نماز شب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '[[امام صادق (علیه‌السلام)' به '[[جعفر بن محمد (صادق)') |
|||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
=== از منظر آیات === | === از منظر آیات === | ||
در بین نوافع، نماز شب از فضیلت بیشتری برخوردار است و در [[قرآن]] درباره آن تأکید و سفارش بسیار شده است. خدای متعال به پیامبرش می‌فرماید: مقداری از شب را به تهجد بپرداز این برای تو [[مستحب]] است شاید خدا تو را به مقام برگزیده‌ای مبعوث گرداند<ref>سوره اسراء، آیه 79.</ref> و در تعریف بندگان خاص الهی می‌گوید: کسانی که شب را برای پروردگارشان در حال [[سجده]] و قیام بیتوته می‌کنند<ref>سوره فرقان، آیه 64.</ref> و در توصیف مؤمنین می‌فرماید: شب‌ها پهلو از بستر خواب جدا کنند و با بیم و امید خدای را بخوانند و از آنچه به آنها دادیم انفاق کنند، پس کسی نمی‌داند چه نعمت‌هایی که موجب چشم روشنی آنها می‌شود و در پاداش اعمال‌شان ذخیره شده است<ref>سوره سجده، آیه 16.</ref>. | در بین نوافع، نماز شب از فضیلت بیشتری برخوردار است و در [[قرآن]] درباره آن تأکید و سفارش بسیار شده است. خدای متعال به پیامبرش می‌فرماید: مقداری از شب را به تهجد بپرداز این برای تو [[مستحب]] است شاید خدا تو را به مقام برگزیده‌ای مبعوث گرداند<ref>سوره اسراء، آیه 79.</ref> و در تعریف بندگان خاص الهی می‌گوید: کسانی که شب را برای پروردگارشان در حال [[سجده]] و قیام بیتوته می‌کنند<ref>سوره فرقان، آیه 64.</ref> و در توصیف مؤمنین می‌فرماید: شب‌ها پهلو از بستر خواب جدا کنند و با بیم و امید خدای را بخوانند و از آنچه به آنها دادیم [[انفاق]] کنند، پس کسی نمی‌داند چه نعمت‌هایی که موجب چشم روشنی آنها می‌شود و در پاداش اعمال‌شان ذخیره شده است<ref>سوره سجده، آیه 16.</ref>. | ||
=== از منظر روایات === | === از منظر روایات === | ||
[[ | [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول خدا (صلی الله علیه)]] فرمود: خدای متعال به دنیا [[وحی]] کرد که خدمت‌گزارانت را به تعب بینداز و تارکین خودت را خدمت کن هنگامی که بنده خدا در تاریکی شب با پروردگارش خلوت و [[دعا|مناجات]] می‌کند خدا قلبش را نورانی می‌گرداند، وقتی می‌گوید: یارب یارب از جانب خدا گفته می‌شود: لبیک عبدی، هر چه می‌خواهی طلب کن تا عطا کنم و خدا به فرشتگانش گوید... شما شاهد باشید که بنده‌ام را آمرزیدم<ref>بحار الأنوار ج 87 ص 139.</ref>. | ||
و رسول خدا (صلی الله علیه) فرمود: اشراف امت من حاملین قرآن و شب زنده داران هستند<ref>بحار ج 87 ص 138.</ref> و هم فرمود: آن قدر [[جبرئیل]] درباره نماز شب به من سفارش کرد که گمان کردم نیکان امت من شب را نخواهند خوابید<ref>بحار ج 87 ص 130.</ref> و باز فرمود: دو رکعت نماز در وسط شب از دنیا و ما فی‌ها نزد من محبوب‌تر است<ref>بحار ج 87 ص 148.</ref>. | و رسول خدا (صلی الله علیه) فرمود: اشراف امت من حاملین [[قرآن]] و شب زنده داران هستند<ref>بحار ج 87 ص 138.</ref> و هم فرمود: آن قدر [[جبرئیل]] درباره نماز شب به من سفارش کرد که گمان کردم نیکان امت من شب را نخواهند خوابید<ref>بحار ج 87 ص 130.</ref> و باز فرمود: دو رکعت نماز در وسط شب از دنیا و ما فی‌ها نزد من محبوب‌تر است<ref>بحار ج 87 ص 148.</ref>. | ||
== آثار نماز شب در روایات == | == آثار نماز شب در روایات == | ||
[[ | [[جعفر بن محمد (صادق)]] فرمود: نماز شب صورت را زیبا و خلق را نیکو و انسان را خوشبو می‌کند، رزق را زیاد و قرض را ادا می‌کند و اندوه را برطرف می‌سازد و چشم را جلا می‌دهد<ref>بحار ج 87 ص 153.</ref>. پیامبر عظیم‌الشأن اسلام فرمود: نماز شب وسیله‌ای است برای خوشنودی خدا و دوستی [[ملائکه]]، نماز شب سنت و روش پیامبران و نور معرفت و ریشه [[ایمان]] می‌باشد. بدن را آرامش می‌دهد و [[شیطان]] را خشمگین می‌کند. سلاحی بر علیه دشمنان و وسیله‌ای است برای اجابت [[دعا]] و قبول شدن اعمال، روزی انسان را توسعه می‌دهد. شفیع بین [[ملک الموت]] و نمازگزار می‌شود، چراغ و فرش [[قبر]] و جواب (دو فرشته) منکر و نکیر می‌باشد. در قبر تا [[قیامت]] مونس و زائر نمازگزار خواهد بود نماز بر سرش سایه می‌افکند، تاجی برسرش و لباسی بر بدنش می‌گردد، نور پیش رویش حائل بین او و آتش [[دوزخ]] خواهد بود، برای مؤمن حجتی است نزد خدا و وسیله سنگین شدن میزان اعمال و حکم عبور بر صراط و کلید [[بهشت]] می‌باشد زیرا نماز تکبیر است و حمد و ستایش و تسبیح و تمجید و تقدیس و تعظیم و قرائت و دعا و البته بهترین اعمال خواندن نماز در اول وقت آن است<ref>بحار الأنوار ج 87 ص 161، خودسازی تهذیب و تزکیه، ابراهیم امینی ص 279.</ref>. | ||
== کیفیت نماز شب == | == کیفیت نماز شب == | ||
=== وقت نماز شب === | === وقت نماز شب === | ||
از نصف شب تا [[فجر صادق]] ([[اذان صبح]]) وقت نماز شب است و نماز شب در [[سحر]] از فضیلت بیشتری برخوردار است و تمام ثلث آخر شب سحر محسوب می‌شود و بهترین وقت سحر هم نزدیک فجر صادق است و بهتر از این آن است که نماز شب به تفریق خوانده شود چنانچه این [[سنت]] [[ | از نصف شب تا [[فجر صادق]] ([[اذان صبح]]) وقت نماز شب است و نماز شب در [[سحر]] از فضیلت بیشتری برخوردار است و تمام ثلث آخر شب سحر محسوب می‌شود و بهترین وقت سحر هم نزدیک فجر صادق است و بهتر از این آن است که نماز شب به تفریق خوانده شود چنانچه این [[سنت]] [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلی الله علیه)]] بوده است (یعنی پشت سر هم نخواند و با فاصله بخواند). | ||
== رکعات نماز شب == | == رکعات نماز شب == | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
* مستحب است که در قنوت نماز وتر 70 مرتبه "استغفرالله ربی و اتوب الیه" و برای 40 مؤمن دعا و استغفار کند مثلاً: | * مستحب است که در قنوت نماز وتر 70 مرتبه "استغفرالله ربی و اتوب الیه" و برای 40 مؤمن دعا و استغفار کند مثلاً: | ||
# اللهم اغفر الامام الخمینی | # اللهم اغفر [[سید روح الله موسوی خمینی|الامام الخمینی]] | ||
# | # | ||
# اللهم اغفر آیت‌الله البروجردی | # اللهم اغفر [[سید حسین بروجردی|آیت‌الله البروجردی]] | ||
# | # | ||
# اللهم اغفر شهید چمران و... و 300 مرتبه الهی العفو بگوید و هفت مرتبه "اللهم هذا مقام العائذ بک من النار"بخواند. البته اگر بعضی از اینها(70 مرتبه استغفار و یا دعا برای 40 مؤمن و یا 300 مرتبه العفو گفتن) را هم بخواند ایرادی ندارد. | # اللهم اغفر [[مصطفی چمران|شهید چمران]] و... و 300 مرتبه الهی العفو بگوید و هفت مرتبه "اللهم هذا مقام العائذ بک من النار"بخواند. البته اگر بعضی از اینها(70 مرتبه استغفار و یا دعا برای 40 مؤمن و یا 300 مرتبه العفو گفتن) را هم بخواند ایرادی ندارد. | ||
* چنانچه مقداری از نماز شب را خوانده باشد و اذان صبح (طلوع فجر) سر رسد می‌تواند بقیه نماز شب را هم به نیت اداء بخواند. | * چنانچه مقداری از نماز شب را خوانده باشد و اذان صبح (طلوع فجر) سر رسد می‌تواند بقیه نماز شب را هم به نیت اداء بخواند. | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
== منابع == | |||
[https://www.erfan.ir/farsi/31957.html برگرفته از سایت نماز شب را چگونه می‌خوانند؟ - استاد حسین انصاریانhttps://www.erfan.ir] | |||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | ||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۴۷
نماز شب، نمازی مستحبی است که یازده رکعت دارد و وقت آن پس از نیمه‌شب شرعی تا طلوع فجر است. چهار نماز دو رکعتی (مانند نماز صبح) به نیت نماز شب و یک نماز دو رکعتی به نیت نماز شفع و یک نماز یک رکعتی به نیت نماز وتر دارد.
نماز شب و فضیلت آن
از منظر آیات
در بین نوافع، نماز شب از فضیلت بیشتری برخوردار است و در قرآن درباره آن تأکید و سفارش بسیار شده است. خدای متعال به پیامبرش می‌فرماید: مقداری از شب را به تهجد بپرداز این برای تو مستحب است شاید خدا تو را به مقام برگزیده‌ای مبعوث گرداند[۱] و در تعریف بندگان خاص الهی می‌گوید: کسانی که شب را برای پروردگارشان در حال سجده و قیام بیتوته می‌کنند[۲] و در توصیف مؤمنین می‌فرماید: شب‌ها پهلو از بستر خواب جدا کنند و با بیم و امید خدای را بخوانند و از آنچه به آنها دادیم انفاق کنند، پس کسی نمی‌داند چه نعمت‌هایی که موجب چشم روشنی آنها می‌شود و در پاداش اعمال‌شان ذخیره شده است[۳].
از منظر روایات
رسول خدا (صلی الله علیه) فرمود: خدای متعال به دنیا وحی کرد که خدمت‌گزارانت را به تعب بینداز و تارکین خودت را خدمت کن هنگامی که بنده خدا در تاریکی شب با پروردگارش خلوت و مناجات می‌کند خدا قلبش را نورانی می‌گرداند، وقتی می‌گوید: یارب یارب از جانب خدا گفته می‌شود: لبیک عبدی، هر چه می‌خواهی طلب کن تا عطا کنم و خدا به فرشتگانش گوید... شما شاهد باشید که بنده‌ام را آمرزیدم[۴].
و رسول خدا (صلی الله علیه) فرمود: اشراف امت من حاملین قرآن و شب زنده داران هستند[۵] و هم فرمود: آن قدر جبرئیل درباره نماز شب به من سفارش کرد که گمان کردم نیکان امت من شب را نخواهند خوابید[۶] و باز فرمود: دو رکعت نماز در وسط شب از دنیا و ما فی‌ها نزد من محبوب‌تر است[۷].
آثار نماز شب در روایات
جعفر بن محمد (صادق) فرمود: نماز شب صورت را زیبا و خلق را نیکو و انسان را خوشبو می‌کند، رزق را زیاد و قرض را ادا می‌کند و اندوه را برطرف می‌سازد و چشم را جلا می‌دهد[۸]. پیامبر عظیم‌الشأن اسلام فرمود: نماز شب وسیله‌ای است برای خوشنودی خدا و دوستی ملائکه، نماز شب سنت و روش پیامبران و نور معرفت و ریشه ایمان می‌باشد. بدن را آرامش می‌دهد و شیطان را خشمگین می‌کند. سلاحی بر علیه دشمنان و وسیله‌ای است برای اجابت دعا و قبول شدن اعمال، روزی انسان را توسعه می‌دهد. شفیع بین ملک الموت و نمازگزار می‌شود، چراغ و فرش قبر و جواب (دو فرشته) منکر و نکیر می‌باشد. در قبر تا قیامت مونس و زائر نمازگزار خواهد بود نماز بر سرش سایه می‌افکند، تاجی برسرش و لباسی بر بدنش می‌گردد، نور پیش رویش حائل بین او و آتش دوزخ خواهد بود، برای مؤمن حجتی است نزد خدا و وسیله سنگین شدن میزان اعمال و حکم عبور بر صراط و کلید بهشت می‌باشد زیرا نماز تکبیر است و حمد و ستایش و تسبیح و تمجید و تقدیس و تعظیم و قرائت و دعا و البته بهترین اعمال خواندن نماز در اول وقت آن است[۹].
کیفیت نماز شب
وقت نماز شب
از نصف شب تا فجر صادق (اذان صبح) وقت نماز شب است و نماز شب در سحر از فضیلت بیشتری برخوردار است و تمام ثلث آخر شب سحر محسوب می‌شود و بهترین وقت سحر هم نزدیک فجر صادق است و بهتر از این آن است که نماز شب به تفریق خوانده شود چنانچه این سنت پیامبر (صلی الله علیه) بوده است (یعنی پشت سر هم نخواند و با فاصله بخواند).
رکعات نماز شب
11 رکعت است که 8 رکعت آن (4 نماز دو رکعتی) به نیت نافله شب خوانده می‌شود که شکل آن مانند نماز صبح است [با این تفاوت که اولاً به نیت نافله شب می‌خواند و مستحب است و ثانیاً می‌تواند بلند یا آهسته بخواند و بعد از آن 2 رکعت به نیت شفع می‌خواند و در آخر هم یک رکعت به نام وتر بجای می‌آورد.
- مستحب است که در قنوت نماز وتر 70 مرتبه "استغفرالله ربی و اتوب الیه" و برای 40 مؤمن دعا و استغفار کند مثلاً:
- اللهم اغفر الامام الخمینی
- اللهم اغفر آیت‌الله البروجردی
- اللهم اغفر شهید چمران و... و 300 مرتبه الهی العفو بگوید و هفت مرتبه "اللهم هذا مقام العائذ بک من النار"بخواند. البته اگر بعضی از اینها(70 مرتبه استغفار و یا دعا برای 40 مؤمن و یا 300 مرتبه العفو گفتن) را هم بخواند ایرادی ندارد.
- چنانچه مقداری از نماز شب را خوانده باشد و اذان صبح (طلوع فجر) سر رسد می‌تواند بقیه نماز شب را هم به نیت اداء بخواند.
- اگر وقت کم باشد می‌تواند تنها شفع و وتر را بخواند و اگر کمتر وقت داشته باشد تنها شفع را بخواند.
- خواندن دو رکعت نافله صبح از شفع و وتر افضل است.
پانویس
منابع
برگرفته از سایت نماز شب را چگونه می‌خوانند؟ - استاد حسین انصاریانhttps://www.erfan.ir