|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| == برشماری سنت‌های الهی در قرآن ==
| |
|
| |
|
| سنت وقتی در مورد خداوند به کار می‌رود به معنی روش مستقیم و پایدار و مستمر و متوالی است. در قرآن کریم کلمه «سنت» شانزده بار در یازده آیه به‌کاررفته است که به‌استثنای یک مورد همواره سنت الهی مقصود بوده است.
| | <div class="wikiInfo">[[پرونده:Flag of Afghanistan.svg|جایگزین=پرچم کشور افغانستان|بندانگشتی|جمهوری اسلامی افغانستان]] |
| <big>سنت‌های الهی</big><br>
| | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | |
|
| |
|
| • سنت آفرینش به وجه احسن: «وَ لَقَد خَلَقْنا الإنسانَ فی أحسنِ تَقویمٍ»؛ <ref>تین / 4 .</ref><br>
| | |نام کشور |
| | | data-type="authorfatherName" |فارسی: افغانستان /پشتو: د افغانستان اسلامی جمهوریت |
| | |- |
| | |مکان |
| | | data-type="authorbirthDate" |خاورمیانه |
| | |- |
| | |زبان |
| | | data-type="authorfatherName" |فارسی / پشتو |
| | |- |
| | |پایتخت |
| | | data-type="authorfatherName" |کابل |
| | |- |
| | |نوع حکومت |
| | | data-type="authorfatherName" |حکومت متمرکز نظام ریاستی جمهوری اسلامی |
|
| |
|
| • سنت هدایت تکوینی: «قَال رَبُّنا الذی أعطی کُلَّ شَی ءٍ خَلقَهُ ثُمَّ هَدی» طه .«الّذی خَلَقَنی فَهُوَ یَهدیِن»؛ <ref>شعراء/ 78 .</ref><br>
| | |- |
| | |دین رسمی |
| | |اسلام |
| | |- |
| | |جمعیت |
| | |برآورد سال ۲۰۲۰ |
| | ۳۸٬۸۱۹٬۰۰۰ (۴۰ ام) |
| | |- |
| | |آمار مسلمانان |
| | | |
| | |- |
| | |ادیان(درصد) |
| | | |
| | |- |
| | |مناطق شیعه‌نشین |
| | | |
| | |- |
| | |شهرهای مهم |
| | | |
| | |- |
| | |گروه های قومی |
| | |پشتون‌ها، تاجیک‌ها، مردمان هزاره، ازبک‌ها، مردم ایماق، ترکمن‌ها، مردم بلوچ فارس ها و دیگر اقوام افغانستان |
| | |- |
| | |فرق |
| | | |
| | |- |
| | |اقوام |
| | | |
| | |- |
| | |واحد پول |
| | |افغانی |
| | |- |
| | |} |
|
| |
|
| • سنت هدایت فطری: در قرآن آمده که میل به خداپرستی در نهاد و فطرت انسان قرار داده شده است: «وَ إذ أَخَذَ رَبُّکَ مِن بَنی آدم مِن ظُهُورِهِم ذُرِّیَّتهم وَ أشهَدَهُم عَلی أنفُسِهِم ألستُ بِرَبِّکُم قالوُا بَلی»؛ <ref>اعراف/ 172 و نیز: روم/ 3 .</ref><br>
| | </div> |
|
| |
|
| • سنت تقدیر الهی: این سنت بدان معناست که تقدیر امور به دست پروردگار است: «وَ الَّذی قَدَّرَ فَهَدی»؛ <ref>اعلی/3 و نیز حدید / 22.</ref><br>
| |
|
| |
|
| • سنت انذار و تبشیر: «وَ إِن مِن اُمَّةٍ لا فیها نَذیرٌ»؛ <ref>فاطر/ 24 همچنین: نحل/ 9 و بلد/ 10.</ref><br>
| | '''کشور افغانستان''' مدخلی است که در [[پژوهشگاه مطالعات تقریبی]] در راستای نگارش کلان پروژه معرفی [[جریان های جهان اسلام]] نوشته شده است.افغانستان کشوری چند قومیتی است و گروهای قومی مانند: تاجیک‌ها، هزاره‌ها، پشتون‌ها، ازبک‌ها، ایماق‌ها، ترکمن‌ها، بلوچ‌ها، نورستانی‌ها، پشه‌ای‌ها، قزلباش‌ها، براهویی‌ها، پامیری‌ها و برخی دیگر قوم‌ها در آن زندگی دارند. بزرگ‌ترین گروه‌های قومیتی پشتون‌ها، تاجیک‌ها، هزاره‌ها و ازبک‌ها هستند. |
| | |
| • سنت نفی حرج: یکی دیگر از سنت‌های الهی این است که خداوند متعال سختی و مشقت را بر بندگان خود نخواسته است:«یُریدُ اللّه بِکُمُ الیُسر وَ لا یُرید بِکُم العُسر»؛ <ref>بقره/ 185. همچنین: بقره/ 286، نساء/ 28، مائده/ 6 و حج/ 78.</ref><br>
| |
| | |
| • سنت نفی ظلم از طرف خدا: همان گونه که در اصول دین نیز آمده است پروردگارْ عادل است و هیچ‌گاه نسبت به بندگان خود ظلم روا نمی‌دارد: «وَ مَا اللّهُ یُریدُ ظُلماً لِلْعالَمین»؛ <ref>آل عمران / 108، انفال/ 51، یونس/ 44.</ref><br>
| |
| | |
| • سنت بازتاب اعمال: یعنی هرکس هر چه انجام دهد اگر خوب باشد به نفع اوست و اگر بد باشد به ضرر خود اوست: «لَها ما کَسَبَت وَ عَلَیها ما اکْتَسَبَت»؛ <ref>بقره/ 286. حدود 31 آیه دیگر نیز در این زمینه وجود دارد.</ref><br>
| |
| | |
| • سنت نصرت ناصرین: وَلَیَنصُرَنَّ اللهُ مَن یَنصُرُه <ref>حج،40</ref> و يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْکُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَکُمْ <ref>محمد،7</ref><br>
| |
| | |
| • سنت عمومی مرگ: «کُلُّ نفسٍ ذائِقَةُ المَوتِ»؛ <ref>آل عمران/ 185</ref> و «کُلُّ مَن عَلَیها فانٍ»؛ <ref>الرحمن/ 26.</ref><br>
| |
| | |
| • سنت عدم تقدیم‌وتأخیر مرگ در صورت فرارسیدن اجل: اگرچه اجل تغییر می‌کند اما هرگاه اجل حتمی انسان سر برسد هیچ چیزی آن را تغییر نمی‌دهد: «اِنَّ اللّه لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّی یُغَیِّروُا ما بِأنفُسِهِم»؛ <ref>رعد / 11، اعراف/ 34 و نحل/ 61 و حجر / 4و5.</ref><br>
| |
| | |
| • سنت تنبه: خدا برای توجه دادن انسان‌ها و دور نمودن آن‌ها از غفلت، این سنت را روا می‌دارد: «فَأَخذنا هُم بِالبَأساءِ وَ الضَّراءِ لَعَلَّهُم یَتَصَرَّعُون»؛ <ref>انعام / 42.</ref><br>
| |
| | |
| • سنت افزونی نعمت با تقوا: «وَ لَو أنَّ أهلَ القُری آمَنوا و اتَّقَوْا لَفَتَحنا عَلَیهِم بَرَکاتٍ مِن السَّماء و الأرضِ وَ لکن کَذَّبُوا»؛ <ref>اعراف/96.</ref><br>
| |
| | |
| • سنت آزمایش و ابتلاء:«وَ لَنبلُوَنَّکُم بِشَی ءٍ مِن الخَوفِ و الجُوعِ وَ نَقصٍ مِنَ الأموالِ وَ الأنفسِ و الثَّمراتِ»؛ <ref>بقره / 155. همچنین: انبیاء / 35 و تغابن/ 15.</ref><br>
| |
| | |
| • سنت هدایت مجاهدین: فَهَدی اللّه الَّذین آمنوا لِما اخْتَلَفوا فیهِ مِنَ الحَقِّ بِإذنِهِ»؛ <ref>بقره/ 213.</ref>«و الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا»؛ عنکبوت/69.<br>
| |
| | |
| • سنت سرپرستی خداوند برمؤمنان و خداترسان: اللّهُ وَلِیُّ الَّذینَ آمنُوا...»؛ <ref>بقره/ 257.</ref><br>
| |
| | |
| • سنت اتمام حجت: «رُسُلاً مُبَشِّریَن وَ مُنذِرینَ لِئَلاّ یَکُونَ لِلنّاسِ عَلَی اللّه حُجَّة بعدَ الرُّسلِ وَ کان اللّهُ عَزیزاً حَکیماً»؛ <ref>نساء / 165.</ref><br>
| |
| | |
| • زیادت ضلالت: همان گونه که اهل حق در جهت نعمت‌های معنوی و اخروی امداد می‌شوند، اهل باطل نیز در جهت ضلالت و گمراهی مدد می‌یابند:«فَلَمّا زاعُّوا أزاغَ اللّهُ قُلُوبَهُم وَ اللّهُ لا یهدِی القَوم الفاسِقینَ»؛ <ref>صف/ 5.</ref><br>
| |
| | |
| • سنت تزیین اعمال: پس از آن که حجت بر همه مردم تمام شد و اهل باطل به اختیار و گزینش خود راه نادرستی و ناراستی در پیش گرفتند شیطان دست‌به‌کار وسوسه می‌شود و کارهای آنان را در چشمشان آراسته و خوب و زیبا جلوه می‌دهد:«وَ زَیَّنَ لَهم الشَّیطانُ ما کانُوا یَعمَلُون»؛ <ref>انعام/ 43. همچنین: حجر / 39، انعام / 108، بقره/ 212 و یونس / 12.</ref><br>
| |
| | |
| • سنت املاء و استدراج: این سنت بدین معناست که خدای متعال بر نعمت‌های مادی و دنیوی اهل باطل می‌افزاید تا فریفته و مغرور شوند و در راه خود استوارتر شوند و بر کفر خود بیفزایند و استحقاق عذاب بزرگ‌تر و دردناک‌تری را بیابند: «وَ الَّذین کَذَّبوا بِأیاتِنا سَنَستَدرَجُهُم مِن حَیثُ لا یَعلَمُون وَ اُملِی لَهُم إنَّ کَیدی مَتینٌ» <ref>اعراف / 183 و 182 و آل عمران/ 178.</ref><br>
| |
| | |
| • سنت امهال: این سنت بدین معناست که خدای متعال، برای رعایت یک سلسله از مصالحی که ما به همه آن‌ها وقوف نداریم، در عقوبت اهل باطل تعجیل نمی‌کند، بلکه به آنان فرصت و مهلت می‌دهد، شاید همه یا بعضی از آنان پشیمان و نادم شوند و بازگردند و توبه کنند و یا از نسلشان انسان‌هایی حق‌طلب و مؤمن و صالح پدید آیند: «وَ لَو یُؤاخِذُ اللّه النّاسَ بِمَا کَسبُوا ما تَرَکَ عَلَی ظَهرِها مِن دابَّةٍ و لکِن یُؤَخِّرُهُم إلی أجَلٍ مُسَمًّی فَإذا جاءَ أجَلُهُم فَإنَّ اللّهَ کانَ بِعِبادِهِ بَصیراً»؛ <ref>فاطر/ 45، شوری/ 30 و روم/ 41.</ref><br>
| |
| | |
| • سنت ابتلا به مصائب: خدای متعال اهل باطل را به مصائب، شدائد و مشکلاتی دچار می‌سازد تا شاید آنان را تنبه و توبه‌ای حاصل آید: «وَ لا یَزالُ الَّذینَ کَفروا تُصیبُهُم بِما صَنَعُوا قاِرَعةٌ أو تَحُلُّ قَریباً مِن دارِهِم حَتّی یَأتی وَعدُ اللّهِ اِنَّ اللّهَ لا یُخلِفُ المیعادَ»؛ <ref>رعد/ 31.</ref><br>
| |
| | |
| • سنت لزوم معصوم‌بودن امام: «لا ینال عَهدِی الظّالِمینَ»؛ <ref>بقره/ 124.</ref>عهد الهی که همان زعامت و رهبری و امامت بر انسان‌هاست، به انسان‌های ظالم سپرده نمی‌شود؛ لذا امام باید معصوم از هر ضلالت و گناهی باشد و گرنه مهتدی به نفس نخواهد بود، بلکه محتاج به هدایت غیر خواهد بود و دیگر این‌که هر کس که معصوم نباشد، امام و هادی به‌سوی حق نخواهد بود.<br>
| |
| | |
| • سنت استیصال: اگر اهل باطل چنان در کفر و انکار و فسق و فجور فرو روند که حکمت بالغه الهی بیش از این مقتضی امهال آنان و تأخیر عقوبت و عذابشان نباشد نوبت به سنت «استیصال» (ریشه‌کنی و براندازی) می‌رسد <ref>آل عمران/ 137، انعام/ 11، اعراف/ 84 و 86 و103، یونس/ 39 و 73، یوسف/ 109 و آیات دیگر.</ref> داستان قوم نوح، قوم هود، قوم صالح، قوم لوط، قوم شعیب، فرعونیان اصحاب سبت، اصحاب رس، قوم تبع، اصحاب فیل و... و غالباً سبب هلاکت آنان نیز که اموری از قبیل کفر، شرک، ظلم،... است، ذکر شده است.<br>
| |
| | |
| • سنت فشل حاصل از تنازع: وَأَطيعُوا اللَّهَ وَرَسولَهُ وَلا تَنازَعوا فَتَفشَلوا وَتَذهَبَ ريحُكُم <ref>انفال ، 46</ref><br>
| |
| | |
| مواردی که برشمرده شد تعدادی از سنن الهی مهم‌تر در تدبیر جهان و انسان بود <ref>(تفسیر المیزان؛ جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن آیت‌الله مصباح یزدی؛ سنت‌های تاریخی در قرآن، شهید صدر؛ سنت‌های الهی، مسیح مهاجری و مقاله برشماری سنت‌های الهی در قرآن مجله شمیم یاس خرداد 1385، شماره 39)،</ref> با نگاهی دیگر می‌توان تمام آنچه در قر آن و روایات (بیشتر روایات اخلاقی) به‌صورت شرط و جزاء بیان شده، به‌عنوان سنن الهی برشمرد، البته تحقق برخی احکام تنها مبتنی بر یک شرط نیست که باید با کار عمیق علمی و اجتهادی تمام شروط را احصاء نمود و حکم قطعی نمود. <br>
| |
| | |
| </big>
| |
