سید احمد خان هندی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | {{جعبه اطلاعات شخصیت | ||
| عنوان = سید احمد خان | | عنوان = سید احمد خان | ||
| تصویر = | | تصویر = سید احمد خان هندی.jpg | ||
| نام = سید احمد خان | | نام = سید احمد خان | ||
| نام‌های دیگر = سر سید | | نام‌های دیگر = سر سید | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۸: | ||
}} | }} | ||
'''سید احمد خان هندی''' | '''سید احمد خان هندی''' دانشمند اصلاح طلب، مفسر [[قرآن]] و مفسر مادی گرای هندی بود. وی آثاری زیادی در موضوعات مختلف اسلامی داشته است وی چندین مدارس و دانشگاه علیگره را تأسیس کرد. | ||
وی دانشگاه علیگره را تأسیس کرد. | |||
== | == زندگی‌نامه == | ||
سید احمد، در پنجم ذی‌الحجه 1232هجری/ 1817م در دهلی به دنیا آمد او شجرنامه داشت و نسب خود را به [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم]] می رساند و بدین امر افتخار می‌کرد <ref>مرعشی، مجموعه آثار سر سید احمد خان، ص383</ref>. وی پسر سید محمد متقی خان بود. اجداد او از [[عربستان سعودی|عربستان]] به هرات آمده و در زمان سلطنت اکبر شاه از آنجا به [[هند]] رفته بودند. وی نوزده سالگی یتیم شد و یکسال بعد در خدمت دولت هند در آمد. مأموریت اوّل او شغل منشی در اداره‌ی محاکم جنایات دهلی بود. در سنه 1257 به درجه‌ی مُنِصف یعنی معاون قاضی در فتح پور سکری از نواحی آگرا ترقی یافت و چند سال بعد کتابی در خصوص آثار قدیمه‌ی دهلی موسوم به '''آثار الصّنادید''' تألیف کرد.<ref>سید احمد خان هندی، [https://rasekhoon.net/article/show/1256808/%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C rasekhoon.net]</ref>. وی با [[بریتانیا|انگلیسی‌های]] اشغالگر هند ارتباط داشت و در نوشته‌های خود نگاه مادی به دیانت داشته است. او در پنجاه و دو سالگی که دو فرزندش را برای ادامه تحصیلات به [[بریتانیا|انگلستان]] برد، دیدن ترقیات شگرفت اروپائی‌ها از نزدیک، اندیشه‌اش را در مهم شمردن [[تعلیم]] و تربیت به سبک جدید و نو و با الهام از فرهنگ غربی، ریشه‌دارتر کرد <ref>امین مصری، احمد، زعماء الاصلاح فی العصر الحدیث، ص۱۳۸ -۱۲۰.</ref> | |||
او در پنجاه و دو سالگی که دو فرزندش را برای ادامه تحصیلات به [[بریتانیا|انگلستان]] برد، دیدن ترقیات شگرفت اروپائی‌ها از نزدیک، اندیشه‌اش را در مهم شمردن [[تعلیم]] و تربیت به سبک جدید و نو و با الهام از فرهنگ غربی، ریشه‌دارتر کرد <ref>امین مصری، احمد، زعماء الاصلاح فی العصر الحدیث، ص۱۳۸ -۱۲۰.</ref> | |||
وی بعد از بازگشت، انجمن علمی - ادبی و دانشگاهی به سبک دانشگاه‌های اروپایی در علیگره هند تاسیس کرد که بر محور آن دانشگاه و فارغ التحصیلان آن، گرایش فکری پیشتازی بوجود آمد. | وی بعد از بازگشت، انجمن علمی - ادبی و دانشگاهی به سبک دانشگاه‌های اروپایی در علیگره هند تاسیس کرد که بر محور آن دانشگاه و فارغ التحصیلان آن، گرایش فکری پیشتازی بوجود آمد. | ||
== دیدگاه == | == دیدگاه == | ||
[[سید جمال الدین اسد آبادی|سید جمال الدین اسدآبادی]] بزرگترین شخصیت مخالف سید احمد خان است و نگاه مادی او به دین و [[تفسیر قرآن]] را مذمت می‌کند. سید جمال الدین در دوران اقامت خود در [[هند]] (۱۲۹۶) با افکار سید احمد خان آشنا شد و دو رساله یکی در رد افکار طبیعت گرای سید احمد خان و دیگری در رد تفسسیر او نوشت و '''رساله نیچریه''' سید جمال پاسخی به افکار سید احمد بود <ref>پی هاردی، مسلمانان هند بریتانیا، ترجمه حسن لاهوتی، ص۱۴۳.</ref>. | وی یکی از شخصیت‌های هندی است که در راه انطباق دادن یافته‌های علمی جدید با موازین اسلامی، تلاش گسترده‌ای انجام داد. او در میان جوانان اصلاح جو شهرت یافت. طولی نکشید که رهبری ایشان را به عهده گرفت.به عقیدۀ او، مشکل مردم هند، انگلیسی‌ها نیستند، فقر فرهنگی خودشان است؛ از این رو، برای رشد وتعالی فرهنگ سرزمین خود به تأسیس مدارس و دانشگاه‌هایی اقدام کرد:احداث مدرسه‌ای در بگنورد(1859م)، مدرسه‌ای درغازی پور (1864م) دانشگاه مهر (بزرگترین دانشگاه اسلامی جهان) (1775م) ونیز بیمارستان علیگر (1867م)[[سید جمال الدین اسد آبادی|سید جمال الدین اسدآبادی]] بزرگترین شخصیت مخالف سید احمد خان است و نگاه مادی او به دین و [[تفسیر قرآن]] را مذمت می‌کند. سید جمال الدین در دوران اقامت خود در [[هند]] (۱۲۹۶) با افکار سید احمد خان آشنا شد و دو رساله یکی در رد افکار طبیعت گرای سید احمد خان و دیگری در رد تفسسیر او نوشت و '''رساله نیچریه''' سید جمال پاسخی به افکار سید احمد بود <ref>پی هاردی، مسلمانان هند بریتانیا، ترجمه حسن لاهوتی، ص۱۴۳.</ref>. | ||
در خاموش کردن مسالمت آمیز در یک شورش انقلابی که هندیان در طی آن، به جان انگلیسی‌ها افتادند، به نفع انگلیسی‌ها کوشید <ref>عارفی، جنبش اسلامی پاکستان، ۱۳۸۲ش، ص۶۴.</ref>. | در خاموش کردن مسالمت آمیز در یک شورش انقلابی که هندیان در طی آن، به جان انگلیسی‌ها افتادند، به نفع انگلیسی‌ها کوشید <ref>عارفی، جنبش اسلامی پاکستان، ۱۳۸۲ش، ص۶۴.</ref>. | ||
توصیه سیاسی مهم وی برای مسلمانان همین بود که آنها باید با تمسک به ذیل عنایت [[اسلام]]، خود یک ملت مستقل و واحدی باشند. اما این تمسک به ذیل اسلام، در عمل، توسل به ذیل عنایت دولت علیه بریتانیا شد. انگلیسی‌ها عنوان پر افتخار سر که در سال ۱۳۰۵ ق/ ۱۸۸۸ م به سیداحمدخان دادند در جهت تحکیم مبانی اسلام و تحقق [[امت اسلامی|امت واحده اسلامی]] بوده باشد. | توصیه سیاسی مهم وی برای مسلمانان همین بود که آنها باید با تمسک به ذیل عنایت [[اسلام]]، خود یک ملت مستقل و واحدی باشند. اما این تمسک به ذیل اسلام، در عمل، توسل به ذیل عنایت دولت علیه بریتانیا شد. انگلیسی‌ها عنوان پر افتخار سر که در سال ۱۳۰۵ ق/ ۱۸۸۸ م به سیداحمدخان دادند در جهت تحکیم مبانی اسلام و تحقق [[امت اسلامی|امت واحده اسلامی]] بوده باشد. | ||
== تأسیس دانشگاه == | == تأسیس دانشگاه == | ||
دانشگاه علگیره هند توسط سید احمد خان تأسیس شده است. وی به تحت تأثیر [[علوم غربی]] قرار داشت که نوگرایی علمی بود. او جامعه مسلمانان هند را به فراگیری علوم جدید فرا می‌خواند. با ترویج علوم جدید، '''انجمن ترجمه''' را در سال ۱۸۶۳ تأسیس کرد و سپس دانشگاه «علیگیره» در سال ۱۸۷۷ افتتاح کرد. | دانشگاه علگیره هند توسط سید احمد خان تأسیس شده است.این دانشگاه بزرگترین دانشگاه اسلامی هند است که در آن علاوه بر زبانهای هندی ،انگلیسی، فارسی و عربی نیز آموزش داده می‌شود و علوم اسلامی و علوم اروپائی هر دو در آن تدریس می‌شود و علوم و فنون اغلب به زبانهای شرقی تحصیل می‌شود. این دانشگاه قریب هزار نفر شاگرد و عدّه‌ی زیادی معلّمین بزرگ دارد و تنها مدرسه‌ی عالی است در هند که فقط به همّت و پول خود بومیان تأسیس شده است. این دانشگاه یک کتابخانه‌ی مهم و یک مطبعه و یک [[مسجد]] دارد و همچنین یک روزنامه‌ی هفتگی به دو زبان اردو و انگلیسی موسوم به مجلّه‌ی دارالعلم دارد. وی به تحت تأثیر [[علوم غربی]] قرار داشت که نوگرایی علمی بود. او جامعه مسلمانان هند را به فراگیری علوم جدید فرا می‌خواند. با ترویج علوم جدید، '''انجمن ترجمه''' را در سال ۱۸۶۳ تأسیس کرد و سپس دانشگاه «علیگیره» در سال ۱۸۷۷ افتتاح کرد. | ||
در این دانشگاه، علوم جدید و [[علوم اسلامی]] در کنار هم تدریس می‌شد. به اعتقاد او، عامل اصلی عقب ماندگی مسلمانان، خودداری از فراگیری دانش‌های زمان است.<ref>عارفی، جنبش اسلامی پاکستان، ۱۳۸۲ش، ص۶۵.</ref> | در این دانشگاه، علوم جدید و [[علوم اسلامی]] در کنار هم تدریس می‌شد. به اعتقاد او، عامل اصلی عقب ماندگی مسلمانان، خودداری از فراگیری دانش‌های زمان است.<ref>عارفی، جنبش اسلامی پاکستان، ۱۳۸۲ش، ص۶۵.</ref> | ||
== آثار == | |||
از وی تقریباً ۳۹ اثر به جای مانده است و برخی از آنها را بیان می‌کنیم: | |||
* تفسیر القرآن؛ | |||
* الخطبات احمدیه فی العرب و سیرت المحمدیه؛ | |||
* رساله اطعام اهل کتاب؛ | |||
* الدعا و الاستجابه؛ | |||
* اصول فی اصول التفسیر؛ | |||
* تفسیر الجن و الجان علی ما فی القرآن؛ | |||
* جام جم؛ | |||
* انتخاب الاخوین؛ | |||
* جلاء القلوب بذکر المحبوب؛ | |||
* تحفه حسن، ترجمه باب دهم و دوازدهم تحفه اثنی عشر.<ref>مرعشی، مجموعه آثار سر سید احمد خان، ص۳۷۸-۳۸۹</ref>. | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* عارفی، جنبش اسلامی پاکستان، قم، مؤسسه بوستان کتاب، ۱۳۸۲ش. | |||
* امین مصری، احمد، زعماء الاصلاح فی العصر الحدیث، شرکة نوابغ الفکر - قاهره - مصر، ۱۴۲۹ق. | |||
* پی هاردی، مسلمانان هند بریتانیا، ترجمه حسن لاهوتی، مشهد، آستان قدس رضوی۱۳۶۹. | |||
* مرعشی، سید محمد حسین، مجموعه آثار سر سید احمد خان و نگاهی به کتاب جام جم، پیام بهارستان، ش۲۱، ۱۳۹۱۲ش. | |||
[[رده:شخصیت‌ها]] | |||
[[رده:هندوستان]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۴
| سید احمد خان | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | سید احمد خان |
| نام‌های دیگر | سر سید |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | هند |
| دین | اسلام، سنی |
| آثار |
|
| فعالیت‌ها | موسسه هیات انجمن ترجمه |
سید احمد خان هندی دانشمند اصلاح طلب، مفسر قرآن و مفسر مادی گرای هندی بود. وی آثاری زیادی در موضوعات مختلف اسلامی داشته است وی چندین مدارس و دانشگاه علیگره را تأسیس کرد.
زندگی‌نامه
سید احمد، در پنجم ذی‌الحجه 1232هجری/ 1817م در دهلی به دنیا آمد او شجرنامه داشت و نسب خود را به رسول اکرم می رساند و بدین امر افتخار می‌کرد [۱]. وی پسر سید محمد متقی خان بود. اجداد او از عربستان به هرات آمده و در زمان سلطنت اکبر شاه از آنجا به هند رفته بودند. وی نوزده سالگی یتیم شد و یکسال بعد در خدمت دولت هند در آمد. مأموریت اوّل او شغل منشی در اداره‌ی محاکم جنایات دهلی بود. در سنه 1257 به درجه‌ی مُنِصف یعنی معاون قاضی در فتح پور سکری از نواحی آگرا ترقی یافت و چند سال بعد کتابی در خصوص آثار قدیمه‌ی دهلی موسوم به آثار الصّنادید تألیف کرد.[۲]. وی با انگلیسی‌های اشغالگر هند ارتباط داشت و در نوشته‌های خود نگاه مادی به دیانت داشته است. او در پنجاه و دو سالگی که دو فرزندش را برای ادامه تحصیلات به انگلستان برد، دیدن ترقیات شگرفت اروپائی‌ها از نزدیک، اندیشه‌اش را در مهم شمردن تعلیم و تربیت به سبک جدید و نو و با الهام از فرهنگ غربی، ریشه‌دارتر کرد [۳] وی بعد از بازگشت، انجمن علمی - ادبی و دانشگاهی به سبک دانشگاه‌های اروپایی در علیگره هند تاسیس کرد که بر محور آن دانشگاه و فارغ التحصیلان آن، گرایش فکری پیشتازی بوجود آمد.
دیدگاه
وی یکی از شخصیت‌های هندی است که در راه انطباق دادن یافته‌های علمی جدید با موازین اسلامی، تلاش گسترده‌ای انجام داد. او در میان جوانان اصلاح جو شهرت یافت. طولی نکشید که رهبری ایشان را به عهده گرفت.به عقیدۀ او، مشکل مردم هند، انگلیسی‌ها نیستند، فقر فرهنگی خودشان است؛ از این رو، برای رشد وتعالی فرهنگ سرزمین خود به تأسیس مدارس و دانشگاه‌هایی اقدام کرد:احداث مدرسه‌ای در بگنورد(1859م)، مدرسه‌ای درغازی پور (1864م) دانشگاه مهر (بزرگترین دانشگاه اسلامی جهان) (1775م) ونیز بیمارستان علیگر (1867م)سید جمال الدین اسدآبادی بزرگترین شخصیت مخالف سید احمد خان است و نگاه مادی او به دین و تفسیر قرآن را مذمت می‌کند. سید جمال الدین در دوران اقامت خود در هند (۱۲۹۶) با افکار سید احمد خان آشنا شد و دو رساله یکی در رد افکار طبیعت گرای سید احمد خان و دیگری در رد تفسسیر او نوشت و رساله نیچریه سید جمال پاسخی به افکار سید احمد بود [۴]. در خاموش کردن مسالمت آمیز در یک شورش انقلابی که هندیان در طی آن، به جان انگلیسی‌ها افتادند، به نفع انگلیسی‌ها کوشید [۵]. توصیه سیاسی مهم وی برای مسلمانان همین بود که آنها باید با تمسک به ذیل عنایت اسلام، خود یک ملت مستقل و واحدی باشند. اما این تمسک به ذیل اسلام، در عمل، توسل به ذیل عنایت دولت علیه بریتانیا شد. انگلیسی‌ها عنوان پر افتخار سر که در سال ۱۳۰۵ ق/ ۱۸۸۸ م به سیداحمدخان دادند در جهت تحکیم مبانی اسلام و تحقق امت واحده اسلامی بوده باشد.
تأسیس دانشگاه
دانشگاه علگیره هند توسط سید احمد خان تأسیس شده است.این دانشگاه بزرگترین دانشگاه اسلامی هند است که در آن علاوه بر زبانهای هندی ،انگلیسی، فارسی و عربی نیز آموزش داده می‌شود و علوم اسلامی و علوم اروپائی هر دو در آن تدریس می‌شود و علوم و فنون اغلب به زبانهای شرقی تحصیل می‌شود. این دانشگاه قریب هزار نفر شاگرد و عدّه‌ی زیادی معلّمین بزرگ دارد و تنها مدرسه‌ی عالی است در هند که فقط به همّت و پول خود بومیان تأسیس شده است. این دانشگاه یک کتابخانه‌ی مهم و یک مطبعه و یک مسجد دارد و همچنین یک روزنامه‌ی هفتگی به دو زبان اردو و انگلیسی موسوم به مجلّه‌ی دارالعلم دارد. وی به تحت تأثیر علوم غربی قرار داشت که نوگرایی علمی بود. او جامعه مسلمانان هند را به فراگیری علوم جدید فرا می‌خواند. با ترویج علوم جدید، انجمن ترجمه را در سال ۱۸۶۳ تأسیس کرد و سپس دانشگاه «علیگیره» در سال ۱۸۷۷ افتتاح کرد. در این دانشگاه، علوم جدید و علوم اسلامی در کنار هم تدریس می‌شد. به اعتقاد او، عامل اصلی عقب ماندگی مسلمانان، خودداری از فراگیری دانش‌های زمان است.[۶]
آثار
از وی تقریباً ۳۹ اثر به جای مانده است و برخی از آنها را بیان می‌کنیم:
- تفسیر القرآن؛
- الخطبات احمدیه فی العرب و سیرت المحمدیه؛
- رساله اطعام اهل کتاب؛
- الدعا و الاستجابه؛
- اصول فی اصول التفسیر؛
- تفسیر الجن و الجان علی ما فی القرآن؛
- جام جم؛
- انتخاب الاخوین؛
- جلاء القلوب بذکر المحبوب؛
- تحفه حسن، ترجمه باب دهم و دوازدهم تحفه اثنی عشر.[۷].
پانویس
- ↑ مرعشی، مجموعه آثار سر سید احمد خان، ص383
- ↑ سید احمد خان هندی، rasekhoon.net
- ↑ امین مصری، احمد، زعماء الاصلاح فی العصر الحدیث، ص۱۳۸ -۱۲۰.
- ↑ پی هاردی، مسلمانان هند بریتانیا، ترجمه حسن لاهوتی، ص۱۴۳.
- ↑ عارفی، جنبش اسلامی پاکستان، ۱۳۸۲ش، ص۶۴.
- ↑ عارفی، جنبش اسلامی پاکستان، ۱۳۸۲ش، ص۶۵.
- ↑ مرعشی، مجموعه آثار سر سید احمد خان، ص۳۷۸-۳۸۹
منابع
- عارفی، جنبش اسلامی پاکستان، قم، مؤسسه بوستان کتاب، ۱۳۸۲ش.
- امین مصری، احمد، زعماء الاصلاح فی العصر الحدیث، شرکة نوابغ الفکر - قاهره - مصر، ۱۴۲۹ق.
- پی هاردی، مسلمانان هند بریتانیا، ترجمه حسن لاهوتی، مشهد، آستان قدس رضوی۱۳۶۹.
- مرعشی، سید محمد حسین، مجموعه آثار سر سید احمد خان و نگاهی به کتاب جام جم، پیام بهارستان، ش۲۱، ۱۳۹۱۲ش.