افزودن پیوند

    نجاشی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌وحدت
    جز (جایگزینی متن - ' می کرد' به ' می‌کرد')
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    (۳۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class="wikiInfo">[[پرونده: نجاشی.jpg |جایگزین= نجاشی| نجاشی]]
    {{جعبه اطلاعات شخصیت
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    | عنوان =  
    !نام
    | تصویر = نجاشی.jpg
    !نجاشی
    | نام = احمد بن علی نَجاشی
    |-
    | نام‌های دیگر = {{فهرست جعبه افقی |ابوالحسین | ابوالعباس }}
    |نام کامل
    | سال تولد = ۳۷۲ ق
    |احمد بن علی نَجاشی
    | تاریخ تولد = [[صفر المظفر|ماه صفر]]
    |-
    | محل تولد = [[كوفه]]
    |کنیه
    | سال درگذشت = ۴۵۰ق. یا ۴۶۳ق.
    |ابوالحسین • ابوالعباس
    | تاریخ درگذشت =
    |-
    | محل درگذشت = {{فهرست جعبه افقی |[[عراق]] |[[سامرا]] |مطرآبد یا مطیرآباد }}
    |زادروز
    | استادان = {{فهرست جعبه افقی |[[محمد بن محمد بن نعمان|شیخ مفید]] |[[محمد بن علی بن بابویه قمی |شیخ صدوق]] | [[سید مرتضی علم‌الهدی|سید مرتضی]] |[[ابوالحسن محمد بن الحسین بن موسی|سید رضی]] |ابن غضائری }}
    |ماه صفر • ۳۷۲ق
    | شاگردان = {{فهرست جعبه افقی |[[محمد بن حسن طوسی|شیخ طوسى]] | شیخ ابوالحسن صهرشتى | سید عمادالدین بن معبد حسنى مروزى‌ }}
    |-
    | دین = [[اسلام]]
    |زادگاه
    | مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]]
    |[[كوفه]]
    | آثار = {{فهرست جعبه افقی |فهرست اسماء مصنفی الشیعه معروف به رجال نجاشی |الجمعة و ما ورد فیه من الاعمال |الکوفة و ما فیها من الآثار و الفضائل و ... }}
    |-
    | وبگاه =
    |اساتید
    }}
    |[[شیخ مفید]] • [[شیخ صدوق]] • [[سید مرتضی]] • [[سید رضی]] • ابن غضائری
    '''ابوالعباس احمد بن علی نَجاشی''' عالم رجالی شیعه است. او در بازشناسی [[محدّث|محدثان]] و دانشمندان [[مذهب شیعه|شیعی]] و آثار گران‌بهای آنان بی وقفه شب و روز تلاش کرد که در کتاب وی به نام [[رجال نجاشی (کتاب)|رجال نجاشی]] شد. نجاشی بیشتر عمر خود را در [[بغداد]] گذراند. [[محمد بن محمد بن نعمان|شیخ مفید]] و [[محمد بن علی بن بابویه قمی|شیخ صدوق]] از اساتید نجاشی بودند.  
    |-
    |شاگردان
    |[[شیخ طوسى|شیخ طوسى]] • شیخ ابوالحسن صهرشتى • سید عمادالدین بن معبد حسنى مروزى‌
    |-
    |تألیفات
    |فهرست اسماء مصنفی الشیعه معروف به رجال نجاشی • الجمعة و ما ورد فیه من الاعمال • الکوفة و ما فیها من الآثار و الفضائل و ... .
    |-
    |درگذشت
    |۴۵۰ق یا ۴۶۳ق
    |-
    |محل فوت
    |[[عراق]] • [[سامرا]] • مطرآبد یا مطیرآباد
    |-
    |}
    </div>
     
    '''احمد بن علی نَجاشی''' مرزبان سخت کوشی که در عصر خویش به مبارزه با مخالفان برخاست و پوچی گفتار دشمنانی را که سابقه درخشان [[شیعه]] را امری واهی دانسته [[تشیع]] را به نداشتن آثار و نوشته‌های ماندگار و پیشینه های فرهنگی سرزنش می‌کردند بر همگان آشکار کرد پژوهشگری که با قلم توانای خود به معرفی فرزندان علمی [[امام باقر (ع)]] و [[امام صادق (ع)]] پرداخت. در بازشناسی [[محدثان]] و دانشمندان [[شیعی]] و آثار گرانبهای آنان بی وقفه شب و روز تلاش کرد و سرانجام ثمره این کوشش مدام و خستگی ناپذیر درخت استوار و پرباری به نام [[رجال نجاشی]] شد که در طول قرنها یکی از منابع اصلی [[فقها]] و دانشوران و راهنمای محققان در رشته شناخت [[راویان حدیث]] بوده است. نجاشی بیشتر عمر خود را در بغداد گذراند. [[شیخ مفید]] و [[شیخ صدوق]] از اساتید نجاشی بودند. او به سال ۳۷۲ هـ ق در [[بغداد]] متولد شد و در سال ۴۵۰ هـ ق، در حدود ۷۸ سالگی درگذشت.
     
    =مختصری از نجاشی=
     
    چون یکی از نیاکان احمد به نام عبدالله بر اهواز حکومت می‌کرد و به نجاشی به شهرت داشت بدین سبب او نیز به لقب نجاشی مشهور گشت.


    == مختصری از نجاشی ==
    چون یکی از نیاکان او به نام عبدالله بر [[اهواز]] حکومت می‌کرد و به نجاشی به شهرت داشت بدین سبب او نیز به لقب نجاشی مشهور گشت.
    احمد نجاشی به دو کنیه ابوالحسین وابوالعباس نیز معروف شد. شاید فرزندانی به نام‌های حسین و عباس داشته و در کوچکی از دنیا رفته باشند.  
    احمد نجاشی به دو کنیه ابوالحسین وابوالعباس نیز معروف شد. شاید فرزندانی به نام‌های حسین و عباس داشته و در کوچکی از دنیا رفته باشند.  


    پدر و خاندان وی همه اهل [[کوفه]] بوده‌اند ولی از آنجا که پدرش پس از ورود [[شیخ صدوق]] در سال 355 ق. به [[بغداد]] از محضر او استفاده کرده و جدش هم در بغداد منزل داشته و خود نیز دوران کودکی و کسب معارف و علوم را در آنجا گذرانده است صحیح تر آن است که بگوییم او در همان شهر بغداد به دنیا آمده است.  
    پدر و خاندان وی همه اهل [[کوفه]] بوده‌اند ولی از آنجا که پدرش پس از ورود [[شیخ صدوق]] در سال 355 ق. به [[بغداد]] از محضر او استفاده کرده و جدش هم در بغداد منزل داشته و خود نیز دوران کودکی و کسب معارف و علوم را در آنجا گذرانده است صحیح‌تر آن است که بگوییم او در همان شهر بغداد به دنیا آمده است.  
    چنانکه علامه [[محقق شوشتری]] می‌نویسد: نجاشی بغدادی است نظیر [[شیخ مفید]]، [[سید مرتضی]] و [[سید رضی]] و [[شیخ طوسی]] در کتاب رجالش فرموده است: منزل جد نجاشی در کنار نهر است و نهر هم از شهر بغداد به شمار می‌آید. <ref>قاموس الرجال، علامه شوشتری، جامعه مدرسین قم، ج۱، ص۵۲۳</ref>
    چنانکه علامه [[محقق شوشتری]] می‌نویسد: نجاشی بغدادی است نظیر [[شیخ مفید]]، [[سید مرتضی علم‌الهدی|سید مرتضی]] و [[ابوالحسن محمد بن الحسین بن موسی|سید رضی]] و [[شیخ طوسی]] در کتاب رجالش فرموده است: منزل جد نجاشی در کنار نهر است و نهر هم از شهر بغداد به شمار می‌آید<ref>قاموس الرجال، علامه شوشتری، جامعه مدرسین قم، ج۱، ص۵۲۳</ref>.
    =کنیه نجاشی=
     
    برای احمد نجاشی دو كنیه <big>ابوالحسین</big> و <big>ابوالعباس</big> در منابع شهرت دارد. <ref>کتاب "بازشناسی منابع اصلی رجال شیعه " تالیف محمد کاظم رحمان ستایش و محمدرضا جدیدی</ref>


    =تخصص و شهرت نجاشی=
    == کنیه نجاشی ==
    برای احمد نجاشی دو کنیه <big>ابوالحسین</big> و <big>ابوالعباس</big> در منابع شهرت دارد<ref>کتاب "بازشناسی منابع اصلی [[رجال شیعه]] " تالیف محمد کاظم رحمان ستایش و محمدرضا جدیدی</ref>.


    با وجود آنکه نجاشی در حوزه‌های مختلف دینی و فقهی تحصیل کرد اما تخصص وی در فن رجال و جرح و تعدیل راویان است. میزان اعتبار و شهرت او به حدی است که حتی برخی کتاب او را از شیخ طوسی و کشی مستندتر و برتر دانسته‌اند. <ref>میر شریفی، سید علی، رجال نجاشی مهم‌ترین کتاب رجالی شیعه، ص ۱۶۴</ref> به عنوان نمونه [[علامه حلی]] در تعارض نظر شیخ طوسی با نجاشی، نظر نجاشی را به دلیل تخصص و داشتن مشایخ بیشتر در فن رجال ترجیح می‌دهد. <ref>شمشیری، رحیمه و مهدی جلالی، مزایای فهرست نجاشی بر فهرست و رجال شیخ طوسی و بررسی اختلافات آنها با یکدیگر، مطالعات اسلامی، علوم قرآن و حدیث، 1388، ص۱۰۵</ref>
    == تخصص و شهرت نجاشی ==
    با وجود آنکه نجاشی در حوزه‌های مختلف دینی و فقهی تحصیل کرد اما تخصص وی در فن [[رجال]] و جرح و تعدیل راویان است. میزان اعتبار و شهرت او به حدی است که حتی برخی کتاب او را از شیخ طوسی و [[کشّی]] مستندتر و برتر دانسته‌اند<ref>میر شریفی، سید علی، رجال نجاشی مهم‌ترین کتاب رجالی شیعه، ص ۱۶۴</ref>. به عنوان نمونه [[حسن بن یوسف حلی|علامه حلی]] در تعارض نظر شیخ طوسی با نجاشی، نظر نجاشی را به دلیل تخصص و داشتن مشایخ بیشتر در فن رجال ترجیح می‌دهد<ref>شمشیری، رحیمه و مهدی جلالی، مزایای فهرست نجاشی بر فهرست و رجال شیخ طوسی و بررسی اختلافات آنها با یکدیگر، مطالعات اسلامی، علوم قرآن و حدیث، 1388، ص۱۰۵</ref>.


    =اساتید نجاشی=  
    == اساتید نجاشی ==
    # علی بن احمد بن عباس نجاشی (پدر نجاشی):
    # نجاشی بعضی از کتاب‌های شیخ صدوق را نزد پدرش خواند و از دست او اجازه نقل روایت کتاب‌های شیخ صدوق نایل آمد<ref>طبقات اعلام الشیعه، علامه آقا بزرگ تهرانی، چاپ دوم، اسماعیلیان، ج 2، ص 19</ref>.
    # احمد بن محمد بن عمران معروف به ([[ابن جندی]]) (305 - 396)<ref>خلاصة الاقول، علامه حلی، چاپ تهران ،ج 1، ص 224 خلاصه، ص 11</ref>.
    # احمد بن محمد بن موسی معروف به (ابن وصلت اهوازی) (324 - 409) ق؛
    # احمد بن عبدالواحد بن احمد بزاز معروف به (ابن عبدون) یا (ابن حاشر) (330 - 423) ق؛
    # احمد بن علی بن عباس سیرافی معروف به ابن نوح سیرافی؛
    # ابواسحاق ابراهیم بن مخلد (325 - 410)؛
    # القاضی ابوعبدالله جعفی؛
    # ابوالحسین بن محمد بن ابی سعید؛
    # حسن بن احمد بن ابراهیم (339 - 426) ق؛
    # حسن بن احمد بن محمد معروف به (اثم هیثم عجلی)؛
    # حسن بن محمد بن یحیی فحام (متوفی 408) ق؛
    # ابوعبدالله حسین بن عبیدالله غضائری (متوفی 411) ق. نجاشی از این استادش که شنیدنی‌های زیاد داشت و آگاه به زندگی راویان حدیث بود، به دریافت اجازه نقل حدیث نایل آمد<ref>رجال النجاشی، ج 1، ص 226، ج 2، ص 417. رجال طوسی، ص 417، خلاصه، ص 12</ref>؛
    # حسین بن احمد بن موسی؛
    # حسین بن جعفر بن محمد مخزومی معروف به (ابن خمری)؛
    # سلامة بن ذکاء ابوالخیر موصلی؛
    # عباس بن عمر بن عباس معروف به (ابن ابی مروان)<ref>رجال طوسی، ص 332 و 351 و 425. خلاصه، ص 26</ref>؛
    # عبدالواحد بن مهری (318 - 410) ق. نجاشی کتاب ((مسند عمار بن یاسر)) را نزد این استاد خوانده است<ref>رجال النجاشی ،ج 1، ص 343. رجال طوسی، ص 417، خلاصه، ص 12</ref>؛
    # [[عبدالسلام بن حسین ادیب]] (329 - 405 ق کتاب (مهدی(عجل الله تعالی فرجه)) را نزد این استادش خوانده است؛
    # عبدالله بن محمد بن عبدالله معروف به (ابومحمد حذاء دعلجی)؛
    # عثمان بن حاتم منتاب تغلبی؛
    # عثمان بن احمد واسطی؛
    # [[علی بن احمد بن محمد قمی]] معروف به (ابن ابی جید) (متوفی 408)؛
    # ابوالقاسم علی بن شبل بن اسد)؛
    # ابوالحسن محمد بن احمد قمی؛
    # محمدبن جعفر ادیب معروف به ([[ابوالحسن تمیمی]]) (303 - 402) ق؛
    # محمد بن عثمان بن حسن معروف به (نصیبی معدل). نجاشی کتاب (مارووا من الحدیث) ابوشجاع ارجانی و نوشته ای از عبدالله بن علی که تمام آن نوشته را از [[علی بن موسی (رضا)|امام رضا(علیه‌السلام)]] روایت کرده است، نزد این استاد خوانده است؛
    # محمد بن علی بن شاذان قزوینی؛
    # محمد بن علی بن یعقوب معروف به (ابولفرح قنائی کاتب)<ref> اعیان الشیعه، ج 3، ص 33. مشیخه النجاشی، محمود دریاب نجفی، چاپ اول 1413 ق، قم ص 98.</ref>.


    1 - علی بن احمد بن عباس نجاشی (پدر نجاشی):
    == شاگردان‌ مشهور نجاشی ==
    نجاشی بعضی از کتاب‌های شیخ صدوق را نزد پدرش خواند و از دست او اجازه نقل روایت کتاب‌های شیخ صدوق نایل آمد. <ref>طبقات اعلام الشیعه، علامه آقا بزرگ تهرانی، چاپ دوم، اسماعیلیان، ج 2، ص 19</ref>
    # شیخ الطائفة، [[شیخ طوسی|شیخ طوسى]]؛
    # شیخ ابوالحسن صهرشتى؛
    # سید عمادالدین بن معبد حسنى مروزى‌<ref>روضات الجنات، خوانساری، محمدباقر، اسماعیلیان، قم، ج ۱، ص ۶۳</ref> <ref>طبقات اعلام الشیعه، ج ۲، ص ۱۸۰</ref>.


    2 - احمد بن محمد بن عمران معروف به ([[ابن جندی]]) (305 - 396) <ref>خلاصة الاقول، علامه حلی، چاپ تهران ،ج 1، ص 224 خلاصه، ص 11</ref>
    == آثار ==
    # [[فهرست اسماء مصنفی الشیعه]] معروف به [[رجال نجاشی]]. تألیف کتاب «فهرست اسماء مصنفین» یا همان «رجال نجاشی» مشهورترین اثر نجاشی است؛
    # الجمعة و ما ورد فیها من الاعمال؛
    # الکوفة و ما فیها من الآثار و الفضائل؛
    # انساب بنی نضر بن قعین و ایامهم و اشعارهم؛
    # مختصر الانوار و مواضع النجوم التی سمت‌ها العرب<ref> نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۱۰۱</ref>؛
    # تفسیر النجاشی<ref>آقابزرگ، الذریعة، ج۴، ص۳۱۷</ref>؛
    # اخبار بنی سنسن؛ نجاشی ذیل نام ابوغالب زراری از این کتاب نام می‌برد<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۸۴</ref>.


    3 - احمد بن محمد بن موسی معروف به (ابن وصلت اهوازی) (324 - 409) ق
    == درگذشت ==
    احمد بن علی نجاشی در [[جمادی الاول|جمادی‌الاول]] سال ۴۵۰ هـ. ق پس از سرکوبی [[مذهب شیعه|شیعیان]] [[بغداد]] به مطر (روستایی در [[سامرا|سامراء]] در نزدیکی [[فرات|رود فرات]]) نقل مکان کرد و در همان‌جا نیز در سن ۷۸ سالگی در گذشت<ref>سید علی میر شریفی، ص ۱۷۰</ref>.


    4 - احمد بن عبدالواحد بن احمد بزاز معروف به (ابن عبدون) یا (ابن حاشر) (330 - 423)ق
    == جستارهای وابسته ==
     
    * [[محمد بن علی (باقر العلوم)|امام باقر (علیه‌السلام)]]
    5 - احمد بن علی بن عباس سیرافی معروف به ابن نوح سیرافی
    * [[جعفر بن محمد (صادق‌)|امام صادق(علیه‌السلام)]]
     
    * [[محمد بن محمد بن نعمان|شیخ مفید]]
    7 - ابواسحاق ابراهیم بن مخلد (325 - 410)
    * [[شیخ صدوق]]
     
    8 - القاضی ابوعبدالله جعفی
     
    9- ابوالحسین بن محمد بن ابی سعید
     
    10 - حسن بن احمد بن ابراهیم (339 - 426)ق
     
    11 - حسن بن احمد بن محمد معروف به (اثم هیثم عجلی)
     
    12 - حسن بن محمد بن یحیی فحام (متوفی 408) ق
     
    13 - ابوعبدالله حسین بن عبیدالله غضائری (متوفی 411) ق. نجاشی از این استادش که شنیدنی های زیاد داشت و آگاه به زندگی راویان حدیث بود، به دریافت اجازه نقل حدیث نایل آمد. <ref>رجال النجاشی، ج 1، ص 226، ج 2، ص 417. رجال طوسی، ص 417، خلاصه، ص 12</ref>
     
    14 - حسین بن احمد بن موسی.
     
    15 - حسین بن جعفر بن محمد مخزومی معروف به (ابن خمری)
     
    16 - سلامة بن ذکاء ابوالخیر موصلی
     
    17 - عباس بن عمر بن عباس معروف به (ابن ابی مروان) <ref>رجال طوسی، ص 332 و 351 و 425. خلاصه، ص 26</ref>
     
    18 - عبدالواحد بن مهری (318 - 410)ق. نجاشی کتاب ((مسند عمار بن یاسر)) را نزد این استاد خوانده است. <ref>رجال النجاشی ،ج 1، ص 343. رجال طوسی، ص 417، خلاصه، ص 12</ref>
     
    19 - [[عبدالسلام بن حسین ادیب]] (329 - 405 ق کتاب (مهدی (عج) را نزد این استادش خوانده است. (20)
     
    20 - عبدالله بن محمد بن عبدالله معروف به (ابومحمد حذاء دعلجی)
     
    21 - عثمان بن حاتم منتاب تغلبی
     
    22 - عثمان بن احمد واسطی
     
    23 - [[علی بن احمد بن محمد قمی]] معروف به (ابن ابی جید) (متوفی 408)
     
    24 - ابوالقاسم علی بن شبل بن اسد)
     
    25 - ابوالحسن محمد بن احمد قمی
     
    26 - محمدبن جعفر ادیب معروف به ([[ابوالحسن تمیمی]]) (303 - 402)ق
     
    27 - محمد بن عثمان بن حسن معروف به (نصیبی معدل). نجاشی کتاب (مارووا من الحدیث) ابوشجاع ارجانی و نوشته ای از عبدالله بن علی که تمام آن نوشته را از [[امام رضا (ع)]] روایت کرده است، نزد این استاد خوانده است.
     
    28 - محمد بن علی بن شاذان قزوینی
     
    29 - محمد بن علی بن یعقوب معروف به (ابولفرح قنائی کاتب) <ref> اعیان الشیعه، ج 3، ص 33. مشیخه النجاشی، محمود دریاب نجفی، چاپ اول 1413 ق، قم ص 98.</ref>
     
    =شاگردان‌ مشهور نجاشی=
     
    # شیخ الطائفة، شیخ طوسى
    #
    # شیخ ابوالحسن صهرشتى
    #
    # سید عمادالدین بن معبد حسنى مروزى‌<ref>روضات الجنات، خوانساری، محمدباقر، اسماعیلیان، قم، ج ۱، ص ۶۳</ref> <ref>طبقات اعلام الشیعه، ج ۲، ص ۱۸۰</ref>
     
    =آثار و تالیفات نجاشی=
     
    1. فهرست اسماء مصنفی الشیعه معروف به رجال نجاشی. تألیف کتاب «فهرست اسماء مصنفین» یا همان «رجال نجاشی» مشهورترین اثر نجاشی است.
     
    2. الجمعة و ما ورد فیها من الاعمال
     
    3. الکوفة و ما فیها من الآثار و الفضائل
     
    4. انساب بنی نضر بن قعین و ایامهم و اشعارهم
     
    5. مختصر الانوار و مواضع النجوم التی سمتها العرب <ref> نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۱۰۱</ref>
     
    6. تفسیر النجاشی <ref>آقابزرگ، الذریعة، ج۴، ص۳۱۷</ref>
     
    7. اخبار بنی سنسن؛ نجاشی ذیل نام ابوغالب زراری از این کتاب نام می‌برد. <ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۸۴</ref>
     
    =درگذشت=
     
    احمد بن علی نجاشی در جمادی‌الاول سال ۴۵۰ هـ. ق پس از سرکوبی شیعیان بغداد به مطر (روستایی در [[سامراء]] در نزدیکی رود فرات) نقل مکان کرد و در همان‌جا نیز در سن ۷۸ سالگی در گذشت. <ref>سید علی میر شریفی، ص ۱۷۰</ref>


    == پانویس ==
    == پانویس ==
    {{پانویس}}
    {{پانویس}}


    [[رده:علمای شیعه]]
    {{علمای اسلام}}
    [[رده:رجالیان شیعه]]
     
    [[رده:عالمان]]
    [[رده:عالمان شیعه]]
    [[رده:محدثان شیعه]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۰۱

    نجاشی
    نجاشی.jpg
    نام کاملاحمد بن علی نَجاشی
    نام‌های دیگر
    • ابوالحسین
    • ابوالعباس
    اطلاعات شخصی
    سال تولد۳۷۲ ق، ۳۶۱ ش‌، ۹۸۳ م
    روز تولدماه صفر
    محل تولدكوفه
    محل درگذشت
    دیناسلام، شیعه
    استادان
    شاگردان
    • شیخ طوسى
    • شیخ ابوالحسن صهرشتى
    • سید عمادالدین بن معبد حسنى مروزى‌
    آثار
    • فهرست اسماء مصنفی الشیعه معروف به رجال نجاشی
    • الجمعة و ما ورد فیه من الاعمال
    • الکوفة و ما فیها من الآثار و الفضائل و ...

    ابوالعباس احمد بن علی نَجاشی عالم رجالی شیعه است. او در بازشناسی محدثان و دانشمندان شیعی و آثار گران‌بهای آنان بی وقفه شب و روز تلاش کرد که در کتاب وی به نام رجال نجاشی شد. نجاشی بیشتر عمر خود را در بغداد گذراند. شیخ مفید و شیخ صدوق از اساتید نجاشی بودند.

    مختصری از نجاشی

    چون یکی از نیاکان او به نام عبدالله بر اهواز حکومت می‌کرد و به نجاشی به شهرت داشت بدین سبب او نیز به لقب نجاشی مشهور گشت. احمد نجاشی به دو کنیه ابوالحسین وابوالعباس نیز معروف شد. شاید فرزندانی به نام‌های حسین و عباس داشته و در کوچکی از دنیا رفته باشند.

    پدر و خاندان وی همه اهل کوفه بوده‌اند ولی از آنجا که پدرش پس از ورود شیخ صدوق در سال 355 ق. به بغداد از محضر او استفاده کرده و جدش هم در بغداد منزل داشته و خود نیز دوران کودکی و کسب معارف و علوم را در آنجا گذرانده است صحیح‌تر آن است که بگوییم او در همان شهر بغداد به دنیا آمده است. چنانکه علامه محقق شوشتری می‌نویسد: نجاشی بغدادی است نظیر شیخ مفید، سید مرتضی و سید رضی و شیخ طوسی در کتاب رجالش فرموده است: منزل جد نجاشی در کنار نهر است و نهر هم از شهر بغداد به شمار می‌آید[۱].

    کنیه نجاشی

    برای احمد نجاشی دو کنیه ابوالحسین و ابوالعباس در منابع شهرت دارد[۲].

    تخصص و شهرت نجاشی

    با وجود آنکه نجاشی در حوزه‌های مختلف دینی و فقهی تحصیل کرد اما تخصص وی در فن رجال و جرح و تعدیل راویان است. میزان اعتبار و شهرت او به حدی است که حتی برخی کتاب او را از شیخ طوسی و کشّی مستندتر و برتر دانسته‌اند[۳]. به عنوان نمونه علامه حلی در تعارض نظر شیخ طوسی با نجاشی، نظر نجاشی را به دلیل تخصص و داشتن مشایخ بیشتر در فن رجال ترجیح می‌دهد[۴].

    اساتید نجاشی

    1. علی بن احمد بن عباس نجاشی (پدر نجاشی):
    2. نجاشی بعضی از کتاب‌های شیخ صدوق را نزد پدرش خواند و از دست او اجازه نقل روایت کتاب‌های شیخ صدوق نایل آمد[۵].
    3. احمد بن محمد بن عمران معروف به (ابن جندی) (305 - 396)[۶].
    4. احمد بن محمد بن موسی معروف به (ابن وصلت اهوازی) (324 - 409) ق؛
    5. احمد بن عبدالواحد بن احمد بزاز معروف به (ابن عبدون) یا (ابن حاشر) (330 - 423) ق؛
    6. احمد بن علی بن عباس سیرافی معروف به ابن نوح سیرافی؛
    7. ابواسحاق ابراهیم بن مخلد (325 - 410)؛
    8. القاضی ابوعبدالله جعفی؛
    9. ابوالحسین بن محمد بن ابی سعید؛
    10. حسن بن احمد بن ابراهیم (339 - 426) ق؛
    11. حسن بن احمد بن محمد معروف به (اثم هیثم عجلی)؛
    12. حسن بن محمد بن یحیی فحام (متوفی 408) ق؛
    13. ابوعبدالله حسین بن عبیدالله غضائری (متوفی 411) ق. نجاشی از این استادش که شنیدنی‌های زیاد داشت و آگاه به زندگی راویان حدیث بود، به دریافت اجازه نقل حدیث نایل آمد[۷]؛
    14. حسین بن احمد بن موسی؛
    15. حسین بن جعفر بن محمد مخزومی معروف به (ابن خمری)؛
    16. سلامة بن ذکاء ابوالخیر موصلی؛
    17. عباس بن عمر بن عباس معروف به (ابن ابی مروان)[۸]؛
    18. عبدالواحد بن مهری (318 - 410) ق. نجاشی کتاب ((مسند عمار بن یاسر)) را نزد این استاد خوانده است[۹]؛
    19. عبدالسلام بن حسین ادیب (329 - 405 ق کتاب (مهدی(عجل الله تعالی فرجه)) را نزد این استادش خوانده است؛
    20. عبدالله بن محمد بن عبدالله معروف به (ابومحمد حذاء دعلجی)؛
    21. عثمان بن حاتم منتاب تغلبی؛
    22. عثمان بن احمد واسطی؛
    23. علی بن احمد بن محمد قمی معروف به (ابن ابی جید) (متوفی 408)؛
    24. ابوالقاسم علی بن شبل بن اسد)؛
    25. ابوالحسن محمد بن احمد قمی؛
    26. محمدبن جعفر ادیب معروف به (ابوالحسن تمیمی) (303 - 402) ق؛
    27. محمد بن عثمان بن حسن معروف به (نصیبی معدل). نجاشی کتاب (مارووا من الحدیث) ابوشجاع ارجانی و نوشته ای از عبدالله بن علی که تمام آن نوشته را از امام رضا(علیه‌السلام) روایت کرده است، نزد این استاد خوانده است؛
    28. محمد بن علی بن شاذان قزوینی؛
    29. محمد بن علی بن یعقوب معروف به (ابولفرح قنائی کاتب)[۱۰].

    شاگردان‌ مشهور نجاشی

    1. شیخ الطائفة، شیخ طوسى؛
    2. شیخ ابوالحسن صهرشتى؛
    3. سید عمادالدین بن معبد حسنى مروزى‌[۱۱] [۱۲].

    آثار

    1. فهرست اسماء مصنفی الشیعه معروف به رجال نجاشی. تألیف کتاب «فهرست اسماء مصنفین» یا همان «رجال نجاشی» مشهورترین اثر نجاشی است؛
    2. الجمعة و ما ورد فیها من الاعمال؛
    3. الکوفة و ما فیها من الآثار و الفضائل؛
    4. انساب بنی نضر بن قعین و ایامهم و اشعارهم؛
    5. مختصر الانوار و مواضع النجوم التی سمت‌ها العرب[۱۳]؛
    6. تفسیر النجاشی[۱۴]؛
    7. اخبار بنی سنسن؛ نجاشی ذیل نام ابوغالب زراری از این کتاب نام می‌برد[۱۵].

    درگذشت

    احمد بن علی نجاشی در جمادی‌الاول سال ۴۵۰ هـ. ق پس از سرکوبی شیعیان بغداد به مطر (روستایی در سامراء در نزدیکی رود فرات) نقل مکان کرد و در همان‌جا نیز در سن ۷۸ سالگی در گذشت[۱۶].

    جستارهای وابسته

    پانویس

    1. ↑ قاموس الرجال، علامه شوشتری، جامعه مدرسین قم، ج۱، ص۵۲۳
    2. ↑ کتاب "بازشناسی منابع اصلی رجال شیعه " تالیف محمد کاظم رحمان ستایش و محمدرضا جدیدی
    3. ↑ میر شریفی، سید علی، رجال نجاشی مهم‌ترین کتاب رجالی شیعه، ص ۱۶۴
    4. ↑ شمشیری، رحیمه و مهدی جلالی، مزایای فهرست نجاشی بر فهرست و رجال شیخ طوسی و بررسی اختلافات آنها با یکدیگر، مطالعات اسلامی، علوم قرآن و حدیث، 1388، ص۱۰۵
    5. ↑ طبقات اعلام الشیعه، علامه آقا بزرگ تهرانی، چاپ دوم، اسماعیلیان، ج 2، ص 19
    6. ↑ خلاصة الاقول، علامه حلی، چاپ تهران ،ج 1، ص 224 خلاصه، ص 11
    7. ↑ رجال النجاشی، ج 1، ص 226، ج 2، ص 417. رجال طوسی، ص 417، خلاصه، ص 12
    8. ↑ رجال طوسی، ص 332 و 351 و 425. خلاصه، ص 26
    9. ↑ رجال النجاشی ،ج 1، ص 343. رجال طوسی، ص 417، خلاصه، ص 12
    10. ↑ اعیان الشیعه، ج 3، ص 33. مشیخه النجاشی، محمود دریاب نجفی، چاپ اول 1413 ق، قم ص 98.
    11. ↑ روضات الجنات، خوانساری، محمدباقر، اسماعیلیان، قم، ج ۱، ص ۶۳
    12. ↑ طبقات اعلام الشیعه، ج ۲، ص ۱۸۰
    13. ↑ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۱۰۱
    14. ↑ آقابزرگ، الذریعة، ج۴، ص۳۱۷
    15. ↑ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۸۴
    16. ↑ سید علی میر شریفی، ص ۱۷۰
    برگرفته از «https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=نجاشی&oldid=202552»