پرش به محتوا

بهشمیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۵ دسامبر ۲۰۲۲
جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - '==پانویس==↵↵<references />↵↵[[رده: ' به '== پانویس == {{پانویس}} [[رده:')
جز (تمیزکاری)
خط ۱: خط ۱:
'''‏بهشمیه''' گروهی از فرقه [[معتزله]] و از پیروان ابوهاشم عبدالسلام محمد بن عبدالوهاب جبایی هستند.
'''‏بهشمیه''' گروهی از فرقه [[معتزله]] و از پیروان ابوهاشم عبدالسلام محمد بن عبدالوهاب جبایی هستند.


==موسس==
== موسس ==
موسس فرقه عبدالسلام بن ابوعلی محمد جبایی و کنیه‌اش ابوهاشم معروف به جبایی فرزند [[ابوعلی جبایی]] است.
موسس فرقه عبدالسلام بن ابوعلی محمد جبایی و کنیه‌اش ابوهاشم معروف به جبایی فرزند [[ابوعلی جبایی]] است.


==تاریخچه==
== تاریخچه ==
ابوهاشم شاگرد پدر خود ابوعلی جبایی بود که در آن زمان ریاست [[معتزله]] بصره را به عهده داشت. <ref>ر. ک. دانش نامه جهان اسلام مدخل جبایی ابوهاشم عبدالسلام بن محمد</ref> با این حال وی در شماری از مسائل کلامی با پدرش اختلاف داشت و هنگامی که رهبری [[معتزلیان بصره]] را بر عهده گرفت، گروهی از شاگردان ابوعلی جانشینی او را به دلیل اختلافات کلامی اش با پدرش رد کردند.<ref>ر. ک. همان.
ابوهاشم شاگرد پدر خود ابوعلی جبایی بود که در آن زمان ریاست [[معتزله]] بصره را به عهده داشت. <ref>ر. ک. دانش نامه جهان اسلام مدخل جبایی ابوهاشم عبدالسلام بن محمد</ref> با این حال وی در شماری از مسائل کلامی با پدرش اختلاف داشت و هنگامی که رهبری [[معتزلیان بصره]] را بر عهده گرفت، گروهی از شاگردان ابوعلی جانشینی او را به دلیل اختلافات کلامی اش با پدرش رد کردند.<ref>ر. ک. همان.
</ref> ابن المرتضی در کتاب «المنیه و الامل»، او را از طبقه نهم «معتزله» آورده است و وی را بسیار ستوده و گوید: در علم کلام کسی به حدّ وی نرسید. وی غالبا با پدر خود، محمد بن عبدالوهاب جبایی مناظره می‏‌کرد و بین آن‌دو در مسائل کلامی اختلاف بسیار بود. <ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 111</ref>ابوهاشم در علم نحو از شاگردان مبرّد بود و در شعبان سال 321 هجری درگذشت. <ref>ر ک. همان</ref>
</ref> ابن المرتضی در کتاب «المنیه و الامل»، او را از طبقه نهم «معتزله» آورده است و وی را بسیار ستوده و گوید: در علم کلام کسی به حدّ وی نرسید. وی غالبا با پدر خود، محمد بن عبدالوهاب جبایی مناظره می‏‌کرد و بین آن‌دو در مسائل کلامی اختلاف بسیار بود. <ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 111</ref>ابوهاشم در علم نحو از شاگردان مبرّد بود و در شعبان سال 321 هجری درگذشت. <ref>ر ک. همان</ref>


==عقاید کلامی==  
== عقاید کلامی ==  
برخی از مهم‌ترین عقاید ابوهاشم از قرار زیر است:
برخی از مهم‌ترین عقاید ابوهاشم از قرار زیر است:


خط ۱۸: خط ۱۸:


'''عدم وجوب امامت'''
'''عدم وجوب امامت'''
بهشمیه همراه با [[اهل سنت و جماعت]] درباره امامت معتقد به نص نیستند مبنی بلکه امامت را از امور اختیاری و انتخابی می‌دانند.<ref>شهرستانی، محمد بن عبدالکریم بن أبی‌بکر أحمد، الملل و النحل، ج۱، ص۹۲ ۹۳، دارالمعرفة - بیروت، ۱۴۰۴ق تحقیق:محمد سید کیلانی.</ref>
بهشمیه همراه با [[اهل سنت و جماعت]] درباره امامت معتقد به نص نیستند مبنی بلکه امامت را از امور اختیاری و انتخابی می‌دانند.<ref>شهرستانی، محمد بن عبدالکریم بن أبی‌بکر أحمد، الملل و النحل، ج۱، ص۹۲ ۹۳، دارالمعرفة - بیروت، ۱۴۰۴ق تحقیق:محمد سید کیلانی.</ref>  


'''عدم پذیرش توبه'''
'''عدم پذیرش توبه'''
خط ۲۴: خط ۲۴:
</ref> همچنین معتقد است که توبه از گناه پس از ناتوانی از انجام گناه، درست نیست. <ref>بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر بن محمد أبومنصور، الفرق بین الفرق وبیان الفرقة الناجیة، ج۱، ص۱۷۶، دار النشر، دار الآفاق الجدیدة - بیروت - ۱۹۷۷، چاپ دوم.</ref>
</ref> همچنین معتقد است که توبه از گناه پس از ناتوانی از انجام گناه، درست نیست. <ref>بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر بن محمد أبومنصور، الفرق بین الفرق وبیان الفرقة الناجیة، ج۱، ص۱۷۶، دار النشر، دار الآفاق الجدیدة - بیروت - ۱۹۷۷، چاپ دوم.</ref>


==آثار==
== آثار ==
ابوهاشم دارای تالیفات بسیاری بوده است که شامل کتاب‌ها و پاسخ‌های او می‌باشد که البته همه آنها از بین رفته است. [[ابن‌ندیم]] در الفهرست خود برخی از کتاب‌ها را به او منتسب می‌کند که عبارت است از: الجامع الکبیر، الأبواب الکبیر، الأبواب الصغیر، الجامع الصغیر، کتاب الإنسان، العوض، المسائل العسکریات، النقض علی أرسطالیس فی الکون والفساد، الطبائع و النقض علی القائلین بها، کتاب الاجتهاد. <ref>ابن ندیم، محمدبن اسحاق ابوالفرج، ج۱، ص۲۴۷، دارالمعرفة، بیروت، ۱۳۹۸ه.
ابوهاشم دارای تالیفات بسیاری بوده است که شامل کتاب‌ها و پاسخ‌های او می‌باشد که البته همه آنها از بین رفته است. [[ابن‌ندیم]] در الفهرست خود برخی از کتاب‌ها را به او منتسب می‌کند که عبارت است از: الجامع الکبیر، الأبواب الکبیر، الأبواب الصغیر، الجامع الصغیر، کتاب الإنسان، العوض، المسائل العسکریات، النقض علی أرسطالیس فی الکون والفساد، الطبائع و النقض علی القائلین بها، کتاب الاجتهاد. <ref>ابن ندیم، محمدبن اسحاق ابوالفرج، ج۱، ص۲۴۷، دارالمعرفة، بیروت، ۱۳۹۸ه.
</ref>
</ref>
۴٬۹۳۳

ویرایش