الصواعق المحرقة فی الردّ علی اهل البدع و الزندقة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '[[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا) (صل‌ الله علیه وآله وسلم)' به '[[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا) ')
 
(۴۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class="references" style="margin: 0px 0px 10px 0px; max-height: 300px; overflow: auto; padding: 3px; font-size:95%; background: #FFA500; line-height:1.4em; padding-bottom: 7px;"><noinclude>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:Ambox clock.svg|60px|بندانگشتی|راست]]
| عنوان = الصواعق المحرقة فی الردّ علی اهل البدع و الزندقة
<br>
| تصویر = الصواعق المحرقه 313.jpg
'''''نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است. '''''<br>
| نام = الصواعق المحرقة فی الردّ علی اهل البدع و الزندقة
| پدیدآوران = ابن حجر هیتمی
| زبان = [[زبان عربی|عربی‌]]
| زبان اصلی =
| ترجمه =
| سال نشر = 1997 م
| ناشر = دارالرساله
| تعداد صفحه =
| موضوع = [[کلام]]
| شابک =
}}
'''الصواعق المحرقة فی الردّ علی اهل البدع و الزندقة''' از جمله آثار [[ابن حجر هیتمی]]، فقیه [[شافعی]] است. او در مقدمهٔ کتاب می‌نویسد که از او درخواست کتابی در حقانیت [[ابوبکر بن ابی قحافه|خلیفۀ اول]] و [[خلیفه دوم|خلیفۀ دوم]] شده است. و از او خواستند تا در [[رمضان]] سال ۹۵۰ ه‍.ق در [[مسجدالحرام]] آن را بخواند چرا که [[شیعیان]] بسیاری در آن هنگام در [[مکه]] حضور داشتند. او بعدها بر کتاب الحاقاتی نوشت و آن را '''الصواعق المحرقة''' نامید.


'''یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید. '''
== ردّیه بر کتاب ==
<br>
چند ردّیه بر این کتاب نوشته شده‌ است که مهمترین آنها عبارتند از:
''آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ''{{#time:H:i، j F Y|{{REVISIONTIMESTAMP}}}}؛
* البحار المغرقة، اثر احمد بن محمد المرتضی؛
* الصوارم المهرقة، اثر قاضی نورالله شوشتری فکرت<ref>«ابن حجر هیتمی»، دائرةالمعارف اسلامی، ص‎ .۳۳۱–۳۳۳</ref>؛
* البوارق الخاطفة فی جواب الصواعق المحرقة، اثر علاءالدولة شوشتری؛
* الشهاب الثاقب فی طرد الشیطان الناصب عن سماء المناقب، اثر میرزا علی محمد خان؛
* البحار المغرقة فی ردّ الصواعق المحرقة، اثر زین الدین بن علی؛
* الرد علی الصواعق المحرقة، اثر محمد باقر سبزواری؛
* الرد علی الصواعق المحرقة، اثر عمران بن احمد دعیبل خفاجی نجفی؛
* الشهاب الثاقب للمحتج بکتاب الله فی الرد علی الناصب، اثر سبیط النیلی<ref>فکرت، محمدآصف (۱۳۶۹). «ابن حجر هیتمی». در سید محمدکاظم موسوی بجنوردی. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.</ref>.


<noinclude>
== نظر آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی نسبت به این کتاب ==
</div>
'''الصواعق المحرقة علی اهل البدع و الضلال و الزندقه''' عنوان کتابی است که توسط شهاب‌الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن علی بن حجر هیتمی سعدی انصاری شافعی (909ـ974 ق) برای ردّ و ابطال عقاید و تاریخ [[تشیّع]] نگاشته شده است.
<div class="wikiInfo">[[پرونده:الصواعق المحرقه 313.jpg|جایگزین=کتاب الصواعق المحرقه فی الرد اهل البدع والزندقه|بندانگشتی|کتاب الصواعق المحرقه فی الرد اهل البدع والزندقه]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |نام
!نام نويسنده
|ابن حجر هیتمی
|-
|موضوع
|عقیده
|-
|زبان کتاب
|عربى‌
|-
|ناشر
|دار الکتب العلمیه
|-
|سال نشر
|2017 میلادی
|-
|تعداد جلد
|تک جلدی
|-
|تعداد صفحات
|7917
|-
|مکان چاپ
|بیروت
|-


|}
نویسنده کتاب که [[شیعه]] را اهل [[بدعت]] و ضلالت می‌داند، علی‌رغم داشن اطلاعات کافی از منابع و ادله معتبر مبنی بر حقانیت ولایت و خلافت اهل‌بیت [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلی الله علیه وآله)]]، به مخالفت با [[کتاب خدا]] و [[سنت]] رسول خدا برخاسته و ضروری‌ترین حقایق قرآنی و نبوی را نیز انکار کرده و حتی آنها را اهل بدعت معرفی کرده است.
</div>
او با استناد به تعدادی [[احادیث]] ضعیف و حتی جعلی درباره فضایل و [[عدالت]] صحابه رسول خدا، به توهین و اسائه ادب به پیشگاه [[اهل بیت|اهل‌بیت]] [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)
|پیامبر (صلی الله علیه وآله)]] و [[شیعیان]] آن بزرگواران پرداخته است. از آنجا که مراد از اهل البدع و الضلال شیعه است، معاصران [[اهل سنت]] در تصحیح و چاپ این کتاب، عنوان الصواعق المحرقة علی اهل الرفض و الضلال و الزندقة را انتخاب کرده‌اند.


او در این کتاب سه مقدمه به ترتیب زیر نگاشته و سپس به اصل مطالب خود پرداخته است:
مقدمه اول، انگیزه تألیف کتاب که احادیثی درباره سبّ و لعن [[اصحاب پیامبر]] و مجازات دنیوی و اخروی آن جمع کرده است؛ مقدمه دوم، درباره وجوب نصب [[امام]] توسط خود اصحاب رسول خدا پس از رحلت ایشان (و البته بلافاصله بعد از رحلت که هنوز بدن مطهر آن بزرگوار تجهیز نشده!!!) است؛ مقدمه سوم، روش‌های نصب امام و نقد نظر [[شیعه]] در‌این‌باره است.
او پس از این سه مقدمه، کتاب خود را در یازده باب تنظیم کرده و در ذیل هر باب چند فصل آورده است.
سپس تتمّه ای را در تحت چند باب ذکر کرده است. عناوین بابهای اصلی کتاب به ترتیب زیر است:
- باب اول: کیفیت خلافت [[ابوبکر]] و استدلال بر درستی آن؛ باب دوم: که عنوان مخصوصی برای آن ذکر نشده است؛ باب سوم: اثبات افضل بودن ابوبکر از سایر صحابه؛ باب چهارم: خلافت [[عمر]]؛ باب پنجم: اثبات فضایل و خصوصیات عمر؛ باب ششم: خلافت [[عثمان]] ؛ باب هفتم: فضایل عثمان ؛ باب هشتم: خلافت علی(‌علیه‌السلام) که این باب در فهرست کتاب نیامده و در متن کتاب نیز مشخص نیست و هیتمی به طور عمدی عنوان آن را با مسئله قتل عثمان ترکیب کرده است؛ باب نهم: حالات و فضایل [[علی بن ابی طالب|علی]](‌علیه‌السلام)؛ باب دهم: خلافت امام حسن و فضایل ایشان؛ باب یازدهم: فضایل اهل‌بیت پیامبر(علیهم‌السلام) و آیات نازل شده در حق ایشان.


'''الصواعق المحرقة فی الردّ علی اهل البدع و الزندقة''' (نوشته حدود ۹۵۰ ه‍.ق) از آثار [[ابن حجر هیتمی]]، فقیه [[شافعی]] است. او در مقدمهٔ کتاب می‌نویسد که از او درخواست کتابی در حقانیت خلفای اول و دوم شده است. و از او خواستند تا در [[رمضان]] سال ۹۵۰ ه‍.ق در [[مسجدالحرام]] آن را بخواند چرا که [[شیعیان]] بسیاری در آن هنگام در مکه حضور داشتند. او بعدها بر کتاب الحاقاتی نوشت و آن را الصواعق المحرقة نامید.<br>
از بزرگ‌ترین تناقض گویی‌های او در این کتاب این است که: به نقل از [[احمد بن حنبل]] مدعی است برای هیچ کس مثل علی(‌علیه‌السلام) فضائل و مناقب نقل نشده است و از طرفی ابوبکر را افضل صحابه معرفی کرده است.
البته او هیچ ملاک صریح و صحیحی برای تشخیص افضل بودن [[صحابه]] به دست نداده و صرفاً اجماع را ملاک دانسته و مدعی [[اجماع]] شده است. در حالی که اجماع علمای اسلام بر این است که علی بن ابی طالب(‌علیه‌السلام) دارای فضائلی است که هیچ یک از اصحاب آن فضائل را دارا نیستند. با این وصف دیگر نوبت به مقایسه بین اصحاب و تعیین افضل نمی‌رسد. وانگهی هیتمی برای فرار از قبول افضلیت آن حضرت به نشر فضایل درباره اشخاص دیگری مثل ابوبکر و عمر پرداخته است با این توجیه که این کار به خاطر مصالح عمومی مسلمین و دوری از فتنه‌های احتمالی صورت می‌گیرد و این در واقع نوعی انکار فضائل [[علی بن ابی طالب|امیرالمؤمنین (‌علیه‌السلام)]] است.
البته مطالب و نظرات هیتمی در این کتاب از تیغ برّان نقادان و اهل نظر در امان نمانده و علمای بزرگ شیعه کتاب‌های فراوانی در رد آن نوشته‌اند.


= ردّیه  بر کتاب =  
== چاپ کتاب در کشورهای مختلف ==
== چند ردّیه بر این کتاب نوشته شده‌است که مهمترین آنها عبارتند از: ==
کتاب الصواعق بارها در کشورهای اسلامی مثل: [[مصر]]، [[لبنان]] و [[عراق]] چاپ شده است.
 
*  البحار المغرقة اثر احمد بن محمد المرتضی؛
== منابع ==
الصوارم المهرقة اثر قاضی نورالله شوشتری؛<ref>فکرت، «ابن حجر هیتمی»، دائرةالمعارف اسلامی، ۳:‎ ۳۳۱–۳۳۳.</ref> 
# خیرالدین زرکلی، الأعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، چ 8، 1989م، ج 1، ص 234؛ ج6، ص 234.
*  البوارق الخاطفة فى جواب الصواعق المحرقة اثر علاءالدولة شوشترى؛ 
# قاسم نور الله تستری، الصوارم المهرقة فی نقد الصواعق المحرقة، تحقیق محدث ارموی، تهران، 1327 ش.
*  الشهاب الثاقب فى طرد الشیطان الناصب عن سماء المناقب اثر میرزا على محمد خان؛ 
# ابن العماد حنبلی، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، تحقیق الأرناؤوط، دمشق و بیروت، دار ابن کثیر، 1406 ق.
*  البحار المغرقة فى ردّ الصواعق المحرقة اثر زین الدین بن على؛
# شیخ آقا بزرگ تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، قم، اسماعیلیان، 1408 ق.
*  الرد على الصواعق المحرقة اثر محمد باقر سبزوارى؛ 
# ابو العباس ابن حجر هیتمی، الصواعق المحرقة علی اهل الرفض و الضلال والزندقة، تحقیق عبدالرحمن بن عبدالله ترکی و کامل محمد خراط، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1997 م، (دو مجلد).
*  الرد على الصواعق المحرقة اثر عمران بن احمد دعیبل خفاجى نجفى؛ 
# ـ میرزا عبدالله افندی تبریزی، تعلیقة أمل الآمل، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی.
*  الشهاب الثاقب للمحتج بكتاب الله في الرد على الناصب اثر سبيط النيلي <ref>فکرت، محمدآصف (۱۳۶۹). «ابن حجر هیتمی». در سید محمدکاظم موسوی بجنوردی. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.</ref>.
   
   
= نظر[[آیت الله ناصر مکارم شیرازی]] نسبت به این کتاب =
== پانویس ==
'''الصواعق المحرقة على اهل البدع و الضلال و الزندقه''' عنوان کتابى است که توسط شهاب الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن على بن حجر هیتمى سعدى انصارى شافعى (909ـ974ق) براى ردّ و ابطال [[عقاید]] و تاریخ [[تشیّع]] نگاشته شده است.<br>
{{پانویس}}
 
نویسنده کتاب که [[شیعه]] را اهل [[بدعت]] و [[ضلالت]] می داند، على رغم داشن اطلاعات کافى از منابع و ادله معتبر مبنى بر حقانیت ولایت و خلافت اهل بیت [[پیامبر]](صلى الله علیه وآله)، به مخالفت با [[کتاب خدا]] و [[سنت]] [[رسول خدا]] برخاسته و ضرورى ترین حقایق قرآنى و نبوى را نیز انکار کرده و حتى آنها را اهل بدعت معرفى کرده است.<br>
او با استناد به تعدادى [[احادیث]] ضعیف و حتى جعلى درباره فضایل و [[عدالت]] صحابه رسول خدا، به توهین و اسائه ادب به پیشگاه [[اهل بیت]] پیامبر(علیهم السلام) و [[شیعیان]] آن بزرگواران پرداخته است. از آنجا که مراد از اهل البدع و الضلال شیعه است، معاصران [[اهل سنت]] در تصحیح و چاپ این کتاب، عنوان الصواعق المحرقة على اهل الرفض و الضلال و الزندقة را انتخاب کرده اند.<br>
 
او در این کتاب سه مقدمه به ترتیب زیر نگاشته و سپس به اصل مطالب خود پرداخته است:
مقدمه اول، انگیزه تألیف کتاب که احادیثى درباره سبّ و لعن اصحاب پیامبر و مجازات دنیوى و اخروى آن جمع کرده است; مقدمه دوم، درباره وجوب نصب امام توسط خود اصحاب رسول خدا پس از رحلت ایشان (و البته بلافاصله بعد از رحلت که هنوز بدن مطهر آن بزرگوار تجهیز نشده !!!) است; مقدمه سوم، روش هاى نصب امام ونقد نظر شیعه در این باره است.
او پس از این سه مقدمه، کتاب خود را در یازده باب تنظیم کرده و در ذیل هر باب چند فصل آورده است.
سپس تتمّه اى را در تحت چند باب ذکر کرده است. عناوین بابهاى اصلى کتاب به ترتیب زیر است:
- باب اول: کیفیت خلافت ابوبکر و استدلال بر درستى آن; باب دوم: که عنوان مخصوصی براى آن ذکر نشده است; باب سوم: اثبات افضل بودن ابوبکر از سایر صحابه; باب چهارم: خلافت عمر; باب پنجم: اثبات فضایل و خصوصیات عمر; باب ششم: خلافت عثمان ; باب هفتم: فضایل عثمان ; باب هشتم: خلافت على(علیه السلام) که این باب در فهرست کتاب نیامده و در متن کتاب نیز مشخص نیست و هیتمى به طور عمدى عنوان آن را با مسئله قتل عثمان ترکیب کرده است; باب نهم: حالات و فضایل على(علیه السلام); باب دهم: خلافت امام حسن و فضایل ایشان; باب یازدهم: فضایل اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) و آیات نازل شده در حق ایشان.
از بزرگترین تناقض گویى هاى او در این کتاب این است که: به نقل از احمد بن حنبل مدعى است براى هیچ کس مثل على(علیه السلام) فضائل و مناقب نقل نشده است و از طرفى ابوبکر را افضل صحابه معرفى کرده است.
البته او هیچ ملاک صریح و صحیحى براى تشخیص افضل بودن صحابه به دست نداده و صرفاً اجماع را ملاک دانسته و مدعى اجماع شده است. در حالى که اجماع علماى اسلام بر این است که على بن ابى طالب(علیه السلام) داراى فضائلى است که هیچ یک از اصحاب آن فضائل را دارا نیستند. با این وصف دیگر نوبت به مقایسه بین اصحاب و تعیین افضل نمى رسد. وانگهى هیتمى براى فرار از قبول افضلیت آن حضرت به نشر فضایل درباره اشخاص دیگرى مثل ابوبکر و عمر پرداخته است با این توجیه که این کار به خاطر مصالح عمومى مسلمین و دورى از فتنه هاى احتمالى صورت مى گیرد و این در واقع نوعى انکار فضائل امیرالمؤمنین(علیه السلام) است.
البته مطالب و نظرات هیتمى در این کتاب از تیغ برّان نقادان و اهل نظر در امان نمانده و علماى بزرگ شیعه کتاب هاى فراوانى در ردّ آن نوشته اند که از مهم ترین آنها مى توان به موارد زیر اشاره کرد:
1ـ الصوارم المهرقة فى نقد الصواعق المحرقة که توسط علامه قاضى نورالله شوشترى (تسترى) صاحب کتاب «شرح احقاق الحق» نوشته شده است.
2ـ البوارق الخاطفة فى جواب الصواعق المحرقة که توسط علاء الدولة شوشترى نوه قاضى نورالله شوشترى نگاشته شده است.
3ـ الشهاب الثاقب فى طرد الشیطان الناصب عن سماء المناقب که توسط میرزا على محمد خان ملقب به نظام الدوله نوشته شده است.
4ـ البحار المغرقة فى ردّ الصواعق المحرقة که توسط زین الدین بن على از نواده هاى شهید ثانى نوشته شده است.
5ـ الرد على الصواعق المحرقة، که آن را محمد باقر سبزوارى تألیف کرده است.
6ـ الرد على الصواعق المحرقة که توسط عمران بن احمد دعیبل خفاجى نجفى تألیف شده است.
کتاب الصواعق بارها در کشورهاى اسلامى مثل مصر، لبنان، وعراق چاپ شده است.
پی نوشت: 1ـ خیرالدین زرکلى، الأعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، چ 8، 1989م، ج1، ص234; ج6، ص234.
2ـ قاسم نور الله تسترى، الصوارم المهرقة فی نقد الصواعق المحرقة، تحقیق محدث ارموى، تهران، 1327ش، ص102.
3ـ ابن العماد حنبلى، شذرات الذهب فى أخبار من ذهب، تحقیق الأرناؤوط، دمشق و بیروت، دار ابن کثیر، 1406ق، ج10، ص542.
4ـ شیخ آقا بزرگ تهرانى، الذریعة الى تصانیف الشیعة، قم، اسماعیلیان، 1408ق، ج1، ص64; ج3، ص89، ص154، ج10، ص204; ج14، ص258; ج15، ص93; ج22، ص416.
5ـ ابو العباس ابن حجر هیتمى، الصواعق المحرقة على اهل الرفض و الضلال والزندقة، تحقیق عبدالرحمن بن عبدالله ترکى و کامل محمد خراط، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1997م، (دو مجلد).
6ـ میرزا عبدالله افندى تبریزى، تعلیقة أمل الآمل، قم، کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى، 1410ق، ص53.
 
=پانویس=


[[رده: کتاب ها]]  
[[رده:کتاب‌ها]]  
[[رده: کتاب شناسی اهل‌سنت]] 
[[رده:کتاب‌های اهل سنت]]
[[رده: آثار ابن حجر الهيتمی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۴۳

الصواعق المحرقة فی الردّ علی اهل البدع و الزندقة
الصواعق المحرقه 313.jpg
نامالصواعق المحرقة فی الردّ علی اهل البدع و الزندقة
پدیدآورانابن حجر هیتمی
زبانعربی‌
سال نشر1997 م
ناشردارالرساله
موضوعکلام

الصواعق المحرقة فی الردّ علی اهل البدع و الزندقة از جمله آثار ابن حجر هیتمی، فقیه شافعی است. او در مقدمهٔ کتاب می‌نویسد که از او درخواست کتابی در حقانیت خلیفۀ اول و خلیفۀ دوم شده است. و از او خواستند تا در رمضان سال ۹۵۰ ه‍.ق در مسجدالحرام آن را بخواند چرا که شیعیان بسیاری در آن هنگام در مکه حضور داشتند. او بعدها بر کتاب الحاقاتی نوشت و آن را الصواعق المحرقة نامید.

ردّیه بر کتاب

چند ردّیه بر این کتاب نوشته شده‌ است که مهمترین آنها عبارتند از:

  • البحار المغرقة، اثر احمد بن محمد المرتضی؛
  • الصوارم المهرقة، اثر قاضی نورالله شوشتری فکرت[۱]؛
  • البوارق الخاطفة فی جواب الصواعق المحرقة، اثر علاءالدولة شوشتری؛
  • الشهاب الثاقب فی طرد الشیطان الناصب عن سماء المناقب، اثر میرزا علی محمد خان؛
  • البحار المغرقة فی ردّ الصواعق المحرقة، اثر زین الدین بن علی؛
  • الرد علی الصواعق المحرقة، اثر محمد باقر سبزواری؛
  • الرد علی الصواعق المحرقة، اثر عمران بن احمد دعیبل خفاجی نجفی؛
  • الشهاب الثاقب للمحتج بکتاب الله فی الرد علی الناصب، اثر سبیط النیلی[۲].

نظر آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی نسبت به این کتاب

الصواعق المحرقة علی اهل البدع و الضلال و الزندقه عنوان کتابی است که توسط شهاب‌الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن علی بن حجر هیتمی سعدی انصاری شافعی (909ـ974 ق) برای ردّ و ابطال عقاید و تاریخ تشیّع نگاشته شده است.

نویسنده کتاب که شیعه را اهل بدعت و ضلالت می‌داند، علی‌رغم داشن اطلاعات کافی از منابع و ادله معتبر مبنی بر حقانیت ولایت و خلافت اهل‌بیت پیامبر (صلی الله علیه وآله)، به مخالفت با کتاب خدا و سنت رسول خدا برخاسته و ضروری‌ترین حقایق قرآنی و نبوی را نیز انکار کرده و حتی آنها را اهل بدعت معرفی کرده است. او با استناد به تعدادی احادیث ضعیف و حتی جعلی درباره فضایل و عدالت صحابه رسول خدا، به توهین و اسائه ادب به پیشگاه اهل‌بیت [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا) |پیامبر (صلی الله علیه وآله)]] و شیعیان آن بزرگواران پرداخته است. از آنجا که مراد از اهل البدع و الضلال شیعه است، معاصران اهل سنت در تصحیح و چاپ این کتاب، عنوان الصواعق المحرقة علی اهل الرفض و الضلال و الزندقة را انتخاب کرده‌اند.

او در این کتاب سه مقدمه به ترتیب زیر نگاشته و سپس به اصل مطالب خود پرداخته است: مقدمه اول، انگیزه تألیف کتاب که احادیثی درباره سبّ و لعن اصحاب پیامبر و مجازات دنیوی و اخروی آن جمع کرده است؛ مقدمه دوم، درباره وجوب نصب امام توسط خود اصحاب رسول خدا پس از رحلت ایشان (و البته بلافاصله بعد از رحلت که هنوز بدن مطهر آن بزرگوار تجهیز نشده!!!) است؛ مقدمه سوم، روش‌های نصب امام و نقد نظر شیعه در‌این‌باره است. او پس از این سه مقدمه، کتاب خود را در یازده باب تنظیم کرده و در ذیل هر باب چند فصل آورده است. سپس تتمّه ای را در تحت چند باب ذکر کرده است. عناوین بابهای اصلی کتاب به ترتیب زیر است: - باب اول: کیفیت خلافت ابوبکر و استدلال بر درستی آن؛ باب دوم: که عنوان مخصوصی برای آن ذکر نشده است؛ باب سوم: اثبات افضل بودن ابوبکر از سایر صحابه؛ باب چهارم: خلافت عمر؛ باب پنجم: اثبات فضایل و خصوصیات عمر؛ باب ششم: خلافت عثمان ؛ باب هفتم: فضایل عثمان ؛ باب هشتم: خلافت علی(‌علیه‌السلام) که این باب در فهرست کتاب نیامده و در متن کتاب نیز مشخص نیست و هیتمی به طور عمدی عنوان آن را با مسئله قتل عثمان ترکیب کرده است؛ باب نهم: حالات و فضایل علی(‌علیه‌السلام)؛ باب دهم: خلافت امام حسن و فضایل ایشان؛ باب یازدهم: فضایل اهل‌بیت پیامبر(علیهم‌السلام) و آیات نازل شده در حق ایشان.

از بزرگ‌ترین تناقض گویی‌های او در این کتاب این است که: به نقل از احمد بن حنبل مدعی است برای هیچ کس مثل علی(‌علیه‌السلام) فضائل و مناقب نقل نشده است و از طرفی ابوبکر را افضل صحابه معرفی کرده است. البته او هیچ ملاک صریح و صحیحی برای تشخیص افضل بودن صحابه به دست نداده و صرفاً اجماع را ملاک دانسته و مدعی اجماع شده است. در حالی که اجماع علمای اسلام بر این است که علی بن ابی طالب(‌علیه‌السلام) دارای فضائلی است که هیچ یک از اصحاب آن فضائل را دارا نیستند. با این وصف دیگر نوبت به مقایسه بین اصحاب و تعیین افضل نمی‌رسد. وانگهی هیتمی برای فرار از قبول افضلیت آن حضرت به نشر فضایل درباره اشخاص دیگری مثل ابوبکر و عمر پرداخته است با این توجیه که این کار به خاطر مصالح عمومی مسلمین و دوری از فتنه‌های احتمالی صورت می‌گیرد و این در واقع نوعی انکار فضائل امیرالمؤمنین (‌علیه‌السلام) است. البته مطالب و نظرات هیتمی در این کتاب از تیغ برّان نقادان و اهل نظر در امان نمانده و علمای بزرگ شیعه کتاب‌های فراوانی در رد آن نوشته‌اند.

چاپ کتاب در کشورهای مختلف

کتاب الصواعق بارها در کشورهای اسلامی مثل: مصر، لبنان و عراق چاپ شده است.

منابع

  1. خیرالدین زرکلی، الأعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، چ 8، 1989م، ج 1، ص 234؛ ج6، ص 234.
  2. قاسم نور الله تستری، الصوارم المهرقة فی نقد الصواعق المحرقة، تحقیق محدث ارموی، تهران، 1327 ش.
  3. ابن العماد حنبلی، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، تحقیق الأرناؤوط، دمشق و بیروت، دار ابن کثیر، 1406 ق.
  4. شیخ آقا بزرگ تهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، قم، اسماعیلیان، 1408 ق.
  5. ابو العباس ابن حجر هیتمی، الصواعق المحرقة علی اهل الرفض و الضلال والزندقة، تحقیق عبدالرحمن بن عبدالله ترکی و کامل محمد خراط، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1997 م، (دو مجلد).
  6. ـ میرزا عبدالله افندی تبریزی، تعلیقة أمل الآمل، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی.

پانویس

  1. «ابن حجر هیتمی»، دائرةالمعارف اسلامی، ص‎ .۳۳۱–۳۳۳
  2. فکرت، محمدآصف (۱۳۶۹). «ابن حجر هیتمی». در سید محمدکاظم موسوی بجنوردی. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.