صحابه

از ویکی‌وحدت

صحابه یا اصحاب به افرادی گفته می شود که شخصاً پیامبر اسلام صلوات الله علیه را دیده‌ و با او همراهی و مصاحبت داشته اند. [۱]و سخنش را شنیده و در زمان حیات او مسلمان شده اند. مفرد آن را صحابی می‌گویند. یاران زن محمّد صلوات الله علیه را صحابیات می‌گویند [۲]

معنا شناسی صحابه

صحابه به افرادی گفته می شود که پیامبر را دیده و با او ملاقات کرده و همراه و هم نشین بوده و پس از رحلت پیامبر بر ایمان و اسلام خود پایدار بوده اند.[۳]


منظور از ملاقات، اعم از دیدار، همنشینی، همراهی و رسیدن یکی به دیگری است، هرچند با هم سخن نگفته باشند و مثلا به واسطه نابینایی، پیامبر(ص) را ندیده باشد.[۲] شهید ثانی، الرعایة فی علم الدرایة، ۱۴۰۸ق، ص۳۳۹. 

برخی، قیدها و شروطی مانند: «طولانی بودن همنشینی با پیامبر(ص)»، «حفظ روایت از او» و «جنگیدن و شهادت در رکاب او» را به تعریف مذکور افزوده‌اند؛ ولی آنچه نزد علما پذیرفته شده، همان تعریف نخست است.[۳]رجوع کنید به: ابن‌ حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۵۹.

بنابر گزارش برخی منابع، هنگام وفات پیامبر(ص)، شمار صحابه وی ۱۱۴ هزار نفر بوده است.[۴] شهید ثانی، الرعایة فی علم الدرایة، ۱۴۰۸ق، ص۳۴۵. تشخیص صحابی بودن شخص، از طریق تواتر، استفاضه، شهرت و خبر ثقه است.[۵]شهید ثانی، الرعایة فی علم الدرایة، ۱۴۰۸ق، صص۳۴۲-۳۴۳.

کسانی را که در سن کودکی توفیق درک پیامبر(ص) را داشته‌اند، صحابه صغار(کوچک و کم سن) و به زنان نیز صحابیات می‌گویند.[۶] ابن‌ حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۶۷۹؛ ج۸، ص۱۱۳. «الصحابه» کلمه‌ای عربی و جمع «الصاحب» است و این ماده در معنای همنشینی، رفاقت، دوستی و یاری به کار می‌رود.[۷] بستانی، فرهنگ ابجدی، ۱۳۷۵ش، ص۵۴۴.



دسته بندی صحابه

پانویس

  1. ابن‌ حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۵۸.
  2. ابن‌ حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۶۷۹.
  3. ابن‌ حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۵۸.