نتایج جستجو

می‌گوییم قرآن و خبر(حدیث) بر ما کفایت می‌کند، زیرا در مسائل شرعی قیاس راه ندارد و هر حکمی که با قیاس اثبات شود، باطل خواهد بود. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی،

اتکا می‌نمود عبارتند از: قرآن، سنت نبوی، اتفاق نظر مجتهدان صحابه و دیگران و قیاس. البته بعد از این چهار منبع، نوبت به استحسان می‌رسد. معروف است که ابوحنیفه

که «قیاس» از دین من خارج است، برای اینکه اصحاب قیاس از راه سنجش، طلب علم کرده‌‏اند و به همین جهت از حقیقت دور افتاده‌‏اند و البته دین خدا با قیاس درست‏

قایل به قیاس در شرع بودند و مثل بیهسیه نکاح مومنه را با مشرک جایز می‌دانستند و می‌گفتند همان‌طور که می‌توانیم با زنان مشرکه ازدواج کنیم، به همان قیاس می‌توانیم

می‌نامند. کسانی که پیروانشان بر اساس بینش خود به کتاب و سنت پایبندند و با قیاس و استحسان هر عقیده‌ای را می‌سنجند. تحصیلات اولیه خود را در شقره گذراند و

داد. ایمان از نگاه ابوحنیفه، اقرار به زبان و تصدیق به دل است. این گروه، «قیاس» و «استحسان» و «اجتهاد» را جایز می‌دانند. فقهای خراسان که از اصحاب ابوحنیفه‌‏اند،

چهارم هجری قمری در بغداد به دنیا آمده است. وی که فروشنده «باقلا» بوده، برخلاف قیاس ادبیات عرب باقِلاّنی‌ نامیده شده است. وی شاگرد غیرمستقیم اشعری است. باقلانی

صد نفر در محضر او حاضر می‌شدند. او در روش فقهی خود از «تأویل» و «رأی» و «قیاس» اعراض کرده به ظاهر قرآن اکتفا نمود و درباره «اجماع»، قائل به اجماع صحابه‌پیامبر

محمد‌بن‌ادریس شافعی و اوزاعی را باید از این جماعت بر‌شمرد. پیروان این مذهب از قیاس و رای بیزاری می‌جستند. و پیرو آرای اهل حدیث بودند. نقل شده است که اوزاعی

جمله فرقه‌های کلامی مربوط به شیعه «امامیه» بودند. عقلیه معتقد بودند که نظر و قیاس؛ به علم و معرفت خداوند پیوند می‌خورد و زمانی که پیامبران مبعوث شوند، عقل

می‌شمرد. او نظام «استخلاف» را صحیح مى‌دانست. کتاب، سنت، فتاوی صحابه، اجماع، قیاس، استحسان، مصالح مرسله، استصحاب و عمل اهل مدینه جزو منابع استنباط دین در مذهب

بر مردم می‌‏دانست ولی شهامت نداشت تا آن را علنی کند. نظام منكر «اجماع» و «قیاس» در فروع و احكام شرع بود و حجیّت اخباری را كه موجب علم ضروری نمی‌شود، انكار

است. امام شافعی استنباط احکام فرعی را در کتاب، سنت، اجماع و آثار اصحاب و قیاس منحصر نمود و در رد استحسان به معنی مصلحت اندیشی و صوابدید عقلهای عامه، دلائل

حبیب فراهیدی؛ او محدث و فقیهی بزرگ بود. مصادر تشریع اباضی قرآن، سنت، اجماع، قیاس و استدلال می‌باشد، آنها مصدر اساسی دین در عقاید، عبادات، اخلاق ومعاملات را

این مکتب جریان متقابلی بود که تفسیر تحت‌اللفظی قرآن، احادیث، تقلیل ارزش قیاس و اجماع را مورد توجه قرار می‌داد. پیروان احمد ابن‌حنبل به حنبلی مشهورند.

رجوع به قرآن و سنت پیامبر . 2. بهره‌گیری از گفته‌های صحابه. 3. استفاده از قیاس و استحسان. v t e

«اخبار» است. «اجماع» نزد شیعه، اتفاق علمای شیعه امامیه است بر قول امام معصوم. «قیاس» نزد اخباریون شیعه حرام است، ولی نزد «اصولیون» مورد قبول است. در فروع فقه،

می‌نامند. اینها کسانی هستندکه احکام را از کتاب و سنت استخراج می‌کنند و به کمک قیاس و بر طبق مصالح فتوا می‌دهند و اگر مصلحتی نباشد، استحسان می‌کنند. اینان تابع

می‌برم چه کسی تو را به من راهنمایی کرد؟ زن گفت: نزد ابوحنیفه ـ که صاحب رأی و قیاس است ـ برای پرسیدن حکم این مسأله رفتم، اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت: نزد محمد

توجه علمی قابل ارائه‌ای نداشتند، از این جهت نمی‌توان آنان را با سران زیدیه قیاس کرد. عجلیه در محافل آن روز به عنوان ضعفای زیدیه مشهور بودند. مشی کورکورانه

در آن تباهی و خون‌ریزی می‌کردند و فرشتگان سرنوشت آدم و ذریت او را بر آنان قیاس کرده‌اند. برخی گفته‌اند خدا خود به فرشتگان گفت خلیفه‌ای در زمین قرار می‌دهم،

هستند ولی به طور کل در فقه می‌شود به آنها استناد کرد که این موارد عبارتند از: قیاس اجماع مصالح مرسله سد الذرائع حنبلیه در جایی استفاده از حدیث ضعیف را جایز

را در استنباط احکام دخالت می‌دهند و از این رو به اهل قیاس نام‌بردارند. در توصیفی دیگر، اصحاب قیاس چون در تبیین مشکلات حدیث یا موضوعاتی که حدیثی درباره

درایی، باید گفت که اوزاعی هم‌چون جمعی دیگر از فقهای حدیث‌گرای قرن ۲ ق، رأی و قیاس را در حد قابل ملاحظه‌ای می‌پذیرفته، و به همین لحاظ، ابن قتیبه در تقسیم عالمان

واژه اجتهاد در عرف آن زمان نزد امامیه، به دلیل آمیختگی آن با رأی، تاویل و قیاس، کاربرد مثبتی نداشته و ناپسند بوده است و به جای آن از واژه‌های «تفقه»، «معرفت»،

اولی کمتر از کفر گفتن نیز جایز است. ۵ ـ اهل سنت قیاس به تخریج مناط و مستنبط العلّه، و به تعبیری دیگر قیاس مساوات را جایز می‌‏دانند، لذا طبق این قاعده و بر

او برخی آثار را از حفظ املا یا روایت می‌کرده است. ابوطیب او را با خلف احمر قیاس کرده، می‌گوید: علم و شعر در سینۀ هیچ‌کس به اندازۀ سینۀ خلف و ابن درید جمع

شمرده شده‌اند: کتاب، سنت، عقل و اجماع. فقهای مذاهب اهل‌سنت، (از جمله حنفیان)، قیاس و استحسان را نیز از جمله منابع استنباط دانسته‌اند (اما عقل را از جمله منابع

(علیه‌السلام) و امام رضا (علیه‌السلام) تأکید می‌ورزد و هارون‌الرشید را درخور قیاس با آنان نمی‌شمرد، هم‌چنانکه میان نوح پیامبر و فرزندش قرابتی نمی‌یابد. خاندان

کرد و از عقاید اشعری دفاع کرد. تمرکز بر گسترش ایمان صحیح اسلامی به دور از قیاس و انسان‌گرایی و تطهیر دین اسلام از افسانه‌ها، احادیث ساختگی، نابهنجار و اسرائیلی

باز‌داشتند و به حفظ، کتابت و نقل صحیح آن سفارش کرده، همزمان، اجتهادات مبتنی بر قیاس و استحسان و اجتهاد به رأی را مردود دانستند. شیعیان پس از غیبت امام دوازدهم(ع)

چنان‌که از تلویح ابن بابویه و تصریح سید مرتضی برمی‌آید، ابن شاذان به حجیت قیاس مُستَنبَطُ العلّه قائل بوده است. برخورد علت‌گرایانه او با احکام شرعی در سراسر

رؤیت باری تعالی، شفاعت، مهدویت، امامتِ امامان اهل بیت و شمار آنان، تخطئه قیاس، تقیه، سرنوشت فرزندان نامسلمانان، معراج پیامبر صلی اللّه علیه وآله وسلم،

جمع دانسته. ابو حیان در تفسیر خود بنام (البحر) آنرا جمع حدیث (منتهی بر خلاف قیاس) گرفته مانند اباطیل جمع باطل این نکته مؤید است به آنچه برخی از عالمان آورده‌اند

لذا خشونت بادیه را در فتواهایش بروز داد و مثل سلفیه نصوصی از تأویل و رأی و قیاس دوری گزید». به نظر محمد عماره نسخه دیگری از سلفیه در مصر توسط محمد عبده (م۱۳۲۳ق)

و اقبالی‌ به‌ روایت‌ اخبار نشان‌ نمی‌دادند. مضمون‌ گفتار در باب‌ اجتهاد و قیاس‌ در «زیادات‌ اوائل‌ المقالات‌»، که‌ در آن‌ از مخالفت‌ صفریه‌ با کاربرد این‌

عمری حضور داشته‌اند و این مطلب با توجه به این‌که ابن‌هَمّام در آن زمان در قیاس با ابوسهل، سن زیادی نداشته است، مهم‌تر جلوه می‌کند. در دوران حسین بن روح

می‌شدند و قسام آنان را به ضرورت جهاد و آماده شدن برای نبرد مسلحانه به هنگام قیاس مردمی، آشنا می‌نمود. با گذشت زمان، هسته انقلاب، با سرعت زیاد گرداگرد قسام

ودیگر مامومان شود، در حالی که شخص بزرگ ومکلف این گونه نیست. به دیگر سخن، قیاس مع الفارق است. ج - در تذکرة الفقهاء درباره شرط سالم بودن امام جمعه از نابینایی

پیروان احمد بن حنبل (۱۶۴-۲۴۱ق) است. احمد پیرو فقه حدیثی بود[۱۱] و از رأی و قیاس پرهیز می‌کرد. [۱۲] فقه حنبلی بیش از مذاهب دیگر به ظاهر احادیث و اقوال صحابه

محسوس است به موضوعات مشابهی در جهان ناشناخته سریان می‌دهد. البته اشعری اعتبار قیاس را می‌‌پذیرد و در برهان‌های خویش نیز از برخی مفاهیم عقلی استفاده می‌کند و

می‌کند در میان مسلمین به وجود آمد. در برخی از منابع آمده است: اصولیون شیعه به قیاس و رأی قایل نیستند و در برابر اخباریون هستند اما اصولیون اهل سنت در مقابل

اسلام طریق و وسیله‌ای است که عارف را به اتحاد و فنا و ذات حق می‌رساند. در قیاس با تعالیم هندیان، نیز می‌بینیم که موضوع خدا و بقای نفس و زندگی اخروی در آن

واحد: برخی از مذاهب در عمل به خبر واحد شروطی نظیر عام البلوی بودن و مخالف قیاس نبودن را لازم می‌دانند و برخی از مذاهب خبر واحد محفوف به قراین قطعیه را حجت

مسئله؛ اجماع بسیط است، که در مقابل اجماع مرکب می‌باشد؛ مانند: اجماع بر حرمت قیاس و اجماع بر واجب نبودن دعا هنگام دیدن هلال ماه. نکته: رسیدن به اتفاق و اجماع

شوروی سابق و دومین آن اشاره به به توسعه‌طلبی‌های امپریالیستی غرب دارد به همین قیاس، پاکستانی‌ها، در مورد کشمیر، از امپریالیسم قهوه‌ای یعنی امپریالیسم هندی نام

کاملاً جدید و ناشناخته است، بلکه از زاویه سنت اسلامی نیز مفهومی بی‌بدیل، خاص و قیاس ناپذیر است. لذا با توجه به آنچه که بیان شد، آن چیزی که در نظریه امام تازگی

تحلیل مورخ، تحلیل منطقی و عقلانی است که در لابراتوار عقل با ابزار استدلال و قیاس انجام می‌دهد نه در لابراتوار خارجی... لذا کار مورخ از این جهت به کار فیلسوف

مالکیان بد گفت. بعدها از مذهب ظاهری جانب‌داری کرده از هر نوع اجتهاد و رأی و قیاس پرهیز داشت. در عین حال، تحت پوشش مذهب ظاهری. و با همان روش، خود قدم در وادی

دانشوران»، «نگارش و فضیلت آن»، «صفت عالم»، «تقلید»، «حق عالم»، «بدعت و رأی و قیاس» «نهی از سخن بدون دانش»، «وجود همه نیازمندی‌های مردم در قرآن و سنت. کتاب

یادآوری کرد، ابلیس با کمال جسارت و گستاخی در مقام استدلال برآمد و از طریق قیاس به برتر بودن خود اشاره کرده و جواب داد: أَنَا خَیرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنی مِنْ

مسئلت نمایند بنابر‌این مقایسه بین عمل متوسل شوندگان با مشرکین عصر جاهلیت قیاس مع الفارق خواهد بود.) 2- ایشان در زمینه ریشه پیدایش بت‌پرستی می‌نویسد:‌ حقیقت

علم کلام، آیات و روایات کنار عقل به صورت‌های گوناگون همچون شکل‌دهی به صغرای قیاس نقش‌آفرینی می‌کنند؛ برای مثال، معیار تشخیص و تمییز آیات متشابه از محکم عقل

متکلمان به آن استدلال می‌کنند و ادله‌ای که هر گروه در رد دیگری بیان می‌کنند و قیاس‌های منطقی که به واسطهٔ آن برخی از صفات را نفی کرده‌اند و با شناختی که به

اجماع از کتاب، سنت و عقل؛ ادله حجیت دلیل عقلی؛ ادله حجیت قیاس نزد فقها و اصولیین اهل سنت و ارکان قیاس از منظر آنان از. مباحث پایانی جلد اول از این نوشتار است

سازگار باشد؟ بعضى مدعى اند که اگر معجزه را نقض قانون طبیعت به شمار آوریم با یک قیاس دوحدّى یا جدلى الطرفین مواجه مى شویم و آن جمع بین قاعده و استثناست, چون وقتى

اثبات حدوث جهان و نیازمندی آن به صانع است . اشعری ضمن اینکه با پذیرش اعتبار قیاس، برخی مفاهیم عقلی و لوازم منطقی آنها را تصدیق می‌کند و در برهانهای خویش به

پاره‌ای از ساختمان‌های بی مانند نیشابور گردید. اما این خرابی‌ها به هیچ وجه قابل قیاس با دومین هجوم افغانان نبود، در سال ۱۱۶۰ ه. ق به دنبال کشته شدن نادرشاه یکی

طاهر الجزائری، محمد رشید رضا و شیخ محب الدین الخطیب دیدار کرد.. وی با تز "قیاس در زبان عربی" در سال (1370 ق = 1950 م) به عضویت هیئت علمای کبار الازهر درآمد

مساوی بودن کمالات علی(ع) با پیامبر (جز پیامبری) را اعلام می‌فرماید و طبق قیاس مساوات علی(ع) معصوم و اعلم امّت اسلامی است و فقط چنین کسی شایستگی امامت دارد»

اربعه، ادله غیرمعتبر قرار دارند که نمی‌توانند منبعی برای استنباط باشند مانند قیاس، استحسان و سد ذرایع. اخباریان از این چهار دلیل، تنها کتاب و سنت را معتبر

تفتازانی‌ و جرجانی‌ ادامه‌ یافت‌. اگر خصوصیت‌ کلام‌ دوره جدید را اهتمام‌ به‌ قیاس‌ ارسطویی‌ (سه‌ حدی‌) در مقابل‌ استدلال‌ تمثیلی‌ (دو حدی‌)، توجه‌ به‌ مباحث‌

است. (اعراف / 7، 163 ـ 166) امر به معروف و نهی از منکر در شریعت اسلامی در قیاس با ادیان دیگر از اهمیت بیشتری برخوردار است و از همین‌رو یکی از اوصاف پیامبر

هستند. بلکه بعضی از نظریاتی که بعضی ازعلمای شیعه مثل ابن جنید قائل شدند مانند قیاس، به ضرورت مذهب باطل است: به ویژه اصحاب امام سجاد (علیه‌السلام) که به جهت

ارواح کافران وادی برهوت در حضرموت دانسته شده است. [۷۸] 3. کوتاه بودن برزخ در قیاس با آخرت: از منظر آیات قرآن، مجموع حیات دنیوی و برزخی در نگاه کسی که از جایگاهی

وجود دارد. در تفاسیر اهل سنت، کلمه «وسط» به عدل، خیر و اعتدال امت اسلام در قیاس با دیگر امت‌ها و نیز اعتدال احکام اسلام نسبت به احکامِ دین یهود و نصارا تفسیر

ترکیه، طریقتهای شعبانیه، جرّاحیه و عشّاقیه‌ به‌طور غیررسمی فعال‌اند و در قیاس با طریقتهای دیگر، پیروان بیشتری دارند از رساله‌های مشایخ جرّاحیه، فقط رساله

و تولّی به او را توجیه و الزام می‌کند، جلوگیری از درافتادن به ورطه گمان و قیاس و وهم در امر دین است. به اعتقاد شیعه، علم امام از روی رأی و اجتهاد نیست بلکه

در مسائل اعتقادی توقف کند، مبتدع و ضال خواهد بود». اشعری در رسالۀ حاضر، از قیاس برای اثبات عقاید خودش استفاده کرده و بارها به این مبنای خود، تصریح می‌کند

تنها از آزادی برده و روزه سخن به میان آورده است.برخی از فقهای اهل سنت با قیاس این مورد به کفاره ظهار احتمال داده‌اند که در صورت ناتوانی بر روزه، باید 60

را به دست می‌آورد و کاشف از آن می‌باشد. آن دو مقدمه عبارت است از: 1ـ‌صغرای قیاس، که عبارت است از حکم عقل به حسن دفاع انسان از جان و عرض و مال و میهن خود،

نامیده‌اند. بلخ از نظر وسعت با مرو و هرات برابر و به نوشته مقدسی با بخارا نیز قابل قیاس بود. بلخ در کنار رودخانه بلخاب (به نوشته ابن حوقل ده آس (چرخ) دَه آسیا»)

ناجوانمردانه مشرکان، برای هجرت از مکه آماده شوند. از آنجا که نجاشی، پادشاه حبشه، در قیاس با دیگر سران کشورهای همسایه فرد خوبی بود، پیامبر اکرم (صلی الله علیه) به

من مسامحه. باید گفت. از منظر امامیه قیاس منصوص ا لعله حجت و قیاس مستنبط العله حجت نمی‌باشد. دلائلی بر عدم حجیت قیاس ذکر شده است نظیر: عن أبی عبدالله × قال:

ویژه که فقهاى اهل‌بیت، هرگز احساس خلاء قانونى نمی‌کنند و خود را بى نیاز از قیاس و استحسان و مانند آن می‌دانند. هر چند فقه شیعه در گذر تاریخ از فراز و فرودهایى

خبر مرسل و خبر ضعیف به قیاس عمل می‌کرد از طرف دیگر هرگاه به گفتار و سیره قائلان به قیاس نگریسته شود، معلوم می‌گردد که قلمرو قیاس مورد نزاع، محدود به نوع

از رأی‌، رأی‌ مشروع‌ را تنها قیاس‌ شمرده‌، و هر گونه‌ رأی‌ بی‌ضابطه جز آن‌ را ممنوع‌ دانسته‌ است‌. وی‌ در تحلیل‌ حجیت‌ قیاس‌، به‌ نحوی‌ مبنای‌ آن‌ را به‌

بوده. و به همین جهت به دارانی شهرت یافته است، گرچه این نسبت در لغت برخلاف قیاس است. .برخی گفته‌اند که اصل وی از واسط عراق بوده، ولی در دمشق اقامت داشته

را ایجاد کنند. دکتر شهریاری با اشاره به اینکه پیدایش کووید 19 بسیار قابل قیاس با پیدایش بمب اتم و سلاح هسته‌ای است، اظهار کرد: همان مقدار که سلاح هسته‌ای

به استناد حدیثی، او را «آدم اول و آدم آخر» خوانده و آورده است که به همین قیاس، خاتمیت انبیا به آن جمال‌الاهی نسبت داده می‌شود، «پس مقصود از اولیت و آخریت،

رابطه او با استادش را همانند رابطه ابویوسف با ابوحنیفه و ابن قیم با ابن تیمیه قیاس می‌کردند. از دیگر شاگردان حسین علی، محمد طاهر بن آصف (م1407) متولد منطقه

نظرات اهل‌سنت؛ ایجاد [[فقه مقارن]؛ داشتن وسعت مشرب فکری و آزاداندیشی؛ توجه به قیاس و استحسان اهل سنت؛ دوری از تعصب قومی و نژادی؛ مبارزه با جمود فکری و جامدان

عنوان سنّت در نزد وى ثابت شده بود، به گونه اى گسترده به قیاس و استحسان روى آورد عمل گسترده او به قیاس و مانند آن، سبب منازعاتى میان وى و فقهاى عصرش گردید.

و علما و طبقات آنها، حجیت اخبار و قواعدی که از آنها استخراج می‌شود، نکوهش قیاس با مقدمه مفصل درباره مصادر کتاب و توفیق مصادر و مطالب سودمند می‌باشد. جلد

حالی که اهل قیاس و رای معتقدند منابع استنباط احکام شرعی علاوه بر قرآن و سنت و اجماع، رای و قیاس – که به عقل بر می‌گردد- نیز می‌باشد. اهل قیاس معتقدند: ‌

یا سنت پیامبر اکرم(صلی الله علیه‌وآله) یا اجماع و یا قیاس باشد» و معلوم است که هر یک از اجماع و قیاس، اثری از آثار متن می‌باشند و تکیه‌گاهشان و استواریشان

ابوحنیفه می‌نویسد: از منظر ابوحنیفه قول صحابه در رتبه بعد از سنت بوده و مقدم بر قیاس می‌باشد مولف کتاب مذکور در بیان دیدگاه امام مالک در زمینه عمل صحابه می‌نویسد:

يمينه و عن شماله...» یعنی وقتی که خواستی بین این مذهب و سایر مذاهب موازنه( قیاس) کنی، این مذهب را مذهب وسط و راه مستقیم(نجات) و سایر مذاهب را در چپ و راست

تسنن در کشف احکام شرعیه، علاوه بر کتاب، سنت، اجماع و عقل، به ادله ای مانند: قیاس، استحسان، سدّ ذرایع و مصالح مرسله تمسک کرده و همه این امور را ادله شرعی می‌دانند؛

باقی بماند، چرا که قیاس حنفی در شکل نظری خود باقی نمانده بلکه دچار تحول شگفتی شده‌است. مسئله تعجب آور این که نظرهای برخی از مخالفان قیاس و انتقاد آنها از

فتوا، اوامر، نواهی، عموم و خصوص، تأویل، مفهوم، خبر واحد و متواتر، نسخ، اجماع، قیاس و تعادل و تراجیح، در کتاب بیان شده است. مقدمه و فهرست کتاب المنخول فی علم

پیشین برابر باشد یا به لحاظ توانایی کنترل زمین‌ها و نواحی آن با گذشته قابل قیاس باشد، بنا به طبع بشر، زمین‌ها و نواحی آن دولت مطیع چیزی می‌شوند که «حکومت

اصول الفقه المقارن«(گردآورنده همین کتاب)، دکتر علی دوست، مؤلف کتاب «فقه و قیاس» و گروهی از محققین حوزه علمیه قم را که کتاب «موسوعه اصول الفقه المقارن» را

کند و در روز شادی بزرگ شاد باشد چون خداوند از عذابی که با عذاب دنیا قابل قیاس نیست او را نجات داد و این از باب رحمت و من خداوند به او بوده است. شیخ عیسی

فقها و آرای مذاهب اسلامی بر آن استوار است، یعنی قرآن کریم، سنت، اجماع، عقل، قیاس، امتحان و ... تشریح کرده و علل اختلاف مذاهب اسلامی را نسبت به آن بر شمرده

علما و رهبران آن ممکن است. در صحت این گفته هیچ گونه شک و تردیدی نیست و ما در قیاس به این مطلب نیز می‌توانیم بگوییم که اصلاح جامعه با اصلاح زنان آن جامعه امکان‌پذیر

اما در پهنه معانی‌ نیز، حکم‌ نکاح‌ صدق‌ می‌کند. ابن‌ عربی‌ در این‌ باره‌ قیاس‌ منطقی‌ را نمونه‌ می‌آورد و به‌ گونه‌ای‌ بسیار توجه‌ انگیز، به‌ تحلیل‌ آن‌

زمین باشد. ب. تأکید عرف بر تشبیه و قیاس اختلاف اوقات طلوع قمری بر اوقات مختلف طلوع‌های خورشیدی، به رغم بطلان این قیاس، امّا در هر حال، این باور عرفی باعث

یا اختلاف در اصطلاحات است. این امر در برخی از مباحث اصول هویداست مانند بحث قیاس، استحسان، سد ذرایع و امثال آن. این گرایش تقریبی در برخی از کتاب‌ها مثل اصول

ویژه که فقهای اهل‌بیت، هرگز احساس خلاء قانونی نمی‌کنند و خود را بی نیاز از قیاس و استحسان و مانند آن می‌دانند. هر چند فقه شیعه در گذر تاریخ از فراز و فرودهایی