اخوان المسلمین موریتانی
| نام جریان | اخوان المسلمین موریتانی |
|---|---|
| سال تاسیس | 1979 میلادی |
| موسس | شیخان ولد ابراهیم ولد بیب |
| افراد موثر | محمد حسن ولد الدود شنقیطی. |
تاسیس جمعیت فرهنگی اسلام در سال 1979 م ، نقطه عطفی در تاریخ جنبش های اسلام گرا و علی الخصوص جمعیت اخوان المسلمین موریتانی به شمار می آید.
تاریخچه
مجاهدت و تلاش گروههای صوفیه در غالب فرهنگ و ادبیات دینی مذهب مالكی تجلی بافته بود، كشور موریتانی در 28 نوامبر 1960 به استقلال سیاسی و اقتصادی خود نائل آمد. بدین ترتیب در اوائل دهه شصت قرن بیستم، فضای سیاسی این كشور شاهد حضور جریان های اسلام گرای سیاسی همچون اخوان المسلمین و جنبش های دانشجویی بود. این گروهها كه هدف خود را دفاع از اسلام بیان می كردند، اقدام به برگزاری جلسات مناظره و بحث با جریانات سكولار و ملی گرا نمودند. گرچه ترویج عقاید و افكار اسلامی اخوان در این برهه با مشكلات و موانعی روبرو بود كه از جمله آنها می توان به غلبه سیاست تك حزبی بر رسانه ها و فعالیت های سیاسی دولت « مختار ولد داداه» و عدم پذیرش تعدد احزاب از سوی مقامات رسمی كشور، حضور افرادی كه دلبستگی شدید به فرهنگ فرانسه داشتند در مناصب كلیدی كشور، غلبه زبان و فرهنگ فرانسوی بر سیستم آموزش و پرورش كشور و بالاخره انتشار تفكرات ملی گرای راست اشاره كرد. این وضعیت همچنان ادامه داشت تا اینكه در اواخر دوره ریاست جمهوری « ولد هیداله » كمیته ای به منظور اجرای شریعت اسلامی در موریتانی تشكیل یافت كه در نتیجه آن بسیاری از اسلام گرایان موریتانیایی از زندان های رژیم آزاد شدند.
جمعیت فرهنگی اسلام
تاسیس « جمعیت فرهنگی اسلام » در سال 1979 م ، نقطه عطفی در تاریخ جنبش های اسلام گرا و علی الخصوص جمعیت اخوان المسلمین موریتانی به شمار می آید؛ زیرا از این پس گروههای مختلف اسلامی در غالب یك چینش متحد با عنوان « جمعیت فرهنگی اسلام » به فعالیت خود ادامه می دادند. بتدریج شاخه ها و فروعات این جمعیت در سراسر موریتانی انتشار یافت و این گروه از طریق برگزاری جلسات سخنرانی، مناظره و شب شعر به ترویج فرهنگ اسلامی همت گمارد. لازم به ذكر است كه فعالیت های جمعیت فرهنگی اسلام تنها در حوزه فرهنگی خلاصه نمی شد بلكه سعی می كرد تا با شركت در امور خیریه همچون كمك رسانی به فقرا و ساخت مساجد در مناطق مختلف از فضای سیاسی و رسانه ای بسته در كشور، حداكثر استفاده را برده باشد.
كودتای سفید « معاویه ولد سیدی الطایع » در تاریخ 12/12/ 1984 اتفاق افتاد و انتظار می رفت كه به دلیل شرایط خاص سیاسی حاكم بر دولت وی ( مخالفت با فعالیت احزاب مختلف ) ادامه فعالیت جمعیت فرهنگی اسلام با مشكل مواجه گردد. در حالی كه به دلایلی كه ذیلاً به آنها اشاره خواهد شد، چنین اتفاقی نیافتاد و این گروه همچنان به فعالیت های خود ادامه می دادند :
1- بیداری اسلامی كه به دلیل كاهش موج تفكرات راست گرا و پان عربی در بسیاری از كشورهای عربی بروز كرده بود
2- تاسیس كتابخانه های اسلامی با گرایش های انقلابی و اصلاح طلبانه از نویسندگان جهان عرب در شعبات « مصعب بن عمیر » و « عایشه » كه از شعبات جمعیت فرهنگی اسلام بودند.
3- انتشار نوارهای سخنرانی در مراكز فرهنگی فوق پیرامون مباحث انقلابی و جهاد اسلامی از خطباء و رهبران اسلامی
4- تاسیس مراكز تجاری مختلف برای خرید و فروش كتب و كاست های مذهبی
5- برگزاری جلسات سخنرانی، مناظره و شب شعر در مساجد كه عمدتا بصورت خودجوش انجام می شد
6- برگزاری كلاس های آموزشی توسط اعضای جمعیت فرهنگی اسلام در مناطق مختلف موریتانی
7- مشاركت و رهبری اعضای جمعیت فرهنگی اسلام در بسیاری از اتحادیه ها و سندیكاهای آموزشی ، تربیتی و ...
به این ترتیب جریان اسلام گرا ( اخوان المسلمین ) از نفوذ و وجهه بالایی در میان اقشار مختلف مردم موریتانی برخوردار شد كه آن را در ادای رسالت اسلامی خود كمك می كرد. نباید از نظر دور داشت كه اگر چه جریان سلفی در موریتانی نیز - توسط فارغ التحصیلان « موسسه سعودی » و با حمایت همه جانبه سفارت عربستان سعودی در موریتانی – با انتشار نوار های سخنرانی علمای سلفی و برگزاری جلسات سخنرانی و مناظره در مساجد فعالیت آرامی را در فضای موریتانی در پیش گرفته بود، اما یارای مقابله با حركت اخوان المسلمین را نداشت.
اصلاح طلبان میانه رو و اخوان المسلمین موریتانی
با روی كار آمدن دولت غیر نظامی « ولد شیخ عبدالله » در سال 2007 م عرصه فعالیت برای اسلام گرایان گشوده شد. این رویه پس از كودتای ژنرال « محمد ولد عبدالعزیز » در ششم اوت 2008 همچنان ادامه داشت ، بگونه ای كه « ولد منصور » رئیس حزب « تجمع ملی برای اصلاح و توسعه » معروف به تواصل ( اخوان المسلمین موریتانی ) در انتخابات ریاست جمهوری سال 2009 شركت كرد.
از جمله رهبران فكری اخوان در موریتانی می توان به « شیخان ولد ابراهیم ولد بیب » شهردار شهر دارالنعیم و « محمد حسن ولد الدود شنقیطی » اشاره كرد. جمعیت اخوان المسلمین موریتانی اصول سه گانه مرجعیت دینی، عمل بر اساس موازین دموكراسی و اصلاحات سیاسی، اجتماعی، قتصادی، فرهنگی، نظامی و امنیتی را سر لوحه كار خود قرار داده اند. در این راستا شیخان ولد ابراهیم معتقد است كه در دوره كنونی، حفاظت از هویت سرزمینی، صیانت از موسسات و سازمان های مذهبی، گسترش دامنه اسلام گرایی در كشور و انسجام و وحدت ملی از رسالت های این جمعیت است. از جمله خطوط قرمز اخوان موریتانی مسئله ارتباط با رژیم صهیونیستی است كه همواره در بیانیه ها و اعلامیه های مروبط به فلسطین اشغالی به آن اشاره می گردد[۱].