جبهه آزادیبخش ملی الجزایر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - 'جنبشها' به 'جنبش‌ها')
جز (جایگزینی متن - ' افریقا' به ' آفریقا')
خط ۲۹: خط ۲۹:
با آغاز استعمار الجزایر و اشغال‌ این‌ کشور به‌ دست‌ فرانسویان‌ در 13 محرّم‌ 1246/ 5 ژوئیه‌ 1830، قیامهای‌ گسترده‌ای‌ برضد استعمار [[فرانسه]]‌ شکل‌ گرفت‌ که‌ از آن‌ جمله‌ قیام‌ بزرگ‌ [[عبدالقادرِ الجزایری]]‌ در 1249ـ1263/ 1833ـ 1847 بود. <ref>بوحوش‌، ص‌ 108، 120</ref> در اواخر 1338/1920، به‌ تدریج‌ نهضتهای‌ ملی‌گرایانه‌ در قالب‌ تشکل‌های‌ سیاسی‌ و منسجم‌ گسترش‌ یافتند.
با آغاز استعمار الجزایر و اشغال‌ این‌ کشور به‌ دست‌ فرانسویان‌ در 13 محرّم‌ 1246/ 5 ژوئیه‌ 1830، قیامهای‌ گسترده‌ای‌ برضد استعمار [[فرانسه]]‌ شکل‌ گرفت‌ که‌ از آن‌ جمله‌ قیام‌ بزرگ‌ [[عبدالقادرِ الجزایری]]‌ در 1249ـ1263/ 1833ـ 1847 بود. <ref>بوحوش‌، ص‌ 108، 120</ref> در اواخر 1338/1920، به‌ تدریج‌ نهضتهای‌ ملی‌گرایانه‌ در قالب‌ تشکل‌های‌ سیاسی‌ و منسجم‌ گسترش‌ یافتند.


در 24 خرداد 1305/ 15 ژوئن‌ 1926، حزب‌ ستاره‌ [[شمال‌ افریقا]] (حزب‌ نجم‌ شمال‌ افریقیا) تأسیس‌ شد. <ref>سعداللّه‌، ج‌ 2، ص‌ 372؛ بوحوش‌، ص‌ 288</ref> و در 31 مرداد 1306/ 23 اوت‌ 1927 مِصالی‌ الحاج‌ *، رهبری‌ آن‌ را پذیرفت‌. این‌ حزب‌، که‌ با اوضاع‌ نامناسب‌ کار برای‌ کارگران‌ کشورهای‌ شمال‌ افریقا مبارزه‌ می‌کرد، در 9 آبان‌ 1308/ 31 اکتبر 1929 منحل‌ شد ولی‌ در 1315 ش‌/ 1937 با عنوان‌ حزب‌ خلق‌ [[الجزایر]] ('''حزب‌ الشعب‌الجزائری'''‌) مجدداً شروع‌ به‌ فعالیت‌ کرد. <ref>سعداللّه‌، همانجا؛ آژرون‌، ص‌ 112؛ نیز رجوع کنید به: بوحوش‌، ص‌ 289ـ301</ref>
در 24 خرداد 1305/ 15 ژوئن‌ 1926، حزب‌ ستاره‌ [[شمال‌ آفریقا]] (حزب‌ نجم‌ شمال‌ افریقیا) تأسیس‌ شد. <ref>سعداللّه‌، ج‌ 2، ص‌ 372؛ بوحوش‌، ص‌ 288</ref> و در 31 مرداد 1306/ 23 اوت‌ 1927 مِصالی‌ الحاج‌ *، رهبری‌ آن‌ را پذیرفت‌. این‌ حزب‌، که‌ با اوضاع‌ نامناسب‌ کار برای‌ کارگران‌ کشورهای‌ شمال‌ آفریقا مبارزه‌ می‌کرد، در 9 آبان‌ 1308/ 31 اکتبر 1929 منحل‌ شد ولی‌ در 1315 ش‌/ 1937 با عنوان‌ حزب‌ خلق‌ [[الجزایر]] ('''حزب‌ الشعب‌الجزائری'''‌) مجدداً شروع‌ به‌ فعالیت‌ کرد. <ref>سعداللّه‌، همانجا؛ آژرون‌، ص‌ 112؛ نیز رجوع کنید به: بوحوش‌، ص‌ 289ـ301</ref>


در 14 اردیبهشت‌ 1310/ 5 مه‌ 1931، [[شیخ‌ عبدالحمیدبن‌ بادیس‌]]، [[جمعیت‌ علماءالمسلمین‌ الجزایر]] را برای‌ دفاع‌ از فرهنگ‌ عربی‌ و اسلامی‌ سازماندهی‌ کرد. [[جنگ‌ جهانی‌ دوم‌]] (1939ـ 1945) و تحولات‌ پس‌ از آن‌، جایگاه‌ [[فرانسه]]‌ را در کشورهای‌ افریقای‌ شمالی‌ متزلزل‌ کرد و موجب‌ تحریک‌ جنبش‌های‌ آزادیبخش‌ ملی‌ در این‌ کشورها شد.  
در 14 اردیبهشت‌ 1310/ 5 مه‌ 1931، [[شیخ‌ عبدالحمیدبن‌ بادیس‌]]، [[جمعیت‌ علماءالمسلمین‌ الجزایر]] را برای‌ دفاع‌ از فرهنگ‌ عربی‌ و اسلامی‌ سازماندهی‌ کرد. [[جنگ‌ جهانی‌ دوم‌]] (1939ـ 1945) و تحولات‌ پس‌ از آن‌، جایگاه‌ [[فرانسه]]‌ را در کشورهای‌ آفریقای‌ شمالی‌ متزلزل‌ کرد و موجب‌ تحریک‌ جنبش‌های‌ آزادیبخش‌ ملی‌ در این‌ کشورها شد.  


در 1321 ش‌/ فوریه‌ 1943، سه‌ تن‌ از سران‌ احزاب‌ [[الجزایر]]، بیانیه‌ خلق‌ الجزایر (مشهور به‌ «بیانیه‌ دوم‌»، البیان‌الثانی‌) را برای‌ استقلال‌ کشور صادر کردند. در این‌ بیانیه‌ آمده‌ بود که‌ الجزایر باید مجدداً کشوری‌ اسلامی‌ و مستقل‌ شود و همه‌ شهروندان‌ آن‌ از حقوق‌ مساوی‌ برخوردار گردند.  
در 1321 ش‌/ فوریه‌ 1943، سه‌ تن‌ از سران‌ احزاب‌ [[الجزایر]]، بیانیه‌ خلق‌ الجزایر (مشهور به‌ «بیانیه‌ دوم‌»، البیان‌الثانی‌) را برای‌ استقلال‌ کشور صادر کردند. در این‌ بیانیه‌ آمده‌ بود که‌ الجزایر باید مجدداً کشوری‌ اسلامی‌ و مستقل‌ شود و همه‌ شهروندان‌ آن‌ از حقوق‌ مساوی‌ برخوردار گردند.  
خط ۵۴: خط ۵۴:


== آغاز فعالیت ==
== آغاز فعالیت ==
جبهه‌ آزادیبخش‌ ملی‌ در 10 آبان‌ 1333/ اول‌ نوامبر 1954، در بیانیه‌ای‌، اهداف‌ داخلی‌ و خارجی‌ خود را اعلام‌ کرد. اهداف‌ داخلی‌عبارت‌ بودند از: برپایی‌ حکومت‌ دموکراتیک‌ برطبق‌ مبانی‌ اسلامی‌ و برقراری‌ استقلال‌ ملی‌، احترام‌ به‌ تمام‌ آزادی‌های‌ اساسی‌ بدون‌ هیچ‌گونه‌ تبعیض‌ نژادی‌ یا مذهبی‌، زدودن‌ فساد و تباهی‌ از چهره‌ انقلاب‌، و گسترش‌ انقلاب‌ الجزایر. در عرصه‌ بین‌المللی‌ نیز اتحاد کشورهای‌ شمالی‌ افریقا با محوریت‌ اسلامی‌ ـ عربی‌ و پیوند نزدیک‌ با حامیان‌ انقلاب‌ [[الجزایر]] در جامعه‌ بین‌المللی‌، به‌ ویژه‌ در سازمان‌ملل‌متحد، از مهم‌ترین‌ اهداف‌ خارجی‌ جبهه‌ بود. در این‌ بیانیه‌ همچنین‌ نوشته‌ شده‌ بود که‌ در صورت‌ پذیرش‌ حق‌ تعیین‌ سرنوشت‌ مردم‌ [[الجزایر]] و استقلال‌ کشور، جبهه‌ نیز آماده‌ است‌ تا بحران‌ [[الجزایر]] را به‌ روشهای‌ دموکراتیک‌ و مسالمت‌آمیز رفع‌ نماید. <ref>رودی‌، ص‌ 159ـ160؛ بوحوش‌، ص‌ 576 ـ579؛ شیخ‌ نوری‌، ص‌ 159ـ 160</ref>  
جبهه‌ آزادیبخش‌ ملی‌ در 10 آبان‌ 1333/ اول‌ نوامبر 1954، در بیانیه‌ای‌، اهداف‌ داخلی‌ و خارجی‌ خود را اعلام‌ کرد. اهداف‌ داخلی‌عبارت‌ بودند از: برپایی‌ حکومت‌ دموکراتیک‌ برطبق‌ مبانی‌ اسلامی‌ و برقراری‌ استقلال‌ ملی‌، احترام‌ به‌ تمام‌ آزادی‌های‌ اساسی‌ بدون‌ هیچ‌گونه‌ تبعیض‌ نژادی‌ یا مذهبی‌، زدودن‌ فساد و تباهی‌ از چهره‌ انقلاب‌، و گسترش‌ انقلاب‌ الجزایر. در عرصه‌ بین‌المللی‌ نیز اتحاد کشورهای‌ شمالی‌ آفریقا با محوریت‌ اسلامی‌ ـ عربی‌ و پیوند نزدیک‌ با حامیان‌ انقلاب‌ [[الجزایر]] در جامعه‌ بین‌المللی‌، به‌ ویژه‌ در سازمان‌ملل‌متحد، از مهم‌ترین‌ اهداف‌ خارجی‌ جبهه‌ بود. در این‌ بیانیه‌ همچنین‌ نوشته‌ شده‌ بود که‌ در صورت‌ پذیرش‌ حق‌ تعیین‌ سرنوشت‌ مردم‌ [[الجزایر]] و استقلال‌ کشور، جبهه‌ نیز آماده‌ است‌ تا بحران‌ [[الجزایر]] را به‌ روشهای‌ دموکراتیک‌ و مسالمت‌آمیز رفع‌ نماید. <ref>رودی‌، ص‌ 159ـ160؛ بوحوش‌، ص‌ 576 ـ579؛ شیخ‌ نوری‌، ص‌ 159ـ 160</ref>  


فرانسوا میتران‌، وزیر کشور وقت‌ [[فرانسه]]‌، در پاسخ‌ به‌ این‌ بیانیه‌ گفت‌ الجزایر جزئی‌ از [[فرانسه]]‌ است‌ و این‌ کشور حاکمیتی‌ جز حاکمیت‌ خود را بر الجزایر به‌ رسمیت‌ نمی‌شناسد. <ref>بوحوش‌، ص‌ 405؛ دژاردن‌، ص‌ 331</ref>  
فرانسوا میتران‌، وزیر کشور وقت‌ [[فرانسه]]‌، در پاسخ‌ به‌ این‌ بیانیه‌ گفت‌ الجزایر جزئی‌ از [[فرانسه]]‌ است‌ و این‌ کشور حاکمیتی‌ جز حاکمیت‌ خود را بر الجزایر به‌ رسمیت‌ نمی‌شناسد. <ref>بوحوش‌، ص‌ 405؛ دژاردن‌، ص‌ 331</ref>  


با انتشار بیانیه‌ جبهه‌ آزادیبخش‌ الجزایر، بسیاری‌ از سازمان‌ها و گروه‌های‌ سیاسی‌ فعال‌ در [[الجزایر]]، در 1335ش‌/ آوریل‌ 1956 به‌ جبهه‌ ملحق‌ شدند، از جمله‌ جمعیت‌ العلماءالمسلمین‌، اتحادیه‌ کارگران‌ مسلمان‌، سازمان‌ دانشجویان‌ مسلمان‌ شمال‌ افریقا، و اتحادیه‌ دموکراتیک‌ بیانیه‌ [[الجزایر]] <ref>اوزگان‌، ص‌ 199ـ200؛ عسلی‌، ص‌ 21؛ آژرون‌، ص‌ 131</ref>  
با انتشار بیانیه‌ جبهه‌ آزادیبخش‌ الجزایر، بسیاری‌ از سازمان‌ها و گروه‌های‌ سیاسی‌ فعال‌ در [[الجزایر]]، در 1335ش‌/ آوریل‌ 1956 به‌ جبهه‌ ملحق‌ شدند، از جمله‌ جمعیت‌ العلماءالمسلمین‌، اتحادیه‌ کارگران‌ مسلمان‌، سازمان‌ دانشجویان‌ مسلمان‌ شمال‌ آفریقا، و اتحادیه‌ دموکراتیک‌ بیانیه‌ [[الجزایر]] <ref>اوزگان‌، ص‌ 199ـ200؛ عسلی‌، ص‌ 21؛ آژرون‌، ص‌ 131</ref>  


با اتحاد و ائتلاف‌ دیگر تشکل‌های‌ انقلابی‌ [[الجزایر]] به‌ رهبری‌ احمدبن‌ بلا، در 29 مرداد 1335/ 20 اوت‌ 1956 همایش‌ مخفی‌ جبهه‌ در منطقه‌ صومام‌ شکل‌ گرفت‌. همچنین‌ کمیته‌ اجرایی‌ و شورای‌ ملی‌ انقلاب‌ [[الجزایر]] از نمایندگان‌ سراسر [[الجزایر]] تشکیل‌ شد تا به‌ عنوان‌ عالی‌ترین‌ مرجع‌ اجرایی‌ انقلاب‌، اداره‌ امور را برعهده‌ گیرد <ref>اوزگان‌، همانجا؛ بوحوش‌، ص‌ 391ـ397؛ آژرون‌، ص‌ 131ـ 132</ref> دولت‌ [[فرانسه]]‌ نیز برای‌ سرکوب‌ قیام‌ [[الجزایر]] تلاش‌ نمود تا کمکهای‌ خارجی‌ به‌ جبهه‌ را قطع‌ کند.  
با اتحاد و ائتلاف‌ دیگر تشکل‌های‌ انقلابی‌ [[الجزایر]] به‌ رهبری‌ احمدبن‌ بلا، در 29 مرداد 1335/ 20 اوت‌ 1956 همایش‌ مخفی‌ جبهه‌ در منطقه‌ صومام‌ شکل‌ گرفت‌. همچنین‌ کمیته‌ اجرایی‌ و شورای‌ ملی‌ انقلاب‌ [[الجزایر]] از نمایندگان‌ سراسر [[الجزایر]] تشکیل‌ شد تا به‌ عنوان‌ عالی‌ترین‌ مرجع‌ اجرایی‌ انقلاب‌، اداره‌ امور را برعهده‌ گیرد <ref>اوزگان‌، همانجا؛ بوحوش‌، ص‌ 391ـ397؛ آژرون‌، ص‌ 131ـ 132</ref> دولت‌ [[فرانسه]]‌ نیز برای‌ سرکوب‌ قیام‌ [[الجزایر]] تلاش‌ نمود تا کمکهای‌ خارجی‌ به‌ جبهه‌ را قطع‌ کند.  
خط ۱۴۸: خط ۱۴۸:
-عمار بوحوش‌، التاریخ‌ السیاسی‌ للجزائر: من‌ البدایه‌ و لغایه‌ 1962، بیروت‌ 1997؛ محمد حربی‌، الجزائر 1954ـ1962: جبهه‌ التحریر الوطنی‌، الاسطوره‌ و الواقع‌، ترجمه‌ کمیل‌ قیصر داغر، بیروت‌ 1983؛  
-عمار بوحوش‌، التاریخ‌ السیاسی‌ للجزائر: من‌ البدایه‌ و لغایه‌ 1962، بیروت‌ 1997؛ محمد حربی‌، الجزائر 1954ـ1962: جبهه‌ التحریر الوطنی‌، الاسطوره‌ و الواقع‌، ترجمه‌ کمیل‌ قیصر داغر، بیروت‌ 1983؛  


-هادی‌ خسروشاهی‌، الجزایر: سرزمین‌ قهرمانان‌ اسلامی‌، تهران‌ 1379 ش‌؛ علی‌ دخانیاتی‌، تاریخ‌ افریقا، تهران‌ 1358 ش‌؛  
-هادی‌ خسروشاهی‌، الجزایر: سرزمین‌ قهرمانان‌ اسلامی‌، تهران‌ 1379 ش‌؛ علی‌ دخانیاتی‌، تاریخ‌ آفریقا، تهران‌ 1358 ش‌؛  


-تیری‌ دژاردن‌، صد میلیون‌ عرب‌: برداشتی‌ نو از رویدادهای‌ جهان‌ عرب‌، ترجمه‌ حسین‌ مهری‌، تهران‌ 1357ش‌؛ رمضان‌ قرنی‌محمد، «الجزائر علی‌ ابواب‌ الانتخابات‌ البرلمانیه‌»، السیاسه‌الدولیه‌، ش‌ 107 (ژانویه‌ 1992)؛  
-تیری‌ دژاردن‌، صد میلیون‌ عرب‌: برداشتی‌ نو از رویدادهای‌ جهان‌ عرب‌، ترجمه‌ حسین‌ مهری‌، تهران‌ 1357ش‌؛ رمضان‌ قرنی‌محمد، «الجزائر علی‌ ابواب‌ الانتخابات‌ البرلمانیه‌»، السیاسه‌الدولیه‌، ش‌ 107 (ژانویه‌ 1992)؛