نمایش مبدأ برای آیت‌الله تسخیری و تقریب مذاهب اسلامی (مقاله)

حجت‌الاسلام والمسلمین [[احمد مبلغی]] عضو [[مجلس خبرگان رهبری]] در یادداشتی، نقش‌های هفت گانه مرحوم آیت‌الله [[محمد علی تسخیری]] را در ارتباط با مقوله [[وحدت]] و [[تقریب مذاهب اسلامی]] تشریح کرده است.<br>
=استراتژی تقریب=

[[آیت‌الله تسخیری]] به ترسیم برخی استراتژی‌ها برای [[تقریب]] که پیش از این وجود نداشت، پرداخت و این در تبلور [[تقریب]] و عملیاتی کردن آن موثر افتاد.<br>
=ارتباطات تقریبی=

وی در برقراری ارتباطات فراگیر و گسترده تقریبی یا اثرگذار بر فرایندهای تقریبی نقش موثری ایفا نمود. پیش از ایشان چنین ارتباطات گسترده و ژرفی وجود نداشت.<br>
=بین‌المللی سازی ایده تقریب=

وی [[ایده تقریب]] و اندیشه‌های مرتبط با آن را از داخل کشور به فضای بین‌الملل اسلامی کشانید و تقریب را به مثابه یک گفتمان محوری و مطرح در میدان مباحثات و گفت و گوهای علمی ارائه کرد.<br>
=انتقال تقریب به مجامع فقهی=

وی در گام زدن در مسیر شکل بخشی به [[ادبیات تقریبی]] و گفتمان سازی در این زمینه آن را به مجامع فقهی بین‌المللی و مدار مباحث فقهی در فضای بین الملل برد. این تلاش ارزنده به تقویت بعد بین‌المللی و جهان اسلامی [[تقریب]] منتهی شد. من خود در یکی از کنفرانس‌های [[مجمع فقه اسلامی]] حضور داشتم و دیدم که چگونه فقهای جهان اسلام با شوق، و تلاش بسیار، کوشش می‌کردند تا مذهب جعفری را به عنوان یکی از [[مذاهب اسلامی]] به رسمیت بشناسند و هر گونه افراط‌گری در قبال آن را محکوم کنند. این از زیباترین فصل‌های تجربیات من در [[مجمع فقه جده]] بود.

پنجم. مدیریت تنش‌های مذهبی از خاستگاه تقریب

ارایه مدیریتی تقریبی در مواجهه با تنش‌های مذهبی فصل مهمی از توانایی‌های و امتیازات مرحوم [[آیت‌الله تسخیری]] است. در ارتباط با این زمینه می‌توانم بگویم که هنر [[آیت‌الله تسخیری]] مدیریت فضاهای تنش آلود در مسیر کاهش تنش با تکیه بر ایده‌های تقریبی بود؛ حالا چه تنشی که سایه بر یک کنفرانس می‌افکند یا تنشی که در یک وضعیت اجتماعی و فضاهای خارج از مجامع علمی رخ می‌داد. 
به تعبیر دیگر ایشان توانایی قابل توجهی داشت برای کاستن از تنش و جمع کردن آن به سرعت ذیل توجه دادن به همگرایی تا آنجا که در موارد قابل توجه فضا از تنش به سمت همدلی، همگرایی و اصالت دادن به [[تقریب]] سوق می‌یافت. این‌جانب بارها شاهد تنش‌هایی در بعضی از فضاهای کنفرانسی بودم که در همان لحظات و فرصت‌های اولیه با یک نطق تقریبی ایشان، و با توجه به نوع حضور و مدیریت ایشان، جمع می‌شد و حتی وضعیتی معکوس نیز پیدا می‌کرد.<br>
=معنابخشی به هویت مذهبی در دل مفهوم امت=

همزمانی و همراهی دو مقوله “زبان گویای اسلام بودن” و “زبان گویای شیعه بودن، که [[مقام معظم رهبری|رهبری معظم انقلاب]] بر آن به عنوان خصلت بارز [[آیت‌الله تسخیری]] تاکید کردند، معنایی ژرف، کارکردی مهم و منطقی دارد. این ویژگی معرف چشم‌اندازی معطوف به [[وحدت اسلامی]] را به فعالیت‌های تقریبی مرحوم [[آیت‌الله تسخیری]] می‌بخشید.<br>

این شکل از رویکرد، سبک از آگاهی تقریبی، حرکت هوشمندانه و چارچوب مندی برای ظهور یافتن در جایگاه صدای [[شیعه]] در [[جهان اسلام]]، فضایی را ایجاد می‌کند که در دل آن، نه تنها حضور [[شیعه]] در نگاه دیگر بخش‌های امت تهدید کننده وحدت اسلامی تلقی نمی‌شود؛ بلکه، در کنار سایر مذاهب، یک عنصر فعال و ارزش افزا در امت و برای امت شناخته می‌گردد. ضمن آن که در رویکردی این گونه شیعه حدود، هویت و چارچوب دقیق مذهبی، فقهی و فکری خود را نیز حفظ می‌کند.<br>

علمای همه مذاهب اگر همین طریقه و روش را، که مرحوم [[آیت‌الله تسخیری]] در فضای امت تعقیب می‌کردند، در پیش بگیرند (که بسیاری از آنها چنین هستند یا در این مسیر قرار دارند) [[وحدت امت]] روزبه‌روز در مسیر تقویت قرار نمی‌گیرد و نزاع‌های طایفه ای و مذهبی مجال بروز پیدا نمی‌کند
این روش امکان حرکت بر روی ریل مشترکات را بیش از پیش، فراهم می‌آورد که بسیار نیاز امروز جهان اسلام و امت اسلامی است.
در واقع ویژگی تمایز بخش [[آیت‌الله تسخیری]] آن است که وی در صحنه بین‌الملل اسلامی معرف “دو صدا به موازات هم” بود؛ صدای [[اسلام]] (و به تبع آن امت) و صدای [[شیعه]].<br>

کمتر کسی به این سطح مهم از توانمندی در رویکرد تقریبی می‌رسد؛ به این معنا که در فضای امت و سطح اسلامی به گونه‌ای صحبت کند که هم معطوف به مشترکات، از خاستگاه مشترکات و در جهت تقویت مشترکات برای [[جهان اسلام]]، باشد و طنین صدای وی ماهیت و خاصیتی طایفه گرایانه را نداشته باشد (بلکه با آن مبارزه نیز بکند) و هم همین صدای امت، صدای [[شیعه]] را نیز (از آن جهت که یک عالم توانمند و فهیم شیعی است)، برساند. این الگو برای همه علمای [[مذاهب اسلامی]] قابل توجه می‌نماید.

=صداقت تقریبی=

[[آیت‌الله تسخیری]] به شدت صادق بود و تقریب را برای [[تقریب]] می‌خواست و صداقت او در مواجهه و برخورد و تعامل با قضایا و مسائل و عالمان بسیار صادقانه بود و از این جهت شخصیتی پرجاذبه با رفتاری پرجاذبه همواره در چشم‌ها می‌نمود از این روی همه و یا عمده علمای جهان [[اسلام]] برای او احترام ویژه‌ای قائل بودند.<br>
== منابع ==
خبرگزاری شفقنا <ref>[https://qom.shafaqna.com/FA/204739 خبرگزاری شفقنا]</ref>
== پانویس ==
{{پانویس}}

[[رده:مقالات]]