۸۶٬۰۷۸
ویرایش
انتقال تجربیات فکری و تمدنی ایران به مصـر در عهد ایوبیان (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
انتقال تجربیات فکری و تمدنی ایران به مصـر در عهد ایوبیان (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۳ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۵۳
، ۱۳ مارس ۲۰۲۳جایگزینی متن - 'صلاح الدین' به 'صلاح‌الدین'
جز (تمیزکاری) |
جز (جایگزینی متن - 'صلاح الدین' به 'صلاح‌الدین') |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
=== ابوالبرکات خَبوشانی(م587ق) === | === ابوالبرکات خَبوشانی(م587ق) === | ||
دیگر عالم ایرانی در مصر، [[نجم الدین ابوالبرکات محمد بن موفق خَبوشانی شافعی]] بود. او در 510هجری در خَبوشان زاده شد. شخصیت علمی و فردی او نیز مانند ابوطاهر بیشتر شکل‌گرفته ایران بود. او تحصیلات مقدماتی را در زادگاه خود نزدیک نیشابور آغاز کرد و سپس آن را تا عالی‌ترین سطح در یکی از دو نظامیه نیشابور و یا هرات ادامه داد و نزد عالمانی چون محیی‌الدین محمد بن یحیی نیشابوری (مقتول در تهاجم غزان به نیشابور در 548ه.)، از شاگردان مشهور ابوحامد غزالی در فقه و کلام اشعری، به فراگیری علوم اسلامی پرداخت. | دیگر عالم ایرانی در مصر، [[نجم الدین ابوالبرکات محمد بن موفق خَبوشانی شافعی]] بود. او در 510هجری در خَبوشان زاده شد. شخصیت علمی و فردی او نیز مانند ابوطاهر بیشتر شکل‌گرفته ایران بود. او تحصیلات مقدماتی را در زادگاه خود نزدیک نیشابور آغاز کرد و سپس آن را تا عالی‌ترین سطح در یکی از دو نظامیه نیشابور و یا هرات ادامه داد و نزد عالمانی چون محیی‌الدین محمد بن یحیی نیشابوری (مقتول در تهاجم غزان به نیشابور در 548ه.)، از شاگردان مشهور ابوحامد غزالی در فقه و کلام اشعری، به فراگیری علوم اسلامی پرداخت. | ||
خَبوشانی که در همه احوال زندگی به تندخویی و سخت‌گیری بر مخالفان عقاید خویش و از جمله اسماعیلیان شهرت داشت، تقریبا همزمان با وزارت یافتن | خَبوشانی که در همه احوال زندگی به تندخویی و سخت‌گیری بر مخالفان عقاید خویش و از جمله اسماعیلیان شهرت داشت، تقریبا همزمان با وزارت یافتن صلاح‌الدین در مصر(564ق)، وارد این سرزمین و در برچیدن فاطمیان همگام صلاح‌الدین شد، چنانکه اولین خطبه به نام خلافت عباسی را در جامع قاهره قرائت کرد و در صدور فتوا برای قتل عاضد، آخرین خلیفه فاطمی، مهم‌ترین نقش را ایفا کرد. صلاح‌الدین بعد از تأسیس سلسله ایوبیان، با هزینه‌ای فراوان، مهم‌ترین و بزرگ‌ترین مدرسه مصر در عهد ایوبی به نام «صلاحیه» را به پیشنهاد خبوشانی در 572هجری در کنار مزار ابن ادریس شافعی در برپا کرد. این مدرسه علاوه بر اعتبار مکانش در همجواری با مزار شافعی، مدرسه‌ای بسیار بزرگ بود و طلاب فراوانی را در خود جای می‌داد. کتیبه‌ای که از این مدرسه باقی مانده، نه تنها آشکار می‌سازد که هدف اصلی این مدرسه برای تدریس فقه شافعی و نیز ترویج آراء اشاعره بوده است، بلکه نشان می‌دهد که این مدرسه به درخواست خَبوشانی ساخته شده بود. به نوشته [[ابن‌خلکان]]، صلاح‌الدین به علم و دینداری خبوشانی اعتقاد داشت و مشخص است صلاح‌الدین کاملا تحت نفوذ معنوی وی بوده است؛ حتی گزارش شده که خبوشانی یک بار در میان مردم صلاح‌الدین را به علت گوش نسپردن به رای خویش چنان زد که قَلَنسُوَه (کلاه) از سر سلطان افتاد و پاسخ سلطان به این عمل جز سکوت و احترام نبود. خبوشانی در علم و اعتقاد سخت تحت تأثیر غزالی بود. او در دوران تحصیل خود در ایران و عراق، شرحی با نام «المحیط فی شرح الوسیط» بر الوسیط غزالی (در فقه شافعی) نوشت. وی چنان بر الوسیط احاطه داشت که تقریبا آن را از حفظ بود. او سپس اثر مستقل بزرگی در 16 مجلد به نام تحقیق الوسیط نوشت که شهرت بسیار یافت و مورد استفاده عالمان و طلاب قرار گرفت. او این آثار خویش را احتمالا در مدرسه‌اش تدریس می‌کرده است. | ||
هرچند خبوشانی مدرسی برجسته در فقه شافعی و حدیث بود، اما آوازه وی بیشتر مدیون نقشی است که از همان ابتدای استقرار ایوبیان، در اجرای بدون تسامح و تساهل شریعت (بر اساس فقه تسنن) و امر به معروف و نهی از منکر بر عهده گرفته بود. این امر با نفوذ وی بر | هرچند خبوشانی مدرسی برجسته در فقه شافعی و حدیث بود، اما آوازه وی بیشتر مدیون نقشی است که از همان ابتدای استقرار ایوبیان، در اجرای بدون تسامح و تساهل شریعت (بر اساس فقه تسنن) و امر به معروف و نهی از منکر بر عهده گرفته بود. این امر با نفوذ وی بر صلاح‌الدین و سایر اعضای خاندان ایوبی، به سرعت به یکی از سیاست‌های اجتماعی حکومت ایوبیان بدل شد و یکی از جنبه‌های مهم تمایز حکومت ایوبیان با خلافت فاطمی را جلوه‌گر ساخت. | ||
[[رده:مقالات]] | [[رده:مقالات]] | ||