پرش به محتوا

ماتریدیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۶ فوریهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابو ال' به 'ابوال')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''ماتریدیه''' از جمله مکاتب مشهور در حوزه [[علم کلام]] است که به پیروی از  [[ابومنصور محمد بن محمد بن محمود ماتریدی]] نام گرفته است. این مکتب، یکی از چهار مکتب کلامی [[اهل سنت]] است که از نظر اعتقادی با مکتب [[اشاعره]] هم سو بوده و تقریبا در یک عصر به وجود آمده است.
'''ماتریدیه''' از جمله مکاتب مشهور در حوزه [[علم کلام]] است که به پیروی از  [[ابومنصور محمد بن محمد بن محمود ماتریدی]] نام گرفته است. این مکتب، یکی از چهار مکتب کلامی [[اهل سنت]] است که از نظر اعتقادی با مکتب [[اشاعره]] هم سو بوده و تقریبا در یک عصر به وجود آمده است.


==معرفی اجمالی ابو منصور ماتریدی==
==معرفی اجمالی ابو منصور ماتریدی==
 
تاریخ دقیق ولادت ابو منصور ما تریدی ( موسس مکتب ماتریدیه) که در روستای ماترید یا ماترید از توابع سمرقند متولد شد، معلوم نیست، اما همگان بر تاریخ وفات وی که مربوط به سال 333 هجری قمری است، اتفاق نظر دارند.<ref>ر ک، حسینی زبیدی، محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس،بیروت، دار الهدایة، بی تا، ج۷، ص۴۵۶.</ref> محل دفن ماتریدی در شهر سمرقند می باشد.در باره او نوشته اند که از متکلمان بزرگ زمان خویش بوده و در فن تفسیر قرآن و علم کلام تبحر داشته است.<ref>تمیمی، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، بیروت، دار النشر النعمانیه، ۱۴۱۲، ج۱، ص۲۷۷.</ref>جایگاه ماتریدی در میان اهل سنت در حدی است که او را در [[کنار ابوالحسن اشعری]]، یکی از دو شخصیت برتر در حوزه کلام  می دانند همچنین گروه های گسترده ای از اهل سنت در عقاید کلامی از وی تبعیت می کنند.<ref> طاش کبری زاده، احمد بن مصطفی، مفتاح السعادة و مصباح السیادی فی موضوعات العلوم، بیروت، دار الکتب العلمیه، بی تا، ج۲، ص۱۳۳.</ref>
تاریخ دقیق ولادت ابو منصور ما تریدی ( موسس مکتب ماتریدیه) که در روستای ماترید یا ماترید از توابع [[سمرقند]] متولد شد، معلوم نیست، اما همگان بر تاریخ وفات وی که مربوط به سال 333 هجری قمری است، اتفاق نظر دارند.<ref>ر ک، [[حسینی زبیدی]]، محمد مرتضی، [[تاج العروس من جواهر القاموس]]،[[بیروت]]، دار الهدایة، بی تا، ج۷، ص۴۵۶.</ref> محل دفن ماتریدی در شهر سمرقند می باشد.در باره او نوشته اند که از متکلمان بزرگ زمان خویش بوده و در فن [[تفسیر قرآن]] و علم کلام تبحر داشته است.<ref>[[تمیمی]]، [[الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه]]، بیروت، دار النشر النعمانیه، ۱۴۱۲، ج۱، ص۲۷۷.</ref>جایگاه ماتریدی در میان اهل سنت در حدی است که او را در [[کنار ابوالحسن اشعری]]، یکی از دو شخصیت برتر در حوزه کلام  می دانند همچنین گروه های گسترده ای از اهل سنت در عقاید کلامی از وی تبعیت می کنند.<ref> [[طاش کبری زاده]]، احمد بن مصطفی، [[مفتاح السعادة و مصباح السیادی فی موضوعات العلوم]]، بیروت، دار الکتب العلمیه، بی تا، ج۲، ص۱۳۳.</ref>


==تاریخچه==
==تاریخچه==
خط ۱۱: خط ۹:


==مقایسه روش کلامی ماتریدی و اشعری==  
==مقایسه روش کلامی ماتریدی و اشعری==  
ماتریدیه به طور کلی در مبانی اعتقادی شان نسبت به اشاعره توجه بیشتری به عقل دارند بااین حال نظام فکری شان را بر دو پایه عقل و نقل استوار کردند.به عنوان مثال ماتریدی تفکر کلامی خود را بر مبنای اصلاح منازعات میان اهل حدیث و معتزله قرار داده است و کوشیده است تا میان آن دو مکتب راهی درستی را برگزیند. در کتاب التوحید ماتریدی شواهد فراوانی از منازعات این چنینی مشاهده می شود و وی گاهی مدافع اهل حدیث می شود و گاهی موافق معتزله و گاهی نیز در مسیر مخصوص خودش پی می رود.ماتریدیه اگر چه در باره صفات خدا قایل به تنزیه هستند و خود را از تشبیه و تجسیم دور می کنند در عین حال مثل معتزله هم نیستند که به طور کلی معتقد به نفی صفات باشند.
ماتریدیه به طور کلی در مبانی اعتقادی شان نسبت به اشاعره توجه بیشتری به عقل دارند بااین حال نظام فکری شان را بر دو پایه عقل و نقل استوار کردند.به عنوان مثال ماتریدی تفکر کلامی خود را بر مبنای اصلاح منازعات میان اهل حدیث و معتزله قرار داده است و کوشیده است تا میان آن دو مکتب راهی درستی را برگزیند. در کتاب التوحید ماتریدی شواهد فراوانی از منازعات این چنینی مشاهده می شود و وی گاهی مدافع اهل حدیث می شود و گاهی موافق معتزله و گاهی نیز در مسیر مخصوص خودش پی می رود.ماتریدیه اگر چه در باره صفات خدا قایل به تنزیه هستند و خود را از تشبیه و تجسیم دور می کنند در عین حال مثل معتزله هم نیستند که به طور کلی معتقد به نفی صفات باشند.


==دیدگاه ها در تفریق روش ماتریدیه با اشاعره==
==دیدگاه ها در تفاوت روش ماتریدیه با اشاعره==  
محققینی که ماتریدیه و اشاعره را پژوهش کرده اند، به سه دیدگاه میان این دو مکتب رسیده اند.
محققینی که ماتریدیه و اشاعره را پژوهش کرده اند، به سه دیدگاه میان این دو مکتب رسیده اند.


خط ۵۳: خط ۴۹:


مکتب ماتریدی چون سایر مکاتب اسلامی از متکلمان مشهوری برخوردار شد تا بعد از موسس آن ابو منصور ماتریدی، امتداد دهنده عقاید این مکتب و مروج این مذهب کلامی باشند.در ادمه به نام برخی از چهره های مشهور این مکتب از قرن چهارم تا قرن چهاردهم اشاره می شود.
مکتب ماتریدی چون سایر مکاتب اسلامی از متکلمان مشهوری برخوردار شد تا بعد از موسس آن ابو منصور ماتریدی، امتداد دهنده عقاید این مکتب و مروج این مذهب کلامی باشند.در ادمه به نام برخی از چهره های مشهور این مکتب از قرن چهارم تا قرن چهاردهم اشاره می شود.
متکلم مشهور قرن چهارم ابولیث‌ نصربن‌ محمد سمرقندی (م 375 هـ.ق) مـعروف به «امام الهدی» است. وی دارای سه کتاب‌ به‌ نام‌های ذیل می باشد: بیان عقیده‌ الاصول‌ فی ایمان،‌ اصول‌ الایـمان‌ و شـرح الفقه الاکبر لابی حنیفه. رساله المعرفه و الایمان  
متکلم مشهور قرن چهارم ابولیث‌ نصربن‌ محمد سمرقندی (م 375 هـ.ق) مـعروف به «امام الهدی» است. وی دارای سه کتاب‌ به‌ نام‌های ذیل می باشد: بیان عقیده‌ الاصول‌ فی ایمان،‌ اصول‌ الایـمان‌ و شـرح الفقه الاکبر لابی حنیفه. رساله المعرفه و الایمان  
متکلم ماتریدی مشهور قرن پنجم  صدرالاسلام قاضی ابوالیسر محمدبن محمد بزدوی (494 قـ)، صـاحب کتاب‌ اصول‌ الدین است. وی از مهم‌ترین شخصیت‌های ماتریدیه‌ بوده و کـتاب او‌ از منابع اصلی و مهم ماتریدیه به حساب می آید.
متکلم ماتریدی مشهور قرن پنجم  صدرالاسلام قاضی ابوالیسر محمدبن محمد بزدوی (494 قـ)، صـاحب کتاب‌ اصول‌ الدین است. وی از مهم‌ترین شخصیت‌های ماتریدیه‌ بوده و کـتاب او‌ از منابع اصلی و مهم ماتریدیه به حساب می آید.
در قرن ششم دو متکلم ماتریدی مشهور حضور داشتند.1: متکلم اول امام ابـومعین مـیمون بن محمد النسفی (508 ق) از مهم ترین شخصیت های ماتریدیه و صاحب  کتاب تبصرة‌ الادله است که در تـبیین‌ اندیشه ماتریدیان سهم بزرگی‌ داشـته‌ اسـت. کتاب وی دومـین مـنبع مـکتب ماتریدیه پس از کتاب التوحید ابومنصور ماتریدی اسـت‌ کـه‌ به روش کتاب التوحید نوشته شده‌ و البته از آن‌ کامل‌ تر‌ و خوش فهم‌تر است. 2: شخصیت دوم نـجم‌الدین ابـوحفص عمربن محمد النسفی (م 537 ق) صاحب العـقائدالنسفیه است. وی متکلّم بزرگی در ماتریدیه‌ به حساب می آید. کتاب او لب اللباب است که شرح های بسیاری بر آن نوشته شده است که از جمله آن شرح تفتازانی می باشد.
در قرن ششم دو متکلم ماتریدی مشهور حضور داشتند.1: متکلم اول امام ابـومعین مـیمون بن محمد النسفی (508 ق) از مهم ترین شخصیت های ماتریدیه و صاحب  کتاب تبصرة‌ الادله است که در تـبیین‌ اندیشه ماتریدیان سهم بزرگی‌ داشـته‌ اسـت. کتاب وی دومـین مـنبع مـکتب ماتریدیه پس از کتاب التوحید ابومنصور ماتریدی اسـت‌ کـه‌ به روش کتاب التوحید نوشته شده‌ و البته از آن‌ کامل‌ تر‌ و خوش فهم‌تر است. 2: شخصیت دوم نـجم‌الدین ابـوحفص عمربن محمد النسفی (م 537 ق) صاحب العـقائدالنسفیه است. وی متکلّم بزرگی در ماتریدیه‌ به حساب می آید. کتاب او لب اللباب است که شرح های بسیاری بر آن نوشته شده است که از جمله آن شرح تفتازانی می باشد.
متکلم ماتریدی مشهور قرن هفتم شـمس‌الدین ابـوعمر محمدبن ابی بکر رازی‌ (666‌ قـ)‌ صـاحب مختارالصحاح است.
متکلم ماتریدی مشهور قرن هفتم شـمس‌الدین ابـوعمر محمدبن ابی بکر رازی‌ (666‌ قـ)‌ صـاحب مختارالصحاح است.
متکلم ماتریدی مشهور قرن هشتم شخصی به نام حـافظ‌الدین‌ ابـوالبرکات‌ عبدالله‌ بن‌ احمد‌ نـسفی‌ (710 قـ) صاحب المدارک و عمده عقائد اهل السنه است.
متکلم ماتریدی مشهور قرن هشتم شخصی به نام حـافظ‌الدین‌ ابـوالبرکات‌ عبدالله‌ بن‌ احمد‌ نـسفی‌ (710 قـ) صاحب المدارک و عمده عقائد اهل السنه است.
متکلم ماتریدی مشهور قرن نهم نورالدین عبدالرحمن بن احمد معروف به «جـامی» (898 قـ) کتاب های نقد النـصوص فـی شـرح نقش الفصوص ابن عـربی، شرح عقیدة الحمریة، فوائدالضیائیة، الدرة الفاخرة از آثار اوست.
متکلم ماتریدی مشهور قرن نهم نورالدین عبدالرحمن بن احمد معروف به «جـامی» (898 قـ) کتاب های نقد النـصوص فـی شـرح نقش الفصوص ابن عـربی، شرح عقیدة الحمریة، فوائدالضیائیة، الدرة الفاخرة از آثار اوست.
متکلم ماتریدی مشهور قرن دهم مصلح‌الدین مصطفی بن محمد قسطلانی‌ معروف‌ بـه «کـستلی» (م 901 ه.ق) است. حاشیه وی بر شرح تفتازانی بر عقائدالنسفیة از مهم‌ترین منابع ماتریدیه به حساب می‌آید.(23)
متکلم ماتریدی مشهور قرن دهم مصلح‌الدین مصطفی بن محمد قسطلانی‌ معروف‌ بـه «کـستلی» (م 901 ه.ق) است. حاشیه وی بر شرح تفتازانی بر عقائدالنسفیة از مهم‌ترین منابع ماتریدیه به حساب می‌آید.(23)
متکلم ماتریدی مشهور قـرن یـازدهم عـلامه کمال‌الدین احمدبن حسن بن سنان‌الدین‌ رومی‌ بیاضی‌ مـعروف بـه «بـیاضی‌زاده» (1097قـ) است.از وی کـتاب‌های‌ اصول المنیفة ابو حنیفة و اشارات المرام منتشر شده است.کتاب اشارات المرام وی از مهم ترین کتب ماتریدیه متأخر است که با مقدمه شیخ‌ محمد‌ زاهد کوثری به چاپ‌ رسـیده‌ است.
متکلم ماتریدی مشهور قـرن یـازدهم عـلامه کمال‌الدین احمدبن حسن بن سنان‌الدین‌ رومی‌ بیاضی‌ مـعروف بـه «بـیاضی‌زاده» (1097قـ) است.از وی کـتاب‌های‌ اصول المنیفة ابو حنیفة و اشارات المرام منتشر شده است.کتاب اشارات المرام وی از مهم ترین کتب ماتریدیه متأخر است که با مقدمه شیخ‌ محمد‌ زاهد کوثری به چاپ‌ رسـیده‌ است.
متکلم ماتریدی مشهور قرن دوازدهم محمد بن ابی بکر مرعشی معروف به «ساجقلی‌زاده» (1150ق) صاحب نشرالطوالع است.
متکلم ماتریدی مشهور قرن دوازدهم محمد بن ابی بکر مرعشی معروف به «ساجقلی‌زاده» (1150ق) صاحب نشرالطوالع است.
متکلم ماتریدی مشهور قرن سیزدهم محدث و فقیه شاه ولی‌الله دهلوی ملقب به «سراج‌ الهند»‌ (1239ق) صاحب میزان العقائد می باشد.
متکلم ماتریدی مشهور قرن سیزدهم محدث و فقیه شاه ولی‌الله دهلوی ملقب به «سراج‌ الهند»‌ (1239ق) صاحب میزان العقائد می باشد.
در قرن چهاردهم دو متکلم ماتریدی مشهور حضور داشتند 1: شیخ محمد عبده مصری(1323ق) صاحب کتاب رساله التوحید است که البته در این که وی واقعا ماتریدی است یا اشعری محل اختلاف شدید است و بسیاری وی را از متلکمان اشعری می دانند.2. متکلم بعدی استاد محمد زاهد کوثری است.  
در قرن چهاردهم دو متکلم ماتریدی مشهور حضور داشتند 1: شیخ محمد عبده مصری(1323ق) صاحب کتاب رساله التوحید است که البته در این که وی واقعا ماتریدی است یا اشعری محل اختلاف شدید است و بسیاری وی را از متلکمان اشعری می دانند.2. متکلم بعدی استاد محمد زاهد کوثری است.  
   
   


=پانویس=
=پانویس=
[[رده: کلام]]
[[رده: فرق و مذاهب]]
[[رده: فرق و مذاهب]]


[[رده: مکاتب کلامی]]
[[رده: مکاتب کلامی]]
confirmed
۵٬۷۴۷

ویرایش