان‌ المصطفی‌ لدین‌ الله‌، مشهور به‌ نزار بودند. از داعیان‌ بزرگ‌ این‌ فرقه‌ که‌ خود مدعی‌ امامت‌ شد،

معیه همراه با طوایف صواکیه و ذمیه از شاخه‌های فرقه «کرامیه» اند. معیه معتقدند که اگر خداوند گناهان کبیره یک نفر را ببخشد، باید گناهان کبیره دیگران را نیز

همراه با بغض و عناد نداشته است. این فرقه در دوره حکومت منصور دوانیقی تاسیس شد. اصول اندیشه‌های سلیمانیه با دیگر فرقه‌های زیدیه اختلاف چندانی ندارد. سلیمانیه

جازمیه شاخه‌ای‏ از فرقه «خوارج»‌اند. نام این فرقه در برخی از منابع، حازمیه و در برخی دیگر «جازمیه» آمده است. «جازمیه» اصحاب «جازم بن علی» و در کتاب التعریفات

غیریه‏ از شاخه‌های فرقه مربوط به «غلاة» بودند. در‎ برخی از منابع آمده است که «غیریه» از جهمیه‌اند. این فرقه معتقد بودند که حضرت محمد (صلی‌الله علیه وآله

ثعالبه فرقه‌ای از خوارج و پیروان ثعلبة بن عامر یا ثعلبة بن مشکان بودند. به طور یقین تاریخ تشکیل فرقه به بعد از ابوحنیفه می‌رسد. چون در برخی از نظرات تابع

عابدیه ‏یکی از شاخه‌های فرقۀ «کرّامیه» هستند. فخر رازی می‌نویسد: فرقه‌هایی چون طرائقیه، اسحاقیه، حماقیه، عابدیه، یونانیه، سورمیه و هیصمیه از کرامیه منشعب

غیبیه‏ از شاخه‌های فرقه «نصیریه» بودند. این طایفه به نام حیدریه نیز خوانده می‌شدند، زیرا پیشوا‎ی آنها مرد‎ی به نام علی حیدر‎ی بود که در قرن نهم هجر‎ی قمری

طرفیه‏ شاخه‌ای از فرقۀ «زیدیه» بودند،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ ص 326. الفرق و التواریخ؛ نسخۀ خطی آستان

ذبابیه‏ شاخه‌ای از فرقه «غلاة» شیعه هستند. ذبابیه معتقدند که چون میان محمد (صلی‌الله علیه وآله وسلم) و علی (علیه‌السلام) شباهت بسیاری وجود داشت که دو ذباب

جعفریه‏ شاخه‌ای از فرقه غلاة‌ شیعه‌ هستند. ایشان پیرو عبدالرحمن‌بن‌محمد از متکلمان شیعه به‌شمار می‌رفتند و به امامت، غیبت و رجعت امام جعفر صادق (علیه السلام)

«مرفوعیه‏» از جمله فرقه‌های کلامی هستند که معتقدند: «صارت الاشیاء مخلوقه بكتاب اللوح»؛ یعنی همه اشیا در لوح‌محفوظ آفریده شده است،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ

کردکیه‏ از فرقه «خرمیه» بودند که در آذربایجان و اَرّان (سرزمینی در قفقاز) سکونت داشتند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال

عملیه‏ شاخه‌ای از فرقه «مشبهه» بودند.. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 339 مقریزی تقی الدین ابو

نمیلانیه‏ از فرقه‌های مربوط به «نصیریه»‌اند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 451 بدوی عبدالرحمن،

ابتریه یا بتریه به فتح یا ضمّ باء، شاخه‌ای از فرقه «زیدیه» و از یاران حسن‌بن‌صالح‌بن حیّ و کثیر‌النواء، شاعر معروف‌اند که او را ابتر لقب داده بودند. این

عجارده از خوارج است. ابوالحسن اشعری و عبدالقاهر بغدادی،،، در آثار خود چهارده فرقه را که عبارت است از: میمونیه، خلفیه، حمزیه، شعیبیه، خازمیه، معلومیه، مجهولیه،

فداویه‏ شاخه‌ای از فرقه «اسماعیلیه» سوریه هستنند که ظاهرا همان فدائیه باشند. آنها طایفه‏‌ای ارهابی و تروریست بودند و همراه خود کاردهای زهرآگین داشتند و

بساتره‏ شاخه‌ای از فرقه «نصیریه» و از «غلاة» بودند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 101

به فرقه خوارج‌اند. در منابع آمده است که فدیکیه در عصر حاضر در بحرین و یمامه سکونت دارند، اما در مناطقی چون بصره، کوفه و جزیره، هیچ فردی از این فرقه دیده

قزلباشیه يا صاحبان عمامه سرخ، فرقه‌ای از طرفداران شاه اسماعيل صفوى بودند. این فرقه كلاه‌ها و عمامه هاى سرخ را به سر مى گذاشتند. كلاه‌هاى قرمز، نشانه و

حلفیه‏ شاخه‌ای از خوارج و از فرقه میمونیه‌‌اند حلفیه در کرمان زندگی می‌کردند. این فرقه با فرقه میمونیه درباره «عدل» دچار اختلاف شده و قائل به جبر شدند

هيصميه‏ از فِرَق «کرّامیه»‌اند. فخر رازی می‌نویسد: علاوه بر هیصمیه، فرقه‌هایی نظیر:طرائقیه، اسحاقیه،حماقیه،عابدیه، یونانیه،سورمیهنیز از کرّامیه منشعب شده

جَبَلیه فرقه‌ای از «غلاة» نُصیریه علوی بودند که پیشوای ایشان در جبل‌ لبنان ادعای مهدویت کرد. سابقه این فرقه به سال 717 هجری قمری باز می‌گردد. پیشوای این

منذریه‏ از فرقه‌های منسوخ فقهی و حدیثی اهل‌سنت و جماعت است که مردم شهر مأرب در یمن پیرو آن بودند،،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان

«مطبخیه‏» پیروان ابو‌اسماعیل مطبخی بودند که کتاب‌هایی را دربارۀ فرقه خود نوشت. ابواسماعیل مطبخی عقاید خاصی داشت از جمله می‌گفت: یک رکعت از نماز صبح و نماز

فشاریه‏ از جمله فرقه‌های کلامی اسلامی است. آنها معتقدند که دنیا و اموال آن بین اولاد آدم مشترک است و هر مردی دو برابر یک زن می‌برد، زیرا پدر و مادر همه

سعود، الفرق والجماعات و المذاهب الاسلامیة، ص 143 شریف یحیی الامین، فرهنگ نامه فرقه‌های اسلامی، ص 257 ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الانساب، ج 3، ص 236، جار الله

معروفیه‏ (یا معلومیه) فرقه‌ای هستند با این عقیده که هر کسی خدا را با جمیع اسماء و صفاتش نشناسد، جاهل است مگر آن كه به جمیع آنها عالم شود. مشکور محمد جواد،

طوسی و نجاشی از وی كتاب‌های بسیاری روایت كرده‏‌اند. ابوالحسن اشعری از این فرقه به عنوان شیطانیه نام می‌برد و می‌نویسد: آنها پنداشتند كه خداوند در نفس خود

عمریه‏ شاخه‌ای از فرقه «سبائیه» بودند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 339 البرسی حافظ رجب، مشارق

پاول‌فقیریه‏ فرقه‌ای است که در ایالت بنگاله هندوستان ظهور کرده است. خاستگاه این فرقه ایالت بنگاله هندوستان است که امروزه به آن بنگلادش می‌گویند. از ظهور

حِماریّه فرقه‌ای از شیعه امامیه بوده و قائل به مهدویت و رجعت امام حسن عسکری (‌علیه‌السلام)‌اند. پیروان این فرقه، داشتن فرزند را (برای آن حضرت که بتواند

مبسوط و دقیقی از عقاید ایشان و افرادی که به این فرقه منسوب هستند، در دست نیست. بدعیه دسته ای از خوارج و جزو فرقه بزرگ اَزارقه (اصحاب نافع بن ارزق) بوده‌اند

اطرافیه شاخه‌ای از «عجارده» از فرقه خوارج‌اند. رئیس آنها فردی به نام غالب بن شاذاک است. این فرقه در ابتدا پیرو مذهب حمزة‌ بن آذرک خارجی بودند و در ادامه

شمالیه یکی از شاخه‌های فرقه نصیریه‌اند. لقب دیگر شمالیه «شمسیه» است. این فرقه معتقدند که حضرت علی‌بن‌أبی‌طالب (علیه السلام) در آسمان و مکانش در آفتاب است

دانقیه‏ شاخه‌ای از فرقه «غلاة شیعه» و پیرو حسن‌ بن‌ دانق بودند. پیروان این فرقه معتقد بودند که اتصال امام به خداوند، مانند اتصال نور به خورشید است و آن

بشبیه‏ شاخه‌ای از فرقه «مرجئه» است. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 104

حُلمانیه فرقه‌ای از غُلاة شیعه با تمایلات صوفیانه است. موسس این فرقه ابوحُلمان دمشقی است. وی در اصل ایرانی بود و سپس به دمشق رفت و در آنجا قائل به حلول

نجاريه‏ از فرقه‌های «شيعه» و طايفه‏‌ای بزرگ از سادات هند هستند. جدّ این طایفه فردی به نام سيد جلال رازی بود که از عراق به بخارا آمد و چون اقامت در آن بخارا

نتیجه بیشتر پیروان فرقۀ حارثیه (اتباع عبدالله‌بن‌معاویه) به فرقۀ راوندیه گرویدند،، البته در کتاب فرق‌الشیعة اشاره‌ای به نام این فرقه نشده است، هر چند آرای

فضیلیه‏ از شاخه‌های فرقه «خوارج» بودند. فضیلیه معتقد بودند که تفاوتی میان گناهان کوچک و بزرگ نیست و هر گناهی چه کوچک یا بزرگ، شرک به حساب می‌آید. همچنین

نمازگزار یهودی و یا نصرانی بود. این فرقه نام حبیبیه را برای خود انتخاب کرده بودند و گمان می‌کردند که اگر محبت در وجود کسی قرار گیرد، می‌تواند نماز و روزه‌

علاوه، پیروان این فرقه حق پیوستن به فرقه‌های دیگر را ندارند.قبر ابوالعباس تجانی در فاس که از بلاد مغرب (مراکش) است، زیارتگاه پیروان این فرقه می‌باشد. پیروان

انجام می‌دهند ترکی است. نام کتاب این فرقه، «المناقب» است و بسیاری از عقاید شبک از فرقه «ملامتیه» گرفته شده است. مذهب فرقه شبک با مذهب علویان آناتولی (قزلباش‌ها)

شانیه‏ فرقه‌ای از شاخه «مرجئه»‌اند. این فرقه معتقدند که هر کسی کلمه لا اله الا اللَّه و محمد رسول اللّه را بگوید و به دین بگرود، بعد از آن بابت اطاعت یا

بشالوه‏ شاخه‌ای از فرقه «نصیریه» (علویون) هستند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 102 کرد علی

می‌‏دانستند. این فرقه اردوگاهی در محلۀ کناسه کوفه برپا کرده و برای پرستش امام صادق (علیه‌السلام) در آنجا گرد می‌‏آمدند تا سرانجام یزید بن عمر بن هبیره،

نسبيه در برخی از منابع، جزء فرق شش‌گانه مرجئه برشمرده شده است. نام بقیه فرقه‌ها عبارت است از: درامیه، علانیه، صالحیه، مثمریه، جحدریه. آنها گروهی بودند

خلفیه‏ پیروان شخصی به نام خلف‌بن‌عبدالصمدند. این فرقه از فرقه‌های مربوط به شیعه بودند و نماز را در زمان غیبت پشت سر غیر امام جایز نمی‌دانستند و به صورت

عجزیه از فرقه‌های مربوط به «جبریه» هستند. عجزیه می‌گویند که‎ انسان مجبور به کسب است و نمی‌تواند مانع آن بشود. همچنین او مانند شتری است که زمام (افسار)

«وی فردی نیکوکار و اهل دانش بود و مذاهب گوناگونی نظیر شیعه امامیه، حشویه و فرقه‌‏های اهل‏‌سنت، بر اساس فتوای او رأی می‌‏دادند». احمد بن یحیی، ابونصر. فقیه

شاکه یا شاکیه شاخه‌ای از فرقه‌های «مشبهه» شیعه‌اند. در برخی از منابع نام این فرقه شاکیان آمده و غیاث‌اللّغة این فرقه را از «مرجئه» شمرده است. شاکه معتقدند

«محدّثه»‏ فرقه‌‏ای از مرجئه و اصحاب حدیث بودند که به امامت حضرت امام موسی کاظم (علیه‌السلام) و امام رضا (علیه‌السلام) قائل شدند و این عقیده را تنها برای

درباره امام حسن (علیه‌السلام) و امام حسین (علیه‌السلام) صادق بوده است. این فرقه به مناسبت نام موسس آن _مبارک_ به مبارکیه شهرت یافته است. درباره «قرامطه بحرین»

صافیه‏ فرقه‌ای از غلاة شیعه بودند. این فرقه خود را صافی یا صافیه می‌نامیدند و در آناتولی ساکن بودند. صافیه از نظر منش و عقاید، به شیعه امامیه نزدیک بودند

«صباحیه‏» از فرقه‌های مربوط به «زیدیه» بودند. این فرقه با اینکه قائل به افضلیت حضرت علی (علیه‌السلام) نسبت به ابوبکر بودند، با اینحال ابوبکر را خلیفه می‌دانستند،

سماعیه‏ از فرقه غلاة و از یاران سماعه اسدی بودند که کارهای شگفت از وی سر می‌‏زد. مثلا وی مدعی بود که علم سیمیا (کیمیا) را بلد است. مشکور محمد جواد، فرهنگ

متوالیه‏ فرقه‌ای از شیعیان لبنان هستند که در مناطق بعلبک و صفه در مشرق لبنان و وادی شام ساکن هستند. مفرد متوالیه متوالی و به معنای یاران مخلص علی بن ابی

از فرق «زیدیه» و از اصحاب محمد بن یمانى کوفی بودند. یکی از مورخین مشهور؛ فرقه یمانیه را از شاخه‌های فرق هشت‌گانه زیدیه بر‌شمرده است. نام بقیه فرق عبارت

«متعالیه‏» از فرقه‌های اسلامی است که رهبر و مرشدشان معلوم نیست. آنها معتقدند که اگر قطره‌ای از خمر (شراب) در ظرف آبی ریخته شود و انسان از آن بنوشد کافر

مخالسه‏ از فرقه‌های مربوط به «نصیریه»‌اند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 394 بدوی عبدالرحمن، مذاهب

رضای خدا به‌جای نیاورد، باز عملش مورد قبول است. در جای دیگر آمده است: این فرقه معتقد بودند که در بسیاری از طاعت‌‌ها قصد قربت و رضای خدا اراده نشده است،

سریه‏ شاخه‌ای از فرقه «غلاة» و پیروان مردی به نام سری‌ اقصم بودند. وی مانند ابوالخطاب مدعی پیامبری بود و جعفر بن محمد (علیه‌السلام) را خدا می‏‌دانست و

«حرقیه» یکی از شاخه‌های فرقۀ جهمیه‌اند. پیروان این فرقه معتقدند که انسان‌های مستحق عذاب، فقط یک بار در جهنم می‌سوزند و پس از آن رنج عذاب را تحمل نخواهند

«بهره علییه» و دیگری بهره «ناکوشیه». فرقه اخیر تحت تأثیر عقاید هندویی، خوردن گوشت را از گناهان می‏‌شمارند. اما فرقه دیگر از بهره، «جعفریه» نام دارند که

منتظر) خروج حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف بودند. بر همین اساس این فرقه در هر عصری از دوره انتظار، یک نفر را به ولایت امر بر می‌گزیدند و او را مهدی

عینیه‏ از فرقۀ «غلاة» شیعه بودند. عینیه معتقد بودند که [[علی بن ابی طالب (ع)|حضرت علی (علیه‌السلام)]] در الوهیت بر حضرت محمد (صلی الله عیه وآله وسلم) مقدم

سرخابیه از پیروان شخصی به‌نام سرخاب طبری از فرقه زیدیه بودند که پس از مختار‌بن‌ابی‌عبید ثقفی ظهور کردند. این فرقه در زمان هشام‌بن‌عبدالملک و پس از شهادت زید‌بن‌علی‌بن

اباحیه از جمله فرقه‌هایی است که رفتار خلاف شرع را مباح و آزاد می‌دانند. اباحیه از ریشه بَوح و بُوْح به معنای مباح کردن، حلال دانستن و جایز شمردن است. اباحیه

قولیه‏ یکی دیگر از فرقه‌های اسلامی است که مجرده نیز خوانده می‌شوند. قولیه معتقد بودند که هر کسی به محض گفتن جمله لا اله الّا اللّه، مؤمن حقیقی خواهد بود،

است. لازم به ذکر است که در برخی از منابع فرقه منسوب به یحیی بن ابی شمیط، شمطیه دانسته شده است. . ا ا ا این فرقه بر این باورند که پس از امامت جعفر صادق،

عقلیه از جمله فرقه‌های کلامی مربوط به شیعه «امامیه» بودند. عقلیه معتقد بودند که نظر و قیاس؛ به علم و معرفت خداوند پیوند می‌خورد و زمانی که پیامبران مبعوث

ملامتيه‏ از فرقه‌های مربوط به «صوفیه»‌اند. «ملامتيه» طايفه‌ای از صوفيه و مربوط به قرن سوم هجری قمری و بعد از آن بودند. این طایفه در خراسان مشهور بودند

اهل‌الاهواء به فرقه‌هایی می‌گویند که در عقاید دینی و شرعی با عامه اهل سنت مخالف‌اند. اهواء جمع هوی و به معنای میل و خواهش نفسانی است. اهل‌الاهواء در اصطلاح

علائیه‏ شاخه‌ای از فرقۀ «مرجئه» بودند،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ چاپ دوم، ص 335. رجب البرسی حافظ؛ مشارق

بابیّه‌ فرقه‌ای مذهبی است که‌ در سال 1260 هجری قمری توسط سید علی محمد شیرازی معروف به سید علی محمد باب در ایران تاسیس شد. از منظر شیعه فرقه بابیه فرقه‌ای انحرافی

عمیدالاسلامیه شاخه‌ای از فرقه «شیخیه» تبریز بوده و از پیروان شخصی به نام عمیدالاسلام به شمار می‌رفتند . مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان

«كنانیه»‏ از فرقۀ «کیسانیه» و پیرو عامر بن واثل كنانى هستند. عامر بن واثِلَه کِنانی ملقب به ابوطفیل از اصحاب پیامبر (صلی‌الله علیه وآله وسلم) بود که در

خازمیه‏ مربوط به فرقه خوارج و شعبه‌‏ای از عجارده می‌باشند. نام این فرقه در کتاب «مختصر الفرق بین الفرق» حازمیه آمده است و در کتاب «الملل و النحل» شهرستانی،

روحانیه از جمله فرقه‌های اسلامی است که خود دارای چند صنف می‌باشد. این فرقه را از آن جهت روحانیه می‌نامند زیرا که آنها به ملکوت آسمان‌ها نظر دارند و آشکارا

«مترفیه»‏ بر اساس منابع فرقه‌شناسی جزء فرقه‌های اسلامی به حساب می‌آید. مترفیه معتقدند که همۀ انسان‌ها چه در غرب یا در شرق و یا شمال و جنوب عالم مهمان خانه

اصحاب‌الکساء از فرقه «غلاة» و از علیائیه (علیاویه) به‌شمار می‌روند. علیائیه به افرادی می‌گویند که در حق امامان خود گزافه‌گو شدند و آنان را از حد مخلوق

اسلام می‌باشد؛ چنانکه بغدادی بعد از ذکر هشت فرقه غلاة اظهار می‌کند که این هشت فرقه از غلاة رافضی، خارج از تمام فرقه‌های اسلام هستند؛ زیرا غیر خدا را به جای

کیسانیه خُلّص اولین فرقه کیسانیه است که به مختاریه نیز معروف‌اند. علاوه بر کیسانیه خلص (مختاریه) که شاخه‌ای از اصل کیسانیه است، دو شاخه دیگر به نام‌های

طالقانیه‏ از فرقه‌های مربوط «زیدیه» بودند،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد؛ نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ چاپ دوم، ص 325. برسی حافظ رجب؛

حریزیه شاخه‌ای از فرقه زیدیه هستند. موسس این فرقه شخصی به نام حزیز‌ حنفی‌ کوفی است. حریزیه تفکری همچون فرقه صالحیه داشتند و معتقد بودند که اگر امام‌علی

قتل ابومسلم خراسانی به دست منصور‌ عباسی؛ در قالب فرقه‌ای مذهبی و به دست ایرانیان تأسیس شد. موسس این فرقه مردی پیس بود که در زبان عربی به معنای ابلق است.

مخزومیه‏ از فرقه‌های مربوط به شیعه و از قائلین به امامت محمد بن عبداللّه بن حسن بن حسن بودند. به اعتقاد این طایفه محمد بن علی (باقر العلوم) وصیت کرد که

ملتزقيه‏ در برخی از منابع از فرقه جهمیه محسوب شده است. آنها معتقدند که خداوند در تمام مکان‌ها حضور دارد. «يقولون: ان اللّه تعالی بكلّ مكان»،. ابن کمال

ناصریه‏ از فرقه‌های «اسماعیلیه» و از پیروان حمید‌الدین ناصر خسرو قبادیانی بودند که داعی مذهب‌اسماعیلی در خراسان و طبرستان بود. وی آثار بسیاری داشت که از

عشریه ‏ شاخه‌ای از فرقۀ «مشبهه» شیعه بودند،. مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ ص 334. مقریزی تقی الدین ابوالعباس؛

مردم خراسان که به «تناسخ ارواح» معتقد بود، دانسته‌ شده‌‏اند. چون این فرقه از فرقه‌های مربوط به شیعیان عباسی هستند، از این‌رو معتقد بودند که پیامبر (صلی‌الله

خرمزجیه‏ از شاخه‌های فرقه «نصیریه»‌اند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 178

غزاله را جانشین خود کرد. این فرقه هر زن یا مرد مسلمانی را که قائم به شمشیر باشد لایق خلافت و امامت می‌دانستند. گروهی این فرقه را از مرجئه خوارج خواندند و

‏(غمامیه) از فرق «غلاة» شیعه و از پیروان و اصحاب محمد بن یعقوب بودند. این فرقه معتقد بودند که علی بن ابی طالب درمیان ابرها به دنیا آمد. مشکور محمد جواد،

صرامته‏ شاخه‌ای از فرقه «نصیریه»‌اند،. مشکور، محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد؛ نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 301. بدوی عبدالرحمن؛ مذاهب

پیرو مذهب وی می‌باشند. نجاریه بر چند فرقه دیگر تقسیم شده‌اند، زعفرانیه، برغوثیه و مستدرکه. نجاریه نیز چون سایر فرقه‌ها، دارای عقاید مخصوص به خود بودند که

فرائضیه‏ از فرقه‌های مسلمان سنی مذهب ساکن در هند هستند. آنها در مبانی اعتقادی‌شان، به وهابیت نزدیک و قائل به فرایض اسلام‌اند. بنیان‌گذار این مکتب شخصی

رسالنه‏ از شاخه‌های مربوط به فرقه نصیریه‏‌اند. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 203 بدوی عبدالرحمن،

۷۵۵ – ۸۳۴ فقیه حنفی، متکلم معتزلی و محدث مصری مرجئی قرن سوم هجری قمری است. فرقه مریسیه به او متصل می‌شوند. بشر بن غیاث مَریسی با کنیه ابوعبدالرحمان ۷۵۵ –

«لوزیه»‏ از جمله فرقه‌هایی است که نام آن در کتاب هفتاد و سه ملت آمده است. لوزیه معتقدند که انسان‌ها مثل بادام، گردو، پسته و فندق سر‌بسته هستند به طوری

غیریه غیلانیه فدائیه فداویه فدیکیه فرائضیه فرق و مذاهب اسلامی فرقه احمدیه فرقه پدری فرقه علی اللهی فشاریه فضائیه فضلیه فضیلیه فطحیه خلّص فقاوره فواتیه

شکّیّه‏ یکی از شاخه‌های فرقۀ «خوارج» بودند. شکّیّه معتقدند افرادی که حدّ الهی بر‌ایشان واجب شده است، چه سرقت کرده باشند یا زنا و یا مرتکب قذف شده باشند،