ذی القعده

نام	ذی القعده
نامهای دیگر	ذی‌القَعدة یا ذوالقَعدة الحرام
ماه قبل	شوال
ماه بعد	ذی‌الحجه
اعمال و آیین‌ها	اعمال روز دحو الارض
از ماههای	حرام
مناسبت‌ها و وقایع	ولادت امام رضا(ع) • ولادت حضرت معصومه(س) • شهادت امام جواد(ع)

ذی‌القَعده یا ذوالقَعدهالحرام (به عربی: ذو القعده)، یازدهمین ماه از ماه‌های قمری است. ماه ذی القعده، از ماه‌های حرام است که شروع جنگ در آن حتی با دشمنان اسلام حرام است؛ مگر این‌که آنها جنگ را به مسلمانان تحمیل نمایند. این ماه جزو ماه‌های حرام و ماه‌های حج است. در این ماه زائران خانه خدا از اطراف و اکنافِ جهان به سوی مکه و مدینه حرکت می‌کنند. این ماه، ماه اجابت دعا نامیده شده‌است.

ذی القعده یعنی چه

ذی القَعدة یا ذوالقَعدة الحرام، یازدهمین ماه از ماه‌های قمری است. این ماه از ماه‌های حرام (محرم، رجب، ذی القعدة و ذی الحجة) است که جنگ در آن حرام است. ذی‌القعده جزو ماه‌های حج (شوال، ذی‌القعده و ذی‌الحجه) نیز به شمار می‌رود. ماه‌هاى حج، ماه‌های بجا آوردن اعمال حج هستند.

ذو القعده از قعود و نشستن گرفته شده و از آنجا که اعراب در این ماه از جنگ فرو می‌نشستند، آن را به این نام نامیده‌اند.

فضیلت ماه ذی القعده

سید بن طاووس در فضیلت این ماه می گوید:«ماه ذی القعده ماهی است که به هنگام شدّت و گرفتاری، زمان خوبی برای دعاست، و برای رفع ظلم و ستم و دعا بر ضد ظالم مؤثّر است». به گفته وی این ماه «ماه اجابت دعا» نامیده شده است.

شیخ مفید رحمه الله روایت کرده که پیغمبر (ص) فرمودند :هر کس در ماه حرام سه روز پنجشنبه و جمعه و شنبه را روزه بگیرد، خداوند برای او عبادت یک سال را بنویسد. همچنین روایت شده است نهصد سال که روزهای آن روزه و شب های آن در قیام باشد.

میرزا جواد ملکی تبریزی می نویسد:«این ماه، اولین ماه حرام سال است که در آن جنگ حتی با کافران، حرام است، پس حکم جنگ و مخالفت با خداوند در آن چگونه است؟! در این ماه ها باید قلب و بدن بیش از سایر ایام از گناه و نافرمانی خدا نگه داشته شوند.»

عبادت دسته جمعی و درخواست حاجت

امیرالمؤمنین (ع) فرمود:هر گروهی در این روز به منظور یاد خداوند عزّوجلّ جمع شوند، پیش از آن که متفرّق شوند، حاجت ایشان برآورده می شود. در این روز خداوند ، یک میلیون رحمت فرو می فرستد، و نود و نه رحمت از آن، مخصوص جمعی است که به ذکر خدا مشغول بوده، در این روز روزه گرفته، و در شبِ این روز به عبادت پرداخته باشند.

وقایع ماه ذی القعده

مناسبت ها و وقایع ماه ذی القعده شامل :

اوّل ذی القعده

روز میلاد حضرت فاطمه معصومه(ع) در سال 173 هجری قمری

روز یازدهم

میلاد با سعادت امام رضا (ع) در سال 148 هجری قمری.

بیست و سوم ماه ذی القعده

طبق برخی از روایات شهادت امام رضا (ع) در سال 203. (هرچند معروف است، شهادت آن حضرت «آخر ماه صفر» است).

زیارت حضرت امام رضا (ع) در این روز سنت است و سید بن طاووس از بعضی نقل کرده است که مستحب می باشد.

بیست و پنجم ماه ذی القعده

طبق روایتی از امام رضا(ع) روز دحوالأرض است (یعنی پهن شدن زمین از زیر خانه کعبه بر روی آب) و به عبادت در این شب و روز سفارش شده است.

روز سی ام

شهادت امام محمدتقی (ع) در سن 25 سالگی در سال 220 هجری قمری. قبر شریفش در بقعه کاظمیه است.