نیشابور: تفاوت میان نسخه‌ها

نیشابور (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۴۶

۴٬۲۶۶ بایت اضافه‌شده ، ‏۳ اکتبر ۲۰۲۱

بدون خلاصۀ ویرایش

Negahban

confirmed

۸٬۰۷۹

ویرایش

@@ خط ۱۵۱: / خط ۱۵۱: @@
 ۱۹ - علل ویرانی‌های پیاپی
+شاید در دنیا سابقه نداشته باشد که شهری هم‌چون نیشابور تا این‌اندازه ویران گشته و از نو قد برافراشته باشد. این شهر باعظمت و تاریخی، هم شلاق طبیعت خورده و هم طعم تلخ تاخت و تاز مهاجمان را چشیده است.
+اگر به جریان این وقایع به دقت نظر کنیم می‌توان گفت که از قرن ششم هجری به بعد هر خرابی‌اش مقدمه‌ای بر آبادی‌اش بوده زیرا همین که بنایش به پایان می‌رسید، محکوم به ویرانی می‌گردید و تاکنون هیچ شهری چنین قدرت تجدید حیات از خود نشان نداده و نیز هیچ شهری این همه هدف خرابی‌های پی درپی قرار نگرفته است.
+اگر ژرفتر بنگریم جستجوی علل تخریب پی درپی آن چندان دشوار نیست؛ نخستین و مهمترین علت این مهم را باید در موقعیت نیشابور جستجو کرد، زیرا نیشابور مانند تعدادی از شهرهای قدیمی دیگر چون ری و دامغان در شاهراه خراسان قرار گرفته و این گذرگاه به غیر از اولین وظیفه‌اش که پیوسته در خدمت تجارت و مسافرت بوده به کرات مسیر تهاجم بیگانگان نیز قرار داشته است.
+اقوام وحشی جلگه‌ها و استپ‌های آسیای میانه بارها در طول این جاده به یورش پرداخته و کشتار، تاراج، غارت و ویرانی به ارمغان آورده‌اند!
+علت دیگر آن است که همیشه طبیعت با این شهر غیرتمند سر ناسازگاری داشته و به تعبیری کنایه آمیز می‌توان گفت با مهاجمان همچشمی می‌نموده، چنان که لرزش‌های بنیان برانداز و پی درپی زمین در سرکوبی و انهدام این شهر سهمی کلان به عهده گرفته است. آنچه را سرداران فاتح صرف نظر می‌کردند زلزله‌ها بر باد فنا می‌دادند و البته باز نیشابور، آرام آرام تجدید قوا می‌کرد و از همین رو به تعداد دفعاتی که ویران شده از نو بنیاد گردیده و به پا خاسته است ولی بنای جدید آن همواره در محل سابق شهر پایدار نبوده و گاه تغییر مختصری می‌کرده است. [۵۶][۵۷]
+اما باید اذعان کرد که پس از هر زلزله و هر یورش با آن که تجدید بنا یافته از آن پس در عزای تاریخی فرزندان خویش نشسته و دیگر هرگز همچون گذشته اش قد راست نکرده است. به طوری که امروز به صورت یکی از شهرهای درجه دوم استان خراسان (بعد از شهر مشهد) به حیات خویش ادامه می‌دهد و از همانندان فرزندان بزرگوارش همچون خیام، عطار و بزرگان دیگر و نیز مدارس و دانشگاه‌هایش همچون نظامیه با آن همه استاد بلندپایه و دانشجو اثری برجای نمانده است.
+علت مهم دیگری که مانع رشد سیاسی و تجدید قوای نیشابور شد ایجاد قطب بزرگ مذهبی، سیاحتی مشهد با جاذبه‌های عظیم و گسترده است که به سرعت رشد یافت و مهمترین شهر خراسان و بلکه سراسر ایران گردید. مشهد از زمان ویرانی طوس به دست پسر تیمور گورکانی و سپس توجه سلاطین صفویه به واسطه وجود مرقد مطهر حضرت امام رضا (علیه‌السلام) گسترش فوق العاده یافته و مرکزیت استان خراسان را به جای نیشابور قدیم پذیرفته است و امروز به واسطه دو عامل مهم مذکور پیوسته توسعه می‌یابد.