بیوتات، عشایر و سادات کربلا: تفاوت میان نسخه‌ها
Mollahashem (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'رده:مقالات' به 'رده:مقاله‌ها') |
||
| (۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''کربَلا''' یا '''کربلای مُعَلّی''' یکی از شهرهای زیارتی کشور عراق و در ناحیه غربی رودخانه فرات قرار دارد و فاصله اش تا بغداد 105 کیلومتر است. | |||
این سرزمین تا سال 61 هجری قمری بیابانی بیش نبوده است اما بعد از واقعه طف درکربلا و شهادت حضرت اباعبدالله علیه‌السلام و یارانش به یکی از شهرهای زیارتی مهم عراق تبدیل شد. | |||
''' | در وجه تسمیه کربلا بعضی می‌گویند که کربلا از واژه "کوربابل" گرفته شده است که به معنای مجموعه روستاهای بابل قدیم است که نینوا، غاضریه و طف از جمله آنهاست. <ref>عبدالجواد کلید دار، تاریخ کربلا و حائر الحسین</ref> | ||
این سرزمین تا سال 61 هجری قمری بیابانی بیش نبوده است اما بعد از واقعه طف درکربلا و شهادت حضرت اباعبدالله | |||
در وجه تسمیه کربلا بعضی | |||
کربلا در طول تاریخ اسامی متعددی داشته است. [[غاضریه]]، [[نینوا]]، [[طف|طَفّ]]، [[عقر]]، [[حائر حسینی|حائر]] و [[نواویس]] از آن جمله‌اند.<ref>آل طعمة، تراث کربلا، ۱۴۳۵ق، ص۳۱-۳۶.</ref> | کربلا در طول تاریخ اسامی متعددی داشته است. [[غاضریه]]، [[نینوا]]، [[طف|طَفّ]]، [[عقر]]، [[حائر حسینی|حائر]] و [[نواویس]] از آن جمله‌اند.<ref>آل طعمة، تراث کربلا، ۱۴۳۵ق، ص۳۱-۳۶.</ref> | ||
مهمترین واقعه‌‌ای که کربلا به سبب آن مشهور و نزد [[شیعه|شیعیان]] اهمیت زیادی یافت، واقعه عاشورا است. در این واقعه امام حسین(ع) پس از [[بیعت|بیعت]] نکردن با [[یزید بن معاویه|یزید]] و دعوت مردم [[کوفه]] برای بیعت با ایشان با ارسال [[نامه‌های کوفیان به امام حسین(ع)|نامه‌های متعدد]]<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۷م، ج۳، ص۱۵۷-۱۵۸؛مفید، الارشاد، ۱۳۹۹ق، ج۲، ص۳۶-۳۷.</ref> از [[مکه]] راهی کوفه شد.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۳۸۱.</ref>پس از متوقف کردن کاروان امام حسین(ع) در راه کوفه توسط [[حر بن یزید ریاحی]] و به دستور [[عبیدالله بن زیاد]]، فرماندار کوفه،<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۴۰۱.</ref> کاروان امام به ناچار در کربلا اردو زد.<ref>مقرم، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۶ق، ص۱۹۲.</ref> پس از چند روز از توقف کاروان امام حسین(ع)، در [[روز عاشورا|دهم محرم]] سال [[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ق]] نبردی میان سپاه امام حسین(ع) و [[لشکر عمر بن سعد]] رخ داد،<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۴۱۷؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۳۹۹ق، ج۲، ص۹۱.</ref> امام(ع) به همراه بسیاری از [[شهدای کربلا|یارانش]] در آن روز به [[شهادت]] رسیدند و بازماندگان کاروان امام حسین(ع) که بیشترشان زنان و کودکان بودند [[اسیران کربلا|اسیر]] گشتند و ابتدا به کوفه و سپس به [[دمشق|دِمَشق]]، پایتخت یزید در [[شام]] فرستاده شدند.<ref>مفید، الارشاد، ۱۳۸۸ش، ص۵۰۹-۵۲۳.</ref> | مهمترین واقعه‌‌ای که کربلا به سبب آن مشهور و نزد [[شیعه|شیعیان]] اهمیت زیادی یافت، واقعه عاشورا است. در این واقعه امام حسین(ع) پس از [[بیعت|بیعت]] نکردن با [[یزید بن معاویه|یزید]] و دعوت مردم [[کوفه]] برای بیعت با ایشان با ارسال [[نامه‌های کوفیان به امام حسین(ع)|نامه‌های متعدد]]<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۷م، ج۳، ص۱۵۷-۱۵۸؛مفید، الارشاد، ۱۳۹۹ق، ج۲، ص۳۶-۳۷.</ref> از [[مکه]] راهی کوفه شد.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۳۸۱.</ref>پس از متوقف کردن کاروان امام حسین(ع) در راه کوفه توسط [[حر بن یزید ریاحی]] و به دستور [[عبیدالله بن زیاد]]، فرماندار کوفه،<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۴۰۱.</ref> کاروان امام به ناچار در کربلا اردو زد.<ref>مقرم، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۶ق، ص۱۹۲.</ref> پس از چند روز از توقف کاروان امام حسین(ع)، در [[روز عاشورا|دهم محرم]] سال [[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ق]] نبردی میان سپاه امام حسین(ع) و [[لشکر عمر بن سعد]] رخ داد،<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۴۱۷؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۳۹۹ق، ج۲، ص۹۱.</ref> امام(ع) به همراه بسیاری از [[شهدای کربلا|یارانش]] در آن روز به [[شهادت]] رسیدند و بازماندگان کاروان امام حسین(ع) که بیشترشان زنان و کودکان بودند [[اسیران کربلا|اسیر]] گشتند و ابتدا به کوفه و سپس به [[دمشق|دِمَشق]]، پایتخت یزید در [[شام]] فرستاده شدند.<ref>مفید، الارشاد، ۱۳۸۸ش، ص۵۰۹-۵۲۳.</ref> | ||
وجود [[حرم امام حسین(ع)]]، [[حرم حضرت عباس(ع)]] و دیگر اماکن زیارتی، این شهر را به یکی از پربازدیدترین شهرهای زیارتی شیعیان به‌ویژه در ایام[[عرفه]]، [[ | وجود [[حرم امام حسین(ع)]]، [[حرم حضرت عباس(ع)]] و دیگر اماکن زیارتی، این شهر را به یکی از پربازدیدترین شهرهای زیارتی شیعیان به‌ویژه در ایام[[عرفه]]، [[شب‌های جمعه و ایام خاص زیارتی امام حسین ع]]، [[سوگواری محرم|عزاداری محرم]] و مراسم [[پیاده‌روی اربعین|اربعین حسینی]] تبدیل کرده است.<ref>[http://www.aljazeera.net/encyclopedia/citiesandregions/2015/12/15/کربلاء «کربلا»]، پایگاه خبری الجزیره.</ref> | ||
=سرگذشت مرقد امام حسین (ع) در گذر تاریخ= | =سرگذشت مرقد امام حسین (ع) در گذر تاریخ= | ||
بنای مرقد امام حسین (ع) در شهر کربلا، تاریخی به درازای چهارده قرن دارد. در روز دوازدهم محرم سال 61 هجری قمری پیکر پاک سیدالشهدا (ع) و یارانش توسط قبیله بنی اسد با راهنمایی امام سجاد (ع) به خاک سپرده شد و در سال 65 هجری مختار بر قبر امام (ع) گنبدی از آجر و گچ | بنای مرقد امام حسین (ع) در شهر کربلا، تاریخی به درازای چهارده قرن دارد. در روز دوازدهم محرم سال 61 هجری قمری پیکر پاک سیدالشهدا (ع) و یارانش توسط قبیله بنی اسد با راهنمایی امام سجاد (ع) به خاک سپرده شد و در سال 65 هجری مختار بر قبر امام (ع) گنبدی از آجر و گچ ساخت و دو در برای آن قرار داد. اما در سال 146 هجری قمری ابوجعفر منصور این بنای سرپوشیده را ویران کرد. | ||
در سال 158 مهدی عباسی آن را از نو بنا کرد. | در سال 158 مهدی عباسی آن را از نو بنا کرد. | ||
در سال 171 هارون الرشید بنای مزبور و گنبد را ویران و در سال 236 متوکل عباسی مرقد امام (ع) را به طور کامل ویران کرد. | در سال 171 هارون الرشید بنای مزبور و گنبد را ویران و در سال 236 متوکل عباسی مرقد امام (ع) را به طور کامل ویران کرد. | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۳: | ||
در سال 767 سلطان اویس جدایری گنبد داخلی را ساخت و صحنی بر گرد مضجع امام (ع) بنا کرد. | در سال 767 سلطان اویس جدایری گنبد داخلی را ساخت و صحنی بر گرد مضجع امام (ع) بنا کرد. | ||
در سال 932 شاه اسماعیل صفوی دوم ضریح مشبک و زیبایی از نقره به مرقد امام (ع) هدیه کرد. | در سال 932 شاه اسماعیل صفوی دوم ضریح مشبک و زیبایی از نقره به مرقد امام (ع) هدیه کرد. | ||
در سال 1155 نادر شاه افشار بناهای موجود را تزیین کرد و | در سال 1155 نادر شاه افشار بناهای موجود را تزیین کرد و هدیه‌های گرانبهایی به گنجینه اهدا نمود. | ||
در سال 1211 آقامحمدخان قاجار دستور داد گنبد را به طلا آراستند. | در سال 1211 آقامحمدخان قاجار دستور داد گنبد را به طلا آراستند. | ||
در سال 1216 | در سال 1216 وهابی‌ها به کربلا یورش آورده و ضریح و رواق را ویران کرده و اموال حرم را ربودند. | ||
در سال 1250 فتحعلیشاه قاجار گنبد و بارگاه را نوسازی کرد و گنبد حرم حضرت ابوالفضل (ع) را نیز بر پا کرد. | در سال 1250 فتحعلیشاه قاجار گنبد و بارگاه را نوسازی کرد و گنبد حرم حضرت ابوالفضل (ع) را نیز بر پا کرد. | ||
در سال 1428 به منظور استفاده بیشتر از فضا محافظت زائران از سرما و گرما صحن شریف اباعبدالله (ع) با سبک جدید مسقف شد. . <ref>http://shamsa.com/places-people/iraq/karbala/106-karbala/2058-atabat-dar-1-negah</ref> | در سال 1428 به منظور استفاده بیشتر از فضا محافظت زائران از سرما و گرما صحن شریف اباعبدالله (ع) با سبک جدید مسقف شد. . <ref>http://shamsa.com/places-people/iraq/karbala/106-karbala/2058-atabat-dar-1-negah</ref> | ||
=اماکن زیارتی و آثار دینی کربلا= | =اماکن زیارتی و آثار دینی کربلا= | ||
مرقد امام حسین (ع)، مرقد حضرت ابوالفضل (ع)، مرقد حبیب ابن مظاهر، قتلگاه، خیمه گاه، بین الحرمین، مراقد شهدای کربلا، مرقد حضرت علی اکبر (ع)، مرقد حضرت علی اصغر (ع) و شهیدان | مرقد امام حسین (ع)، مرقد حضرت ابوالفضل (ع)، مرقد حبیب ابن مظاهر، قتلگاه، خیمه گاه، بین الحرمین، مراقد شهدای کربلا، مرقد حضرت علی اکبر (ع)، مرقد حضرت علی اصغر (ع) و شهیدان بنی‌هاشم، مرقد حربن یزید ریاحی، مرقد عون بن عبدالله، مرقد طفلان مسلم و مرقد سیدابراهیم مجاب از جمله اماکن زیارتی و آثار دینی کربلاست. | ||
در نزدیکی حرم امام حسین(ع) دو [[مقام امام صادق(ع) در کربلا|مقام امام صادق(ع)]] و [[مقام امام زمان(ع) در کربلا|مقام امام زمان(ع)]] وجود دارد که در فرهنگ شیعه دارای احترام و زیارتگاه آنان است.<ref>قمی، اماکن زیارتی سیاحتی در عراق، ۱۳۸۰ش، ص۴۵-۵۴.</ref> | در نزدیکی حرم امام حسین(ع) دو [[مقام امام صادق(ع) در کربلا|مقام امام صادق(ع)]] و [[مقام امام زمان(ع) در کربلا|مقام امام زمان(ع)]] وجود دارد که در فرهنگ شیعه دارای احترام و زیارتگاه آنان است.<ref>قمی، اماکن زیارتی سیاحتی در عراق، ۱۳۸۰ش، ص۴۵-۵۴.</ref> | ||
=مراقد علما و بزرگان در کربلا= | =مراقد علما و بزرگان در کربلا= | ||
از دیرباز به سبب قداست کربلا، در داخل و خارج حرم سیدالشهدا (ع) | از دیرباز به سبب قداست کربلا، در داخل و خارج حرم سیدالشهدا (ع) ده‌ها تن از عالمان و روحانیان و سادات به خاک سپرده شدند که برخی از آنان عبارتند از: | ||
سید رضی، میرزا محمد تقی شیرازی، میرزا تقی خان امیرکبیر، سید مرتضی علم الهدی و علامه وحید بهبهانی. <ref>. http://shamsa.com/places-people/iraq/karbala/106-karbala/2058-atabat-dar-1-negah</ref> | سید رضی، میرزا محمد تقی شیرازی، میرزا تقی خان امیرکبیر، سید مرتضی علم الهدی و علامه وحید بهبهانی. <ref>. http://shamsa.com/places-people/iraq/karbala/106-karbala/2058-atabat-dar-1-negah</ref> | ||
= | =بیوتات وعشائر کربلاء معلی= | ||
کربلاء از شهرهای مقدس وبه برکت خون شهداء مدفون در این شهر و اباعبدالله الحسین ع دارای تربت پاک است و به جهت این تقدس محل سکونت بسیاری از سادات و غیر سادات و علماء گردیده است. از مهمترین بیوتات و عشیره‌های ساکن در کربلا می‌توان به این موارد اشاره نمود: | |||
آل | آل إدریس , آل الاسترابادی , آل الأشیقر , آل أصلان , بنو الأعرج , آل الأمیر السید علی الکبیر الحسینی الحائری , آل سید أمین , آل البحرانی , آل بحر العلوم , آل البغدادی , آل تاجر , آل التربجی , آل ترجم , آل التفریشی , آل أبو تمن , آل ثابت , آل الجلالی , آل جلوخان , آل جمّاز , آل السید جواد السید هاشم , آل جحوش , آل الحدیدی , آل الحسینی , آل الحکیم , آل الحیدری , آل أبو خشوم , آل الخطیب , آل الخیاط , آل خیر الدین , آل الداماد , آل الدده , آل الدهان , آل الرشدی , آل الرضوی , آل زحیک , آل رزوق , آل زینی , آل الساعاتی , آل السندی , آل الشالجی , آل الشامی , آل الشرفه , آل شمس الفقهاء , آل شَنو , آل الشهرستانی , آل الشوباصی , آل الصافی , آل الصحاف , آل الصفار , آل ضیاءالدین , آل الطباطبائی , أبو طحین , آل طعمة , آل العذاری , آل العرداوی , آل العطار , آل عقیل , آل علّو , آل العمیدی , العناکشة , العواودة , آل عوج , آل عیسی , آل السید عیسی , آل الغریفی , آل فائز , آل الفحام , آل فخار , آل القزوینی , آل القصیر , آل القطب , آل قفطون , آل الکشمیری , آل الکشوان , آل لاوندی , آل لطیف , آل اللغوی , آل لقمان , آل ماجد , آل مامیثة , البو محمود , آل المختار , آل المدرّسی , آل مرتضی الشامی , آل المرعشی , آل مساعد , آل المشهدانی , أبو مصارین , آل المصباح , أبو معاش , أبوالمعالی , آل معتوق , آل مکشوش , آل الموسوی , آل نافجة , آل نصر الله , بنو النفیس , آل النقاش , آل النقیب , آل النقوی , آل الهاشمی , آل الهندی , آل الواعظ , آل الوهاب , آل سید یاسین , آل یحیی , بنو هذه الأسر العلویة. ومن الأسر الغیر العلویة نذکر ما یلی: بنو أسد , آل أسد خان , آل الأسکوئی الحائری , آل الأصفر , آل الأطرش , عشیرة الأنباریین , آل الأنصاری , آل البارودی , آل الباوی , آل البحرانی , آل بدقت , آل البرغانی , آل برسیم , آل بریطم , آل بزرکان , آل بزونة , آل البغدادی , البلوش , آل البنّاء , عشیرة البهادلة , عشیرة البیات , آل تخته , عشیرة التراجمة , عشیرة آل ترکی , آل التریری , بنو تمیم , آل الجبّاوی , عشیرة الجبور , أبو جرار , آل جحش , آل أبو جذوع , آل جزیره , عشیرة الجشعم , آل جلال , آل الجمیلی , البو جواری , آل الجورانی , البو جوعان , آل الجویّد , عشیرة الجنابیین , آل جنّتی , آل الحائری , آل حافظ , آل حاج أحمد , أبوالحب , آل حُبّی , آل حجاب , آل حجاره , أبو حدیبه , أبوالحساوی , آل الحساوی , آل حسون رحیم , آل الحفّار , آل الحلی , آل الحمدانی , آل حمیّد , آل حِمَیر , آل حمیده , أبو حویزه , عشیرة البو حویمد , آل حنیش , عشیرة الحیثان , آل أبو خاشوکه , آل الخُرّی , عشیرة الخزرج , عشیرة الخضیرات , بنو خفاجه , آل الشیخ خلف , أبو خمره , عشیرة الخنافسة , آل خنجر , آل خیال , عشیرة خیکان , الدبات , آل الدباغ , آل دبان , الدعوم , عشیرة الدهامشة , آل دهیمه , آل الدروکی , آل ذرب , آل ذیاب , آل الرباکی , آل الرئیس , آل الرحیلاتی , آل رزیّک , آل الرفیع , آل الرماحی , آل روضه , الروله , الزغابه , أبو زمیزم , عشیرة الزمیلات , عشیرة الزوینات , آل زنکی , آل الزهیری , آل زیاره , آل سالم , السبّاح , أبو سبع , آل السراج , عشیرة بنی سعد , آل سعّودی , آل سعیّد , عشیرة السلالمة (السلامات) , آل سلطان , آل السماک , البو سمن , آل سیرت , آل الشاهرودی , آل شاهین , عشیرة الشبانات , آل شراره , آل أبو شکیر , أبو شلاکه , أبو شلیلة , آل الشماع , آل شمس الدین , آل شمسه , أبو اشمطو , آل شنطوط , آل شویخ , آل الشوک , آل شویلیه , آل الشیبانی , آل الصباغ , أبو صخر , آل الصخنی , البو صکر , عشیرة الصلخة , أبوالصوف , آل الصیقل , عشیرة الطهامزة , آل الطیار , الطوالب , آل ظاهر , عشیرة آل الظویهر , عشیرة العبوده , آل عبّو , العتول , آل عجاج , آل عجام , آل عجعج , آل عذاب , آل عریعر , آل عزبه , آل عصفور , آل العطار , آل العطیّة , العکابات , العکبه , آل العکضی , آل عکله , آل العکیلی , آل علّوش , آل علیّان , عشیرة عنزه , آل عواد , آل عوز , العمارات , العویدی , عشیرة البو غانم , آل غریّب , آل الغزالی , آل غصن , أبو فاره , آل فارس , آل الفتونی , آل فرحان , آل فرهود , آل فضاله , الفناهرة , آل القاضی , آل قاو , عشیرة القره غول , آل القرعاوی , أبوالقز , آل قندیل , الکبیسات , آل کجک , آل الکحلی , آل الکرباسی , عشیرة الکراکشة , آل کرکابی , آل کرمة , آل الکروی , آل کشکول , آل کشمش , آل کشیش , آل الکعبی , عشیرة بنی کلاب , آل الکلش , آل الکلکاوی , آل کماز , آل کماش , آل کمر , آل کمونه, آل کنانه , أبو کنیص , الکواظمة , کوام الحر , آل الکیال , عشیرة الکیضه , آل لاری , أبو لبن , آل أبو لحمه , اللهیب , أبو ماصوله , آل ماضی , أبو ماع , آل مال الله , آل مبارک , أبوالمحاسن , آل محفوظ , آل المخ , آل المختار , عشیرة آل مسافر , آل المستوفی , آل المسلمانی , عشیرة المسعود , عشیرة البو مصری , آل المصلاوی , آل المطیری , عشیرة المعامرة , آل المعمار , آل المعملجی , آل معیبد , آل معیط , عشیرة المغره , البو مفرج , آل مکسرجی , آل مکیّن , عشیرة المناکیش , آل منغّص , آل منیدح , آل المهاجر , عشیرة آل المهداوی , آل مهره , آل المؤذن , البو موله , آل المؤمن , عشیرة المیّاح , آل الناطور , آل النایف , آل النجماوی , آل نزر , آل نصار , عشیرة النصاروة , آل نیّار , آل هلال , آل هندی , آل واوی , آل واویه , عشیرة الوزون , آل وشاح , آل الوکیل , آل یاس , آل ملا یاس , آل یاسین , الیسار , آل یعقوب | ||
==عشائر | == عشائر هندیة ووخانوادهای آنها == | ||
بنو طرف , آل فتله , بنو حسن , | بنو طرف , آل فتله , بنو حسن , الیسار , زغیب , السادة العرد , الدعوم , بنو أسد , الکراکشة , البو سمن , السادة الخرسان السادة البو رجلیه , آل السید جوده , السادة البو اذبحک , السادة آل الطالقانی , السادة آل یاسر , السادة آل القزوینی , السادة آل القره , السادة الشرفه , السادة آل المقرم , السادة اللاوندیة , السادة السید آل واوی , الکریط , آل جمیل , جلیحة. | ||
==عشائر | == عشائر عین التمر:== | ||
آل حسان , | آل حسان , الحساویون , آل حردان , الدراوشه , آل شبل , آل رمیّد , الهوی (آل یرغش) , آل هویدی , آل زین الدین , بیت حمد العباس , بیت الفرحان , بیت بدیوی , بیت الشمران بیت عطیة الحسین , بیت مسرهد , بیت أصلبی , بیت ملا حسین , بیت عبدالعظیم , بیت نطاح , بیت علی بیج , بیت حداد , بیت فهد الفاضل , بیت حاج جواد نأ | ||
<ref>http://mk.iq/view.php?id=180&ids=1</ref> | <ref>http://mk.iq/view.php?id=180&ids=1</ref> | ||
[[رده:مقاله‌ها]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۲۸
کربَلا یا کربلای مُعَلّی یکی از شهرهای زیارتی کشور عراق و در ناحیه غربی رودخانه فرات قرار دارد و فاصله اش تا بغداد 105 کیلومتر است. این سرزمین تا سال 61 هجری قمری بیابانی بیش نبوده است اما بعد از واقعه طف درکربلا و شهادت حضرت اباعبدالله علیه‌السلام و یارانش به یکی از شهرهای زیارتی مهم عراق تبدیل شد. در وجه تسمیه کربلا بعضی می‌گویند که کربلا از واژه "کوربابل" گرفته شده است که به معنای مجموعه روستاهای بابل قدیم است که نینوا، غاضریه و طف از جمله آنهاست. [۱] کربلا در طول تاریخ اسامی متعددی داشته است. غاضریه، نینوا، طَفّ، عقر، حائر و نواویس از آن جمله‌اند.[۲] مهمترین واقعه‌‌ای که کربلا به سبب آن مشهور و نزد شیعیان اهمیت زیادی یافت، واقعه عاشورا است. در این واقعه امام حسین(ع) پس از بیعت نکردن با یزید و دعوت مردم کوفه برای بیعت با ایشان با ارسال نامه‌های متعدد[۳] از مکه راهی کوفه شد.[۴]پس از متوقف کردن کاروان امام حسین(ع) در راه کوفه توسط حر بن یزید ریاحی و به دستور عبیدالله بن زیاد، فرماندار کوفه،[۵] کاروان امام به ناچار در کربلا اردو زد.[۶] پس از چند روز از توقف کاروان امام حسین(ع)، در دهم محرم سال ۶۱ق نبردی میان سپاه امام حسین(ع) و لشکر عمر بن سعد رخ داد،[۷] امام(ع) به همراه بسیاری از یارانش در آن روز به شهادت رسیدند و بازماندگان کاروان امام حسین(ع) که بیشترشان زنان و کودکان بودند اسیر گشتند و ابتدا به کوفه و سپس به دِمَشق، پایتخت یزید در شام فرستاده شدند.[۸] وجود حرم امام حسین(ع)، حرم حضرت عباس(ع) و دیگر اماکن زیارتی، این شهر را به یکی از پربازدیدترین شهرهای زیارتی شیعیان به‌ویژه در ایامعرفه، شب‌های جمعه و ایام خاص زیارتی امام حسین ع، عزاداری محرم و مراسم اربعین حسینی تبدیل کرده است.[۹]
سرگذشت مرقد امام حسین (ع) در گذر تاریخ
بنای مرقد امام حسین (ع) در شهر کربلا، تاریخی به درازای چهارده قرن دارد. در روز دوازدهم محرم سال 61 هجری قمری پیکر پاک سیدالشهدا (ع) و یارانش توسط قبیله بنی اسد با راهنمایی امام سجاد (ع) به خاک سپرده شد و در سال 65 هجری مختار بر قبر امام (ع) گنبدی از آجر و گچ ساخت و دو در برای آن قرار داد. اما در سال 146 هجری قمری ابوجعفر منصور این بنای سرپوشیده را ویران کرد. در سال 158 مهدی عباسی آن را از نو بنا کرد. در سال 171 هارون الرشید بنای مزبور و گنبد را ویران و در سال 236 متوکل عباسی مرقد امام (ع) را به طور کامل ویران کرد. در سال 367 عضدالدوله دیلمی گنبدی با رواق و ضریحی از عاج، برای مرقد ساخت. در سال 397 عمران بن شاهین، مسجدی به نام خود متصل به رواق بنا کرد. در سال 767 سلطان اویس جدایری گنبد داخلی را ساخت و صحنی بر گرد مضجع امام (ع) بنا کرد. در سال 932 شاه اسماعیل صفوی دوم ضریح مشبک و زیبایی از نقره به مرقد امام (ع) هدیه کرد. در سال 1155 نادر شاه افشار بناهای موجود را تزیین کرد و هدیه‌های گرانبهایی به گنجینه اهدا نمود. در سال 1211 آقامحمدخان قاجار دستور داد گنبد را به طلا آراستند. در سال 1216 وهابی‌ها به کربلا یورش آورده و ضریح و رواق را ویران کرده و اموال حرم را ربودند. در سال 1250 فتحعلیشاه قاجار گنبد و بارگاه را نوسازی کرد و گنبد حرم حضرت ابوالفضل (ع) را نیز بر پا کرد. در سال 1428 به منظور استفاده بیشتر از فضا محافظت زائران از سرما و گرما صحن شریف اباعبدالله (ع) با سبک جدید مسقف شد. . [۱۰]
اماکن زیارتی و آثار دینی کربلا
مرقد امام حسین (ع)، مرقد حضرت ابوالفضل (ع)، مرقد حبیب ابن مظاهر، قتلگاه، خیمه گاه، بین الحرمین، مراقد شهدای کربلا، مرقد حضرت علی اکبر (ع)، مرقد حضرت علی اصغر (ع) و شهیدان بنی‌هاشم، مرقد حربن یزید ریاحی، مرقد عون بن عبدالله، مرقد طفلان مسلم و مرقد سیدابراهیم مجاب از جمله اماکن زیارتی و آثار دینی کربلاست. در نزدیکی حرم امام حسین(ع) دو مقام امام صادق(ع) و مقام امام زمان(ع) وجود دارد که در فرهنگ شیعه دارای احترام و زیارتگاه آنان است.[۱۱]
مراقد علما و بزرگان در کربلا
از دیرباز به سبب قداست کربلا، در داخل و خارج حرم سیدالشهدا (ع) ده‌ها تن از عالمان و روحانیان و سادات به خاک سپرده شدند که برخی از آنان عبارتند از: سید رضی، میرزا محمد تقی شیرازی، میرزا تقی خان امیرکبیر، سید مرتضی علم الهدی و علامه وحید بهبهانی. [۱۲]
بیوتات وعشائر کربلاء معلی
کربلاء از شهرهای مقدس وبه برکت خون شهداء مدفون در این شهر و اباعبدالله الحسین ع دارای تربت پاک است و به جهت این تقدس محل سکونت بسیاری از سادات و غیر سادات و علماء گردیده است. از مهمترین بیوتات و عشیره‌های ساکن در کربلا می‌توان به این موارد اشاره نمود: آل إدریس , آل الاسترابادی , آل الأشیقر , آل أصلان , بنو الأعرج , آل الأمیر السید علی الکبیر الحسینی الحائری , آل سید أمین , آل البحرانی , آل بحر العلوم , آل البغدادی , آل تاجر , آل التربجی , آل ترجم , آل التفریشی , آل أبو تمن , آل ثابت , آل الجلالی , آل جلوخان , آل جمّاز , آل السید جواد السید هاشم , آل جحوش , آل الحدیدی , آل الحسینی , آل الحکیم , آل الحیدری , آل أبو خشوم , آل الخطیب , آل الخیاط , آل خیر الدین , آل الداماد , آل الدده , آل الدهان , آل الرشدی , آل الرضوی , آل زحیک , آل رزوق , آل زینی , آل الساعاتی , آل السندی , آل الشالجی , آل الشامی , آل الشرفه , آل شمس الفقهاء , آل شَنو , آل الشهرستانی , آل الشوباصی , آل الصافی , آل الصحاف , آل الصفار , آل ضیاءالدین , آل الطباطبائی , أبو طحین , آل طعمة , آل العذاری , آل العرداوی , آل العطار , آل عقیل , آل علّو , آل العمیدی , العناکشة , العواودة , آل عوج , آل عیسی , آل السید عیسی , آل الغریفی , آل فائز , آل الفحام , آل فخار , آل القزوینی , آل القصیر , آل القطب , آل قفطون , آل الکشمیری , آل الکشوان , آل لاوندی , آل لطیف , آل اللغوی , آل لقمان , آل ماجد , آل مامیثة , البو محمود , آل المختار , آل المدرّسی , آل مرتضی الشامی , آل المرعشی , آل مساعد , آل المشهدانی , أبو مصارین , آل المصباح , أبو معاش , أبوالمعالی , آل معتوق , آل مکشوش , آل الموسوی , آل نافجة , آل نصر الله , بنو النفیس , آل النقاش , آل النقیب , آل النقوی , آل الهاشمی , آل الهندی , آل الواعظ , آل الوهاب , آل سید یاسین , آل یحیی , بنو هذه الأسر العلویة. ومن الأسر الغیر العلویة نذکر ما یلی: بنو أسد , آل أسد خان , آل الأسکوئی الحائری , آل الأصفر , آل الأطرش , عشیرة الأنباریین , آل الأنصاری , آل البارودی , آل الباوی , آل البحرانی , آل بدقت , آل البرغانی , آل برسیم , آل بریطم , آل بزرکان , آل بزونة , آل البغدادی , البلوش , آل البنّاء , عشیرة البهادلة , عشیرة البیات , آل تخته , عشیرة التراجمة , عشیرة آل ترکی , آل التریری , بنو تمیم , آل الجبّاوی , عشیرة الجبور , أبو جرار , آل جحش , آل أبو جذوع , آل جزیره , عشیرة الجشعم , آل جلال , آل الجمیلی , البو جواری , آل الجورانی , البو جوعان , آل الجویّد , عشیرة الجنابیین , آل جنّتی , آل الحائری , آل حافظ , آل حاج أحمد , أبوالحب , آل حُبّی , آل حجاب , آل حجاره , أبو حدیبه , أبوالحساوی , آل الحساوی , آل حسون رحیم , آل الحفّار , آل الحلی , آل الحمدانی , آل حمیّد , آل حِمَیر , آل حمیده , أبو حویزه , عشیرة البو حویمد , آل حنیش , عشیرة الحیثان , آل أبو خاشوکه , آل الخُرّی , عشیرة الخزرج , عشیرة الخضیرات , بنو خفاجه , آل الشیخ خلف , أبو خمره , عشیرة الخنافسة , آل خنجر , آل خیال , عشیرة خیکان , الدبات , آل الدباغ , آل دبان , الدعوم , عشیرة الدهامشة , آل دهیمه , آل الدروکی , آل ذرب , آل ذیاب , آل الرباکی , آل الرئیس , آل الرحیلاتی , آل رزیّک , آل الرفیع , آل الرماحی , آل روضه , الروله , الزغابه , أبو زمیزم , عشیرة الزمیلات , عشیرة الزوینات , آل زنکی , آل الزهیری , آل زیاره , آل سالم , السبّاح , أبو سبع , آل السراج , عشیرة بنی سعد , آل سعّودی , آل سعیّد , عشیرة السلالمة (السلامات) , آل سلطان , آل السماک , البو سمن , آل سیرت , آل الشاهرودی , آل شاهین , عشیرة الشبانات , آل شراره , آل أبو شکیر , أبو شلاکه , أبو شلیلة , آل الشماع , آل شمس الدین , آل شمسه , أبو اشمطو , آل شنطوط , آل شویخ , آل الشوک , آل شویلیه , آل الشیبانی , آل الصباغ , أبو صخر , آل الصخنی , البو صکر , عشیرة الصلخة , أبوالصوف , آل الصیقل , عشیرة الطهامزة , آل الطیار , الطوالب , آل ظاهر , عشیرة آل الظویهر , عشیرة العبوده , آل عبّو , العتول , آل عجاج , آل عجام , آل عجعج , آل عذاب , آل عریعر , آل عزبه , آل عصفور , آل العطار , آل العطیّة , العکابات , العکبه , آل العکضی , آل عکله , آل العکیلی , آل علّوش , آل علیّان , عشیرة عنزه , آل عواد , آل عوز , العمارات , العویدی , عشیرة البو غانم , آل غریّب , آل الغزالی , آل غصن , أبو فاره , آل فارس , آل الفتونی , آل فرحان , آل فرهود , آل فضاله , الفناهرة , آل القاضی , آل قاو , عشیرة القره غول , آل القرعاوی , أبوالقز , آل قندیل , الکبیسات , آل کجک , آل الکحلی , آل الکرباسی , عشیرة الکراکشة , آل کرکابی , آل کرمة , آل الکروی , آل کشکول , آل کشمش , آل کشیش , آل الکعبی , عشیرة بنی کلاب , آل الکلش , آل الکلکاوی , آل کماز , آل کماش , آل کمر , آل کمونه, آل کنانه , أبو کنیص , الکواظمة , کوام الحر , آل الکیال , عشیرة الکیضه , آل لاری , أبو لبن , آل أبو لحمه , اللهیب , أبو ماصوله , آل ماضی , أبو ماع , آل مال الله , آل مبارک , أبوالمحاسن , آل محفوظ , آل المخ , آل المختار , عشیرة آل مسافر , آل المستوفی , آل المسلمانی , عشیرة المسعود , عشیرة البو مصری , آل المصلاوی , آل المطیری , عشیرة المعامرة , آل المعمار , آل المعملجی , آل معیبد , آل معیط , عشیرة المغره , البو مفرج , آل مکسرجی , آل مکیّن , عشیرة المناکیش , آل منغّص , آل منیدح , آل المهاجر , عشیرة آل المهداوی , آل مهره , آل المؤذن , البو موله , آل المؤمن , عشیرة المیّاح , آل الناطور , آل النایف , آل النجماوی , آل نزر , آل نصار , عشیرة النصاروة , آل نیّار , آل هلال , آل هندی , آل واوی , آل واویه , عشیرة الوزون , آل وشاح , آل الوکیل , آل یاس , آل ملا یاس , آل یاسین , الیسار , آل یعقوب
عشائر هندیة ووخانوادهای آنها
بنو طرف , آل فتله , بنو حسن , الیسار , زغیب , السادة العرد , الدعوم , بنو أسد , الکراکشة , البو سمن , السادة الخرسان السادة البو رجلیه , آل السید جوده , السادة البو اذبحک , السادة آل الطالقانی , السادة آل یاسر , السادة آل القزوینی , السادة آل القره , السادة الشرفه , السادة آل المقرم , السادة اللاوندیة , السادة السید آل واوی , الکریط , آل جمیل , جلیحة.
عشائر عین التمر:
آل حسان , الحساویون , آل حردان , الدراوشه , آل شبل , آل رمیّد , الهوی (آل یرغش) , آل هویدی , آل زین الدین , بیت حمد العباس , بیت الفرحان , بیت بدیوی , بیت الشمران بیت عطیة الحسین , بیت مسرهد , بیت أصلبی , بیت ملا حسین , بیت عبدالعظیم , بیت نطاح , بیت علی بیج , بیت حداد , بیت فهد الفاضل , بیت حاج جواد نأ [۱۳]
- ↑ عبدالجواد کلید دار، تاریخ کربلا و حائر الحسین
- ↑ آل طعمة، تراث کربلا، ۱۴۳۵ق، ص۳۱-۳۶.
- ↑ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۷م، ج۳، ص۱۵۷-۱۵۸؛مفید، الارشاد، ۱۳۹۹ق، ج۲، ص۳۶-۳۷.
- ↑ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۳۸۱.
- ↑ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۴۰۱.
- ↑ مقرم، مقتل الحسین(ع)، ۱۴۲۶ق، ص۱۹۲.
- ↑ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۴۱۷؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۳۹۹ق، ج۲، ص۹۱.
- ↑ مفید، الارشاد، ۱۳۸۸ش، ص۵۰۹-۵۲۳.
- ↑ «کربلا»، پایگاه خبری الجزیره.
- ↑ http://shamsa.com/places-people/iraq/karbala/106-karbala/2058-atabat-dar-1-negah
- ↑ قمی، اماکن زیارتی سیاحتی در عراق، ۱۳۸۰ش، ص۴۵-۵۴.
- ↑ . http://shamsa.com/places-people/iraq/karbala/106-karbala/2058-atabat-dar-1-negah
- ↑ http://mk.iq/view.php?id=180&ids=1