منصور البطائحی

از ویکی‌وحدت
منصور البطائحی
تصوف و عرفان.jpg
نام کاملمنصور البطائحی
نام‌های دیگرابو شییبه
اطلاعات شخصی
سال درگذشت540 ق، ۵۲۴ ش‌، ۱۱۴۶ م
دیناسلام، اهل سنت
استادان
  • عبدالرحمن الطفسونجی
  • محمد الشنبکی

منصور البطائحی ابو‌شییبه دایی احمد بن علی الرفاعی از اعلام تصوف در عصر عباسی دوم بوده است.

زندگی

او شاگردی عبدالرحمن الطفسونجی را کرده که شاگردانی همچون حماد الدباس، شیخ عبدالرحمن الواسطی و سید احمد الرفاعی بزرگ (و امام منصور، دایی احمد بن علی الرفاعی، مدفون در ناحیه الرفاعی / استان ذی قار) را داشته است. از اخبار چنین بر می‌آید که ابوشییبه از مشایخ برجسته در البطائح و نامداران ایشان بود و در راه دین در هر حالی مجاهدت کننده بوده است. منابع تاریخی برای او کرامات فراوانی را نقل کرده‌اند[۱]. فقیه، عالم، قاری، احیاگر، مفسر و متبحر در دین بود، وفاتش در سال 540 هجری قمری در براز الروز که بلدروز فعلی است، بود. او دایی احمد بن الرفاعی است و با او مانند بسیاری دیگر از بزرگان، صاحبان مقامات معنوی هم نشین بود که جملگی شاگردان شیخ محمد الشنبکی بودند و در طریق او استقامت کردند. او در مورد استادش چنین گفته: او از مقربین به خدا و اهل ایستادگی است. برای او امر بزرگی خواهد بود که با آن تسلیم غیر خدا نشد تا اینکه به لقاء الله نائل گردید[۲].

از جمله سخنان او آنکه شناخت دنیا در پرهیز از آن است و هر که خدا را بشناسد خشنودی او را ترجیح می‌دهد و آن که خود را نشناسد در گمراهی بزرگ است. می‌فرمود: خداوند متعال بنده‌ای را مبتلا نکرده مگر به غفلت و اگر خداوند بنده‌ای را دوست بدارد، او را از غفلت و خواب حفظ می‌کند و می‌گفت هر چه درجه خلوص قلب بالاتر باشد عذاب او سریع‌تر است و گفته است: صبر توشه مضطران و رضایت به مشیت حق درجه و رتبه‌ای برای عارفان، هر موجودی در دنیا که در ترک آن کمکی نکند، به ضرر توست نه به نفع تو و می‌فرمود: تو سه خصلت از اولیای الهی داری. : توكل به خدا در همه چيز، فنا با توكل به او در هر كاری و بازگشت به سوی او در هر حالی و می‌فرمود: اراده رجوع به خداست، پس آن را از اشاره نزدیک‌تر می‌يابی، و توكل، بازگشت است. تمام امر به شخص و نقص هر مخلص در اخلاص، رؤیت اخلاص اوست و کمال او شهادت او در اخلاص است و تا زمانی که به آن اشاره نکرده است، به او رجوع نکند. شیخ منصور در رود دفلی از سرزمین البطائح سکنی گزید تا اینکه در آنجا وفات یافت و قبرش برای زیارت نمایان است. و چون مرگ به او نزدیک شد، همسرش به او گفت: برای پسرت وصیت کن، گفت: برای خواهر زاده‌ام احمد وصیت می‌کنم [۳].

گفتار

فرمود: هر که فریب طهارت بندگی را بخورد ربوبیت را فراموش می‌کند. هر کس در بندگی شاهد پرهیزگاری باشد، از خود منقطع می‌شود و در نزد پروردگار عز و جل خود ساکن می‌شود. در آن هنگام از گرفتاری نجات می‌يابد و در اينجا فقدان يقين است، زيرا با يقين می‌توان منافع غيب را تشخيص داد[۴].

وفات

وفات او در سال 540 هجری قمری در برازالروز که اکنون بلدروز است و مزارش همچنان موجود و مشهور است و در نزدیکی مسجدی در روستایی معروف به وی به نام قریه امام منصور بطائحی است که در 5 کیلومتری مرکز بلدروز و یکی از آثار تاریخی بلدروز به شمار می‌آید و در دهه هشتاد قرن گذشته دکتر اسامه الباز مشاور حسنی مبارک رئیس‌جمهور سابق مصر به همراه کارمندان سفارت مصر و هیئت بزرگی از وزارت اوقاف و امور مذهبی عراق از آن دیدن کردند[۵].

پانویس

  1. تاريخ واسط، للدكتورعبدالقادرسلمان المعاضيدي ،بغداد341. محاظرات في التاريخ الإسلامي، للدكتور جمال الدين فالح الكيلاني ،بغداد345. نور الأنوار، لحسين الرفاعي، مخطوط ال العوضي الرضويين، مخطوط324. ور الأنوار، لحسين الرفاعي، مخطوط ال العوضي الرضويين، مخطوط324. سجل السيد الرفاعي، مشجرة ال ابي خشبة، مخطوط76. مشجرات السادة الاشراف، نقابة الاشراف بمصر، مخطوط34. وفيات الأعيان 1\171. الوافي بالوفيات 7\219. سير الذهبي 21\77. الكامل في التاريخ 11\429. العبر 4\233. شذرات الذهب 4\952. مرءاة الزمان 8\370. طبقات الشافعية لابن قاضي شهبة 2\5. طبقات الشافعية للسبكي 4\14. النجوم الزاهرة 6\92. كتاب نور الأنوار للسيد حسين الرفاعي 234 مخطوط ال العوضي الرضويين
  2. تاريخ واسط، للدكتورعبدالقادرسلمان المعاضيدي ،بغداد341. محاظرات في التاريخ الإسلامي، للدكتور جمال الدين فالح الكيلاني ،بغداد345
  3. نور الأنوار، لحسين الرفاعي، مخطوط ال العوضي الرضويين، مخطوط324
  4. الأنوار، لحسين الرفاعي، مخطوط ال العوضي الرضويين، مخطوط324. سجل السيد الرفاعي، مشجرة ال ابي خشبة، مخطوط76. مشجرات السادة الاشراف، نقابة الاشراف بمصر، مخطوط34
  5. تاريخ واسط، للدكتورعبدالقادرسلمان المعاضيدي ،بغداد341. محاظرات في التاريخ الإسلامي، للدكتور جمال الدين فالح الكيلاني ،بغداد345. نور الأنوار، لحسين الرفاعي، مخطوط ال العوضي الرضويين، مخطوط324. ور الأنوار، لحسين الرفاعي، مخطوط ال العوضي الرضويين، مخطوط324. سجل السيد الرفاعي، مشجرة ال ابي خشبة، مخطوط76. مشجرات السادة الاشراف، نقابة الاشراف بمصر، مخطوط34