افزودن پیوند

    آبراهه‌های جهان اسلام (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌وحدت
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    (۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    مقاله آبراه های جهان اسلام توصیفی مختصر از مهم ترین تنگه ها و کانال های واقع در جهان اسلام است.
    =آبراهه های جهان اسلام=
    آبراهه های بین المللی نقش پل های ارتباطی را در جهان بازی میکنند. این آبراهه ها اگر طبیعی باشند به آنها تنگه یا بوغاز گفته میشود و اگر توسط بشر احداث شده باشند به آنها کانال گفته میشود.
    تنگه‏ها و آبراه‏هاى بين المللى چه طبيعى باشند يا ساختگى از مهمترين نقاط استراتژيك به حساب مى‏آيند، چون نقش مهمى در كوتاه كردن راه‏هاى دريايى و حمل و نقل بار و مسافر دارند، که خود تأثیر عظیمی در تجارت و اقتصاد جهانی دارد.
    در جهان بيش از يكصد آبراهه و تنگه ميان اقيانوسى وجود دارد كه عرض آنها كمتر از 40 كيلومتر (25 مايل) است.
    اهميت تنگه‏ها و آبراه‏ها معمولاً بر اساس تعداد كشتى‏هايى كه روزانه از آن عبور مى‏كنند و حجم و نوع كالاها، راه‏هاى بدل، ميزان استفاده نظامى و آسيب پذيرى جغرافيايى (طول، عرض، عمق) سنجيده مى‏شود. در جهان اسلام در مجموع هشت تنگه و كانال وجود دارد كه به ترتيب اهميت عبارتند از:
    ==تنگه جبل الطارق==
    اين تنگه بين كشورهاى اسپانيا و مراكش قرار دارد و حدود 10 مايل دريايى(حدود 5/15 کیلومتر) پهنا و 35 مايل دريايى(حدود 65 کیلومتر) طول و 80 تا600 متر عمق دارد و يكى از پر رفت و آمدترين آبراه‏هاى ميان اقيانوسى جهان است كه درياى مديترانه را به اقيانوس اطلس متصل مى‏كند و روزانه حدود 150 كشتى از آن عبور مى‏كند. بارهايى كه اهميت استراتژيك دارند و از اين تنگه عبور مى‏كنند عبارتند از: ذغال سنگ از آفريقاى جنوبى به فلسطین اشغالی، نفت به طرف اروپاى غربى و آمريكا، روزانه تعداد قابل ملاحظه‏اى مسافر از اين تنگه عبور مى‏كنند.
    ==تنگه بسفر==
    با عرض 33/0 مايل(حدود 600متر) و طول 17 مايل دريايى(حدود 31 کیلومتر) و عمق 49 متر در خاك تركيه قرار دارد و درياى مرمره را به درياى سياه متصل مى‏كند. روزانه حدود 50 كشتى از آن عبور مى‏كنند.
    ==تنگه داردانل==
    با پهناى 75/0 مايل(389/1 کیلومتر) و طول 63 مايل دريايى(حدود 5/116 کیلومتر) و عمق 46 تا 91 متر، دو درياى مرمره و اژه را به هم متصل مى‏كند و روزانه حدود 60 كشتى از آن مى‏گذرد.
    ==تنگه باب المندب==
    اين تنگه به پهناى 5/10(حدود 19 کیلومتر) و طول 35 مايل دريايى(حدود 65 کیلومتر) و عمق 12 تا 183 متر در ساحل يمن، اتيوپى و جيبوتى قرار دارد و خليج عدن را به درياى سرخ متصل مى‏كند. روزانه حدود 55 كشتى از آن گذر كرده و حدود 70 درصد واردات نفتى اروپاى غربى از اين تنگه عبور مى‏كند.
    ==تنگه هرمز==
    اين تنگه با عرض 21(حدود 39 کیلومتر) و طول 100 مايل دريايى (حدود 185 كيلومتر) و عمق 76 تا 213 متر بين درياى عمان و خليج فارس و در سواحل كشور ايران و عمان قرار دارد. روزانه حدود 80 كشتى از آن عبور مى‏كند. تنگ‏ترين و باريك‏ترين نقطه اين تنگه از عريض‏ترين نقطه كانال مانش نيز بيشتر است. بخش عمده‏اى از نفت خليج فارس از طريق اين تنگه عبور مى‏كند و واردات كشورهاى بحرين، كويت و عراق تنها از طريق اين تنگه است.
    =كانال سوئز==
    اين كانال با عرض 584 پا (حدود 178 متر) و طول 101 مايلى دريايى(حدود 187 کیلومتر) و عمق حدود 16 متر در خاك مصر قرار دارد و درياى سرخ را به درياى مديترانه متصل مى‏كند و روزانه حدود 60 كشتى از آن مى‏گذرد. بخش قابل ملاحظه‏اى از نفت جهان از طريق اين كانال عبور مى‏كند.
    ==تنگه تيران==
    اين تنگه با عرض 3 مایل(5/5 کیلومتر) و طول 7 مايل دريايى(حدود 13 کیلومتر) و عمق 73 تا 183 متر بين كشورهاى مصر و عربستان سعودى قرار دارد و روزانه كمتر از 10 كشتى از آن عبور مى‏كند. اهميت اين تنگه از اين جهت است كه راه دسترسى به بندر اردنى عقبه و بندر اسراييلى ايلات است. <ref>براى اطلاع بيشتر رجوع كنيد به: درايسدل، آلا سدير و جرالداچ. بليك، جغرافياى سياسى خاور ميانه و شمال آفريقا، ترجمه دره مير حيدر (مهاجرانی)، چاپ اول، تهران، دفتر مطالعات سياسى و بين المللى وزارت خارجه، 1360، صفحه 173 تا 188. خوانندگان محترم به اين نكته توجه دارند كه در شرايط فعلى آمارهاى مربوط به تعداد كشتى‏هايى كه از تنگه‏ها عبور مى‏كنند با آنچه در كتاب آمده تفاوت خواهد داشت.</ref>
    ==تنگه مالاكا==
    اين تنگه به طول 805 كيلومتر (حدود 435 مايل) و عرض حداقل 40 متر و حداكثر 135 متر بين شبه جزيره مالزى و جزيره اندونزيايى سوماترا واقع شده است. اين تنگه از ديدگاه اقتصادى و راهبردى يكى از مهمترين آبراه‏هاى كشتى رانى دنيا محسوب شده و با آبراه‏هايى مانند كانال سوئز يا پاناما قابل مقايسه است. اين تنگه دو اقيانوس هند و آرام را به يكديگر متصل مى‏كند، اتصال اين دو اقيانوس به معناى مربوط ساختن پر جمعيت‏ترين كشورهاى دنيا يعنى چين و هند و اندونزى است.
    از اين تنگه سالانه بيش از 50 هزار كشتى عبور مى‏كند كه 20 تا 25 درصد مجموع تجارت دريايى جهان توسط آنها انجام مى‏گيرد. اما نقش جدى‏تر تنگه مالاكا اين است كه هم اكنون بيش از نيمى از كل تجارت جهانى نفت از اين تنگه مى‏گذرد .<ref>www.IranEconomics.net</ref>


    '''آبراهه‌های جهان اسلام''' مانند دیگر آبراهه‌های بین‌المللی نقش پل‌های ارتباطی را در جهان بازی می‌کنند. این آبراهه‌ها اگر طبیعی باشند به آنها تنگه یا بوغاز گفته می‌شود و اگر توسط بشر احداث شده باشند به آنها کانال گفته می‌شود.


    ==پانویس==
    تنگه‏‌ها و آبراه‏های بین‌المللی چه طبیعی باشند یا ساختگی از مهمترین نقاط استراتژیک به حساب می‌‏آیند، چون نقش مهمی در کوتاه کردن راه‏های دریایی و حمل و نقل بار و مسافر دارند، که خود تأثیر عظیمی در تجارت و اقتصاد جهانی دارد.


    [[رده: جغرافیای جهان اسلام]]
    در جهان بیش از یکصد آبراهه و تنگه میان اقیانوسی وجود دارد که عرض آنها کمتر از 40 کیلومتر (25 مایل) است.
    اهمیت تنگه‏‌ها و آبراه‏‌ها معمولاً بر اساس تعداد کشتی‏هایی که روزانه از آن عبور می‏‌کنند و حجم و نوع کالاها، راه‏های بدل، میزان استفاده نظامی و آسیب پذیری جغرافیایی (طول، عرض، عمق) سنجیده می‌‏شود.
     
    در جهان اسلام در مجموع هشت تنگه و کانال وجود دارد که به ترتیب اهمیت عبارتند از:
    == تنگه جبل الطارق ==
    این تنگه بین کشورهای [[اسپانیا|اسپانیا]] و [[مراکش]] قرار دارد و حدود 10 مایل دریایی(حدود 5/15 کیلومتر) پهنا و 35 مایل دریایی(حدود 65 کیلومتر) طول و 80 تا600 متر عمق دارد و یکی از پر رفت و آمدترین آبراه‏های میان اقیانوسی جهان است که دریای مدیترانه را به اقیانوس اطلس متصل می‌کند و روزانه حدود 150 کشتی از آن عبور می‌کند. بارهایی که اهمیت استراتژیک دارند و از این تنگه عبور می‏‌کنند عبارتند از: ذغال سنگ از آفریقای جنوبی به فلسطین اشغالی، نفت به طرف اروپای غربی و آمریکا، روزانه تعداد قابل ملاحظه‌‏ای مسافر از این تنگه عبور می‏‌کنند.
    == تنگه بسفر ==
    با عرض 33/0 مایل(حدود 600متر) و طول 17 مایل دریایی(حدود 31 کیلومتر) و عمق 49 متر در خاک ترکیه قرار دارد و دریای مرمره را به دریای سیاه متصل می‌کند. روزانه حدود 50 کشتی از آن عبور می‏‌کنند.
    == تنگه داردانل ==
    با پهنای 75/0 مایل(389/1 کیلومتر) و طول 63 مایل دریایی(حدود 5/116 کیلومتر) و عمق 46 تا 91 متر، دو دریای مرمره و اژه را به هم متصل می‌کند و روزانه حدود 60 کشتی از آن می‏‌گذرد.
    == تنگه باب المندب ==
    این تنگه به پهنای 5/10(حدود 19 کیلومتر) و طول 35 مایل دریایی(حدود 65 کیلومتر) و عمق 12 تا 183 متر در ساحل یمن، اتیوپی و جیبوتی قرار دارد و خلیج عدن را به دریای سرخ متصل می‌کند. روزانه حدود 55 کشتی از آن گذر کرده و حدود 70 درصد واردات نفتی اروپای غربی از این تنگه عبور می‌کند.
    == تنگه هرمز ==
    این تنگه با عرض 21(حدود 39 کیلومتر) و طول 100 مایل دریایی (حدود 185 کیلومتر) و عمق 76 تا 213 متر بین دریای عمان و خلیج فارس و در سواحل کشور [[ایران|ایران]] و [[عمان]] قرار دارد. روزانه حدود 80 کشتی از آن عبور می‌کند. تنگ‏ترین و باریک‏ترین نقطه این تنگه از عریض‏ترین نقطه کانال مانش نیز بیشتر است. بخش عمده ‏ای از نفت خلیج فارس از طریق این تنگه عبور می‌کند و واردات کشورهای بحرین، کویت و عراق تنها از طریق این تنگه است.
     
    == کانال سوئز ==
    این کانال با عرض 584 پا (حدود 178 متر) و طول 101 مایلی دریایی(حدود 187 کیلومتر) و عمق حدود 16 متر در خاک مصر قرار دارد و دریای سرخ را به دریای مدیترانه متصل می‌کند و روزانه حدود 60 کشتی از آن می‏گذرد. بخش قابل ملاحظه‏ ای از نفت جهان از طریق این کانال عبور می‌کند.
     
    == تنگه تیران ==
    این تنگه با عرض 3 مایل(5/5 کیلومتر) و طول 7 مایل دریایی(حدود 13 کیلومتر) و عمق 73 تا 183 متر بین کشورهای مصر و عربستان سعودی قرار دارد و روزانه کمتر از 10 کشتی از آن عبور می‌کند. اهمیت این تنگه از این جهت است که راه دسترسی به بندر اردنی عقبه و [[بندر اسراییلی ایلات]] است. <ref>برای اطلاع بیشتر رجوع کنید به: درایسدل، آلا سدیر و جرالداچ. بلیک، جغرافیای سیاسی خاور میانه و شمال آفریقا، ترجمه دره میر حیدر (مهاجرانی)، چاپ اول، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه، 1360، صفحه 173 تا 188. خوانندگان محترم به این نکته توجه دارند که در شرایط فعلی آمارهای مربوط به تعداد کشتی‏هایی که از تنگه‏ها عبور می‏کنند با آنچه در کتاب آمده تفاوت خواهد داشت.</ref>
    == تنگه مالاکا ==
    این تنگه به طول 805 کیلومتر (حدود 435 مایل) و عرض حداقل 40 متر و حداکثر 135 متر بین شبه جزیره [[مالزی]] و جزیره اندونزیایی سوماترا واقع شده است. این تنگه از دیدگاه اقتصادی و راهبردی یکی از مهمترین آبراه‌‏های کشتی رانی دنیا محسوب شده و با آبراه‏‌هایی مانند کانال سوئز یا پاناما قابل مقایسه است. این تنگه دو اقیانوس [[هند]] و آرام را به یکدیگر متصل می‌کند، اتصال این دو اقیانوس به معنای مربوط ساختن پر جمعیت‏ترین کشورهای دنیا یعنی چین و هند و اندونزی است.
    از این تنگه سالانه بیش از 50 هزار کشتی عبور می‌کند که 20 تا 25 درصد مجموع تجارت دریایی جهان توسط آنها انجام می‏‌گیرد. اما نقش جدی‌‏تر تنگه مالاکا این است که هم اکنون بیش از نیمی از کل تجارت جهانی نفت از این تنگه می‏‌گذرد.<ref>www.IranEconomics.net</ref>
    == پانویس ==
    {{پانویس}}
     
    [[رده:مقاله‌ها]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۶ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۰۸

    آبراهه‌های جهان اسلام مانند دیگر آبراهه‌های بین‌المللی نقش پل‌های ارتباطی را در جهان بازی می‌کنند. این آبراهه‌ها اگر طبیعی باشند به آنها تنگه یا بوغاز گفته می‌شود و اگر توسط بشر احداث شده باشند به آنها کانال گفته می‌شود.

    تنگه‏‌ها و آبراه‏های بین‌المللی چه طبیعی باشند یا ساختگی از مهمترین نقاط استراتژیک به حساب می‌‏آیند، چون نقش مهمی در کوتاه کردن راه‏های دریایی و حمل و نقل بار و مسافر دارند، که خود تأثیر عظیمی در تجارت و اقتصاد جهانی دارد.

    در جهان بیش از یکصد آبراهه و تنگه میان اقیانوسی وجود دارد که عرض آنها کمتر از 40 کیلومتر (25 مایل) است. اهمیت تنگه‏‌ها و آبراه‏‌ها معمولاً بر اساس تعداد کشتی‏هایی که روزانه از آن عبور می‏‌کنند و حجم و نوع کالاها، راه‏های بدل، میزان استفاده نظامی و آسیب پذیری جغرافیایی (طول، عرض، عمق) سنجیده می‌‏شود.

    در جهان اسلام در مجموع هشت تنگه و کانال وجود دارد که به ترتیب اهمیت عبارتند از:

    تنگه جبل الطارق

    این تنگه بین کشورهای اسپانیا و مراکش قرار دارد و حدود 10 مایل دریایی(حدود 5/15 کیلومتر) پهنا و 35 مایل دریایی(حدود 65 کیلومتر) طول و 80 تا600 متر عمق دارد و یکی از پر رفت و آمدترین آبراه‏های میان اقیانوسی جهان است که دریای مدیترانه را به اقیانوس اطلس متصل می‌کند و روزانه حدود 150 کشتی از آن عبور می‌کند. بارهایی که اهمیت استراتژیک دارند و از این تنگه عبور می‏‌کنند عبارتند از: ذغال سنگ از آفریقای جنوبی به فلسطین اشغالی، نفت به طرف اروپای غربی و آمریکا، روزانه تعداد قابل ملاحظه‌‏ای مسافر از این تنگه عبور می‏‌کنند.

    تنگه بسفر

    با عرض 33/0 مایل(حدود 600متر) و طول 17 مایل دریایی(حدود 31 کیلومتر) و عمق 49 متر در خاک ترکیه قرار دارد و دریای مرمره را به دریای سیاه متصل می‌کند. روزانه حدود 50 کشتی از آن عبور می‏‌کنند.

    تنگه داردانل

    با پهنای 75/0 مایل(389/1 کیلومتر) و طول 63 مایل دریایی(حدود 5/116 کیلومتر) و عمق 46 تا 91 متر، دو دریای مرمره و اژه را به هم متصل می‌کند و روزانه حدود 60 کشتی از آن می‏‌گذرد.

    تنگه باب المندب

    این تنگه به پهنای 5/10(حدود 19 کیلومتر) و طول 35 مایل دریایی(حدود 65 کیلومتر) و عمق 12 تا 183 متر در ساحل یمن، اتیوپی و جیبوتی قرار دارد و خلیج عدن را به دریای سرخ متصل می‌کند. روزانه حدود 55 کشتی از آن گذر کرده و حدود 70 درصد واردات نفتی اروپای غربی از این تنگه عبور می‌کند.

    تنگه هرمز

    این تنگه با عرض 21(حدود 39 کیلومتر) و طول 100 مایل دریایی (حدود 185 کیلومتر) و عمق 76 تا 213 متر بین دریای عمان و خلیج فارس و در سواحل کشور ایران و عمان قرار دارد. روزانه حدود 80 کشتی از آن عبور می‌کند. تنگ‏ترین و باریک‏ترین نقطه این تنگه از عریض‏ترین نقطه کانال مانش نیز بیشتر است. بخش عمده ‏ای از نفت خلیج فارس از طریق این تنگه عبور می‌کند و واردات کشورهای بحرین، کویت و عراق تنها از طریق این تنگه است.

    کانال سوئز

    این کانال با عرض 584 پا (حدود 178 متر) و طول 101 مایلی دریایی(حدود 187 کیلومتر) و عمق حدود 16 متر در خاک مصر قرار دارد و دریای سرخ را به دریای مدیترانه متصل می‌کند و روزانه حدود 60 کشتی از آن می‏گذرد. بخش قابل ملاحظه‏ ای از نفت جهان از طریق این کانال عبور می‌کند.

    تنگه تیران

    این تنگه با عرض 3 مایل(5/5 کیلومتر) و طول 7 مایل دریایی(حدود 13 کیلومتر) و عمق 73 تا 183 متر بین کشورهای مصر و عربستان سعودی قرار دارد و روزانه کمتر از 10 کشتی از آن عبور می‌کند. اهمیت این تنگه از این جهت است که راه دسترسی به بندر اردنی عقبه و بندر اسراییلی ایلات است. [۱]

    تنگه مالاکا

    این تنگه به طول 805 کیلومتر (حدود 435 مایل) و عرض حداقل 40 متر و حداکثر 135 متر بین شبه جزیره مالزی و جزیره اندونزیایی سوماترا واقع شده است. این تنگه از دیدگاه اقتصادی و راهبردی یکی از مهمترین آبراه‌‏های کشتی رانی دنیا محسوب شده و با آبراه‏‌هایی مانند کانال سوئز یا پاناما قابل مقایسه است. این تنگه دو اقیانوس هند و آرام را به یکدیگر متصل می‌کند، اتصال این دو اقیانوس به معنای مربوط ساختن پر جمعیت‏ترین کشورهای دنیا یعنی چین و هند و اندونزی است. از این تنگه سالانه بیش از 50 هزار کشتی عبور می‌کند که 20 تا 25 درصد مجموع تجارت دریایی جهان توسط آنها انجام می‏‌گیرد. اما نقش جدی‌‏تر تنگه مالاکا این است که هم اکنون بیش از نیمی از کل تجارت جهانی نفت از این تنگه می‏‌گذرد.[۲]

    پانویس

    1. ↑ برای اطلاع بیشتر رجوع کنید به: درایسدل، آلا سدیر و جرالداچ. بلیک، جغرافیای سیاسی خاور میانه و شمال آفریقا، ترجمه دره میر حیدر (مهاجرانی)، چاپ اول، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه، 1360، صفحه 173 تا 188. خوانندگان محترم به این نکته توجه دارند که در شرایط فعلی آمارهای مربوط به تعداد کشتی‏هایی که از تنگه‏ها عبور می‏کنند با آنچه در کتاب آمده تفاوت خواهد داشت.
    2. ↑ www.IranEconomics.net
    برگرفته از «https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=آبراهه‌های_جهان_اسلام_(مقاله)&oldid=185744»