confirmed، مدیران
۳۳٬۰۴۴
ویرایش
بصره: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹۸: | خط ۹۸: | ||
با وجود حاکمیت حاکمان عثمانی این شهر نیز چون شهرهای دیگر شیعه داشته است. مقاله حاضر قصد ندارد وجود عثمانی مذهبان را در بصره نفی کند، بلکه همگام با مورخین معتقد است مذهب غالب در بصره عثمانی‌گری بوده است، اما در پی آن است با غبارروبی از فرضیه دوم بدون نظر به‌گونه‌های مختلف تشیع شواهد و قرائنی را ارائه نماید که از وجود تشیع در این شهر حکایت دارد. پیشینه تحقیق درباره این موضوع (تشیع بصره) کمتر کند و کاو شده و مطالبی هم که در منابع تاریخی آمده پراکنده و گاه مختصر است، البته کتاب‌هایی مستقل به این بحث پرداخته‌اند که شمارشان از انگشتان دست تجاوز نمی‌کند، از جمله: | با وجود حاکمیت حاکمان عثمانی این شهر نیز چون شهرهای دیگر شیعه داشته است. مقاله حاضر قصد ندارد وجود عثمانی مذهبان را در بصره نفی کند، بلکه همگام با مورخین معتقد است مذهب غالب در بصره عثمانی‌گری بوده است، اما در پی آن است با غبارروبی از فرضیه دوم بدون نظر به‌گونه‌های مختلف تشیع شواهد و قرائنی را ارائه نماید که از وجود تشیع در این شهر حکایت دارد. پیشینه تحقیق درباره این موضوع (تشیع بصره) کمتر کند و کاو شده و مطالبی هم که در منابع تاریخی آمده پراکنده و گاه مختصر است، البته کتاب‌هایی مستقل به این بحث پرداخته‌اند که شمارشان از انگشتان دست تجاوز نمی‌کند، از جمله: | ||
شارل پلا صفحاتی از کتاب الجاحظ فی البصره و بغداد و سامرا را به این مهم اختصاص داده است؛ کتاب پلا را دکتر ابراهیم الکیلانی به عربی ترجمه کرده و در سال ۱۴۰۶ق در بصره به زیور چاپ آراست. نوشتار دوم کتاب مختصر البصره فی نصرة الامام الحسین (ع) است که نزار منصوری تالیف کرده است. منصوری در کتاب خود، نیم‌نگاهی به تشیع بصره و نقش آنها در قیام عاشورا و خون‌خواهی سالار شهیدان دارد. این کتاب نیز در سال ۱۴۲۱ق در قم به چاپ رسید. گفتنی است در بعضی منابع سخن از کتبی به میان آمده که از تشیع بصره بحث کرده‌اند که متاسفانه به‌دلایل مختلفی در دسترس ما نیستند.<ref> کتاب پلا ترجمعه دکتر ابراهیم الکیلانی</ref> | شارل پلا صفحاتی از کتاب الجاحظ فی البصره و بغداد و سامرا را به این مهم اختصاص داده است؛ کتاب پلا را دکتر ابراهیم الکیلانی به عربی ترجمه کرده و در سال ۱۴۰۶ق در بصره به زیور چاپ آراست. نوشتار دوم کتاب مختصر البصره فی نصرة الامام الحسین (ع) است که نزار منصوری تالیف کرده است. منصوری در کتاب خود، نیم‌نگاهی به تشیع بصره و نقش آنها در قیام عاشورا و خون‌خواهی سالار شهیدان دارد. این کتاب نیز در سال ۱۴۲۱ق در قم به چاپ رسید. گفتنی است در بعضی منابع سخن از کتبی به میان آمده که از تشیع بصره بحث کرده‌اند که متاسفانه به‌دلایل مختلفی در دسترس ما نیستند.<ref> کتاب پلا ترجمعه دکتر ابراهیم الکیلانی</ref> | ||
=مسجد جامع قدیم بصره= | |||
مسجد جامع قدیم بصره، یکی از مساجد بزرگ و مهم صدر [[اسلام]] در شهر زبیر امروزی، کنار جاده این شهر به بصره امروزی، در کشور عراق قرار دارد و در این مسجد مقام امام علی (ع) قرار دارد. | |||
بنای اولیه آن‌را عتبة بن غزوان، در سال ۱۴ ه. ق، از نی درست کرد. اما پس از یک یا دو سال، دچار آتش‌سوزی شد. به همین علت، ابوموسی اشعری، دوباره آن را با خشت ساخت. سپس زیاد بن ابی‌سفیان نیز در دوره ولایت خود بر عراق از سوی معاویه، در سال ۴۵ ه. ق، آن را با گچ و آجر، بازسازی کرد.<ref>.سامرائی، ابراهیم، تاریخ مساجد البصره، ص۱۵</ref> | |||
با این بازسازی، مسجد جامع بصره، به یکی از مساجد بزرگ و مهم صدر اسلام تبدیل شد و تا مدت‌ها، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. | |||
حضرت علی (ع) پس از پایان جنگ جمل، به این مسجد بصره وارد شد و در آن، اقامه نماز کرد و خطبه‌ای برای مردم شهر، بیان نمود. همچنین گفته می‌شود که امام حسن (ع) نیز به دستور امام علی (ع)، در زمان بازگشت از جنگ جمل، در این مسجد نماز خوانده است. | |||
'''فضایل مسجد جامع بصره''' | |||
برخی فقها و علمای متقدم شیعه، فضایلی برای این مسجد قائل شده‌اند، از جمله شیخ صدوق (رحمه الله) می‌گوید: | |||
اعتکاف به‌جز در پنج مسجد، جایز نیست که عبارت‌اند از: مسجدالحرام، مسجدالنبی (ص)، مسجد کوفه، مسجد مدائن و مسجد بصره و دلیل آن، این است که اینها مساجد جامعی می‌باشند که امام عادلی در آنها، نماز جمعه اقامه نموده است. <ref>.صدوق، محمد بن علی، المقنع، ص۲۰۹</ref> | |||
شیخ مفید (رحمه الله) نیز می‌گوید: | |||
مساجدی که [[پیامبر]] یا وصی پیامبری در آنها، [[نماز جمعه]] بجا آورده و برای همین، اعتکاف در آنها جایز است، چهار مسجد است: [[مسجدالحرام]] که رسول خدا (ص) در آنجا نماز جمعه خوانده است، مسجد [[مدینه]] که رسول خدا (ص) و امیرمؤمنان (ع) در آن نماز جمعه خوانده‌اند، مسجد کوفه و مسجد بصره که امیرمؤمنان (ع) در آنها، نماز جمعه برپا داشته است.<ref>مفید، محمد بن محمد، المقنعه، ص۳۶۳</ref> | |||
(«والمساجد التی جمع فیها نبی او وصی نبی- فجاز لذلک الاعتکاف فیها- اربعة مساجد، المسجد الحرام، جمع فیه رسول الله (ص)، ومسجد المدینة، جمع فیه رسول الله (ص) ایضاً و امیرالمؤمنین (ع)، ومسجد الکوفة جمع فیه امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام)، ومسجد البصرة جمع فیه امیرالمؤمنین (ع) والمراد بالجمع فیما ذکرناه‌هاهنا صلاة الجمعة بالناس جماعة دون غیرها من الصلوات»)<ref>مفید، محمد بن محمد، المقنعه، ص۳۶۳</ref> | |||
امروزه مسجد جامع قدیم بصره، تقریباً از بین رفته و تنها بقایای اندکی از آن، در گوشه شمال غربی مسجد، باقی مانده است. اما در محل شبستان آن که به مقام امام علی (ع)، شناخته می‌شود، مسجد بزرگی با معماری به سبک جدید و غیرمتناسب با بنای قدیمی این مسجد و معماری سنتی عراق، ایجاد شده که دارای گنبد و مناره مربع مرتفعی است. امروزه این مقام، از زیارتگاههای مهم [[شیعه]] در بصره، به شمار می‌آید و در حال حاضر شیعیان بصره هر سال در روزهای زیارت اربعین امام حسین (ع)، به سمت این مسجد، پیاده‌روی می‌کنند.<ref> | |||
زیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، برگرفته از مقاله «مقام امام علی (بصره)» ج۲، ص۱۷۸</ref> | |||
=اماكن دیدنی بصره= | =اماكن دیدنی بصره= | ||