سوره انعام
÷
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در
| نام | سوره انعام |
|---|---|
| شماره سوره | ۶ |
| ترتیب نزول | ۷ و ۸ |
| جزء | ۵۵ |
| مکی/مدنی | مکی |
| تعداد آیات | ۱۶۵ |
| تعداد کلمات | ۳۰۵۵ |
| تعداد حروف | ۱۲۴۲۰ |
سوره اَنعام ششمین سوره قرآن کریم، در اجرا هفتم و هشتم قرآن واقع شده است و شامل 165 آیه است. این سوره مکی، دومین سوره از سوره های حامدات است و حامدات به سوره هایی گفته می شود که با حمد خداوند متعال آغاز می شوند. سوره انعام، پنجاه و پنجمین سوره ای است که پس از سوره حجر و قبل از سوره صافات بر نبی اکرم(ص) نازل شد. همچنین پس از سوره بقره و سوره نساء در رتبه سوم طولانی ترین سوره های قرآن کریم است و از این رو در شمار سوره های سبح طوال یعنی هفت سوره طولانی قرآن کریم قرار دارد. «انعام» تنها نامی است که برای این سوره ذکر شده چرا که احکام و مسائل بسیاری درباره انعام (چهارپایان) در این سوره بیان شده است. در واقع این نام گذاری توجه و افکار انسان های اندیشمند را به اهمیت جهان شگفت انگیز حیوانات و چهارپایان که برکات و منافع سرشاری برای بشر در بردارند، معطوف می کند.
أنعام
احشام و چهارپایان، جمع نعم (بر وزن فرس) گفته اند عبارت است از گاو، گوسفند و شتر[۱].
مفهوم کلی سوره
- فراخوان به اصول سياسى دين؛
- ابراهيم بت‌شكن تاريخ؛
- احكام گوشت هاى حلال و حرام؛
- ممنوعيت فرزندكشى[۲].
اسامی سوره
أنعام، حجت[۳].
علت نام‌گذاری
- «سوره أنعام»؛ به خاطر اين که ذکر انعام و احکام آن در اين سوره آمده است[۴].
- «سوره حجت»؛ به خاطر ذکر حجت نبوت و اينکه اين حجت تکرار شده است[۵].
تعداد آيات و کلمات و حروف
سوره انعام صدوشصت‌وپنج آيه دارد[۶].
سوره انعام سه‌هزار وپنجاه و دو کلمه دارد[۷]. (لازم به ذکر است که اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است).
سوره انعام دوازده هزار وچهار صد و بيست حرف دارد[۸].(لازم به ذکر است که اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است).
محتوا و موضوعات
آيات نخست (اول تا هفتم) سوره انعام به حمد و ستايش پروردگار و اثبات يگانگى خداوند از طريق يادآورى خلقت آسمانها و زمين و چگونگى آفرينش انسان اختصاص دارد و مى افزايد كه دلايل روشن و غير قابل انكارى بر برترى و حاكميت خداوند بر جهان هستى دلالت مى كند؛ اما كافران كه جز بهانه جويى كارى ندارند از اين نشانه هاى آشكار روى برتافته، پيامبران را استهزاء مى كنند و از عذاب الهى كه پيشينيان آنها را در بر گرفت غفلت مى كنند، در حالى كه آنان از قدرت و ثروتى بيش از مشركان مكه برخوردار بودند؛ اما به سبب رفتار ناشايستشان به عذاب الهى دچار شدند.
پس از اين مقدمه كوتاه ساير آيات اين سوره به بيان انحرافات فكرى و رفتارى مشركان و پاسخگويى به شبهات آنان مى پردازد و به مناسبت، اصولى از توحيد و هدايت را مطرح مى كند، بر اين اساس آيات هشتم تا يکصدوسي‌وپنجم انحرافات فكرى و شبهات مطرح شده از سوى مشركان را بررسى مى كند و آيات يکصدوسي‌وششم تا يکصدوپنجاه‌ودوم رفتارهاى ناشايست و بدعت‌هايى را كه در آيين ابراهيم پديد آورده بودند بيان و احكام الهى را تشريح مى كند و در انتها با جمع بندى اين مطالب در آيات يکصدوپنجاه‌وسوم تا يکصدوشصت‌وپنجم سوره به پايان مى رسد[۹].
فضائل، خواص و ثواب قرائت
همراهی هفتاد هزار فرشته هنگام نزول، صلوات فرشتگان؛
ابىّ‌بن‌كعب، از پيامبر اسلام(ص) روايت كرده است كه فرمود: «سوره انعام يكجا بر من نازل شد، در حالى كه هفتاد هزار فرشته با صداى حمد و تسبيح، سوره را همراهى مي‌كردند. هر كس اين سوره را بخواند، همين هفتاد هزار فرشته به عدد هر آيه اى يك شبانه روز بر او صلوات مى فرستند»
عبادت چهل‌هزار فرشته، دوری از وسوسه‌های شيطان؛
جابربن‌عبداللَّه‌انصارى روايت كرده است كه حضرت رسول(ص) فرمود: «هر كس سه آيه اول سوره انعام را، تا «وَ يَعْلَمُ ما تَكْسِبُونَ» بخواند، خداوند چهل‌هزار فرشته، موكل او مى سازد كه مثل عبادت ايشان را تا روز قيامت، برايش بنويسند و فرشته اى از آسمان هفتم با عصائى آهنين نازل مي‌شود و هر گاه شيطان بخواهد در دلش وسوسه اى كند، با آن عصا بر سرش مى كوبد...»
همراهی هفتادهزار فرشته هنگام نزول، برآورده شدن حاجت؛
عياشى به اسناد خود از ابى‌بصير روايت كرده است كه امام صادق(ع) فرمود: «سوره انعام، يك جا نازل شد و هفتاد هزار ملك، سوره را با تعظيم همراهى كردند، زيرا در هفتاد جاى آن نام خداوند آمده است. اگر مردم مي‌دانستند در قرائت آن چقدر فضيلت است، آن را ترك نمي‌كردند»، سپس فرمود: «هر كه را به خداوند حاجتى است كه مي‌خواهد بر آورده شود، چهار ركعت نماز با فاتحةالكتاب و سوره انعام بخواند و بعد از آنكه از قرائت فارغ شد، بگويد: يا كريم يا كريم يا كريم، يا عظيم يا عظيم يا عظيم، يا اعظم من كل عظيم يا سميع الدعاء، يا من لا تغيره الليالى و الايام. صل على محمد و آل محمد. و ارحم ضعفى و فقرى و فاقتى و مسكنتى يا من رحم الشيخ يعقوب حين رد عليه يوسف قرة عينه. يا من رحم ايوب بعد طول بلائه. يا من رحم محمداً و من اليتم آواه و نصره على جبابرة قريش و طواغيتها و امكنه منهم. يا مغيث يا مغيث يا مغيث .... به خدا قسم اگر اين دعا را بخوانى و همه حوائج خود را از خدا بخواهى، به تو عطا مى كند»
همراهی هفتادهزار فرشته هنگام نزول، تسبيح فرشتگان؛ على‌بن‌ابراهيم نقل كرده است كه حضرت رضا(ع) فرمود: «سوره انعام، يكجا نازل شد و هفتادهزار فرشته با صداى تسبيح و تهليل و تكبير سوره را همراهى كردند. هر كس اين سوره را بخواند، فرشتگان تا روز قيامت، برايش تسبيح مى كنند».
ابوصالح نقل كرده است كه ابن‌عباس مى گفت: «هر كس سوره انعام را هر شب بخواند، روز قيامت از مردمى است كه ايمن هستند و آتش را هرگز به چشم خود نمى بيند»[۱۰].