سوره توحید

از ویکی‌وحدت
Ambox clock.svg


نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.

یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در

سوره توحید
نام سوره توحید
شماره سوره ۱۱۲
جزء ۳۰
ترتیب نزول ۲۲
مکی/مدنی مکی
تعداد آیات ۴
تعداد کلمات ۱۵
تعداد حروف ۴۷

سوره توحید که به سوره اخلاص و سوره قل هو اللّه احد هم شناخته می‌شود، دوازدهمین سورۀ قرآن کریم می‌باشد. در بابهای طهارت، صلات و حج به مناسبت از آن سخن رفته است. در این سوره از یگانگی خدواند سخن به میان آمده است و از فضیلت این سوره همین بس که قرائت ۳ مرتبه سـوره تـوحید مساوی با ختم قرآن می باشد. سوره توحید یا اخلاص یکی از سوره هایی است که در نمازهای یومیه تکرار می شود.

اسامی سوره

اخلاص، قل هو الله احد، اساس، توحید، نسبة الرب، صمد، نور، مانعه، نجات، ولایت، تفرید، تجرید، محضر؛ مقشقشه، معرفت، منفّره، برائت، امان، مذکره، معوذه، جمال[۱].

علت نام‌گذاری

  • «سوره اخلاص» به خاطر اینکه این اسم مختصر توانسته است معانی این سوره را در خود جمع کند به این نام مشهور شده است. زیرا که این سوره کیفیت عبادت خالصانه خدا را به مردم یاد می دهد.
  • «سوره قل هو الله احد» به خاطر شروع سوره با این عبارت به این نام مشهور شده است و در لسان روایات هم از این نام استفاده شده است.
  • «سوره اساس» به خاطر اشتمال این سوره به توحید الهی که اساس اسلام است.
  • «سوره توحید»؛ به جهت اینکه اثبات وحدانیت خدا در این سوره آمده است.
  • «سوره نسبة الرب»؛ زیرا که این سوره در جواب مشرکین که از حسب و نسب خدا سؤال کرده بودند نازل شده است.
  • «سوره صمد»؛ به خاطر وجود این لفظ که از اسماء و صفات الهی می‌باشد در آیه دوم این سوره به این نام مشهور شده است این صفت الهی غیر از این سوره در هیچ جای دیگر قرآن نیامده است.
  • «سوره نور»؛ به خاطر اینکه روایت شده است که این سوره نور قرآن است.
  • «سوره مانعه»؛ به خاطر اینکه روایت شده است که این سوره مانع از عذاب قبر و آتش است.
  • «سوره نجات»؛ به خاطر اینکه این سوره از کفر در دنیا و از آتش در آخرت نجات‌دهنده است.
  • «سوره ولایت»؛ به خاطر اینکه هر کسی خدا را به وحدانیت شناخت او از اولیای مؤمن خداست و غیر خدا را ولی خود قرار نمی دهد.
  • «سوره تفرید» و «سوره تجرید»؛ زیرا که در این سوره فقط به صفات سلبی خداوند که صفات جلال هستند اشاره شده است.
  • «سوره محضر»؛ به خاطر اینکه ملائکه در هنگام قرائت آن حضور پیدا می‌کنند.
  • «سوره مقشقشه»؛ براى آنكه تالى و خواننده خود را از شرك و نفاق دور مي‌نمايد.
  • «سوره معرفت»؛ به خاطر اینکه این سوره دارای معارفی از صفات الهی هست که معرفت خدا جز به آنها حاصل نمی‌شود.
  • «سوره منفّره»؛ به خاطر اینکه شیطان در زمان قرائت آن متنفر می‌شود.
  • «سوره برائت»؛ به خاطر اینکه فرد را از شرک دور می‌کند.
  • «سوره امان»؛ زیرا کسی که به محتوای آن اعتقاد دارد از عذاب در امان است.
  • «سوره مذکره»؛ زیرا که این سوره تذکردهنده توحید خالصی است که در فطرت هر انسانی به ودیعه گذاشته شده است.
  • «سوره معوّذه»؛ بخاطر سخن پیامبر(ص) به عثمان به مظعون، در حالیکه او بیمار بود او را به سوره اخلاص و دو سوره بعد آن تعویذ کرد و به او گفت به آن تعوذ کن.
  • «سوره جمال»؛ به خاطر اینکه اصول صفات الهی در این سوره جمع شده است که اجمل و اکمل صفات هستند[۲].

محتوا و موضوعات

سوره اخلاص چنانكه از نامش پيدا است (سوره اخلاص و سوره توحيد) از توحيد پروردگار، و يگانگى او سخن مى گويد، و در چهار آيه كوتاه چنان توصيفى از يگانگى خداوند كرده كه نياز به اضافه ندارد[۳].

پانویس

  1. التحرير و التنوير، ج 30، ص 533.
  2. التحرير و التنوير، ج 30، ص 534-533.
  3. تفسير نمونه، ج 27، ص 428.