تعدد مذاهب (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۴ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۳۹

نام کتاب	تعدد مذاهب
نویسنده	جلال میرآقایی
زبان کتاب	فارسی
سال نشر	1386 ش
ناشر	مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
تیراژ	1000 نسخه
نوبت چاپ	اول

در حدود نیم قرن پیش، شیخ محمود شلتوت، كه در رأس روحانیت اهل سنت قرار داشت، در فتوای خویش ‏جواز پیروی از فقه مذهب جعفری را عرضه كرد و خواستار همدلی بیش تر مسلمانان شد . از آن زمان حركت ‏‏«تقریب مذاهب» شكل گرفته و امروزه به راهبردی تأثیرگذار بدل شده است. دانشمندان و عالمان مسلمان، پس ‏از وضع مبانی و تبیین ریشه‎ ‎های دینی و‎ ‎ضرورت رشد و ریشه‎ ‎دار كردن آن در وجدان مسلمانان، مقالات متعددی‎ ‎نوشتند. اینان معتقدند با ملاحظه ی برخی اصول از جمله ایمان به اصول اعتقادی اسلام، التزام كامل به تمامی ‏ضروریات و اركان اسلامی و نیز قرآن و سنت می توان مسلمانان را گرد هم آورد. این کتاب در حقیقت مجموعه-‏ای است از فتاو ای علماء و صاحب نظران فقهی مذاهب گوناگون اسلامی در خصوص این سؤال «اطلاق امت ‏اسلامی بر اتباع مذاهب د یگر اسلامی اعم از شیعه، فرق چهارگانه اهل سنت، زیدیه، ظاهریه، ابازیه ود یگران ‏که اصول دین مبین را معتقدند چیست؟ و آیا تکفیر فرق مذبور جایز است یا خیر؟ و اصولا حدود تکف یر در عصر ‏حاضر چگونه است؟» این سوال را هشت نفر از علمای شیعه پاسخ گفته اند و سیزده نفر از علمای اهل سنت و ‏سه نفر از علمای زیدیه و یک نفر از علمای ابازیه، فتاوی در خصوص سوال فوق بالاجماع فرق اسلامی را از ‏امت اسلامی دانسته اند و تکفیر آنان را در هیچ شرایطی جایز ندانسته اند.‏ این کتاب دارای یک مقدمه و پنج فصل است. در مقدمه، مؤلف، صادرکنندگان فتاوی را از برجسته ترین فقها ‏و مجتهدان می دانند. فتاوی گردآوری شده نیز با مصلحت اندیشی و ملاحظات سیاسی و تحت تأثیر منافع زودگذر ‏صادر نشده است، هر چند که زمینه فتوا در شر ایط اجتماعی سیاسی فراهم می شود.‏ فصل اول: تحت عنوان درآمدی بر تقر یب مذاهب اسلامی، شامل دو مقاله؛ «مذاهب اسلامی از اختلاف تا ‏ائتلاف» نوشته حضرت آیت الله محمدعلی تسخیری، واقع گرایی اسلامی، مبانی وحدت و نقش آفرینی آن، ‏اختلافات فکری و ضوابط آن، و اختلافات مذهبی را تجزیه و تحلیل کرده اند. ایشان همچنین آسیب پیش فرض-‏های مجتهد بر روند اجتهاد و راه های جلوگیری از آن را متذکر شده اند. همچنین به مذاهب فراموش شده و ‏ظهور مذاهب مختلف اسلامی پرداخته اند و اختلاف در مذاهب را باعث رشد فکری و تعالی تمدن اسلامی ‏برشمرده اند منتها آنچه این پدیده را به شکلی منفی در مسیر تارخی مسلمانان جلوه داده است، تغییر آن به سوی ‏طایفه گرایی تنگ نظرانه بوده است. به اعتقاد وی تقر یب مذاهب ریشه در کهن ترین دوران های اسلامی دارد و ‏سرزندگی خود را مدیون اصول شریعت اسلامی است. در ادامه مباحث پا یه های تقریب اصول و ارزش های ‏شایسته تقریب، نقش دانشمندان و اندیشمندان را در روند تقریب مورد تحلیل قرار داده اند. مقاله دوم، «پیش ‏نویس سند تأسیسی جمعیت وحدت و تقر یب» از علامه محمدمهدی شمس الدین. در این مقاله مرحوم شمس-‏الدین نوع اختلافاتی که مانع وحدت و تضعیف انسجام است را بررسی می کند و گفتمان وحدت را در اعتقادات و ‏احکام می جوید. به نظر وی باید در اختلافات شیوه ای پیش گرفت که در فرهنگ سازی عمومی، وقایع تاریخی و ‏پیامدهای سیاسی آن، وحدت امت مراعات شود و از هر امری که به جدایی و پراکندگی بیانجامد، پرهیز شود. ‏سپس وی برای به رسمیت شناختن مذاهب اسلامی از طرف د یگر مسلمانان، راه کارهایی ارائه می دهد و ‏مشکلات تبشیر را در داخل جوامع اسلامی بر می شمرد. به نظر ایشان در همه موسساتی که بر پایه اندیشه ‏تبشیری و تبلیغات مذهبی به وجود آمده اند باید تجدید نظر کرد، زیرا بسیاری از شعارهای آنان سدّ راه تقریب و ‏وحدت است . علامه شمس الدین تشکیل جمعیت وحدت و تقریب بین مذاهب اسلامی را به منظور ارتباط با ‏مراکز فقهی و فکری در جوامع اسلامی سوق می دهد و معتقد است که جامعه الازهر از همه راه ها مستقیم تر ‏است تا این جمعیت بتواند اقدامات خود را به ظهور برساند بر مبنای این سند تأسیسی جمعیت وحدت و تقر یب ‏باید مجله ای جهانی به زبان های زنده دنیا به ویژه زبان های اسلامی انتشار دهد و کنفرانس های علمی تحقیقاتی ‏و سمینارهای وحدت اسلامی برپا نماید و بر ای گشایش باب فقهی بین مذاهب اسلامی تلاش کند و مراکز ‏آموزشی و دانشکده های الهیات تأسیس نماید و از اختلافات سیاسی که ریشه های طائفه ای مذهبی دارند پرهیز ‏نمود. علم کلام جدید با موضوع وحدت که ر یشه در قرآن و سنت دارد ترویج یابد به نظر وی همچنین وحدت ‏اسلامی شامل وحدت با غ یر مسلمانان (گفتگوی ادیان و تمدن ها) نیز می شود. در این مقاله سپس مبا نی سند ‏تأسیسی جمعیت وحدت وتقریب مورد بررسی قرار می گیرد.‏ فصل دوم: بیانیه های گروهی علما و اندیشمندان مسلمان پیرامون تعدد مذاهب: شامل بخش های زیر است: ‏‏«استراتژی مجمع جهانی تقر یب مذاهب اسلامی» که دارای طرحی جامع و برنامه ریزی شده جهت رسیدن به ‏آرمان ها و اهداف این مجمع است و به تأیید اعضای مجمع رسیده است؛ «پیش نویس منشور وحدت اسلامی» ‏که به پیشنهاد مقام معظم رهبری و توسط کمیته ای از صاحب نظران در امر تقریب و وحدت اسلامی و با بهره-‏گیری از تجربیات آماده گردید تا مبنای حرکت و تعامل پیروان مذاهب اسلامی باشد؛ متن «بیانیه کنفرانس بین ‏المللی حقیقت اسلام و نقش آن در جامعه معاصر» که در امّان، پایتخت اردن هاشمی برگزار شد به همراه اسامی ‏شخصیت ها و علمای تأیید کننده آن، «مجمع علما و اندیشمندان مسلمان» گزارش اجلاس مقدماتی نشست ‏فوق العاده سران سازمان کنفرانس اسلامی در مکه مکرمه به همراه اسامی شرکت کنندگان؛ «اولین کنفرانس بین ‏المللی مذاهب اسلامی و چالش های معاصر» که توسط دانشگاه آل البیت اردن برگزار گردید به همراه اسامی ‏شرکت کنندگان «برنامه ده ساله رویارویی با چالش های امت اسلامی در قرن بیست ویکم» که در سومین دوره ‏فوق العاده کنفرانس سران اسلامی در مکه مکرمه به تصو یب رسید؛ متن «قطعنامه شماره 28/34 وزرای خارجه ‏کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی» که در سی و چهارمین اجلاس وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان ‏کنفرانس اسلامی (اجلاس صلح، پیشرفت و هم نوایی) در اسلام آباد پایتخت پاکستان برگزار شد.‏ فصل سوم؛ فتاوای فقهای مذاهب اسلامی پیرامون ملاك های مسلمانی و شر ایط افتاء: که شامل: «فتاوای ‏فقهای عظام و مراجع ش یعه پیرامون ملاک های اسلام و شرایط فتوا» که برخی از آنها عبارت اند از: فتوای ‏حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی)؛ فتو ای حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی)؛ فتوای ‏حضرت آیت الله فاضل لنکرانی (رحمه الله علیه)؛ فتوای حضرت آیت الله محمدعلی تسخیری (رحمه الله علیه) ‏و...؛ «فتاوای علمای اهل سنت، پیرامون ملاک های مسلمان بودن و شر ایط فتوا دادن» که برخی از آنها عبارت-‏اند از: فتوای شیخ محمود شلتوت ـ فتو ای شیخ جادالحق علی جادالحق ـ دکتر شیخ محمد سید طنطاوی، ‏فتوای دکتر شیخ یوسف قرضاوی ـ فتوای شیخ احمد کفتارو ـ فتو ای شورای عالی امور دینی ترکیه ـ ...، ‏‏«فتاوای علمای زیدیه درباره ملاک های مسلمانی و شرایط افتاء» از قبیل: فتو ای شیخ ابراهیم بن محمد الوز یر ‏ـ فتوای شیخ محمد بن محمد بن اسماعیل المنصور ـ فتوای شیخ حمود بن عباس بن عبدالله المؤ ید؛ فتوای ‏شیخ احمد بن حمد خلیلی، مفتی کل سلطنت نشینی عمان و اباضیه جهان که مؤسسه آل البیت اردن، پیش از ‏برگزاری کنفرانس بین المللی اسلامی و صدور بیانیه پایانی آن، درباره اصول و ضوابط مسلمان بودن و شرایط ‏افتاء از برخی از فضلای بزرگ مذاهب مختلف اسلامی سؤال کرده بود و اساس و مبنای بیانیه امّان، پاسخ هایی ‏است که رهبران بزرگ مذهبی فرق اسلامی به پرسش ها داده اند.‏ فصل چهارم؛ پاسخ به کج اندیشان: که شامل دو بخش زیر است: پاسخ آیت الله مکارم شیرازی به فتوای ۳۸ ‏تن از علمای وهابی مبنی بر تکفیر شیعیان و جواز قتل آنان؛ و متن نامه آیت الله تسخیری به جمعی از علما و ‏اندیشمندان جهان اسلام جهت نظرخواهی در خصوص فتوای فوق الذکر و پاسخ علمای جهان اسلام به نامه ‏ایشان و محکوم کرن فتوای تکفیری عبدالله الجبرین.‏ فصل پنجم؛ پیوست ها، شامل: متن منشور مکه معظمه، پیرامون اوضاع جاری عراق و اسامی امضاکنندگان ‏این منشور؛ و بیانیه جمعی از فضلای حوزه علمیه قم، پیرامون اوضاع جاری عراق و مسائل منطقه و اسامی ‏امضاکنندگان آن است . یادآور می گردد: کتاب حاضر ترجمه فارسی کتاب «التعددیه المذهبیه فی الاسلام و آراء ‏العلماء فیها» و افزودن برخی بیانیهها، اسناد و مقالات است.‏

@@ خط ۲۶: / خط ۲۶: @@
 </div>
-در حدود نيم قرن پيش، شيخ محمود شلتوت، كه در رأس روحانيت اهل سنت قرار داشت، در فتواي خويش ‏جواز پيروي از فقه مذهب جعفري را عرضه كرد و خواستار همدلي بيش¬تر مسلمانان شد . از آن زمان حركت ‏‏«تقريب مذاهب» شكل گرفته و امروزه به راهبردي تأثيرگذار بدل شده است. دانشمندان و عالمان مسلمان، پس ‏از وضع مباني و تبيين ريشه‎¬‎هاي ديني و‎ ‎ضرورت رشد و ريشه‎¬‎دار كردن آن در وجدان مسلمانان، مقالات متعددي‎ ‎نوشتند. اينان معتقدند با ملاحظه¬ي برخي اصول از جمله ايمان به اصول اعتقادي اسلام، التزام كامل به تمامي ‏ضروريات و اركان اسلامي و نيز قرآن و سنت مي¬توان مسلمانان را گرد هم آورد. اين کتاب در حقيقت مجموعه-‏اي است از فتاو اي علماء و صاحب نظران فقهي مذاهب گوناگون اسلامي در خصوص اين سؤال «اطلاق امت ‏اسلامي بر اتباع مذاهب د يگر اسلامي اعم از شيعه، فرق چهارگانه اهل سنت، زيديه، ظاهريه، ابازيه ود يگران ‏که اصول دين مبين را معتقدند چیست؟ و آيا تکفير فرق مذبور جايز است يا خير؟ و اصولا حدود تکف ير در عصر ‏حاضر چگونه است؟» اين سوال را هشت نفر از علماي شيعه پاسخ گفته¬اند و سيزده نفر از علماي اهل سنت و ‏سه نفر از علماي زيديه و يک نفر از علماي ابازيه، فتاوي در خصوص سوال فوق بالاجماع فرق اسلامي را از ‏امت اسلامي دانسته¬اند و تکفير آنان را در هيچ شرايطي جايز ندانسته¬اند.‏
+در حدود نیم قرن پیش، شیخ محمود شلتوت، كه در رأس روحانیت اهل سنت قرار داشت، در فتوای خویش ‏جواز پیروی از فقه مذهب جعفری را عرضه كرد و خواستار همدلی بیش تر مسلمانان شد . از آن زمان حركت ‏‏«تقریب مذاهب» شكل گرفته و امروزه به راهبردی تأثیرگذار بدل شده است. دانشمندان و عالمان مسلمان، پس ‏از وضع مبانی و تبیین ریشه‎ ‎های دینی و‎ ‎ضرورت رشد و ریشه‎ ‎دار كردن آن در وجدان مسلمانان، مقالات متعددی‎ ‎نوشتند. اینان معتقدند با ملاحظه ی برخی اصول از جمله ایمان به اصول اعتقادی اسلام، التزام كامل به تمامی ‏ضروریات و اركان اسلامی و نیز قرآن و سنت می توان مسلمانان را گرد هم آورد. این کتاب در حقیقت مجموعه-‏ای است از فتاو ای علماء و صاحب نظران فقهی مذاهب گوناگون اسلامی در خصوص این سؤال «اطلاق امت ‏اسلامی بر اتباع مذاهب د یگر اسلامی اعم از شیعه، فرق چهارگانه اهل سنت، زیدیه، ظاهریه، ابازیه ود یگران ‏که اصول دین مبین را معتقدند چیست؟ و آیا تکفیر فرق مذبور جایز است یا خیر؟ و اصولا حدود تکف یر در عصر ‏حاضر چگونه است؟» این سوال را هشت نفر از علمای شیعه پاسخ گفته اند و سیزده نفر از علمای اهل سنت و ‏سه نفر از علمای زیدیه و یک نفر از علمای ابازیه، فتاوی در خصوص سوال فوق بالاجماع فرق اسلامی را از ‏امت اسلامی دانسته اند و تکفیر آنان را در هیچ شرایطی جایز ندانسته اند.‏
-اين کتاب داراي يک مقدمه و پنج فصل است. در مقدمه، مؤلف، صادرکنندگان فتاوي را از برجسته¬ترين فقها ‏و مجتهدان مي¬دانند. فتاوي گردآوري شده نيز با مصلحت¬انديشي و ملاحظات سياسي و تحت تأثير منافع زودگذر ‏صادر نشده است، هر چند که زمينه فتوا در شر ايط اجتماعي سياسي فراهم مي¬شود.‏
+این کتاب دارای یک مقدمه و پنج فصل است. در مقدمه، مؤلف، صادرکنندگان فتاوی را از برجسته ترین فقها ‏و مجتهدان می دانند. فتاوی گردآوری شده نیز با مصلحت اندیشی و ملاحظات سیاسی و تحت تأثیر منافع زودگذر ‏صادر نشده است، هر چند که زمینه فتوا در شر ایط اجتماعی سیاسی فراهم می شود.‏
-فصل اول: تحت عنوان درآمدي بر تقر یب مذاهب اسلامی، شامل دو مقاله؛ «مذاهب اسلامي از اختلاف تا ‏ائتلاف» نوشته حضرت آيت الله محمدعلي تسخيري، واقع¬گرايي اسلامي، مباني وحدت و نقش¬آفريني آن، ‏اختلافات فکري و ضوابط آن، و اختلافات مذهبي را تجزيه و تحليل کرده¬اند. ايشان همچنين آسيب پيش¬فرض-‏هاي مجتهد بر روند اجتهاد و راه¬هاي جلوگيري از آن را متذکر شده¬اند. همچنين به مذاهب فراموش شده و ‏ظهور مذاهب مختلف اسلامي پرداخته¬اند و اختلاف در مذاهب را باعث رشد فکري و تعالي تمدن اسلامي ‏برشمرده¬اند منتها آنچه اين پديده را به شکلي منفي در مسير تارخي مسلمانان جلوه داده است، تغيير آن به سوي ‏طايفه¬گرايي تنگ¬نظرانه بوده است. به اعتقاد وي تقر يب مذاهب ريشه در کهن¬ترين دوران¬هاي اسلامي دارد و ‏سرزندگي خود را مديون اصول شريعت اسلامي است. در ادامه مباحث پا¬يه¬هاي تقريب اصول و ارزش¬هاي ‏شايسته تقريب، نقش دانشمندان و انديشمندان را در روند تقريب مورد تحليل قرار داده¬اند. مقاله دوم، «پيش ‏نويس سند تأسيسي جمعيت وحدت و تقر يب» از علامه محمدمهدي شمس¬الدين. در اين مقاله مرحوم شمس-‏الدين نوع اختلافاتي که مانع وحدت و تضعيف انسجام است را بررسي مي¬کند و گفتمان وحدت را در اعتقادات و ‏احکام مي¬جويد. به نظر وي بايد در اختلافات شيوه¬اي پيش گرفت که در فرهنگ¬سازي عمومي، وقايع تاريخي و ‏پيامدهاي سياسي آن، وحدت امت مراعات شود و از هر امري که به جدايي و پراکندگي بيانجامد، پرهيز شود. ‏سپس وي براي به رسميت شناختن مذاهب اسلامي از طرف د يگر مسلمانان، راه¬کارهايي ارائه مي¬دهد و ‏مشکلات تبشير را در داخل جوامع اسلامي بر مي¬شمرد. به نظر ايشان در همه موسساتي که بر پايه انديشه ‏تبشيري و تبليغات مذهبي به وجود آمده¬اند بايد تجديد نظر کرد، زيرا بسياري از شعارهاي آنان سدّ راه تقريب و ‏وحدت است . علامه شمس¬الدين تشکيل جمعيت وحدت و تقريب بين مذاهب اسلامي را به منظور ارتباط با ‏مراکز فقهي و فکري در جوامع اسلامي سوق مي¬دهد و معتقد است که جامعه الازهر از همه راه¬ها مستقيم¬تر ‏است تا اين جمعيت بتواند اقدامات خود را به ظهور برساند بر مبناي اين سند تأسيسي جمعيت وحدت و تقر يب ‏بايد مجله¬اي جهاني به زبان¬هاي زنده دنيا به ويژه زبان¬هاي اسلامي انتشار دهد و کنفرانس¬هاي علمي تحقيقاتي ‏و سمينارهاي وحدت اسلامي برپا نمايد و بر اي گشايش باب فقهي بين مذاهب اسلامي تلاش کند و مراکز ‏آموزشي و دانشکده¬هاي الهيات تأسيس نمايد و از اختلافات سياسي که ريشه¬هاي طائفه¬اي مذهبي دارند پرهيز ‏نمود. علم کلام جديد با موضوع وحدت که ر يشه در قرآن و سنت دارد ترويج يابد به نظر وي همچنين وحدت ‏اسلامي شامل وحدت با غ ير مسلمانان (گفتگوي اديان و تمدن¬ها) نيز مي¬شود. در اين مقاله سپس مبا ني سند ‏تأسيسي جمعيت وحدت وتقريب مورد بررسي قرار مي¬گيرد.‏
+فصل اول: تحت عنوان درآمدی بر تقر یب مذاهب اسلامی، شامل دو مقاله؛ «مذاهب اسلامی از اختلاف تا ‏ائتلاف» نوشته حضرت آیت الله محمدعلی تسخیری، واقع گرایی اسلامی، مبانی وحدت و نقش آفرینی آن، ‏اختلافات فکری و ضوابط آن، و اختلافات مذهبی را تجزیه و تحلیل کرده اند. ایشان همچنین آسیب پیش فرض-‏های مجتهد بر روند اجتهاد و راه های جلوگیری از آن را متذکر شده اند. همچنین به مذاهب فراموش شده و ‏ظهور مذاهب مختلف اسلامی پرداخته اند و اختلاف در مذاهب را باعث رشد فکری و تعالی تمدن اسلامی ‏برشمرده اند منتها آنچه این پدیده را به شکلی منفی در مسیر تارخی مسلمانان جلوه داده است، تغییر آن به سوی ‏طایفه گرایی تنگ نظرانه بوده است. به اعتقاد وی تقر یب مذاهب ریشه در کهن ترین دوران های اسلامی دارد و ‏سرزندگی خود را مدیون اصول شریعت اسلامی است. در ادامه مباحث پا یه های تقریب اصول و ارزش های ‏شایسته تقریب، نقش دانشمندان و اندیشمندان را در روند تقریب مورد تحلیل قرار داده اند. مقاله دوم، «پیش ‏نویس سند تأسیسی جمعیت وحدت و تقر یب» از علامه محمدمهدی شمس الدین. در این مقاله مرحوم شمس-‏الدین نوع اختلافاتی که مانع وحدت و تضعیف انسجام است را بررسی می کند و گفتمان وحدت را در اعتقادات و ‏احکام می جوید. به نظر وی باید در اختلافات شیوه ای پیش گرفت که در فرهنگ سازی عمومی، وقایع تاریخی و ‏پیامدهای سیاسی آن، وحدت امت مراعات شود و از هر امری که به جدایی و پراکندگی بیانجامد، پرهیز شود. ‏سپس وی برای به رسمیت شناختن مذاهب اسلامی از طرف د یگر مسلمانان، راه کارهایی ارائه می دهد و ‏مشکلات تبشیر را در داخل جوامع اسلامی بر می شمرد. به نظر ایشان در همه موسساتی که بر پایه اندیشه ‏تبشیری و تبلیغات مذهبی به وجود آمده اند باید تجدید نظر کرد، زیرا بسیاری از شعارهای آنان سدّ راه تقریب و ‏وحدت است . علامه شمس الدین تشکیل جمعیت وحدت و تقریب بین مذاهب اسلامی را به منظور ارتباط با ‏مراکز فقهی و فکری در جوامع اسلامی سوق می دهد و معتقد است که جامعه الازهر از همه راه ها مستقیم تر ‏است تا این جمعیت بتواند اقدامات خود را به ظهور برساند بر مبنای این سند تأسیسی جمعیت وحدت و تقر یب ‏باید مجله ای جهانی به زبان های زنده دنیا به ویژه زبان های اسلامی انتشار دهد و کنفرانس های علمی تحقیقاتی ‏و سمینارهای وحدت اسلامی برپا نماید و بر ای گشایش باب فقهی بین مذاهب اسلامی تلاش کند و مراکز ‏آموزشی و دانشکده های الهیات تأسیس نماید و از اختلافات سیاسی که ریشه های طائفه ای مذهبی دارند پرهیز ‏نمود. علم کلام جدید با موضوع وحدت که ر یشه در قرآن و سنت دارد ترویج یابد به نظر وی همچنین وحدت ‏اسلامی شامل وحدت با غ یر مسلمانان (گفتگوی ادیان و تمدن ها) نیز می شود. در این مقاله سپس مبا نی سند ‏تأسیسی جمعیت وحدت وتقریب مورد بررسی قرار می گیرد.‏
-فصل دوم: بیانیه¬هاي گروهی علما و اندیشمندان مسلمان پیرامون تعدد مذاهب: شامل بخش¬هاي زير است: ‏‏«استراتژي مجمع جهاني تقر يب مذاهب اسلامي» که داراي طرحي جامع و برنامه¬ريزي شده جهت رسيدن به ‏آرمان¬ها و اهداف اين مجمع است و به تأييد اعضاي مجمع رسيده است؛ «پيش¬نويس منشور وحدت اسلامي» ‏که به پيشنهاد مقام معظم رهبري و توسط کميته¬اي از صاحب نظران در امر تقريب و وحدت اسلامي و با بهره-‏گيري از تجربيات آماده گرديد تا مبناي حرکت و تعامل پيروان مذاهب اسلامي باشد؛ متن «بيانيه کنفرانس بين ‏المللي حقيقت اسلام و نقش آن در جامعه معاصر» که در امّان، پايتخت اردن هاشمي برگزار شد به همراه اسامي ‏شخصيت¬ها و علماي تأييد کننده آن، «مجمع علما و انديشمندان مسلمان» گزارش اجلاس مقدماتي نشست ‏فوق¬العاده سران سازمان کنفرانس اسلامي در مکه مکرمه به همراه اسامي شرکت¬کنندگان؛ «اولين کنفرانس بين ‏المللي مذاهب اسلامي و چالش¬هاي معاصر» که توسط دانشگاه آل¬ البيت اردن برگزار گرديد به همراه اسامي ‏شرکت¬کنندگان «برنامه ده ساله رويارويي با چالش¬هاي امت اسلامي در قرن بيست ويکم» که در سومين دوره ‏فوق العاده کنفرانس سران اسلامي در مکه مکرمه به تصو يب رسيد؛ متن «قطعنامه شماره 28/34 وزراي خارجه ‏کشورهاي عضو سازمان کنفرانس اسلامي» که در سی و چهارمين اجلاس وزراي خارجه کشورهاي عضو سازمان ‏کنفرانس اسلامي (اجلاس صلح، پيشرفت و هم¬نوايي) در اسلام¬آباد پايتخت پاکستان برگزار شد.‏
+فصل دوم: بیانیه های گروهی علما و اندیشمندان مسلمان پیرامون تعدد مذاهب: شامل بخش های زیر است: ‏‏«استراتژی مجمع جهانی تقر یب مذاهب اسلامی» که دارای طرحی جامع و برنامه ریزی شده جهت رسیدن به ‏آرمان ها و اهداف این مجمع است و به تأیید اعضای مجمع رسیده است؛ «پیش نویس منشور وحدت اسلامی» ‏که به پیشنهاد مقام معظم رهبری و توسط کمیته ای از صاحب نظران در امر تقریب و وحدت اسلامی و با بهره-‏گیری از تجربیات آماده گردید تا مبنای حرکت و تعامل پیروان مذاهب اسلامی باشد؛ متن «بیانیه کنفرانس بین ‏المللی حقیقت اسلام و نقش آن در جامعه معاصر» که در امّان، پایتخت اردن هاشمی برگزار شد به همراه اسامی ‏شخصیت ها و علمای تأیید کننده آن، «مجمع علما و اندیشمندان مسلمان» گزارش اجلاس مقدماتی نشست ‏فوق العاده سران سازمان کنفرانس اسلامی در مکه مکرمه به همراه اسامی شرکت کنندگان؛ «اولین کنفرانس بین ‏المللی مذاهب اسلامی و چالش های معاصر» که توسط دانشگاه آل  البیت اردن برگزار گردید به همراه اسامی ‏شرکت کنندگان «برنامه ده ساله رویارویی با چالش های امت اسلامی در قرن بیست ویکم» که در سومین دوره ‏فوق العاده کنفرانس سران اسلامی در مکه مکرمه به تصو یب رسید؛ متن «قطعنامه شماره 28/34 وزرای خارجه ‏کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی» که در سی و چهارمین اجلاس وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان ‏کنفرانس اسلامی (اجلاس صلح، پیشرفت و هم نوایی) در اسلام آباد پایتخت پاکستان برگزار شد.‏
-فصل سوم؛ فتاواي فقهاي مذاهب اسلامی پیرامون ملاك¬هاي مسلمانی و شر ایط افتاء: که شامل: «فتاواي ‏فقهاي عظام و مراجع ش يعه پيرامون ملاک¬هاي اسلام و شرايط فتوا» که برخي از آنها عبارت¬اند از: فتواي ‏حضرت آيت الله خامنه¬اي (مدظله العالي)؛ فتو اي حضرت آيت الله العظمي سيستاني (مدظله العالي)؛ فتواي ‏حضرت آيت الله فاضل لنکراني (رحمة الله عليه)؛ فتواي حضرت آيت الله محمدعلي تسخيري (رحمة الله عليه) ‏و...؛ «فتاواي علماي اهل سنت، پيرامون ملاک¬هاي مسلمان بودن و شر ايط فتوا دادن» که برخي از آنها عبارت-‏اند از: فتواي شيخ محمود شلتوت  ـ فتو اي شيخ جادالحق علي جادالحق ـ دکتر شيخ محمد سيد طنطاوي، ‏فتواي دکتر شيخ يوسف قرضاوي ـ فتواي شيخ احمد کفتارو ـ فتو اي شوراي عالي امور ديني ترکيه ـ ...،  ‏‏«فتاواي علماي زيديه درباره ملاک¬هاي مسلماني و شرايط افتاء» از قبيل: فتو اي شيخ ابراهيم بن محمد الوز ير ‏ـ فتواي شيخ محمد بن محمد بن اسماعيل المنصور ـ فتواي شيخ حمود بن عباس بن عبدالله المؤ يد؛ فتواي ‏شيخ احمد بن حمد خليلي، مفتي کل سلطنت نشيني عمان و اباضيه جهان که مؤسسه آل البيت اردن، پيش از ‏برگزاري کنفرانس بين المللي اسلامي و صدور بيانيه پاياني آن، درباره اصول و ضوابط مسلمان بودن و شرايط ‏افتاء از برخي از فضلاي بزرگ مذاهب مختلف اسلامي سؤال کرده بود و اساس و مبناي بيانيه امّان، پاسخ¬هايي ‏است که رهبران بزرگ مذهبي فرق اسلامي به پرسش¬ها داده¬اند.‏
+فصل سوم؛ فتاوای فقهای مذاهب اسلامی پیرامون ملاك های مسلمانی و شر ایط افتاء: که شامل: «فتاوای ‏فقهای عظام و مراجع ش یعه پیرامون ملاک های اسلام و شرایط فتوا» که برخی از آنها عبارت اند از: فتوای ‏حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی)؛ فتو ای حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی)؛ فتوای ‏حضرت آیت الله فاضل لنکرانی (رحمه الله علیه)؛ فتوای حضرت آیت الله محمدعلی تسخیری (رحمه الله علیه) ‏و...؛ «فتاوای علمای اهل سنت، پیرامون ملاک های مسلمان بودن و شر ایط فتوا دادن» که برخی از آنها عبارت-‏اند از: فتوای شیخ محمود شلتوت  ـ فتو ای شیخ جادالحق علی جادالحق ـ دکتر شیخ محمد سید طنطاوی، ‏فتوای دکتر شیخ یوسف قرضاوی ـ فتوای شیخ احمد کفتارو ـ فتو ای شورای عالی امور دینی ترکیه ـ ...،  ‏‏«فتاوای علمای زیدیه درباره ملاک های مسلمانی و شرایط افتاء» از قبیل: فتو ای شیخ ابراهیم بن محمد الوز یر ‏ـ فتوای شیخ محمد بن محمد بن اسماعیل المنصور ـ فتوای شیخ حمود بن عباس بن عبدالله المؤ ید؛ فتوای ‏شیخ احمد بن حمد خلیلی، مفتی کل سلطنت نشینی عمان و اباضیه جهان که مؤسسه آل البیت اردن، پیش از ‏برگزاری کنفرانس بین المللی اسلامی و صدور بیانیه پایانی آن، درباره اصول و ضوابط مسلمان بودن و شرایط ‏افتاء از برخی از فضلای بزرگ مذاهب مختلف اسلامی سؤال کرده بود و اساس و مبنای بیانیه امّان، پاسخ هایی ‏است که رهبران بزرگ مذهبی فرق اسلامی به پرسش ها داده اند.‏
-فصل چهارم؛ پاسخ به کج¬اندیشان: که شامل دو بخش زير است: پاسخ آيت الله مکارم شيرازي به فتواي ۳۸ ‏تن از علماي وهابي مبني بر تکفير شيعيان و جواز قتل آنان؛ و متن نامه آيت الله تسخيري به جمعي از علما و ‏انديشمندان جهان اسلام جهت نظرخواهي در خصوص فتواي فوق الذکر و پاسخ علماي جهان اسلام به نامه ‏ايشان و محکوم کرن فتواي تکفيري عبدالله الجبرين.‏
+فصل چهارم؛ پاسخ به کج اندیشان: که شامل دو بخش زیر است: پاسخ آیت الله مکارم شیرازی به فتوای ۳۸ ‏تن از علمای وهابی مبنی بر تکفیر شیعیان و جواز قتل آنان؛ و متن نامه آیت الله تسخیری به جمعی از علما و ‏اندیشمندان جهان اسلام جهت نظرخواهی در خصوص فتوای فوق الذکر و پاسخ علمای جهان اسلام به نامه ‏ایشان و محکوم کرن فتوای تکفیری عبدالله الجبرین.‏
-فصل پنجم؛ پیوست¬ها، شامل: متن منشور مکه معظمه، پيرامون اوضاع جاري عراق و اسامي امضاکنندگان ‏اين منشور؛ و بيانيه جمعي از فضلاي حوزه علميه قم، پيرامون اوضاع جاري عراق و مسائل منطقه و اسامي ‏امضاکنندگان آن است . يادآور مي¬گردد: کتاب حاضر ترجمه فارسي کتاب «التعدديه المذهبيه في الاسلام و آراء ‏العلماء فيها» و افزودن برخي بيانيهها، اسناد و مقالات است.‏
+فصل پنجم؛ پیوست ها، شامل: متن منشور مکه معظمه، پیرامون اوضاع جاری عراق و اسامی امضاکنندگان ‏این منشور؛ و بیانیه جمعی از فضلای حوزه علمیه قم، پیرامون اوضاع جاری عراق و مسائل منطقه و اسامی ‏امضاکنندگان آن است . یادآور می گردد: کتاب حاضر ترجمه فارسی کتاب «التعددیه المذهبیه فی الاسلام و آراء ‏العلماء فیها» و افزودن برخی بیانیهها، اسناد و مقالات است.‏
-</div>
 [[رده:کتاب های تقریبی]]
 [[رده:مذاهب اسلامی]]