کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

خالد الملا
خالد الملا
نام کامل	خالد عبدالوهاب الملا
نام‌های دیگر	شیخ خالد عبدالوهاب الملا
اطلاعات شخصی
سال تولد	1967 م، ۱۳۴۵ ش‌، ۱۳۸۶ ق
محل تولد	بصره; عراق;
دین	اسلام، اهل‌سنت
فعالیت‌ها	سیاستمدار; رئیس گروه علما و روشنفکران; مشاور رئیس جمهور;
	v; t; e;

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۱۸

خالد عبدالوهاب الملا، 25 ژانویه 1967 میلادی / 14 شوال 1386 هجری قمری، فقیه حنفی و سیاستمدار عراقی. او رئیس گروه علما و روشنفکران عراق است. او به عنوان مشاور رئیس جمهور عراق جلال طالبانی و سپس خطیب جمعه در بغداد متحد کار می کرد.

تولد

خالد بن عبدالوهاب الملا در 14 شوال 1386 / 25 ژانویه 1967 در کشور عراق و شهر بصره متولد شد و در آنجا بزرگ شد و تحصیل کرد. من از بصره و عراقی هستم از خاندان الملا هستم که خانواده ای مشهور در ناحیه ابوالخصیب و مخصوصاً از روستای باب العرید هستم ملا تحصیلاتم را به پایان رساندم و بعد از دوره راهنمایی وارد مدرسه مقدماتی وزارت معارف آن زمان شدم و قبل از آن وابسته به وزارت اوقاف و اوقاف بود در مؤسسه عالی تربیت ائمه و مبلغین اسلامی که مؤسسه جدیدی بود، پذیرفته شدم، پس از آن، دوره کارشناسی را در دانشکده امام بزرگوار به پایان رساندم، سپس در مقطع کارشناسی ارشد در مقطع کارشناسی ارشد پذیرفته شدم. من تحصیلاتم را با درجه دکترا در مؤسسه مطالعات عالی اسلامی در بیروت به پایان رساندم.

تحصیلات

او در سال 1377 هجری شمسی لیسانس علوم شرعیه را از مدرسه اعظم امام در بغداد و فوق لیسانس تفسیر را از همان دانشگاه در سال 2002 اخذ کرد و سپس دکترای علوم قرآنی را از مؤسسه دانشگاهی الدعوه بیروت گرفت. بصره (الفیها)، شهر الفرهیدی و شهر علما، شعرا و اهل ادب و هنر، شیخ خالد عبدالوهاب الملا، رئیس گروه علمای عراق - شعبه جنوب. شیخ الجلیل در سال 1967 میلادی در شهر بصره به دنیا آمد و تا زمانی که امام جماعت و خطیب مسجد العباجی شد و در مدرسه شیخ خالد موفق به کسب دیپلم عالی شد در مؤسسه اسلامی بغداد، سپس تحصیلات دانشگاهی خود را در مدرسه اعظم امام (ره) به پایان رسانید تا لیسانس گرفت، سپس به لبنان رفت و در آنجا به مدرسه امام اوزائی پیوست و فوق لیسانس علوم تفسیر گرفت. او بسیاری از پژوهش ها و مطالعات اسلامی را نوشت و در مجامع، سمینارها و کنفرانس های بسیاری در داخل و خارج از عراق شرکت کرد، زیرا او یکی از اعضای شورای مرکزی اتحادیه اسلام، یک امام جماعت است در یک دانشکده و رئیس گروه علمای عراق - واحد جنوب

شهرت

نام او پس از اشغال عراق توسط آمریکا به عنوان نماینده اهل سنت بصره و جنوب عراق بر سر زبان ها افتاد. «با یک مرجع دینی با افکار گوناگون که موقعیت مذهبی اهل سنت در عراق را رهبری می کند و معتقد به تمرکزگرایی، میانه روی، پذیرش دیگران و احترام به حریم خصوصی ادیان و مذاهب دیگر است». اولین نظر در مورد جنبش برای تأسیس نهاد مذهبی جدید. خالد الملا به دلیل نزدیکی به حاکمان از طریق تمجید و صدور فتواهایی که پس از سال 2003 با قدرت حاکم در عراق هماهنگ بود، از جمله در نظر گرفتن نخست وزیر سابق نوری المالکی به عنوان خلیفه مسلمانان که باید از او اطاعت شود، شهرت داشت همچنین معتقد است که انقلاب ایران باید الهام‌بخش ملت اسلامی باشد و با اندیشه تأسیس جمهوری اسلامی که می‌گوید امام و رهبر بوده است.

فعالیت‌ها

الملا با تأسیس بنیاد «مرکز و اعتدال» در عراق و کمک به تشکیل گروه علمای عراق که توسط رئیس موقوفه اهل سنت، عبداللطیف حمیم، در سال 2007 تأسیس شد، تلاش کرد تا به محافل سیاسی نزدیک شود. و سپس به عضویت ائتلاف ملی جدید درآمد.

منابع

جريدة الجزيرة السعودية تجري حوارا صحفيا مع سماحة الشيخ المجاهد خالد الملا رئيس جماعة علماء العراق فرع الجنوب،burathanews.com/arabic،تاریخ درج مطلب 2007-03-09،اخذ شده در تاریخ 1403/2/30.
خالد الملا... شيخ عراقي بثوب إيرانيalaraby.co.uk ،تاریخ درج مطلب 21يونيو 2017 ،اخذ شده در تاریخ 1403/2/30.
الشيخ خالد الملا : دعم غزة من اهم الواجبات الدينية اليوم taqrib.ir،تاریخ درج مطلب 2023/11/12 ،اخذ شده در تاریخ 1403/2/30.

أسئلة حوار الشيخ الجليل خالد عبد الوهاب الملا، brob.org، اخذ شده در تاریخ 1403/2/30.

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{ویرایش}}
 {{جعبه اطلاعات شخصیت
-| عنوان = عصام العطار
+| عنوان = خالد  الملا
-| تصویر = عصام العطار.webp
+| تصویر = خالد الملا.jpg
-| نام = عصام العطار
+| نام = خالد عبدالوهاب الملا
-| نام‌های دیگر =
+| نام‌های دیگر = شیخ خالد عبدالوهاب الملا
-| سال تولد = 1927 م
+| سال تولد = 1967 م
 | تاریخ تولد =
-| محل تولد = [[سوریه]]
+| محل تولد = {{فهرست جعبه افقی |بصره |عراق }}
 | سال درگذشت =
-| تاریخ درگذشت = 2024
+| تاریخ درگذشت =
-| محل درگذشت = [[آلمان]]
+| محل درگذشت =
 | استادان =
 | شاگردان =
-| دین = [[اسلام]]
+| دین = اسلام
-| مذهب = [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]
+| مذهب = اهل‌سنت
-| آثار = {{فهرست جعبه افقی |ثورة الحق |أزمة روحية |من بقايا الأيام |و ... }}
+| آثار =
-| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |گروه شباب محمد |رهبر معنوی [[اخوان‌المسلمین سوریه]] }}
+| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |سیاستمدار |رئیس گروه علما و روشنفکران |مشاور رئیس جمهور }}
 | وبگاه =
 }}
-'''عصام العطار'''، مبلغ اسلامی، نویسنده ادبی، شاعر، متفکر، مربی، نماینده مجلس [[سوریه]] و رهبر سابق [[اخوان المسلمین سوریه|اخوان‌المسلمین سوریه]] است. وی برادر دکتر [[نجاح العطار]] معاون فرهنگی و رسانه‌ای رئیس جمهور سوریه و همسرش واعظ و نویسنده بنان الطنطاوی دختر شیخ [[علی الطنطاوی]] و نوه اش مرحوم هدی عبدین، فعال حقوق بشر است.
-== معرفی اجمالی ==
+'''خالد عبدالوهاب الملا'''، 25 ژانویه 1967 میلادی / 14 شوال 1386 هجری قمری، فقیه حنفی و سیاستمدار عراقی. او رئیس گروه علما و روشنفکران عراق است. او به عنوان مشاور رئیس جمهور عراق جلال طالبانی و سپس خطیب جمعه در بغداد متحد کار می کرد.
-او در سال 1927 در [[دمشق]]، به دنیا آمد و متعلق به خانواده‌ای بود که از نظر مذهبی [[شافعیه|شافعی]] بودند و در دمشق به عنوان اهل علم و حدیث شناخته می‌شوند؛ که ده‌ها سال در [[مسجد اموی]] دمشق کرسی حدیث و موعظه در اختیار داشتند.
-وی برادر نجاح العطار وزیر اسبق فرهنگ رئیس جمهور سوریه و همسر بنان الطنطاوی دختر شیخ علی الطنطاوی است که در سال 1981، افرادی ناشناس بنان را در آخن [[آلمان]] با پنج گلوله [[تروریسم|ترور]] کردند که نقطه عطفی در زندگی عطار بود.
-== فعالیت‌ها ==
+== تولد ==
-اولین گام‌های العطار برای ورود به سازمان [[اخوان المسلمین سوریه|اخوان‌المسلمین]] با پیوستن به گروه "شباب محمد" بود که از جمله انجمن‌های اخوان‌المسلمین به شمار می‌رفت. اعضای گروه شباب محمد که مبانی اسلامِ اخوانی را تدریس می کردند، برای ایراد خطبه [[نماز جمعه‌]] به روستاها می‌رفتند و شاید از اینجا بود که عطار ایده این گروه را پسندید و به آن پیوست.
+خالد بن عبدالوهاب الملا در 14 شوال 1386 / 25 ژانویه 1967 در کشور عراق و شهر بصره متولد شد و در آنجا بزرگ شد و تحصیل کرد.
+من از بصره و  عراقی هستم از خاندان الملا هستم که خانواده ای مشهور در ناحیه ابوالخصیب و مخصوصاً از روستای باب العرید هستم ملا تحصیلاتم را به پایان رساندم و بعد از دوره راهنمایی وارد مدرسه مقدماتی وزارت معارف آن زمان شدم و قبل از آن وابسته به وزارت اوقاف و اوقاف بود در مؤسسه عالی تربیت ائمه و مبلغین اسلامی که مؤسسه جدیدی بود، پذیرفته شدم، پس از آن، دوره کارشناسی را در دانشکده امام بزرگوار به پایان رساندم، سپس در مقطع کارشناسی ارشد در مقطع کارشناسی ارشد پذیرفته شدم. من تحصیلاتم را با درجه دکترا در مؤسسه مطالعات عالی اسلامی در بیروت به پایان رساندم.
-عطار یکی از بنیانگذاران اخوان‌المسلمین در سوریه هست و اولین مسئولیت سازمانی خود را در سال 1955 در قرن گذشته زمانی‌که کنفرانسی در [[دمشق]] در حضور شیوخ اصلی سوریه برگزار شد، برعهده گرفت.
+== تحصیلات ==
+او در سال 1377 هجری شمسی لیسانس علوم شرعیه را از مدرسه اعظم امام در بغداد و فوق لیسانس تفسیر را از همان دانشگاه در سال 2002 اخذ کرد و سپس دکترای علوم قرآنی را از مؤسسه دانشگاهی الدعوه بیروت گرفت.
+بصره (الفیها)، شهر الفرهیدی و شهر علما، شعرا و اهل ادب و هنر، شیخ خالد عبدالوهاب الملا، رئیس گروه علمای عراق - شعبه جنوب. شیخ الجلیل در سال 1967 میلادی در شهر بصره به دنیا آمد و تا زمانی که امام جماعت و خطیب مسجد العباجی شد و در مدرسه شیخ خالد موفق به کسب دیپلم عالی شد در مؤسسه اسلامی بغداد، سپس تحصیلات دانشگاهی خود را در مدرسه اعظم امام (ره) به پایان رسانید تا لیسانس گرفت، سپس به لبنان رفت و در آنجا به مدرسه امام اوزائی پیوست و فوق لیسانس علوم تفسیر گرفت. او بسیاری از پژوهش ها و مطالعات اسلامی را نوشت و در مجامع، سمینارها و کنفرانس های بسیاری در داخل و خارج از عراق شرکت کرد، زیرا او یکی از اعضای شورای مرکزی اتحادیه اسلام، یک امام جماعت است در یک دانشکده و رئیس گروه علمای عراق - واحد جنوب
-عطار از [[منبر]] [[مسجد]] [[دانشگاه دمشق]]، در حضور هزاران دانشجو و استاد، عقاید خود را بیان می‌کرد و به نقد و حمله علیه حاکمیت وقت و دولت اسد تا آخرین روزهای عمر ادامه داد.
+== شهرت ==
+نام او پس از اشغال عراق توسط آمریکا به عنوان نماینده اهل سنت بصره و جنوب عراق بر سر زبان ها افتاد.
+«با یک مرجع دینی با افکار گوناگون که موقعیت مذهبی اهل سنت در عراق را رهبری می کند و معتقد به تمرکزگرایی، میانه روی، پذیرش دیگران و احترام به حریم خصوصی ادیان و مذاهب دیگر است». اولین نظر در مورد جنبش برای تأسیس نهاد مذهبی جدید.
+خالد الملا به دلیل نزدیکی به حاکمان از طریق تمجید و صدور فتواهایی که پس از سال 2003 با قدرت حاکم در عراق هماهنگ بود، از جمله در نظر گرفتن نخست وزیر سابق نوری المالکی به عنوان خلیفه مسلمانان که باید از او اطاعت شود، شهرت داشت همچنین معتقد است که انقلاب ایران باید الهام‌بخش ملت اسلامی باشد و با اندیشه تأسیس جمهوری اسلامی که می‌گوید امام و رهبر بوده است.
-عصام العطار در سال 1951 به حکومت رئیس جمهور [[ادیب شیشکلی]] حمله کرد و قبل از اینکه نزدیکانش به او توصیه کنند به [[جمهوری عربی مصر|مصر]] برود، حکم بازداشت او صادر شد. زمانی که عطار پس از سفر [[حج]] به [[سوریه]] بازگشت، از حضور وی در سوریه ممانعت به عمل آمد و عطار بین [[لبنان]]، [[اردن]]، [[کویت]] و [[بلژیک]] در سفر بود تا اینکه در شهر آخن [[آلمان]] فرود آمد. زمانی که بیماری [[مصطفی السباعی]] شدید شد، عطار در سال 1964 به عنوان جانشین و رهبر گروه در سوریه انتخاب شد و تا سال 1973 رهبر این گروه در سوریه باقی ماند.
+== فعالیت‌ها ==
+الملا با تأسیس بنیاد «مرکز و اعتدال» در عراق و کمک به تشکیل گروه علمای عراق که توسط رئیس موقوفه اهل سنت، عبداللطیف حمیم، در سال 2007 تأسیس شد، تلاش کرد تا به محافل سیاسی نزدیک شود. و سپس به عضویت ائتلاف ملی جدید درآمد.
-== ترور ==
-عطار مورد سوء قصدهای متعددی قرار گرفت که اولین آنها در سال 1963 بود که در خانه طنطاوی حضور داشت، اما این تلاش با شکست مواجه شد. او در آلمان دائماً در حرکت بود زیرا دولت آلمان به او گفته بود که افراد مسلح او را تعقیب می کنند و می خواهند او را بکشند.
-عطار یک سال و نیم به همین منوال ماند و در آلمان رفت و آمد کرد تا اینکه همسرش بنان (دختر طنطاوی) در 17 مارس 1981 [[تروریسم|ترور]] شد که تأثیر زیادی بر او گذاشت.
-== درگذشت ==
-عصام العطار، رهبر سابق اخوان‌المسلمین سوریه و مخالف جدی دولت [[بشار اسد]]، سحرگاه جمعه ۱۴ اردیبهشت پس از یک بیماری طولانی،در سن 97 سالگی در شهر آخن [[آلمان]] درگذشت.
-== فعالیت سیاسی ==
-العطار راه خود را در  با کار و فعالیت اسلامی با انجمن «جوانان ما مولای محمد» آغاز کرد و اولین ارتباطش با اخوان‌المسلمین بود، زیرا یکی از انجمن‌هایی بود که بعدها این گروه را به همراه «دارال» تأسیس کرد. -ارقم در حلب و الانصار در دیرالزور و اخوان‌المسلمین در حماه که همگی جنبش‌هایی هستند که اخوان‌المسلمین را در سال 1945 توسط [[مصطفی السباعی]] تأسیس کردند.
-العطار به دلیل گشاده رویی خود نسبت به همه جنبش‌ها و گروه‌هایی که ممکن بود با اخوان‌المسلمین موافق یا مخالف باشند شناخته شده بود و هدف او گرد هم آوردن مردم [[سوریه]] و متحد کردن صفوف آنها به خاطر کشور بود.
-در مورد او نیز شناخته شده بود که از صاحبان قدرت نمی‌ترسید، بنابراین افکار خود را آنطور که می‌خواست بیان می‌کرد و این امر از دو جهت بر او تأثیر می‌گذاشت،
-* اول اینکه او شهرت پیدا کرد و افراد زیادی را تحت تأثیر قرار داد و جایگاه خود را در جامعه به دست آورد.
-* دیگری این بود که بهای سخنانش را پرداخت. او در سال 1951 حکم دستگیری او را صادر کرد و مجبور شد به [[جمهوری عربی مصر|مصر]] پناه برد.
-عزیمت او به مصر به توصیه نزدیکانش از جمله علی طنطاوی بود و در آنجا اخوان با [[حسن الهدیبی]] و [[عبدالقادر عوده]] آشنا شد و در کمیته رهبری گروه با آنها همکاری کرد. عطار همچنین با [[ابراهیم حسین شاذلی|سید قطب]]، [[البشیر ابراهیمی]]، [[محمود شاکر]] و [[عبدالوهاب عزام]] ملاقات کرد.
-او با اطلاع از بیماری پدرش در سال 1952 مجبور به بازگشت به دمشق شد و چند روز قبل از مرگش توانست او را ببیند. در سال 1954، العطار به عنوان دفتر اجرایی اخوا‌ن‌المسلمین انتخاب شد و تظاهراتی را رهبری کرد که در آن سال به اعدام واعظان اعتراض کردند.
-سال بعد، او به عنوان دبیرکل [[سازمان همکاری‌ اسلامی|سازمان کنفرانس اسلامی]]، که شامل شیوخ ارشد سوریه بود، انتخاب شد دفتر این گروه در دمشق، قبل از انتخاب نماینده و سخنگویی به نمایندگی از آن، در یک زمان مسئولیت کنترل کل و دفتر اجرایی را بر عهده گرفت.
-== فعالیت برای سوریه ==
-العطار در سال 1957 تخمین زد که بهتر است اخوان المسلمین در انتخابات پارلمانی شرکت نکند، زیرا می دید که شرایط و واقعیت هایی که در آن زمان در کشور حاکم بود اجازه موفقیت این گروه را نمی دهد و انتظار داشت که نتایج انتخابات جعل می شد و نیروهای چپ مداخله می کردند که این اتفاق افتاد.
-العطار از حامیان وحدت بین سوریه و مصر بود، اما او با جمال عبدالناصر در روش‌های وحدتی که خواستار آن بود، تفاوت داشت. انحلال احزاب، بنابراین الصبای سپس تصمیم به انحلال اخوان المسلمین گرفت.
-العطار تصمیم انحلال این گروه را رد کرد، زیرا معتقد بود که وحدت باید بر اساس دموکراتیک، پارلمانی و تنها در سطوح نظامی و خارجی ایجاد شود و نه بر اساس انحلال احزاب "وحدت دیکتاتوری" بود، بنابراین او از امضای سند انحلال گروه خودداری کرد و سازمانش از او حمایت کرد.
-عطار در پاسخ به سوالی درباره علت امتناع او از امضای سند جدایی، گفت: چگونه می‌خواهید به جنبشی که رویایی را که قرن‌هاست ساکنان آن ملت بوده، برکت بدهم؟ رژیم یک چیز است و پایبندی ما به وحدت یک چیز دیگر.»
-اخوان از هم پاشید و اسلام گرایان به کار حزبی بازگشتند و العطار به رهبری آن منصوب شد. این گروه به اتفاق آرا با نامزدی او برای انتخابات پارلمانی در سال 1961 موافقت کرد. سیاستمداران ارشد کشور خشم غیراسلام گرایان و مخالفان این گروه را برانگیخت و آنها شروع به هشدار نسبت به «رنسانس مردمی» کردند.
-زمانی که العطار دبیرکل بلوک تعاون اسلامی در پارلمان سوریه شد، نامه ای را به ناظم القدسی، رئیس جمهور وقت جمهوری و معروف الدوالیبی نخست وزیر این کشور ارائه کرد که حاوی مطالباتی از جمله مطالباتی بود که در رابطه با آن وجود داشت. "توطئه صهیونیستی و استعماری" برای انحراف مسیر رود اردن و به جای انتقال، ایده بسیج ملت برای آزادسازی رود اردن را به دولت ارائه کرد.
-== کودتای 8 مارس ==
-در 8 مارس 1963، [[حزب بعث|بعثی‌های]] [[سوریه]] کودتای نظامی طراحی کردند و شورای ملی به رهبری سرلشکر [[لوای العطاسی]] منصوب شد. سپس رئیس دولت و نخست وزیرش دستگیر شدند و از عطار با 12 نفر دعوت شد تا در دریافت حکم شرکت کنند.
-العطار از حضور در دولت امتناع کرد و گفت: من نمی‌توانم شرکت در زندگی‌ای را بپذیرم که می‌گوید [[دموکراتیک]] است اما با کودتای نظامی آمده است و این انتخابات تا زمانی که دوباره سرنگون نشود، چندان دوام نخواهد آورد.
-العطار خواستار تشکیل یک دولت ائتلافی شد که در آن همه شرکت داشته باشند. قدرت کودتا چاره‌ای جز تسلیم و آزادی رئیس جمهور [[ناظم القدسی]] و بازگرداندن او به ریاست جمهوری نداشت.
-یک سال بعد تصمیم گرفت برای ادای [[حج]] برود و سفرش یک طرفه بود و از ترس تداوم نفوذش در زندگی سیاسی مانع از ورودش به کشور شد و به [[لبنان]] رفت. در آنجا به بروکسل، جایی که در سال 1968 فلج شد، سپس به عنوان یک پناهنده سیاسی به [[آلمان]] رفت.
-== تبعید ==
-الصبایی در سال 1964 درگذشت و از ورود عطار به سوریه و شرکت در تشییع جنازه رفیقش جلوگیری کرد، بنابراین العطار تصمیم گرفت [[لبنان]] را به مقصد [[آلمان]] ترک کند و پس از آن به عنوان ناظر [[اخوان المسلمین سوریه|اخوان‌المسلمین در سوریه]] از [[تبعید]] انتخاب شد. و تا سال 1352 در سمت خود باقی ماند.
-او چندین بار سعی کرد استعفا دهد و از سمت خود دست بکشد، اما نظرش تغییر کرد و گفت: عملاً در اواخر دهه هفتاد از کار در گروه کناره گیری کرده‌‍ام، اما وقتی قطعنامه 49 صادر شد و دستور اعدامش صادر شده بود.
-== آثار ==
-# بلادنا الإسلامية وصراع النفوذ.    ( کشور اسلامی ما و مبارزه برای نفوذ).
-# أزمة روحية.     بحران روحی
-# رأي الإسلام في التحالف مع الغرب. نظر اسلام در مورد اتحاد با غرب
-# الإيمان وأثره في تربية الفرد والمجتمع. ایمان و تأثیر آن در تربیت فرد و جامعه.
-# كلمات.کلمات
-# ثورة الحق.انقلاب حقیقت
-# من بقايا الأيام.از بقایای روزها
-# رحيل، وهو كتاب شعري.    عزیمت، کتاب شعر.
-== ==
-در طول جنگ جهانی اول، پدر العطار به استانبول تبعید شد و پس از آن او با تجربه میدانی به کشورش بازگشت و عصام نیز مانند پدرش بزرگ شد و به شعر نیز علاقه داشت.
-خواهر وی نجاح العطار در سال 2006 معاون دوم رئیس جمهور سوریه بشار اسد و پیش از آن وزیر امور فرهنگی و رسانه ای بود.
-== جستارهای وابسته ==
 == منابع ==
-* [https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2024/5/3/%D8%B9%D8%B5%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D8%B1-%D8%A3%D8%AD%D8%AF-%D8%A3%D8%A8%D8%B1%D8%B2-%D9%82%D8%A7%D8%AF%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D9%83%D8%A9 عصام العطار.. أحد أبرز قادة الحركة الإسلامية في سوريا]aljazeera.net، تاریخ درج مطلب 5/5/2024، اخذ شده در تاریخ 1403/2/16.
+* [http://burathanews.com/arabic/reports/16756 جريدة الجزيرة السعودية تجري حوارا صحفيا مع سماحة الشيخ المجاهد خالد الملا رئيس جماعة علماء العراق فرع الجنوب]،burathanews.com/arabic،تاریخ درج مطلب 2007-03-09،اخذ شده در تاریخ 1403/2/30.
-* [https://www.aljazeera.net/news/2024/5/3/%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D8%B1 وفاة مراقب الإخوان المسلمين السابق بسوريا عصام العطار]،aljazeera.net، تاریخ درج مطلب 3/5/2024، اخذ شده در تاریخ 1403/2/16.
+* [https://www.alaraby.co.uk/%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D8%A7-%D8%B4%D9%8A%D8%AE-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82%D9%8A-%D8%A8%D8%AB%D9%88%D8%A8-%D8%A5%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A خالد الملا... شيخ عراقي بثوب إيراني]alaraby.co.uk ،تاریخ درج مطلب 21يونيو 2017 ،اخذ شده در تاریخ 1403/2/30.
-* [https://www.syria.tv/%D8%B9%D8%B5%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D8%B1-%D9%82%D8%A7%D8%A6%D8%AF-%D9%88%D8%B7%D9%86%D9%8A-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%B1%D8%A9-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AB%D9%86%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9-%D9%81%D9%8 عصام العطار.. قائد وطني جامع وسيرة استثنائية في تاريخ سوريا] syria.tv، تاریخ درج مطلب 2024.05.03، اخذ شده در تاریخ 1403/2/16.
+* [https://taqrib.ir/ar/news/%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%8A%D8%AE-%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D8%A7-%D8%AF%D8%B9%D9%85-%D8%BA%D8%B2%D8%A9-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%87%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8 الشيخ خالد الملا : دعم غزة من اهم الواجبات الدينية اليوم] taqrib.ir،تاریخ درج مطلب 2023/11/12 ،اخذ شده در تاریخ 1403/2/30.
+[http://brob.org/tajarub/hewar1/hewar188.htm أسئلة حوار الشيخ الجليل خالد عبد الوهاب الملا]، brob.org، اخذ شده در تاریخ 1403/2/30.