فطحیه خلّص: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
''' | '''فطحیه خلّص''' فرقه اى از «[[فطحیه]]» بودند که امامت دو برادر را هم زمان در صورتى که برادر بزرگ‌تر پسرى نداشته باشد، جایز مى دانستند و بعد از امام یازدهم جعفر بن على معروف به جعفر کذّاب را امام مى شمردند. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 353</ref> <ref>نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، نشر دارالأضواء، سال 1404 قمری، ج۱، ص۱۱۲</ref> | ||
==موسس گروه== | ==موسس گروه== | ||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
فطحیه خلص به | فطحیه خلص به روایتى از امام صادق (ع) استناد می کنند که پس از امام حسن و امام حسین علیهم السلام که هر دو هم زمان امام بودند، بعد از آن امامت در دو برادر به طور هم زمان جایز نیست. البته با این شرط که امامی که از دنیا رفته دارای فرزند باشد که به طور طبیعی سلسله امامت از او به پسرش منتقل می شود. اما اگر آن امام از دنیا رفته دارای پسر نباشد، به ناچار امامت به برادرش خواهد رسید. هم چنین در باره این روایت که می فرماید: انّ الامام لا یغسله الّا الامام یعنى امام را جز امام غسل نکند، درست است و جز این روا نیست، چون جعفر بن محمد (ع) در گذشت بدنش او را پسرش موسى بن جعفر به فرمان عبد اللّه افطح غسل کرد. چون وى پس از عبد اللّه امام بود اگر چه مى توانست امام را غسل ندهد، چون وى نزد عبد اللّه افطح امام صامت و خاموش و عبد اللّه امام ناطق و گویا بود. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 353</ref> <ref>نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، نشر دارالأضواء، سال 1404 قمری، ج۱، ص۱۱۲</ref> <ref>اشعری قمی سعد بن عبد الله، المقالات و الفرق، تحقيق دکتر محمد جواد مشكور، تهران، سال 1963 میلادی، ص 115- 116.</ref> | ||
از | از فقیهان ایشان عبد اللّه بن بکیر بن اعین بود و گمان می کردند که حسن بن على عسکرى (ع) پس از پدرش امام بود و بعد از درگذشت امام، جعفر بن على معروف به کذّاب به امامت نشست. | ||
== نتیجه== | ==نتیجه== | ||
از منابع مختلفی که در باره این گروه صحبت کرده اند، به دست می آید که نمی توان فطحیه خلص را گروهی جداگانه و فرقه خاصی دانست و از این جهت پیوندی با افطحیه معروف ندارند، زیرا در منابع کلامی و روایی آمده است که افطحیه یا فطحیه در همان سال های نخست تشکیل، منهدم و نابود شدند و اگر گروهی در عصر امام رضا (علیه‌السلام) و یا حضرت مهدی (علیه‌السلام) به فطحیه متصف شده‌اند، به دلیل استفاده آنان از ابتکار افطحیه مبنی بر تصحیح و توجیه امر امامت در دو برادر بوده است. روی همین جهت، تاریخ نگارانی که با دقت احوال فرقه‌های عصر امام رضا و امام زمان علیهم السلام را نگاشته اند، سخنی از افطحیه یا فطحیه خلص که مربوط به زمان یاد شده باشد، نگفته اند. ش<ref>هرستانی محمد بن عبد الکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دار المعرفه، سال 1402 قمری، ج۱، ص۱۶۶</ref> <ref>شهرستانی محمد بن عبد الکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دار المعرفه، سال 1402 قمری، ج۱، ص171</ref> | از منابع مختلفی که در باره این گروه صحبت کرده اند، به دست می آید که نمی توان فطحیه خلص را گروهی جداگانه و فرقه خاصی دانست و از این جهت پیوندی با افطحیه معروف ندارند، زیرا در منابع کلامی و روایی آمده است که افطحیه یا فطحیه در همان سال های نخست تشکیل، منهدم و نابود شدند و اگر گروهی در عصر امام رضا (علیه‌السلام) و یا حضرت مهدی (علیه‌السلام) به فطحیه متصف شده‌اند، به دلیل استفاده آنان از ابتکار افطحیه مبنی بر تصحیح و توجیه امر امامت در دو برادر بوده است. روی همین جهت، تاریخ نگارانی که با دقت احوال فرقه‌های عصر امام رضا و امام زمان علیهم السلام را نگاشته اند، سخنی از افطحیه یا فطحیه خلص که مربوط به زمان یاد شده باشد، نگفته اند. ش<ref>هرستانی محمد بن عبد الکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دار المعرفه، سال 1402 قمری، ج۱، ص۱۶۶</ref> <ref>شهرستانی محمد بن عبد الکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دار المعرفه، سال 1402 قمری، ج۱، ص171</ref> | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
[[رده: کلام ]] | [[رده: کلام ]] | ||
[[رده: مذاهب کلامی ]] | [[رده: مذاهب کلامی ]] | ||
<references /> | |||
نسخهٔ ۱۶ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۲۱
فطحیه خلّص فرقه اى از «فطحیه» بودند که امامت دو برادر را هم زمان در صورتى که برادر بزرگ‌تر پسرى نداشته باشد، جایز مى دانستند و بعد از امام یازدهم جعفر بن على معروف به جعفر کذّاب را امام مى شمردند. [۱] [۲]
موسس گروه
موسس این گروه، شخصی به نام علی بن طاحی خزاز از متکلمان اهل کوفه و مشهور به فطحیه بود. [۳]
تاریخچه
فطحیه خلص به روایتى از امام صادق (ع) استناد می کنند که پس از امام حسن و امام حسین علیهم السلام که هر دو هم زمان امام بودند، بعد از آن امامت در دو برادر به طور هم زمان جایز نیست. البته با این شرط که امامی که از دنیا رفته دارای فرزند باشد که به طور طبیعی سلسله امامت از او به پسرش منتقل می شود. اما اگر آن امام از دنیا رفته دارای پسر نباشد، به ناچار امامت به برادرش خواهد رسید. هم چنین در باره این روایت که می فرماید: انّ الامام لا یغسله الّا الامام یعنى امام را جز امام غسل نکند، درست است و جز این روا نیست، چون جعفر بن محمد (ع) در گذشت بدنش او را پسرش موسى بن جعفر به فرمان عبد اللّه افطح غسل کرد. چون وى پس از عبد اللّه امام بود اگر چه مى توانست امام را غسل ندهد، چون وى نزد عبد اللّه افطح امام صامت و خاموش و عبد اللّه امام ناطق و گویا بود. [۴] [۵] [۶] از فقیهان ایشان عبد اللّه بن بکیر بن اعین بود و گمان می کردند که حسن بن على عسکرى (ع) پس از پدرش امام بود و بعد از درگذشت امام، جعفر بن على معروف به کذّاب به امامت نشست.
نتیجه
از منابع مختلفی که در باره این گروه صحبت کرده اند، به دست می آید که نمی توان فطحیه خلص را گروهی جداگانه و فرقه خاصی دانست و از این جهت پیوندی با افطحیه معروف ندارند، زیرا در منابع کلامی و روایی آمده است که افطحیه یا فطحیه در همان سال های نخست تشکیل، منهدم و نابود شدند و اگر گروهی در عصر امام رضا (علیه‌السلام) و یا حضرت مهدی (علیه‌السلام) به فطحیه متصف شده‌اند، به دلیل استفاده آنان از ابتکار افطحیه مبنی بر تصحیح و توجیه امر امامت در دو برادر بوده است. روی همین جهت، تاریخ نگارانی که با دقت احوال فرقه‌های عصر امام رضا و امام زمان علیهم السلام را نگاشته اند، سخنی از افطحیه یا فطحیه خلص که مربوط به زمان یاد شده باشد، نگفته اند. ش[۷] [۸]
پانویس
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 353
- ↑ نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، نشر دارالأضواء، سال 1404 قمری، ج۱، ص۱۱۲
- ↑ نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، نشر دارالأضواء، سال 1404 قمری، ج۱، ص99
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 353
- ↑ نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، نشر دارالأضواء، سال 1404 قمری، ج۱، ص۱۱۲
- ↑ اشعری قمی سعد بن عبد الله، المقالات و الفرق، تحقيق دکتر محمد جواد مشكور، تهران، سال 1963 میلادی، ص 115- 116.
- ↑ هرستانی محمد بن عبد الکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دار المعرفه، سال 1402 قمری، ج۱، ص۱۶۶
- ↑ شهرستانی محمد بن عبد الکریم، الملل والنحل، بیروت، نشر دار المعرفه، سال 1402 قمری، ج۱، ص171