پرش به محتوا

لبنان: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - 'بهره برداری' به 'بهره‌برداری'
جز (جایگزینی متن - 'میگوید' به 'می‌گوید')
جز (جایگزینی متن - 'بهره برداری' به 'بهره‌برداری')
خط ۷۲۶: خط ۷۲۶:
در حال حاضر بهترین چیزی که می‌توان به آن امیدوار بود، تلاش گسترده جامعه جهانی برای کمک به لبنان در عبور از بحران انسانی پیش آمده است. انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ماه نوامبر نیز می‌تواند از طریق احیای گفت و گوهای ایران، ایالات متحده و جامعه بین‌المللی، در بهبود وضعیت لبنان موثر باشد. با این حال نظم منطقه‌ایو سایر کشورهایی که نقشی در محافظت از نظام سیاسی کنونی لبنان دارند نیز، مطرح خواهد بود[http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/1994875/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%AC%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%AA (برای اطلاع بیشتر به سایت تحلیلی دیپلماسی ایرانی مراجعه کنید)].
در حال حاضر بهترین چیزی که می‌توان به آن امیدوار بود، تلاش گسترده جامعه جهانی برای کمک به لبنان در عبور از بحران انسانی پیش آمده است. انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ماه نوامبر نیز می‌تواند از طریق احیای گفت و گوهای ایران، ایالات متحده و جامعه بین‌المللی، در بهبود وضعیت لبنان موثر باشد. با این حال نظم منطقه‌ایو سایر کشورهایی که نقشی در محافظت از نظام سیاسی کنونی لبنان دارند نیز، مطرح خواهد بود[http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/1994875/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%AC%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%AA (برای اطلاع بیشتر به سایت تحلیلی دیپلماسی ایرانی مراجعه کنید)].


حقیقت اوضاع پیچیده امروز لبنان با تمام جزئیات و تفاصیلش بر کسی پوشیده نیست. بدیهی است که این موضوع جدای از انفجار روز سه شنبه که بیروت را به لرزه درآورد نیست. با نگاهی به سیر شتابنده تحولات در لبنان متوجه تلاش برخی طرف‌های سیاسی برای بهره برداری از این فاجعه می‌شویم؛ طرف‌هایی که ظاهرا به منظور ایجاد هرج و مرج داخلی و در نهایت جبران شکست‌ها و خسارت‌های اخیر خود، از منابع خارجی خاصی، دستور می‌گیرند.
حقیقت اوضاع پیچیده امروز لبنان با تمام جزئیات و تفاصیلش بر کسی پوشیده نیست. بدیهی است که این موضوع جدای از انفجار روز سه شنبه که بیروت را به لرزه درآورد نیست. با نگاهی به سیر شتابنده تحولات در لبنان متوجه تلاش برخی طرف‌های سیاسی برای بهره‌برداری از این فاجعه می‌شویم؛ طرف‌هایی که ظاهرا به منظور ایجاد هرج و مرج داخلی و در نهایت جبران شکست‌ها و خسارت‌های اخیر خود، از منابع خارجی خاصی، دستور می‌گیرند.


همزمان، برخی منابع سیاسی لبنان تأکید کرده‌اند که حمله به چندین وزارت خانه به منظور نابود کردن اسناد و پرونده‌های فساد در کشور، از پیش برنامه‌ریزی شده بود. این منابع گفته‌اند عناصر ناشناس با استفاده از جو ناآرامی و آشوب در بیروت به برخی اتاق‌های خاص در برخی وزارت خانه‌ها و نهادهای دولتی حمله کردند؛ هدف اصلی این حمله از بین بردن پرونده فساد کسانی است که از این آشوب‌ها و تظاهرات حمایت کرده‌اند.
همزمان، برخی منابع سیاسی لبنان تأکید کرده‌اند که حمله به چندین وزارت خانه به منظور نابود کردن اسناد و پرونده‌های فساد در کشور، از پیش برنامه‌ریزی شده بود. این منابع گفته‌اند عناصر ناشناس با استفاده از جو ناآرامی و آشوب در بیروت به برخی اتاق‌های خاص در برخی وزارت خانه‌ها و نهادهای دولتی حمله کردند؛ هدف اصلی این حمله از بین بردن پرونده فساد کسانی است که از این آشوب‌ها و تظاهرات حمایت کرده‌اند.
خط ۷۵۲: خط ۷۵۲:
وزارت بهداشت لبنان پیش از این اعلام کرده بود که 21 نفر همچنان مفقود هستند.
وزارت بهداشت لبنان پیش از این اعلام کرده بود که 21 نفر همچنان مفقود هستند.


بدون تردید در روزهای آینده شاهد تحولات گسترده تری در لبنان خواهیم بود. این کشور اکنون در این شرایط حساس بیش از هر زمان دیگری نیازمند وحدت و پرهیز از فتنه است و لبنانی‌ها باید راه را به روی کسانی که قصد بهره برداری از این شرایط را دارد، ببندند[https://fa.alalamtv.net/news/5093266/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%8C-%D8%B5%D8%AD%D9%86%D9%87-%DA%A9%D8%B4%D8%A7%DA%A9%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C (برای مطالعه بیشتر به سایت العالم مراجعه کنید)].
بدون تردید در روزهای آینده شاهد تحولات گسترده تری در لبنان خواهیم بود. این کشور اکنون در این شرایط حساس بیش از هر زمان دیگری نیازمند وحدت و پرهیز از فتنه است و لبنانی‌ها باید راه را به روی کسانی که قصد بهره‌برداری از این شرایط را دارد، ببندند[https://fa.alalamtv.net/news/5093266/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%8C-%D8%B5%D8%AD%D9%86%D9%87-%DA%A9%D8%B4%D8%A7%DA%A9%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C (برای مطالعه بیشتر به سایت العالم مراجعه کنید)].


=== جنبش امل ===
=== جنبش امل ===
خط ۱٬۴۲۴: خط ۱٬۴۲۴:
۳-۱ پیدایش جریان‌های اسلامی سیاسی شیعه
۳-۱ پیدایش جریان‌های اسلامی سیاسی شیعه


روشنفکران شیعه، نبردی را که سید محمد باقر صدر با جریان‌های کمونیستی در عراق شروع کرده بود، پسندیدند و دنبال کردند و از این نبرد فکری در رویارویی با دشمنانشان در جریان‌های چپ و مارکسیستی بهره برداری کردند. مارکسیست‌ها، دانشگاه‌ها و قشرهای مختلف لبنان را فتح کرده بودند. تا جایی که در آغاز دهه هشتاد، قوی‌ترین حزب‌های لبنان، احزاب کمونیستی بودند.
روشنفکران شیعه، نبردی را که سید محمد باقر صدر با جریان‌های کمونیستی در عراق شروع کرده بود، پسندیدند و دنبال کردند و از این نبرد فکری در رویارویی با دشمنانشان در جریان‌های چپ و مارکسیستی بهره‌برداری کردند. مارکسیست‌ها، دانشگاه‌ها و قشرهای مختلف لبنان را فتح کرده بودند. تا جایی که در آغاز دهه هشتاد، قوی‌ترین حزب‌های لبنان، احزاب کمونیستی بودند.


لبنانی‌ها، فعال‌ترین گروه میدانی پیرامون سید محمد باقر صدر بودند، با رانده شدن این گروه از نجف به لبنان در پایان دهه هفتاد و آغاز دهه هشتاد میلادی، برخی از این افراد با اندیشه‌هایی که در محافل جنبش گرای پیرامون یا نزدیک به سید محمد باقر صدر رشد کرده بود، به لبنان برگشتند. تا آن زمان- آغاز دهه هشتاد- هنوز به شکل جدّی از فضای فکری ایران متأثّر نشده بودند یا به تغییر مرجعیت دینی خود از نجف به قم نمی‌اندیشدند.
لبنانی‌ها، فعال‌ترین گروه میدانی پیرامون سید محمد باقر صدر بودند، با رانده شدن این گروه از نجف به لبنان در پایان دهه هفتاد و آغاز دهه هشتاد میلادی، برخی از این افراد با اندیشه‌هایی که در محافل جنبش گرای پیرامون یا نزدیک به سید محمد باقر صدر رشد کرده بود، به لبنان برگشتند. تا آن زمان- آغاز دهه هشتاد- هنوز به شکل جدّی از فضای فکری ایران متأثّر نشده بودند یا به تغییر مرجعیت دینی خود از نجف به قم نمی‌اندیشدند.
خط ۲٬۰۶۵: خط ۲٬۰۶۵:
بین ارتفاعات شرقی و غربی دره مرتفع بقاع با 112 کیلومتر طول و 26 کیلومتر عرض قرار دارد این دره را آب خیز 1080 متری میان «نهرالعاصی» و «رود لیطانی» در حوالی «بعلبک» به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند. شمال این دره را کوه‌های کم ارتفاعی قطع می‌نماید که از سنگهای سست پوشیده شده‌اند. جبل لبنان وزش بادهای غربی را سد می‌کند و میزان نزولات متوسط سالیانه را به حدود 300 میلیمتر کاهش می‌دهد. در جنوب بعلبک کف دره دارای فراز و نشیب‌هایی است و خاک قرمز آبرفتی آن به سبب اندک افزایش در میزان بارندگی حاصلخیزی افزونتری دارد، هم در امتداد رود لیطانی که روستاها برای در امان ماندن از جریان سیل در ارتفاعات واقع اند و هم در مسیر چشمه‌هایی که در دامنه کوه‌ها به سمت شرق و غرب واقع شده‌اند روستاهای بزرگ و به شدت متراکمی به مقدار نسبتا زیادی وجود دارد. دره بقاع از طریق وادی التیم (حاصبیا) به سمت جنوب امتداد می‌یابد به رغم این که وادی مزبور توسط نهر حاصبانی (از نهرهای اصلی اردن) زه کشی می‌شود مع الوصف منطقه‌ایدورافتاده تا اندازه‌ایغیر قابل دسترس و تراکم جمعیت در آن کم است و روستاهایش فقیرند<ref>بیومونت ،پیتر، خاورمیانه، ترجمه محسن مدیرشانه چی و ... ، ص 474 - 475</ref>.
بین ارتفاعات شرقی و غربی دره مرتفع بقاع با 112 کیلومتر طول و 26 کیلومتر عرض قرار دارد این دره را آب خیز 1080 متری میان «نهرالعاصی» و «رود لیطانی» در حوالی «بعلبک» به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند. شمال این دره را کوه‌های کم ارتفاعی قطع می‌نماید که از سنگهای سست پوشیده شده‌اند. جبل لبنان وزش بادهای غربی را سد می‌کند و میزان نزولات متوسط سالیانه را به حدود 300 میلیمتر کاهش می‌دهد. در جنوب بعلبک کف دره دارای فراز و نشیب‌هایی است و خاک قرمز آبرفتی آن به سبب اندک افزایش در میزان بارندگی حاصلخیزی افزونتری دارد، هم در امتداد رود لیطانی که روستاها برای در امان ماندن از جریان سیل در ارتفاعات واقع اند و هم در مسیر چشمه‌هایی که در دامنه کوه‌ها به سمت شرق و غرب واقع شده‌اند روستاهای بزرگ و به شدت متراکمی به مقدار نسبتا زیادی وجود دارد. دره بقاع از طریق وادی التیم (حاصبیا) به سمت جنوب امتداد می‌یابد به رغم این که وادی مزبور توسط نهر حاصبانی (از نهرهای اصلی اردن) زه کشی می‌شود مع الوصف منطقه‌ایدورافتاده تا اندازه‌ایغیر قابل دسترس و تراکم جمعیت در آن کم است و روستاهایش فقیرند<ref>بیومونت ،پیتر، خاورمیانه، ترجمه محسن مدیرشانه چی و ... ، ص 474 - 475</ref>.


بزرگترین رودخانه لبنان «لیطانی» نام دارد که از آلیک (Aliek) در 25 کیلومتری جنوب بعلبک جریان یافته و رو به سمت جنوب به بقاع و از آنجا به کوهستان رسیده و به سوی غرب تا رسیدن به دریای مدیترانه امتداد می‌یابد. اهمیت لیطانی برای لبنان همپای سد بزرگ «اسوان» برای مصر و «سد فرات» برای سوریه بر آورد شده است. طول این رودخانه 146 کیلومتر است که بنا به عقیده پاره‌ایاز کارشناسان می‌تواند منشا یک بحران بین‌المللی شود; زیرا یکی از هدف‌های اسرائیل در توسعه اراضی دستیابی به آب این رودخانه می‌باشد. «رعنان فایتس» کارگزار صهیونیستی اندیشه‌ایرا مطرح می‌کند که افشاگر مقاصد مستمر توسعه طلبانه رژیم اشغالگر قدس است. او خواستار بهره برداری از آبهای رودخانه لیطانی به منظور اجرای پروژه‌هایی در مناطق اشغال شده است<ref>مؤسسة الارض، استراتژی صهیونیسم در منطقه عربی و کشورهای همجوار آن، ص 62</ref>.
بزرگترین رودخانه لبنان «لیطانی» نام دارد که از آلیک (Aliek) در 25 کیلومتری جنوب بعلبک جریان یافته و رو به سمت جنوب به بقاع و از آنجا به کوهستان رسیده و به سوی غرب تا رسیدن به دریای مدیترانه امتداد می‌یابد. اهمیت لیطانی برای لبنان همپای سد بزرگ «اسوان» برای مصر و «سد فرات» برای سوریه بر آورد شده است. طول این رودخانه 146 کیلومتر است که بنا به عقیده پاره‌ایاز کارشناسان می‌تواند منشا یک بحران بین‌المللی شود; زیرا یکی از هدف‌های اسرائیل در توسعه اراضی دستیابی به آب این رودخانه می‌باشد. «رعنان فایتس» کارگزار صهیونیستی اندیشه‌ایرا مطرح می‌کند که افشاگر مقاصد مستمر توسعه طلبانه رژیم اشغالگر قدس است. او خواستار بهره‌برداری از آبهای رودخانه لیطانی به منظور اجرای پروژه‌هایی در مناطق اشغال شده است<ref>مؤسسة الارض، استراتژی صهیونیسم در منطقه عربی و کشورهای همجوار آن، ص 62</ref>.


در واقع رودخانه‌های لبنان قبل از آن که تامین کننده آب شیرین باشند، منشا اختلافات سیاسی گردیده‌اند، «رودخانه حصبانی» به یک مجادله بین‌المللی دامن زد و «لیواشکول»، نخست‌وزیر اسبق رژیم صهیونیستی در گفتگویی با فیلسوف فرانسوی «ژان پل سارتر» در سال 1968م از مقصدی خطرناک در این ارتباط پرده برداشت و به وی گفت: «اسرائیل سه بار تقسیم شد بار اول زمانی بود که رودخانه‌های حصبانی و بانیاس خارج از محدوده آن گذاشته شد»<ref>همان، ص 63</ref>.
در واقع رودخانه‌های لبنان قبل از آن که تامین کننده آب شیرین باشند، منشا اختلافات سیاسی گردیده‌اند، «رودخانه حصبانی» به یک مجادله بین‌المللی دامن زد و «لیواشکول»، نخست‌وزیر اسبق رژیم صهیونیستی در گفتگویی با فیلسوف فرانسوی «ژان پل سارتر» در سال 1968م از مقصدی خطرناک در این ارتباط پرده برداشت و به وی گفت: «اسرائیل سه بار تقسیم شد بار اول زمانی بود که رودخانه‌های حصبانی و بانیاس خارج از محدوده آن گذاشته شد»<ref>همان، ص 63</ref>.


«رودخانه اورنتس» نیز یک مشکل منطقه‌ایپدید آورد. لبنان قبل از آغاز جنگ‌های داخلی طرحی برای ایجاد یک سد بزرگ بر روی «اورنتس» تهیه کرده بود اگر این پروژه به انجام می‌رسید، دولت لبنان قادر بود دو تونل بزرگ حفر نماید اولی برای رساندن و آبیاری 400 هکتار زمین و دومین به «هرمل» (Hermel) جهت آبیاری 3000 هکتار از اراضی آن منطقه. از ظرفیت بالقوه رود حصبانی هم بهره برداری درستی نشد، زیرا دولت‌های مختلفی که از سال 1955م تاکنون در لبنان روی کار آمده‌اند، هریک به نحوی از انحاء بر پروژه‌های مزبور تغییراتی وارد آورده‌اند. رود حصبانی که از لبنان به سوی جنوب جریان دارد و به جلگه حولا در فلسطین می‌رسد، قرار بود این رود دارای سدی به ارتفاع 60 متر گردد و 165 میلیون متر مکعب آب را در لبنان ذخیره سازد که این پروژه هم عملی نشد (رضویان، محمد تقی، خاورمیانه: ج اول (کلیات جغرافیایی)، ص 112). رودخانه اورنتس کشورهای سوریه و لبنان را به مدت بیست سال بر سر مسئله تقسیم آبهای خور درگیر کرده بود تا این که در اوائل سال 1971م با امضای موافقت‌نامه‌ایبین طرفین مقرر گردید لبنان تنها یک پنجم از مجموع 400 میلیون متر مکعب آن را دریافت دارد. دیگر رودخانه‌های لبنان عبارتند از: الکبیر، البارود، قادیشا، الجوز، اللامور، الزهرانی که ساحلی است.
«رودخانه اورنتس» نیز یک مشکل منطقه‌ایپدید آورد. لبنان قبل از آغاز جنگ‌های داخلی طرحی برای ایجاد یک سد بزرگ بر روی «اورنتس» تهیه کرده بود اگر این پروژه به انجام می‌رسید، دولت لبنان قادر بود دو تونل بزرگ حفر نماید اولی برای رساندن و آبیاری 400 هکتار زمین و دومین به «هرمل» (Hermel) جهت آبیاری 3000 هکتار از اراضی آن منطقه. از ظرفیت بالقوه رود حصبانی هم بهره‌برداری درستی نشد، زیرا دولت‌های مختلفی که از سال 1955م تاکنون در لبنان روی کار آمده‌اند، هریک به نحوی از انحاء بر پروژه‌های مزبور تغییراتی وارد آورده‌اند. رود حصبانی که از لبنان به سوی جنوب جریان دارد و به جلگه حولا در فلسطین می‌رسد، قرار بود این رود دارای سدی به ارتفاع 60 متر گردد و 165 میلیون متر مکعب آب را در لبنان ذخیره سازد که این پروژه هم عملی نشد (رضویان، محمد تقی، خاورمیانه: ج اول (کلیات جغرافیایی)، ص 112). رودخانه اورنتس کشورهای سوریه و لبنان را به مدت بیست سال بر سر مسئله تقسیم آبهای خور درگیر کرده بود تا این که در اوائل سال 1971م با امضای موافقت‌نامه‌ایبین طرفین مقرر گردید لبنان تنها یک پنجم از مجموع 400 میلیون متر مکعب آن را دریافت دارد. دیگر رودخانه‌های لبنان عبارتند از: الکبیر، البارود، قادیشا، الجوز، اللامور، الزهرانی که ساحلی است.


لبنان تنها کشور خاورمیانه است که بیابان و صحرا ندارد، گرچه در مجموع آب و هوای معتدل و مرطوب دارد اما در سواحل دارای شرایط مدیترانه ای، در نواحی ارتفاعی و دره‌های بین کوهی دارای اقلیم کوهستانی با زمستان‌های نسبتا سرد و طولانی و تابستان تا حدودی کوتاه است. مردم خاورمیانه لبنان را به خاطر تابستان‌های ملایم، سرسبزی جبل لبنان و جاذبه‌های طبیعی دوست دارند و اروپائیان از آفتاب و سواحل زیبایش لذت می‌برند.
لبنان تنها کشور خاورمیانه است که بیابان و صحرا ندارد، گرچه در مجموع آب و هوای معتدل و مرطوب دارد اما در سواحل دارای شرایط مدیترانه ای، در نواحی ارتفاعی و دره‌های بین کوهی دارای اقلیم کوهستانی با زمستان‌های نسبتا سرد و طولانی و تابستان تا حدودی کوتاه است. مردم خاورمیانه لبنان را به خاطر تابستان‌های ملایم، سرسبزی جبل لبنان و جاذبه‌های طبیعی دوست دارند و اروپائیان از آفتاب و سواحل زیبایش لذت می‌برند.
Writers، confirmed، مدیران
۸۵٬۹۵۷

ویرایش