۸۵٬۷۹۶
ویرایش
فضل‌الله نوری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ك' به 'ک'
جز (جایگزینی متن - 'ي' به 'ی') |
جز (جایگزینی متن - 'ك' به 'ک') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
=مقام علمى شیخ= | =مقام علمى شیخ= | ||
مقام علمى شیخ فضل الله مورد توافق دوست و دشمن بود. او علاوه بر [[علوم اسلامى]] از دانشهاى دیگر هم اطلاع داشت و به مسائل جامعه و مقتضیات زمان آگاه بود. | مقام علمى شیخ فضل الله مورد توافق دوست و دشمن بود. او علاوه بر [[علوم اسلامى]] از دانشهاى دیگر هم اطلاع داشت و به مسائل جامعه و مقتضیات زمان آگاه بود. یکى از کسانى که شیخ را ملاقات کرده است، مى نویسد: (( مراتب علمى شیخ را هیچ کس از دوست و دشمن منکر نبود و لکن گمان مى کردند که فقط معلومات او منحصر به همان [[فقه]] و [[اصول]] است. نگارنده در چند جلسه فهمیدم قطع نظر از جنبه فقاهت از بقیه علوم هم اطلاع کافى دارند. )) <ref>مکتوبات ، اعلامیه ها ، ... و چند گزارش پیرامون نقش شیخ فضل الله نورى ، محمد ترکمان ، ج 2 ، ص 326</ref> | ||
[[ناظم الاسلام]] مى نویسد: ((نگارنده روزى | [[ناظم الاسلام]] مى نویسد: ((نگارنده روزى که مشار الیهه (شیخ فضل الله) در خانه آقاى طباطبایى بود، در مجلس در ضمن مذاکره گفت ملاى سیصد سال قبل به کار امروز نمى خورد. شیخ در جواب گفت: خیلى دور رفتى بلکه ملاى سى سال قبل به درد امروز نمى خورد. ملاى امروز باید عالم به مقتضیات وقت باشد، باید مناسبات دول را نیز بداند.)) <ref>تاریخ بیدارى ایرانیان ، ناظم الاسلام کرمانى ، ص 256</ref> | ||
[[ادوارد براون]] محقق و تاریخ نویس نامدار مى نویسد: ((شیخ فضل الله از لحاظ علم و آراستگى به | [[ادوارد براون]] محقق و تاریخ نویس نامدار مى نویسد: ((شیخ فضل الله از لحاظ علم و آراستگى به کمال معروف و [[فقیه]] جامع و کامل... مجتهد سرشناس و عالمى متبحر... و از لحاظ [[اجتهاد]] برتر از دیگران بود...)) <ref> انقلاب ایران ، ادوارد براون ، ترجمه احمد پژوه ، ص 355</ref>مهدیقلى هدایت چنین گفته است: ((مقام علمى اش بالاتر از (دو سید) مسند نشین (طباطبایى و بهبهانى) است. طلاب و بیشتر اهل منبر دور او را دارند.)) <ref>خاطرات و خطرات ، مهدیقلى هدایت ، ص 155</ref> | ||
ابوالحسن علوى مى گوید: ((شیخ فضل الله از شاگردهاى نمره اول حاجى میرزا حسن شیرازى معروف بود. در پایتخت مرجع امورات شرعى بود.)) <ref> رجال عصر مشروطیت ، ابوالحسن علوى ، ص 81 </ref> | ابوالحسن علوى مى گوید: ((شیخ فضل الله از شاگردهاى نمره اول حاجى میرزا حسن شیرازى معروف بود. در پایتخت مرجع امورات شرعى بود.)) <ref> رجال عصر مشروطیت ، ابوالحسن علوى ، ص 81 </ref> | ||
فریدون آدمیت نوشته است: (( | فریدون آدمیت نوشته است: ((متفکر مشروطیت مشروعه شیخ فضل الله نورى بود. از علماى طراز اول که پایه اش را در اجتهاد اسلامى برتر از طباطبایى و [[بهبهانى]] شناخته اند.)) <ref>ایدئولوژى نهضت مشروطیت ، فریدون آدمیت ، ص 429</ref> | ||
احمد | احمد کسروى مى نویسد: | ||
((حاجى شیخ فضل الله نورى... از مجتهدان بنام و با | ((حاجى شیخ فضل الله نورى... از مجتهدان بنام و با شکوه تهران شمرده مى شد.)) <ref> تاریخ مشروطه ایران ، احمد کسروى ، ص 31</ref> | ||
و بالاخره یپرم خان ارمنى - | و بالاخره یپرم خان ارمنى - که خود عاقبت مجرى حکم اعدام شیخ شد - در یادداشتهاى خصوصى خود نوشته است: | ||
((شیخ فضل الله نورى... روحانى عالیقدرى بود و گفته او براى توده خلق، [[وحى]] منزل محسوب مى شد.)) <ref>یپرم خان سردار ، اسماعیل رائین ، ص 252</ref> | ((شیخ فضل الله نورى... روحانى عالیقدرى بود و گفته او براى توده خلق، [[وحى]] منزل محسوب مى شد.)) <ref>یپرم خان سردار ، اسماعیل رائین ، ص 252</ref> | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
'''أعیان الشیعة:''' | '''أعیان الشیعة:''' | ||
من | من کبار العلماء الإیرانیین، بل أجمع الناس، حتى خصومه، على أنّه کان أعلم و أتقى علماء زمانه فی إیران. <ref>مستدرکات أعیان الشیعة، ج4، ص138</ref> | ||
'''ریحانة الأدب:''' | '''ریحانة الأدب:''' | ||
| خط ۱۲۳: | خط ۱۲۳: | ||
'''معارف الرجال:''' | '''معارف الرجال:''' | ||
کان علما من أعلام الإسلام حاملا رایة الحق و الإیمان و أعظم قائد دینی جاهد الملحدین و الفسقة و ردعهم عن غیهم، و کان(ره)أدیبا شاعرا یروی له شعر عربی و فارسی. <ref> معارف الرجال، ص158، ج2</ref> | |||
=پس از شهادت شیخ نوری= | =پس از شهادت شیخ نوری= | ||
قرائن و شواهد بسیار، | قرائن و شواهد بسیار، حاکی است که آخوند پس‌‌از قتل شیخ، به ماهیت ضد اسلام جناحِ تندرو پیبرده و از طُرُق گوناگون به ریشه کن کردن آنان کوشید، که از جمله آنها حکم به انحراف مسلک تقی زاده و یاران وی از اسلام، و لزوم عزل و اخراج او از مجلس شورا بود. نهایتاً هم تصمیم گرفت که برای اصلاح امر مشروطه، به ایران بیاید که او را [[شهید]] ساختند. در این زمینه، نخست به گزارش معتبر تاریخی زیر توجه کنید: | ||
آقای محمد واعظ زاده خراسانی، فرزند شیخ مهدی واعظ خراسانی‌اند | آقای محمد واعظ زاده خراسانی، فرزند شیخ مهدی واعظ خراسانی‌اند که در عصر خود خطیب بزرگ [[مشهد]] بوده است. [[واعظ زاده]] به نقل از پدر، ماجرای جالبی را از مبارزه آخوند (پس از قتل شیخ) با جناح تندرو مشروطه نقل میکند که شنیدنی است. وی به نقل از پدر خویش (شیخ مهدی واعظ) مینویسد: | ||
بسیاری از علمای طرفدار مشروطه وقتی نیرنگها را فهمیدند، با مشروطه مخالفت | بسیاری از علمای طرفدار مشروطه وقتی نیرنگها را فهمیدند، با مشروطه مخالفت کردند و از طرفداریهای خود پشیمان شدند. پس از استقرار مشروطیت و تشکیل مجلس، نامه‌ای سر‌ی از طرف مرحوم آخوند خراسانی، حامیِ مهمٍّ مشروطیت، به مشهد رسید.... | ||
آخوند در آن نامه نوشته بودند: هدف ما از مشروطیت، برقراری عدالت و ترویج اسلام بود، نه | آخوند در آن نامه نوشته بودند: هدف ما از مشروطیت، برقراری عدالت و ترویج اسلام بود، نه اینکه مالیاتهای سنگینی برای مردم وضع کنند و... بنابراین بر هر مسلمانی [[واجب]] است که با مشروطیت مبارزه کند.» <ref> مجله حوزه، ش 41، آذر و دی 1369، صص 28-27 (ایام: تفصیل ماجرا در ص 5 همین شماره آمده است)</ref> | ||
از مرحوم آخوند و مازندرانی، در فاصله شهادت شیخ و مرگ | از مرحوم آخوند و مازندرانی، در فاصله شهادت شیخ و مرگ مشکوک و زود هنگام آخوند، اعلامیه‌ها و بیانیه‌های بسیاری در توضیح ماهیت اسلامیِ مشروطه مورد نظر آنان، و انتقاد شدید از عملکرد مشروطه خواهان غربزده و [[سکولار]] صادر شد که ذکر و توضیح همه آنها، کتابی قطور میطلبد. | ||
=پانویس= | =پانویس= | ||