احمد بن عجیبه

از ویکی‌وحدت
حسن بصری
احمد بن عجیبه
نام أبوالعباس أحمد بن محمد بن المهدی بن الحسین بن محمد بن عجیبة الإدریسی الحسنی الشریف
نام‎های دیگر احمد بن عجیبه
درگذشت 1224ق

احمد بن عجیبه (1162 - 1224 هـ / 1748 - 1809 م) یکی از علما و بزرگان تصوف اهل سنت در قرن دوازدهم از کشور مغرب بود[۱].

تولد و تربیت

اسم کامل او أبوالعباس أحمد بن محمد بن المهدی بن الحسین بن محمد بن عجیبة الإدریسی الحسنی الشریف بود.[۲] او در مدشرا عجیبش واقع در شهر تطوان مغرب در سال 1161 هـ برابر با 1758م متولد شد[۳]. او از همان اوان کودکی به فراگیری قرآن کریم، طاعت، عبادت و ذکر مشغول بود.

زندگی علمی

اوالاجرومیه در لغت، و متن ابن عاشر را فراگرفت. حفظ قرآن کریم را نزد جدش مهدی و شیخ احمد آل طالب به پایان رساند و در سن نه سالگی به طلب علم پرداخت و از چند تن از علمای عصر خود بهره برد، از جمله: عبدالرحمن الکتامی،الشیخ العربی الزوادی،الفقیه محمد أشم والشیخ محمد السوسی السملالی و در سال 1181 هجری قمری به شهر تطوان در مراکش آمد و در آنجا به طلب علم نزد شیخ احمد الرشاء، شیخ عبدالکریم بن قریش و دیگرانی از این دست ادامه داد و در فاس نزد علی الشیخ التاودی بن سودة والشیخ محمد بنیس درس خواند.

سلوک

مدت پانزده سال در شهر تطوان تدریس کرد و در سال 1208 هجری قمری از فاس باز می گشت و می خواست از به دیدار احمد الدرقاوی در صحرای بنی زروال برود که به شیخ محمد البوسعیدی شاگرد شیخ الدرقاوی برخورد کرد؛ پس او را نزد شیخ الدرقاوی برد و او از آمدنش بسیار خوشحال شد و از او استقبال نمود و سه روز نزد آنان ماند و بعد به تطوان بازگشت تا پس از آن نزد شیخ محمد بوزیدی شاگردی نماید. او خانقاه منطقه جباله مغرب را تاسیس نمود.

تالیفات

او بیش از چهل تالیف داشته که اهم آنان عبارتند از: إیقاظ الهمم فی شرح الحکم، در شرح بر الحکم العطائیة. الفتوحات الإلهیة، در شرح بر المباحث الأصلیة. البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید، در تفسیر قرآن الکریم. الدرر الناثرة فی توجیه القراءات المتواترة، طبع با تحقیق عبدالسلام العمرانی الخالدی - بیروت: دار الکتب العلمیة، 1434 هـ[۴].

درگذشت

ابن عجیبه در 7 شوال 1224 هـ برابر با 1808م به مرض طاعون دار فانی را وداع گفت[۵]. در خانه استادش محمد البوسعیدی در روستای «غمارة» در شرق شهر تطوان به خاک سپرده شد، سپس به «الزمیج» منتقل شد و در آنجا مدفون گردید[۶].

پانویس

  1. الأعلام، تألیف: الزرکلی، ج1، ص145
  2. همان
  3. فهرس الفهارس والأثبات ومعجم المعاجم والمشیخات والمسلسلات، تألیف: عبدالحی بن عبدالکبیر الکتانی، ج2، ص854
  4. یوسف, محمد خیر رمضان (15 جمادی الثانیة 1434 هـ). "مجلة الکتاب الإسلامی -العدد الثامن، ص 40"
  5. فهرس الفهارس والأثبات ومعجم المعاجم والمشیخات والمسلسلات، تألیف: عبدالحی بن عبدالکبیر الکتانی، ج2، ص854
  6. أحمد بن عجیبة