رباط: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{Mbox | type = notice | class = ambox-In_use | image = 48px|alt=|link= | css = margin: 1px | text = این {{#i...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۶: خط ۴۶:


خیّرین و اشخاص منحصر به فرد، با صرف اموال شخصی، بیشترین نقش را در ساخت و سازهای عام‌المنفعه در مکه داشته‌اند که بخش قابل توجهی از آنان، بومی مکه نبودند و در واقع ایرانی‌ها در رتبه اول احداث رباط در این شهر قرار داشته‌اند.  
خیّرین و اشخاص منحصر به فرد، با صرف اموال شخصی، بیشترین نقش را در ساخت و سازهای عام‌المنفعه در مکه داشته‌اند که بخش قابل توجهی از آنان، بومی مکه نبودند و در واقع ایرانی‌ها در رتبه اول احداث رباط در این شهر قرار داشته‌اند.  
=تاریخچه و پیشینه=
ماهیت و اساس شکل‌گیری نهاد اسلامی "رباط" در قرن دوم هجری، از سواحل جنوبی دریای مدیترانه در شمال [[آفریقا]] برخاسته است؛ جایی که امروز [[تونس]] نام دارد.
رباط‌ها در قـرن‌‌هـای‌ نـخستین‌ اسلامی و پیش از فراگیرشدن اسلام در بیشـتر مرزهـای جهان اسلام وجود داشتند و نظامیان در‌ آنـها‌ مـستقر بودند. بنابر گزارشات تاریخی، رباط‌ها در آغاز استحکامات ساده‌ای بودند و در نقاط بـی‌حـفاظ مرزی‌ ساخته‌ می‌شدند‌ تا پناهگاه گروهی از جهادگران باشند.<ref>آموزش و پرورش در اسلام، ص28‌</ref>
ساختمان آنها در ساده‌ترین شکل نـقشه‌ای‌ مـستطیل‌ داشـت و شامل یک دیوار بر اطراف اطاق‌هایی برای اقامت، انبارهای اسلحه و تدارکات و برج‌های دیده‌بانی و علامت دادن بـود‌ که غالبا با شتاب بنیان گرفته بود.<ref>مـقدمه‌ای بـر شناخت رباط در ایران، ص508‌؛ دایـرة‌ المـعارف الاسلامیه، ج10، ص19، ماده ربط</ref>
رباط‌ها گـاه بـه صورت پایـگاه‌های بـزرگ نـظامی برای تدارک حمله مـسلمانان به سرزمین‌های کفار نیز ساخته و مورد استفاده قرار می‌گرفت. این‌گونه رباط‌ها را معمولا حکام می‌ساختند. مـثل «ربـاط المنستیر‌» در‌ تونس که بانی آن '''زیادةالله''' بـود و در سـال 206 ه. ق بـنیان گـرفت.<ref>مـقدمه‌ای بـر شناخت رباط در ایران، ص509</ref>
بنابراین رباط‌ها ابتدا به منزله پادگان‌های‌ نظامی‌ و مـحل نـگهداری اسـب و آذوقه مجاهدان اسلام بوده و آنها در سده‌های نخستین اسلامی به مرزهای‌ سرزمین‌های‌ مسلمان هجرت کـرده و بـا احـداث رباط‌ها در مرزهایی که مورد تهدید مشرکان بود‌ به‌ پاسداری‌ از دین مبین اسلام می‌پرداختند.


=پانویس=
=پانویس=

نسخهٔ ‏۳ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۱:۲۹


رباط
رباط فقهی
معنی لغوی بستن اسب
معنی اصلاحی مرزبانی / دیده بانی

رِباط، در آغاز شکل‌گیری و گسترش اسلام، استحکامات نظامیِ ساده‌، در نقاط سوق‌الجیشی مرز سرزمین‌های مسلمین بود تا مجاهدان در پناه آن از مرزهای جهان اسلام در مقابل کفار دفاع کنند. اما از قرن چهارم به بعد، رباط‌های مشرق‌ زمین دچار تغییرات اساسی شدند. از آن زمان به بعد، یک رباط، نهادی عام‌المنفعه بود که توسط انسانی خیّر ساخته می‌شد، تا وسایل آسایش و راحتی را برای مسافران مسلمان، فقرا و در راه‌ماندگانی فراهم کند، که عموماً صوفی بودند.

شهر مکه به دلیل وجود کعبه، پایگاه وحدت و یکپارچگی تمام اقوام و گروه‌های مسلمانی بوده است که از اقصی نقاط قلمرو گسترده جهان اسلام به این دیار پای می‌نهادند. اداره و تسلط بر اوضاع شهر مکه، در تاریخ اسلام برای سلسله‌های حکومت‌گر جایگاه ویژه‌ای داشته و اموری همچون اداره کاروان‌های حج، رسیدگی به امور اجتماعی و اقتصادی حجاج و مدیریت رویداد عظیم حج، برای حاکمان و امرای حج از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار بوده است.

در این میان رِباط‌ها، نقش مهمی در استقرار امنیت و رونق شهر مکه و رفاه حال حجاج، داشته است. منابع تاریخی مختلف، از وجود حدود 60 رباط در مکه، خبر داده‌اند که از ویژگـی هـای مهـم این رباط‌ها ساخت و ساز اکثر آنها در قـرن‌هـای ششم و نهم هجری قمری بوده است.

خیّرین و اشخاص منحصر به فرد، با صرف اموال شخصی، بیشترین نقش را در ساخت و سازهای عام‌المنفعه در مکه داشته‌اند که بخش قابل توجهی از آنان، بومی مکه نبودند و در واقع ایرانی‌ها در رتبه اول احداث رباط در این شهر قرار داشته‌اند.

تاریخچه و پیشینه

ماهیت و اساس شکل‌گیری نهاد اسلامی "رباط" در قرن دوم هجری، از سواحل جنوبی دریای مدیترانه در شمال آفریقا برخاسته است؛ جایی که امروز تونس نام دارد.

رباط‌ها در قـرن‌‌هـای‌ نـخستین‌ اسلامی و پیش از فراگیرشدن اسلام در بیشـتر مرزهـای جهان اسلام وجود داشتند و نظامیان در‌ آنـها‌ مـستقر بودند. بنابر گزارشات تاریخی، رباط‌ها در آغاز استحکامات ساده‌ای بودند و در نقاط بـی‌حـفاظ مرزی‌ ساخته‌ می‌شدند‌ تا پناهگاه گروهی از جهادگران باشند.[۱]

ساختمان آنها در ساده‌ترین شکل نـقشه‌ای‌ مـستطیل‌ داشـت و شامل یک دیوار بر اطراف اطاق‌هایی برای اقامت، انبارهای اسلحه و تدارکات و برج‌های دیده‌بانی و علامت دادن بـود‌ که غالبا با شتاب بنیان گرفته بود.[۲]

رباط‌ها گـاه بـه صورت پایـگاه‌های بـزرگ نـظامی برای تدارک حمله مـسلمانان به سرزمین‌های کفار نیز ساخته و مورد استفاده قرار می‌گرفت. این‌گونه رباط‌ها را معمولا حکام می‌ساختند. مـثل «ربـاط المنستیر‌» در‌ تونس که بانی آن زیادةالله بـود و در سـال 206 ه. ق بـنیان گـرفت.[۳]

بنابراین رباط‌ها ابتدا به منزله پادگان‌های‌ نظامی‌ و مـحل نـگهداری اسـب و آذوقه مجاهدان اسلام بوده و آنها در سده‌های نخستین اسلامی به مرزهای‌ سرزمین‌های‌ مسلمان هجرت کـرده و بـا احـداث رباط‌ها در مرزهایی که مورد تهدید مشرکان بود‌ به‌ پاسداری‌ از دین مبین اسلام می‌پرداختند.

پانویس

  1. آموزش و پرورش در اسلام، ص28‌
  2. مـقدمه‌ای بـر شناخت رباط در ایران، ص508‌؛ دایـرة‌ المـعارف الاسلامیه، ج10، ص19، ماده ربط
  3. مـقدمه‌ای بـر شناخت رباط در ایران، ص509