علبائیه (علیاویه): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
جز (جایگزینی متن - 'عبد ال' به 'عبدال')
جز (جایگزینی متن - 'ك' به 'ک')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۲: خط ۲:


==شرح حال==
==شرح حال==
از مطالب متفاوت در منابع مختلف به دست می آمد که حقیقت این شخصیت آشفته معلوم نیست. در اعلام اسلامى، شخصى به نام علباء بن حریر سدوسى آمده كه از دلیران و فصحاى عرب در جاهلیت بود و اسلام را پذیرفت  و در فتوحات اسلام در عهد عمر حضور یافت و در كوفه ساكن شد و پیشواى مردم آن دیار شد. او نخستین كسى بود كه مردم را به ولایت على (ع) دعوت كرد و در واقعه جمل نیز حاضر بود و در سال 36 هجرى درگذشت.
از مطالب متفاوت در منابع مختلف به دست می آمد که حقیقت این شخصیت آشفته معلوم نیست. در اعلام اسلامى، شخصى به نام علباء بن حریر سدوسى آمده که از دلیران و فصحاى عرب در جاهلیت بود و اسلام را پذیرفت  و در فتوحات اسلام در عهد عمر حضور یافت و در کوفه ساکن شد و پیشواى مردم آن دیار شد. او نخستین کسى بود که مردم را به ولایت على (ع) دعوت کرد و در واقعه جمل نیز حاضر بود و در سال 36 هجرى درگذشت.


==تاریخچه==
==تاریخچه==
كشى در رجال خود مى ‏نویسد که علیاء اسدى بر بحرین حكومت داشت و از آن جا هفتصد هزار دینار دواب و غلام به دست آورد و آن را نزد امام جعفر صادق (ع) آورده تقدیم حضرت کرد. امام فرمود: ما آن ها را از تو قبول كردیم و بار دیگر به تو بخشیدیم. شهرستانى مى‏ نویسد: علباء بن دراع حضرت على (ع) را بر پیامبر برترى مى ‏داد و سپس مردم را بر خویشتن دعوت كرد و قائل به الوهیت على (ع) و محمد (ص) شد.
کشى در رجال خود مى ‏نویسد که علیاء اسدى بر بحرین حکومت داشت و از آن جا هفتصد هزار دینار دواب و غلام به دست آورد و آن را نزد امام جعفر صادق (ع) آورده تقدیم حضرت کرد. امام فرمود: ما آن ها را از تو قبول کردیم و بار دیگر به تو بخشیدیم. شهرستانى مى‏ نویسد: علباء بن دراع حضرت على (ع) را بر پیامبر برترى مى ‏داد و سپس مردم را بر خویشتن دعوت کرد و قائل به الوهیت على (ع) و محمد (ص) شد.
كشّى از قول ابوعبداللّه امام جعفر صادق (ع) روایت مى ‏كند كه علباء هنگام مرگ نزد آن حضرت رفت و ابوبصیر پرسید که آیا تو بهشت را براى او تضمین كرده ‏اى؟ ابن حزم مى ‏نویسد: كه علبائیه در «اباحت» و «تناسخ» و «تعطیل» با مخمسه و محمدیه با هم تفاوتى نداشتند. آن ها نبوت پیغمبر اسلام (ص) و رسالت سلمان پارسى را از جانب او چنان كه «محمدیه» مى ‏گفتند قبول نداشتند، بلكه محمّد بن عبداللّه (ص) را بنده على (ع) مى ‏پنداشتند.
کشّى از قول ابوعبداللّه امام جعفر صادق (ع) روایت مى ‏کند که علباء هنگام مرگ نزد آن حضرت رفت و ابوبصیر پرسید که آیا تو بهشت را براى او تضمین کرده ‏اى؟ ابن حزم مى ‏نویسد: که علبائیه در «اباحت» و «تناسخ» و «تعطیل» با مخمسه و محمدیه با هم تفاوتى نداشتند. آن ها نبوت پیغمبر اسلام (ص) و رسالت سلمان پارسى را از جانب او چنان که «محمدیه» مى ‏گفتند قبول نداشتند، بلکه محمّد بن عبداللّه (ص) را بنده على (ع) مى ‏پنداشتند.


==وجه تسمیه==
==وجه تسمیه==
از طرف محمدیه نقل شده است که چون بشّار شعیرى منکر محمّد (ص) و سلمان شد به صورت مرغى به نام «علباء» مسخ گشت، از این جهت طرفدار او «علبائیه» خوانده شدند. همچنین علبائیه به جهت نكوهش كردن حضرت محمد (ص)، «ذمیه» نیز نامیده شدند. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 336 با ویرایش محدود.</ref> <ref>ابن حزم اندلسی، الفصل فى الملل و الاهواء و النحل، 5 جلدی، مصر،  سال 1347 قمری،  ج 4، ص 142.</ref> <ref>جولد تسیهر (گلدزیهر)،  العقیدة و الشریعة فى الاسلام، مصر، ص 184.</ref> <ref>زرکلی خیر الدین، الاعلام،  13  جلدی،  سال  1378 هجری قمری، ج 5، ص 47.</ref> <ref>شهرستانی محمد بن عبدالکریم،  الملل و النحل ، ترجمه افضل الدین صدر تركه اصفهانى، به تصحیح سید محمد رضا جلالى نائینى، تهران، سال 1321 شمسی، ص 156.</ref> <ref>اشعری قمی سعد بن عبدالله،  المقالات و الفرق، تحقیق،  محمد جواد مشكور، تهران،  سال 1963  میلادی،  ص 190.</ref> <ref>کشی، محمد بن عمر بن عبدالعزیز، رجال كشى، ص 199- 200.</ref>
از طرف محمدیه نقل شده است که چون بشّار شعیرى منکر محمّد (ص) و سلمان شد به صورت مرغى به نام «علباء» مسخ گشت، از این جهت طرفدار او «علبائیه» خوانده شدند. همچنین علبائیه به جهت نکوهش کردن حضرت محمد (ص)، «ذمیه» نیز نامیده شدند. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 336 با ویرایش محدود.</ref> <ref>ابن حزم اندلسی، الفصل فى الملل و الاهواء و النحل، 5 جلدی، مصر،  سال 1347 قمری،  ج 4، ص 142.</ref> <ref>جولد تسیهر (گلدزیهر)،  العقیدة و الشریعة فى الاسلام، مصر، ص 184.</ref> <ref>زرکلی خیر الدین، الاعلام،  13  جلدی،  سال  1378 هجری قمری، ج 5، ص 47.</ref> <ref>شهرستانی محمد بن عبدالکریم،  الملل و النحل ، ترجمه افضل الدین صدر ترکه اصفهانى، به تصحیح سید محمد رضا جلالى نائینى، تهران، سال 1321 شمسی، ص 156.</ref> <ref>اشعری قمی سعد بن عبدالله،  المقالات و الفرق، تحقیق،  محمد جواد مشکور، تهران،  سال 1963  میلادی،  ص 190.</ref> <ref>کشی، محمد بن عمر بن عبدالعزیز، رجال کشى، ص 199- 200.</ref>


=پانویس=
=پانویس=

نسخهٔ ‏۱ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۳۱

علبائیه یا علیاویه‏ از فرق «غلاة» شیعه و از یاران علباء بن دراع اسدى یا علیاء بن دراع دوسى بودند.

شرح حال

از مطالب متفاوت در منابع مختلف به دست می آمد که حقیقت این شخصیت آشفته معلوم نیست. در اعلام اسلامى، شخصى به نام علباء بن حریر سدوسى آمده که از دلیران و فصحاى عرب در جاهلیت بود و اسلام را پذیرفت و در فتوحات اسلام در عهد عمر حضور یافت و در کوفه ساکن شد و پیشواى مردم آن دیار شد. او نخستین کسى بود که مردم را به ولایت على (ع) دعوت کرد و در واقعه جمل نیز حاضر بود و در سال 36 هجرى درگذشت.

تاریخچه

کشى در رجال خود مى ‏نویسد که علیاء اسدى بر بحرین حکومت داشت و از آن جا هفتصد هزار دینار دواب و غلام به دست آورد و آن را نزد امام جعفر صادق (ع) آورده تقدیم حضرت کرد. امام فرمود: ما آن ها را از تو قبول کردیم و بار دیگر به تو بخشیدیم. شهرستانى مى‏ نویسد: علباء بن دراع حضرت على (ع) را بر پیامبر برترى مى ‏داد و سپس مردم را بر خویشتن دعوت کرد و قائل به الوهیت على (ع) و محمد (ص) شد. کشّى از قول ابوعبداللّه امام جعفر صادق (ع) روایت مى ‏کند که علباء هنگام مرگ نزد آن حضرت رفت و ابوبصیر پرسید که آیا تو بهشت را براى او تضمین کرده ‏اى؟ ابن حزم مى ‏نویسد: که علبائیه در «اباحت» و «تناسخ» و «تعطیل» با مخمسه و محمدیه با هم تفاوتى نداشتند. آن ها نبوت پیغمبر اسلام (ص) و رسالت سلمان پارسى را از جانب او چنان که «محمدیه» مى ‏گفتند قبول نداشتند، بلکه محمّد بن عبداللّه (ص) را بنده على (ع) مى ‏پنداشتند.

وجه تسمیه

از طرف محمدیه نقل شده است که چون بشّار شعیرى منکر محمّد (ص) و سلمان شد به صورت مرغى به نام «علباء» مسخ گشت، از این جهت طرفدار او «علبائیه» خوانده شدند. همچنین علبائیه به جهت نکوهش کردن حضرت محمد (ص)، «ذمیه» نیز نامیده شدند. [۱] [۲] [۳] [۴] [۵] [۶] [۷]

پانویس

  1. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 336 با ویرایش محدود.
  2. ابن حزم اندلسی، الفصل فى الملل و الاهواء و النحل، 5 جلدی، مصر، سال 1347 قمری، ج 4، ص 142.
  3. جولد تسیهر (گلدزیهر)، العقیدة و الشریعة فى الاسلام، مصر، ص 184.
  4. زرکلی خیر الدین، الاعلام، 13 جلدی، سال 1378 هجری قمری، ج 5، ص 47.
  5. شهرستانی محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل ، ترجمه افضل الدین صدر ترکه اصفهانى، به تصحیح سید محمد رضا جلالى نائینى، تهران، سال 1321 شمسی، ص 156.
  6. اشعری قمی سعد بن عبدالله، المقالات و الفرق، تحقیق، محمد جواد مشکور، تهران، سال 1963 میلادی، ص 190.
  7. کشی، محمد بن عمر بن عبدالعزیز، رجال کشى، ص 199- 200.