الصواعق المحرقة فی الردّ علی اهل البدع و الزندقة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

|عربى‌

*[[البوارق الخاطفة فى جواب الصواعق المحرقة]] اثر علاءالدولة شوشترى؛

*[[الشهاب الثاقب فى طرد الشیطان الناصب عن سماء المناقب]] اثر میرزا على محمد خان؛

*[[البحار المغرقة فى ردّ الصواعق المحرقة]] اثر زین الدین بن على؛

*[[الرد على الصواعق المحرقة]] اثر محمد باقر سبزوارى؛

*[[الرد على الصواعق المحرقة]] اثر عمران بن احمد دعیبل خفاجى نجفى؛

*[[الشهاب الثاقب للمحتج بکتاب الله فی الرد على الناصب]] اثر سبیط النیلی <ref>فکرت، محمدآصف (۱۳۶۹). «ابن حجر هیتمی». در سید محمدکاظم موسوی بجنوردی. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.</ref>.

'''الصواعق المحرقة على اهل البدع و الضلال و الزندقه''' عنوان کتابى است که توسط شهاب‌الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن على بن حجر هیتمى سعدى انصارى شافعى (909ـ974ق) براى ردّ و ابطال [[عقاید]] و تاریخ [[تشیّع]] نگاشته شده است.<br>

نویسنده کتاب که [[شیعه]] را اهل [[بدعت]] و [[ضلالت]] می داند، على رغم داشن اطلاعات کافى از منابع و ادله معتبر مبنى بر حقانیت ولایت و خلافت اهل بیت [[پیامبر]](صلى الله علیه وآله)، به مخالفت با [[کتاب خدا]] و [[سنت]] [[رسول خدا]] برخاسته و ضرورى‌ترین حقایق قرآنى و نبوى را نیز انکار کرده و حتى آنها را اهل بدعت معرفى کرده است.<br>

او با استناد به تعدادى [[احادیث]] ضعیف و حتى جعلى درباره فضایل و [[عدالت]] صحابه رسول خدا، به توهین و اسائه ادب به پیشگاه [[اهل بیت]] پیامبر(علیهم السلام) و [[شیعیان]] آن بزرگواران پرداخته است. از آنجا که مراد از اهل البدع و الضلال شیعه است، معاصران [[اهل سنت]] در تصحیح و چاپ این کتاب، عنوان الصواعق المحرقة على اهل الرفض و الضلال و الزندقة را انتخاب کرده‌اند.<br>

مقدمه اول، انگیزه تألیف کتاب که احادیثى درباره سبّ و لعن اصحاب پیامبر و مجازات دنیوى و اخروى آن جمع کرده است; مقدمه دوم، درباره وجوب نصب امام توسط خود اصحاب رسول خدا پس از رحلت ایشان (و البته بلافاصله بعد از رحلت که هنوز بدن مطهر آن بزرگوار تجهیز نشده !!!) است; مقدمه سوم، روش‌هاى نصب امام ونقد نظر شیعه در‌این‌باره است.

سپس تتمّه اى را در تحت چند باب ذکر کرده است. عناوین بابهاى اصلى کتاب به ترتیب زیر است:

- باب اول: کیفیت خلافت [[ابوبکر]] و استدلال بر درستى آن; باب دوم: که عنوان مخصوصی براى آن ذکر نشده است; باب سوم: اثبات افضل بودن ابوبکر از سایر صحابه; باب چهارم: خلافت [[عمر]]; باب پنجم: اثبات فضایل و خصوصیات عمر; باب ششم: خلافت [[عثمان]] ; باب هفتم: فضایل عثمان ; باب هشتم: خلافت على(‌علیه‌السلام) که این باب در فهرست کتاب نیامده و در متن کتاب نیز مشخص نیست و هیتمى به طور عمدى عنوان آن را با مسئله قتل عثمان ترکیب کرده است; باب نهم: حالات و فضایل [[على]](‌علیه‌السلام); باب دهم: خلافت امام حسن و فضایل ایشان; باب یازدهم: فضایل اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) و آیات نازل شده در حق ایشان.<br>

از بزرگترین تناقض گویى هاى او در این کتاب این است که: به نقل از [[احمد بن حنبل]] مدعى است براى هیچ کس مثل على(‌علیه‌السلام) فضائل و مناقب نقل نشده است و از طرفى ابوبکر را افضل صحابه معرفى کرده است.

البته او هیچ ملاک صریح و صحیحى براى تشخیص افضل بودن [[صحابه]] به دست نداده و صرفاً اجماع را ملاک دانسته و مدعى [[اجماع]] شده است. در حالى که اجماع علماى اسلام بر این است که على بن ابى طالب(‌علیه‌السلام) داراى فضائلى است که هیچ یک از اصحاب آن فضائل را دارا نیستند. با این وصف دیگر نوبت به مقایسه بین اصحاب و تعیین افضل نمى رسد. وانگهى هیتمى براى فرار از قبول افضلیت آن حضرت به نشر فضایل درباره اشخاص دیگرى مثل ابوبکر و عمر پرداخته است با این توجیه که این کار به خاطر مصالح عمومى مسلمین و دورى از فتنه هاى احتمالى صورت مى گیرد و این در واقع نوعى انکار فضائل امیرالمؤمنین(‌علیه‌السلام) است.

البته مطالب و نظرات هیتمى در این کتاب از تیغ برّان نقادان و اهل نظر در امان نمانده و علماى بزرگ شیعه کتاب‌هاى فراوانى در ردّ آن نوشته اند.

کتاب الصواعق بارها در کشورهاى اسلامى مثل [[مصر]]، [[لبنان]] و [[عراق]] چاپ شده است.

#خیرالدین زرکلى، الأعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، چ 8، 1989م، ج1، ص234; ج6، ص234.

#قاسم نور الله تسترى، الصوارم المهرقة فی نقد الصواعق المحرقة، تحقیق محدث ارموى، تهران، 1327ش.

#ابن العماد حنبلى، شذرات الذهب فى أخبار من ذهب، تحقیق الأرناؤوط، دمشق و بیروت، دار ابن کثیر، 1406ق.

#شیخ آقا بزرگ تهرانى، الذریعة الى تصانیف الشیعة، قم، اسماعیلیان، 1408ق.

#ابو العباس ابن حجر هیتمى، الصواعق المحرقة على اهل الرفض و الضلال والزندقة، تحقیق عبدالرحمن بن عبدالله ترکى و کامل محمد خراط، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1997م، (دو مجلد).

#ـ میرزا عبدالله افندى تبریزى، تعلیقة أمل الآمل، قم، کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.