محمد علی تسخیری: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
 
(۱۸۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">[[پرونده:تسخیری.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|تسخیری، محمدعلی]]
{{جعبه اطلاعات شخصیت
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
| عنوان = محمدعلی تسخیری
|-
| تصویر = محمدعلی تسخیری.jpg
!نام
| نام = محمد علی تسخیری
!تسخیری، محمدعلی
| نام‌های دیگر = آیت‌الله تسخیری، منادی وحدت 
|-
| سال تولد = 1323 ش
|نام پدر
| تاریخ تولد =  
|علی اکبر
| محل تولد = [[نجف]]
|-
| سال درگذشت =
|متولد
| تاریخ درگذشت = 24 مرداد 1399 ش
|1323/07/27 شمسی
| محل درگذشت = [[ایران]]، [[تهران]]
|-
| استادان =
|محل تولد
| شاگردان =
|نجف اشرف - عراق
| دین = [[اسلام]]
|-
| مذهب = [[شیعه]]
|وفات
| آثار =
|1399/05/28 شمسی
| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |دبیرکل [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] |عضو مجلس خبرگان رهبری|مشاور عالی امور بین‌الملل بعثه [[مقام معظم رهبری]] در امور [[حج]]}}
|}
| وبگاه = {{نشانی وب|taskhiri.net}}
</div>محمدعلي تسخيري فرزند مرحوم حجت الاسلام والمسلمين حاج شيخ علي اكبر، (1323 - 1399 ه.ش)از طلایه داران امر وحدت امت اسلامی و دومین دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی بودند. وی تحصيلات ابتدائی و متوسطه خود را در نجف گذراند و دروس حوزوی را تا مرحله درس خارج در محضر اساتيد بزرگی نظير آيات عظام شهيد سيد محمد باقر صدر، خويی، سيد محمد تقی حكيم، شيخ جواد تبريزی، شيخ كاظم تبريزی، صدرا بادكوبی و شيخ مجتبی لنكرانی سپری نمود و در كنار آن دروس دانشگاهی را نيز در رشته ادبيات عرب و فقه و اصول در دانشكده فقه نجف فراگرفت.
}}
'''محمدعلی تسخیری''' دومین دبیرکل [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] بود. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطۀ خود را در شهر [[نجف اشرف]] گذراند و دروس حوزوی را تا مرحله درس خارج در محضر استادان بزرگی؛ نظیر آیات عظام [[سید محمد باقر صدر|شهید سید محمد باقر صدر]]، [[سید ابوالقاسم خوئی]]، [[سید محمد تقی حکیم]]، ''شیخ جواد تبریزی''، ''شیخ کاظم تبریزی''، ''صدرا بادکوبی'' و ''شیخ مجتبی لنکرانی'' سپری نمود و در کنار آن دروس دانشگاهی را نیز در رشتۀ ادبیات عرب و [[فقه]] و [[اصول]] در دانشکدۀ فقه [[نجف]] فراگرفت. با پیروزی شکوهمند [[انقلاب اسلامی ایران]] تمامی وقت خویش را صرف امور فرهنگی و تبلیغات اسلامی در داخل و خارج کشور کرد. [[سید علی حسینی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]] دربارۀ شخصیت ایشان این‌گونه ابراز می‌کند: '''«آیت‌الله تسخیری، عالم مجاهد و زبان گویای [[اسلام]] و [[مذهب شیعه|تشیع]] بود»'''. و [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] از آیت‌الله تسخیری چنین یاد می‌کند: '''«ایشان در طول عمر شریف خود منشأ خدمات قابل ملاحظه‌ای به [[جهان اسلام]] و [[مذهب شیعه|تشیع]] و [[جمهوری اسلامی|نظام جمهوری اسلامی]] بود‌»'''.  


وی همزمان با تحصيل در حوزه علميه نجف اشرف به تدريس دروس رايج حوزوی نيز اشتغال داشت.
== زندگی‌نامه ==
آیت‌الله محمدعلی تسخیری در سال 1323 ش، در [[نجف]] متولد شد. پدرش حجت‌الاسلام والمسلمین حاج ''شیخ علی اکبر تسخیری'' بود. همزمان با تحصیل در [[حوزه علمیه نجف اشرف|حوزۀ علمیۀ نجف اشرف]] به تدریس دروس رایج حوزوی نیز اشتغال داشت. وی در زمینۀ شعر و ادبیات عرب نیز از محضر استادان بزرگی همچون آیت‌الله ''شیخ محمدرضا مظفر''، ''شیخ عبدالمهدی مطر'' و ''شیخ محمد امین زین‌الدین'' بهره برد. او در آغاز جوانی با اشتیاق فراوان به شعر و ادبیات عرب، قصائد عربی سرود و سخنرانی‌های ادبی در مناسبت‌های مختلف و محافل گوناگون شعر و ادب ایراد نمود، مضاف بر اینکه در مبارزات سیاسی علیه [[رژیم بعثی|رژیم بعث عراق]] حضوری فعال داشت و در این رابطه به زندان افتاد ولی به یاری خداوند متعال نجات یافت. ایشان در سال 1350 هجری شمسی به [[حوزهٔ علمیهٔ قم]] رفت و نزدیک به دوازده سال در درس‌ بزرگانی همچون [[سیدمحمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله گلپایگانی]]، [[حسین وحید خراسانی|آیت‌الله وحید خراسانی]] و [[میرزا هاشم آملی|آیت‌الله میرزا هاشم آملی]] شرکت نمود. در این مدت همچنین به تدریس علوم حوزوی و ادب عربی در حوزه و پاره‌ای مراکز علمی و دانشگاهی سراسر کشور پرداخت. از جمله مراحل و مدارج تحصیلی او چنین است:


ايشان در زمينه  شعر و ادبيات عرب نيز از محضر اساتيد بزرگی مانند آيت الله شيخ محمدرضا مظفر، شيخ عبدالمهدی مطر و شيخ محمد امين زين الدين بهره برد.
* لیسانس دانشکده نجف اشرف 1350  شمسی.
* فوق لیسانس دانشگاه المصطفی.
* سطح چهار حوزه علمیه قم 1388 شمسی.
* گواهی‌‌های استادان: [[حسین وحید خراسانی|آیت‌الله‌العظمی وحید خراسانی]] و [[سید کاظم حسینی حائری|آیت‌الله‌العظمی سید کاظم حائری]].


در آغاز جوانی با اشتياق فراوان به شعر و ادبيات عرب، قصائد عربی سرود و سخنرانی‌های ادبی در مناسبت‌های مختلف و محافل گوناگون شعر و ادب ايراد نمود.
== سوابق اجرایی ==
{{فهرست ستونی|س=2}}1. مشاور عالی [[مقام معظم رهبری]] در امور فرهنگی [[جهان اسلام]].


وی در مبارزات سياسی عليه رژيم بعث عراق حضوری فعال داشت ودر اين رابطه به زندان افتاد ولی به ياری خداوند متعال نجات يافت.
2. عضو [[مجلس خبرگان رهبری]] به نمایندگی از استان گیلان (دورۀ سوم).


در سال 1350 هجريی شمسی به حوزه علميه قم رفت و نزديك به دوازده  سال در درس‌ اساتيد بزرگی چون آيت الله گلپايگانی، آيت الله وحيد خراسانی و آيت الله ميرزا هاشم آملی شركت نمود.در اين مدت همچنين به تدريس علوم حوزوی و ادب عربی در حوزه و پاره ای مراكز علمی و دانشگاهی سراسر كشور پرداخت.
3. معاون بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری از سال 1369.


با پيروزی انقلاب شكوهمند اسلامی ايران تمامی وقت خويش را صرف امور فرهنگی و تبليغات اسلامی در داخل و خارج كشور نمود.
4. مشاور عالی امور بین‌الملل بعثه مقام معظم رهبری در امور [[حج]] و معاون بین‌الملل آن.


==سوابق تحصیلی==
6. مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور بین‌الملل.


*ليسانس دانشكده نجف اشرف 1350
7. معاون بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی از 1360 تا 1370.
*فوق ليسانس دانشگاه المصطفی
*سطح چهار حوزه علميه قم 1388
*گواهی‌‌های اساتيد: آيت الله العظمی وحيد خراسانی و آيت الله العظمی سيد كاظم حائری


==سوابق اجرائی==
8. عضو هیئت امنای سازمان تبلیغات اسلامی.
{{ستون-شروع|س=2}}1- مشاور عالی مقام معظم رهبری در امور فرهنگی جهان اسلام.


2- عضو مجلس خبرگان رهبری به نمايندگي از استان گيلان (دوره سوم).
9. مسئول کمیته نظارت بر برنامه‌های آموزشی طلاب خارجی، در داخل و خارج کشور.


3- معاون بين الملل دفتر مقام معظم رهبری از سال 1369.
10. دبیرکل [[مجمع جهانی اهل بیت|مجمع جهانی اهل‌بیت(علیهم‌السلام)]] به مدت 9 سال و عضو شورای‌عالی آن.


4- مشاور عالی امور بين الملل بعثه مقام معظم رهبری در امور حج و معاون بين الملل آن.
11. عضو شورای‌عالی [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] به مدت 18 سال.


5- رئيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از زمان تأسيس 1373 تا 1380.
12. دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی از سال 1380 تا 1391.


6- مشاور وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور بين الملل.
13. عضو کمیته فقهی مجمع اهل‌بیت مستقر در [[حوزۀ علمیۀ قم]].


7- معاون بين‌الملل سازمان تبليغات اسلامی از 1360 تا 1370.
14. رئیس کمیته فرهنگی هشتمین کنفرانس سران اسلامی در [[تهران]].


8- عضو هيأت امنای سازمان تبليغات اسلامی.
15. رئیس کمیته هماهنگی فعالیت‌های مشترک اسلامی در سازمان کنفرانس اسلامی (به مدت 5 سال).


9- مسئول كميته نظارت بر برنامه های آموزشی طلاب خارجی، در داخل و خارج كشور.
16. عضو افتخاری برخی مراکز علمی و دانشگاهی در کشورهای [[سوریه]] و [[سودان]].


10- دبيركل مجمع جهاني اهل بيت (عليهم السلام) به مدت 9 سال و عضو شوراي عالي آن.
17. عضو هیئت‌ امنای دانشگاه بین‌المللی (المصطفی) قم.


11- عضو شوراي عالي مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي به مدت 18 سال.
18. عضو هیئت‌ امنای سازمان دفاع از حقوق کودکان (کافل).


12- دبيركل مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي از سال 1380 تا 1391 .
19. عضو کمیته عالی امور فرهنگی مؤسسه امیرکبیر از سال 1360 تا 1375.


13- عضو كميته فقهي مجمع اهل بيت مستقر در حوزه علميه قم.
20. رئیس هیئت امنای دانشکده اصول دین ـ تهران – پس از رحلت علامه عسکری.


14- رئيس كميته فرهنگي هشتمين كنفرانس سران اسلامي در تهران.
21. رئیس هیئت امنای [[دانشگاه مذاهب اسلامی]].


15- رئيس كميته هماهنگي فعاليت‌هاي مشترك اسلامي درسازمان كنفرانس اسلامي (به مدت 5 سال)
22. نمایندۀ جمهوری اسلامی ایران در بسیاری از کنفرانس‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خارج از کشور.


16- عضو افتخاري برخي مراكز علمي و دانشگاهي در كشورهاي سوريه و سودان.
23. عضو [[مجمع جهانی فقه اسلامی|مجمع فقه اسلامی جده]] از زمان تأسیس 1362 تاکنون و نماینده حوزه‌های علمیه ایران و نماینده رسمی [[اثناعشری|مذهب شیعه اثنی‌عشری]] درآن.


17- عضو هيأت امناي دانشگاه بين‌المللي (المصطفي) - قم.
24. استاد دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام) در رشته فقه مقارن.


18- عضو هيأت امناي سازمان دفاع از حقوق كودكان (كافل).
25. استاد دانشگاه تربیت مدرس در رشته اقتصاد اسلامی.


19- عضو كميته عالي امور فرهنگي مؤسسه اميركبير از سال 1360 تا 1375.
26. اشراف بر مجله‌های التوحید، رسالة الثقلین و [[رسالة التقریب]] به عربی و نشریه‌های دیگر.


20- رئيس هيأت امناي دانشكده اصول دين ـ تهران – پس از رحلت علامه عسكري .
27. عضو کمیته فقهی بانک جهانی توسعه اسلامی.


21ـ رئيس هيأت امناي دانشگاه مذاهب اسلامي.
28. عضو هیئت امنای سازمان فرهنگی اکو.


22- نماينده جمهوري اسلامي ايران در بسياري از كنفرانس‌هاي سياسي، فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي خارج از كشور.
29. عضو دائمی کمیته بررسی چالش‌های قرن 21.


23- عضو مجمع فقه اسلامي جده از زمان تأسيس1362 تاکنون و نماينده حوزه‌هاي علميه ايران و نماينده رسمي مذهب شيعه اثني عشري درآن.
30. عضو مجمع [[زبان عربی]] [[دمشق]].


24- استاد دانشگاه امام صادق (ع) در رشته فقه مقارن.
31. عضو مجلس شرعی هیئت حسابرسی مؤسسات مالی در [[بحرین]].


25- استاد دانشگاه تربيت مدرس در رشته اقتصاد اسلامي.
32. عضو هیئت امنای مؤسسه اندیشه اسلامی (آل البیت) - [[اردن]].


26- اشراف بر مجله‌های التوحيد، رسالة الثقلين و رسالة التقريب به عربي و نشريه‌هاي ديگر.
33. نائب رئیس اتحادیه جهانی علمای اسلام [[قطر]].


27- عضو كميته فقهي بانك جهاني توسعه اسلامي.
34. عضو کمیته شخصیت‌های برجسته سازمان کنفرانس اسلامی.


28- عضو هيأت امنای سازمان فرهنگي اكو (سابقاً)
35. نایب رئیس شورای مشورتی سازمان آیسیسکو.


29- عضو دائمي کميته(بررسي چالش‌هاي قرن21) کارشناسان سازمان كنفرانس اسلامي .
36. عضو هیئت امنای دانشگاه اهل‌بیت (علیهم‌السلام).


30- عضو مجمع زبان عربي دمشق .
37. عضو هیئت مرکزی رابطۀ علمای مسلمین [[مکه مکرمه]].


31 – عضو مجلس شرعي هيأت حسابرسي مؤسسات مالي در بحرين (سابقا)
38. عضو شورای مرکزی روحانیت مبارز تهران.


32 – عضو هيئت امناء مؤسسه انديشه اسلامي «آل البيت» - اردن
39. عضو هیئت امنای مرکز تمدن‌ها و تنوع فرهنگی [[مراکش]].


33 – نائب رئيس اتحاديه جهاني علماي اسلام (قطر) (سابقا)
40. عضو هیئت امنای بنیاد بین‌المللی غدیر تهران.


34- عضو كميته شخصيت‌هاي برجسته سازمان كنفرانس اسلامي
41. رئیس هیئت‌های اعزامی به کنفرانس‌های وزرای خارجه کشورهای اسلامی در أمان ([[اردن]])، ریاض ([[عربستان سعودی]])، [[قاهره]] ([[مصر]]).


35- نايب رئيس شوراي مشورتي سازمان آيسيسكو (سابقا)
42. عضو هیئت امنای فقهی سازمان بورس کشور.


36- عضو هيئت امناء دانشگاه اهل بيت(ع)
43. نماینده اعزامی مقام معظم رهبری، و ریاست‌جمهوری جهت ماموریت‌های ویژه به چند کشور خارجی (سودان، یمن، قطر، سنگال و...).


37- عضو هيئت مركزي رابطه علماء مسلمين (مكه مكرمه)
44. عضو هیئت شرعی مجلس خدمات مالی (با عضویت 180 بانک مرکزی و بزرگ) در [[مالزی]].


38- عضو شوراي مركزي روحانيت مبارز تهران
45. عضو سازمان بین‌المللی اسلامی (رتبه‌بندی مؤسسات مالی اسلامی) – امارات.


39- عضو هيئت أمناء مركز تمدن‌ها و تنوع فرهنگي مراكش (فاس)
46. رئیس کرسی نظریه‌پردازی علوم قرآنی تابع شورای‌عالی انقلاب فرهنگی.


40- عضو هيئت امناء بنياد بين‌المللي غدير (تهران)
47. عضو هیئت مؤسس اتحادیه جهانی تقریب‌نهاد اقتصاددانان و فعالان اقتصادی.


41- رئيس هيئت‌هاي اعزامي به كنفرانس‌هاي وزراي خارجه كشورهاي اسلامي در أمان (اردن) ، رياض (سعودي)، قاهره (مصر).
48. ریاست شورای‌عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.


42- عضو هيأت امناء فقهي سازمان بورس كشور
49. عضویت مرکز ملی مطالعات راهبردی جهانی شدن.


43- نماينده اعزامي مقام معظم رهبري، و رياست جمهوري جهت ماموريت‌هاي ويژه به چند كشور خارجي (سودان، يمن، قطر، سنگال و...)
49. عضو هیئت رئیسه اتحادیه جهانی علمای مقاومت [[بیروت]].


44- عضو هيئت شرعي مجلس خدمات مالي (با عضويت 180 بانك مركزي و بزرگ) در مالزي.
50. عضو کمیته فقهی بانک مرکزی ایران.


45- عضو سازمان بين‌المللي اسلامي (رتبه‌بندي مؤسسات مالي اسلامي) – امارات (سابقا)
51. عضو شورای نمایندگان ولی فقیه در مناطق اهل سنت.


46- رئيس كرسي نظريه پردازي علوم قرآني – تابع شوراي عالي انقلاب فرهنگي. (سابقا)
52. عضو شورای سیاست‌گذاری و برنامه­‌ریزی بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری.


47 - مشاور عالي مقام معظم رهبري (24/4/1391).
53. عضو هیئت امنای [[دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی]] قم.


48 – ریاست شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.
54. عضو شورای سیاست‌گذاری و برنامه­‌ریزی گفتگوی ادیان- سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی.


49- عضویت مرکز ملی مطالعات راهبردی جهانی شدن
55. عضو شورای‌عالی ترجمه در همین سازمان.


49- عضو هیأت رئیسه اتحادیه جهانی علمای مقاومت (بیروت)
56. تدریس [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] و اصول فقه مقارن در سطح کارشناسی‌ارشد و دکتری در دانشگاه‌های تقریب و اصول الدین.


50- عضو کمیته فقهی بانک مرکزی ایران
57. سرپرست مؤسسه نابغه آل صدرالعلمیه. {{پایان}}


51- عضو شورای نمایندگان ولی فقیه در مناطق اهل سنت
== سوابق فرهنگی ==
فهرست اجمالی برخی از فعالیت‌های فرهنگی به شرح ذیل است:
{{فهرست ستونی|س=2}}1. نوشتن نزدیک به 450 مقاله در موضوع‌های مختلف که بسیاری از آنها به زبان‌های مختلف ترجمه شده و در مجلات گوناگون جهان منتشر شده است.


52- عضو شورای سیاست‌گزاری و برنامه­‌ریزی بین الملل دفتر مقام معظم رهبری
2. تدریس در برخی از دانشگاه‌ها، دانشکده‌ها و حوزه‌های علمیه.


53- عضو هیأت امناء دانشگاه ادیان و مذاهب (قم)
3. حضور در بیش از 650 برنامه رادیویی و تلویزیونی به زبان‌های فارسی و عربی.


54- عضو شورای سیاستگزاری و برنامه­ریزی گفتگوی ادیان- سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
4. بیش از 400 مجله و روزنامه در سراسر جهان به زبان‌های مختلف، مقاله‌ها و مصاحبه‌های ایشان را چاپ کرده یا پیرامون شخصیت ایشان مطلب نوشته‌اند.


55- عضو شورای عالی ترجمه در همین سازمان
5. سرودن بیش از 30 قصیده به زبان عربی. این اشعار در دیوانی به نام «اوراق و اعماق» چاپ و منتشر شده است.


56- تدریس فقه و اصول و اصول فقه مقارن در سطح کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه‌های تقریب و اصول الدین
6. ترجمه 16 کتاب از فارسی به عربی.


57- سرپرست مؤسسه نابغه ال صدر العلمیه
7. نوشتن حدود 13 تقریر از درس‌های استادان خود در فقه و اصول.


58- عضو هیئت مؤسس اتحادیه جهانی تقریب نهاد اقتصاددانان و فعالان اقتصادی{{پایان}}
8. مشارکت در تأسیس بسیاری از مؤسسات فرهنگی و اجتماعی بین‌الملل.


==سوابق فرهنگی==
9. برگزاری سمینارهای [[قرآن]] در [[ماه مبارک رمضان]] در حاشیهٔ نمایشگاه قرآن.
فهرست اجمالي برخي از فعاليت‌هاي فرهنگي به شرح ذیل است:
{{ستون-شروع|س=2}}1- نوشتن نزديك به 450 مقاله در موضوع‌هاي مختلف كه بسياري از آنها به زبان‌هاي مختلف ترجمه شده و در مجلات گوناگون جهان منتشر شده است.


2- تدريس در برخي از دانشگاه‌ها، دانشكده ها و حوزه هاي علميه.
10. شرکت یا برپایی صدها اجلاس بین‌المللی.{{پایان}}


3- حضور در بيش از 650 برنامه راديويي و تلويزيوني به زبان‌هاي فارسي و عربي.
==== کنفرانس‌های بین‌المللی و داخلی ====
'''الف . کنفرانس‌های داخل ایران:'''
{{فهرست ستونی|س2=}}1. برپایی 9 اجلاس بین‌المللی (اندیشه اسلامی).


4- بيش از 400 مجله و روزنامه در سراسر جهان به زبان‌هاي مختلف مقاله ها و مصاحبه هاي ايشان را چاپ كرده يا پيرامون شخصيت ايشان مطلب نوشته اند.
2. برپایی 21 اجلاس بین‌المللی (وحدت اسلامی).


5- سرودن بيش از 30 قصيده به زبان عربي. اين اشعار در ديواني به نام "اوراق و اعماق"چاپ و منتشر شده است.
3. برپایی اجلاس‌هایی در موضوعات دیگر (مقاومت، حقوق زن و...).


6- ترجمه 16 كتاب از فارسي به عربي.
4. شرکت و سخنرانی در ده‌ها اجلاس دیگر.{{پایان}}
'''ب . اجلاس‌های خارج از کشور<ref>این اجلاس‌ها از 800 اجلاس گذشت.</ref>:'''{{فهرست ستونی|س2=2}}1. اجلاس‌های کنفرانس اندیشه اسلامی الجزائر (4 اجلاس).


7- نوشتن حدود 13 تقرير از درس‌هاي اساتيد خود در فقه و اصول.
2. کنفرانس‌های مجلس اعلای مصر (4 دوره).


8- مشاركت در تأسيس بسياري از مؤسسات فرهنگي و اجتماعي بين الملل.
3. کنفرانس‌های مجمع الفقه الاسلامی جده (18 دوره به مدت 25 سال) و اجلاس‌های فرعی آن در کشورهای گوناگون.


9 – برگزاري سمينارهاي قرآن در ماه مبارك رمضان در حاشيه نمايشگاه قرآن.
4. همایش‌های حج و تقریب (17 دوره در 17 سال).


10- شركت يا برپائي صدها اجلاس بين‌المللي{{پایان}}
5. همایش‌ها کارشناسان سازمان کنفرانس اسلامی (ده‌ها اجلاس).


=='''كنفرانس‌های بين‌المللی و داخلی'''==
6. کنفرانس‌های وحدت در کشورهای گوناگون (ده‌ها اجلاس).
'''الف - کنفرانس‌های داخل ایران عبارتند از :'''
{{ستون-شروع|س2=}}1- برپائي 9 اجلاس بين‌المللي (انديشه اسلامي)


2- برپائي 21 اجلاس بين‌المللي (وحدت اسلامي)
7. اجلاس‌های سیاسی - سران، خارجه، کارشناسان سازمان کنفرانس اسلامی (ده‌ها اجلاس).


3- برپائي اجلاسهائي در موضوعات ديگر (مقاومت، حقوق زن و...)
8. اجلاس‌های اقتصادی از قبیل: هیئت‌های شرعی، مؤسسات مالی، موضوعات فقهی، بررسی بانک توسعه... (بیش از 50 اجلاس).


4- شركت و سخنراني در دهها اجلاس ديگر.{{پایان}}
9. بزرگداشت‌های شخصیت‌ها در کشورهای متفاوت (15 اجلاس).
'''ب – اجلاس‌های خارج از كشور'''


'''اين اجلاس‌ها از تعداد 800 اجلاس گذشت و شامل:'''
10. همایش‌های گفتگو بین ادیان (ده‌ها اجلاس).
{{ستون-شروع|س2=2}}1- اجلاس‌هاي كنفرانس انديشه اسلامي الجزائر (4 اجلاس)


2- كنفرانس‌هاي مجلس اعلاي مصر (4 دوره)
11. همایش‌های اتحادیه‌های جهان (ده‌ها اجلاس).


3- كنفرانس‌هاي مجمع الفقه الاسلامي جده (18 دوره به مدت 25 سال) و اجلاس‌هاي فرعي آن در كشورهاي گوناگون
12. همایش‌های احزاب و جمعیت‌های اسلامی.


4- همايش‌هاي حج و تقريب (17 دوره در 17 سال)
13. همایش‌های فقهی در موضوعات گوناگون (بیش از بیست اجلاس).


5- همايش‌هاي كارشناسان سازمان كنفرانس اسلامي (ده‌ها اجلاس)
14. اجلاس‌های اقلیت‌های اسلامی (بیش از ده اجلاس).


6- كنفرانس‌هاي وحدت در كشورهاي گوناگون (ده‌ها اجلاس)
15. اجلاس‌های بزرگ ضمن دیدارهای زیاد از کشورهای متنوع قاره‌های آسیا، آمریکا، اروپا.


7- اجلاس‌هاي سياسي - سران، خارجه، كارشناسان سازمان كنفرانس اسلامي (ده‌ها اجلاس)
16. اجلاس‌های دانشگاه‌ها و اتحادیه‌های دانشگاهی.


8- اجلاس‌هاي اقتصادي از قبيل: هيئت‌هاي شرعي، مؤسسات مالي، موضوعات فقهي، بررسي بانك توسعه... (بيش از 50 اجلاس)
17. اجلاسیه‌های ملل متحد و یونسکو و ایسیسکو.


9- بزرگداشت‌هاي شخصيت‌ها در كشورهاي متفاوت (15 اجلاس).
و دیگر اجلاسیه‌های اجتماعی و فرهنگی بین‌المللی<ref>در تمامی این اجلاس‌ها، مقالات علمی از سوی ایشان (و گاهی بیش از یک مقاله) ارائه شده که مورد بحث و مناقشه قرار گرفته است.</ref>.{{پایان}}


10- همايش‌هاي گفتگو بين اديان (ده‌ها اجلاس)
== سوابق علمی ==
ایشان به‌عنوان استاد راهنما یا مشاور 50 رسالۀ دانشگاهی فعالیت کردند. از او ده‌ها کتاب و مقالۀ تالیفی و ترجمه‌ای به‌جا مانده که برخی از آنها عبارتند از:
=== کتاب‌های تألیفی ===
* مع بعض المؤتمرات السیاسیة لوزراء الخارجیة؛
* الاقتصاد الاسلامی دروس فی المذهب وتأصیل للمسائل المستحدثة؛
* الاقلیات الاسلامیة وعلاقاتها بمجتمعاتها؛
* رسالتنا تقریب الفکر وتوحید العمل؛
* الحوار مع الذات والاخر؛
* حول الوحدة؛
* صلاة الجمعة فی الروایات المشترکة بین الشیعة والسنة؛
* الحج فی الروایات المشترکة بین الشیعة والسنة؛
* الصوم فی الروایات المشترکة بین الشیعة والسنة؛
* حول الدستور الاسلامی الایرانی؛
* حول الصحوة الاسلامیة؛
* حقوق الانسان بین الاعلانین العالمی والاسلامی؛
* مع مؤتمرات مجمع الفقه الاسلامی؛
* المؤتمر الدولی للسکان والتنمیة؛
* المختصر المفید فی تفسیر القرآن المجید؛
* فی الطریق الی التوحید الالهی؛
* بحث حول المهدی مقدمة کتاب شهید صدر؛
* الدولة الاسلامیة؛
* دراسات فی وظائفها السیاسیة والاقتصادیة؛
* حول کتاب الآیات الشیطانیة؛
* المرجعیة العلمیة لأهل البیت؛
* ملتقیات الفکر الاسلامی فی الجزائر؛
* من الظواهر العامة فی الاسلام؛
* حول الشیعة والمرجعیة یا ماضی المرجعیة وحاضرها؛
* لمحات من حیاة بعض الشخصیات التقریبیة؛
* رأی الاسلام فی السلام المفروض؛
* من حیاة اهل‌البیت(ع)؛
* اوراق وأعماق «الشفق والوهب» (دیوان شعر)؛
* بوادر المدرسة التقریبیة فی اصول الفقه؛
* حول القرآن؛
* جزوه‌هاى متفرقه دیگر؛
* بحوث فقهی در قضایای معاصر (3 جلد).
=== کتاب‌های ترجمه شده از فارسی به زبان عربی ===
{{فهرست ستونی|س=2}}1. التکامل الاجتماعی للانسان - تکامل اجتماعی انسان - اثر استاد [[شهید مطهری]].


11- همايش‌هاي اتحاديه‌هاي جهان (ده‌ها اجلاس)
2. الدوافع نحو المادیة - علل گرایش به مادیگری - اثر استاد شهید مطهری.


12- همايش‌هاي احزاب و جمعيت‌هاي اسلامي
3. الهدف السامی للحیاة الانسانیة - هدف والای زندگی بشری - اثر استاد شهید مطهری.


13- همايش‌هاي فقهي در موضوعات گوناگون (بيش از بيست اجلاس)
4. الانسان والقدر - انسان و قضا و قدر - اثر استاد شهید مطهری.


14- اجلاس‌هاي اقليت‌هاي اسلامي (بيش از ده اجلاس)
5. النبی الامی - پیامبر امی - اثر استاد شهید مطهری.


15- اجلاس‌هاي بزرگ ضمن ديدارهاي زياد از كشورهاي متنوع قاره‌هاي آسيا، آمريكا، اروپا
6. حول النظرة الکونیة - اثر استاد شهید مطهری.


16- اجلاس‌هاي دانشگاه‌ها و اتحاديه‌هاي دانشگاهي
7. العودة الى الذات وبنائها من جدید – اثر استاد مصباح یزدی.


17- اجلاسيه‌هاي ملل متحد و يونسكو و ايسيسكو
8. نحو حیاة افضل – مؤسسه در راه حق.


و ديگر اجلاسيه‌هاي اجتماعي و فرهنگي بين‌المللي.{{پایان}}
9. دروس فی اصول الدین – درس‌هایی از اصول دین – مؤسسه در راه حق.
'''لازم به ذكر است كه در تمامي اين اجلاس‌ها، مقالات علمي از سوي ايشان (و گاهي بيش از يك مقاله) ارائه شده كه مورد بحث و مناقشه قرار گرفته است.'''
<br />


==سوابق علمی==
10. حیاة نبی الاسلام – مؤسسه در راه حق.
آیه الله تسخیر دارای ده ها کتاب و مقاله تالیفی و ترجمه ای می باشند که برخی از آن ها عبارتند از:
===كتاب‌های تأليفی===
{| class="wikitable"
|رديف
|اسم كتاب
|زبان
|ترجمه به
|جلدها
|-
|'''1'''
|'''مع بعض المؤتمرات السياسية  لوزراء الخارجية'''
|'''عربي'''
|'''-'''
|'''1'''
|-
|'''2'''
|'''الاقتصاد الاسلامي دروس في  المذهب وتأصيل للمسائل المستحدثة'''
|'''عربي'''
|'''فارسي'''
|'''2'''
|-
|'''3'''
|'''الاقليات الاسلامية وعلاقاتها  بمجتمعاتها'''
|'''عربي'''
|'''فارسي'''
|'''1'''
|-
|'''4'''
|'''رسالتنا تقريب الفكر وتوحيد  العمل'''
|'''عربي'''
|'''فارسي'''
|'''1'''
|-
|'''5'''
|'''الحوار مع الذات والاخر'''
|'''عربي'''
|'''فارسي'''
|'''1'''
|-
|'''6'''
|'''حول الوحدة'''
|'''عربي'''
|'''فارسي'''
|'''1'''
|-
|'''7'''
|'''صلاة الجمعة في الروايات  المشتركة بين الشيعة والسنة'''
|'''مشترك عربي'''
|'''فارسي'''


'''مالوي'''
11. الفطرة والله.


'''اردو'''
12. حول المثالیة والواقعیة.
|'''1'''
|-
|'''8'''
|'''الحج في الروايات المشتركة  بين الشيعة والسنة'''
|'''مشترك عربي'''
|'''فارسي'''


'''اردو'''
13. خرافة ازلیة المادة.
|'''3'''
|-
|'''9'''
|'''الصوم في الروايات المشتركة  بين الشيعة والسنة'''
|'''مشترك عربي'''
|'''فارسي'''


'''اردو'''
14. نشید المقاومة الفلسطینیة.
|'''3'''
|-
|'''10'''
|'''حول الدستور الاسلامي  الايراني'''
|'''عربي'''
|'''فارسي'''


'''تركي استامبولي'''
15. النبع والسمکة (قصه طولانی برای کودکان).


'''فرانسوی'''
16. الطبیعة فی القرآن الکریم.{{پایان}}
|'''1'''
|-
|'''11'''
|'''حول الصحوة الاسلامية'''
|'''عربي'''
|'''فارسي'''
|'''1'''
|-
|'''12'''
|'''حقوق الانسان بين الاعلانين  العالمي والاسلامي'''
|'''عربي'''
|'''فارسي'''


'''انگليسي'''
=== آثاری که تحت نظر و اشراف تألیف شده است (با نگارش مقدمه و مشارکت در مطالب) ===
|'''1'''
# الاحادیث القدسیة المشترکة بین السنة والشیعة؛
|-
# جامع البیان فی الاحادیث المشترکة حول القرآن؛
|'''13'''
# لباب النقول فی موافقات جامع الاصول 4-
|'''مع مؤتمرات مجمع الفقه  الاسلامی1-6'''
# الاحادیث الاخلاقیة المشترکة 3-
|'''عربي'''
# الادعیة المأثورة المشترکة؛
|'''-'''
# الجهاد فی المأثور عن اهل السنة والامامیة؛
|'''6'''
# الاحادیث المشترکة حول عیسی المسیح(ع)؛
|-
# الاحادیث المشترکة حول الامام المهدی(عج)؛
|'''14'''
# الامر بالمعروف والنهی عن المنکر فی الروایات المشترکة؛
|'''المؤتمر الدولي للسکان  والتنمية'''
# الوحدة الاسلامیة فی الاحایث المشترکة؛
|'''عربي'''
# الامامان الحسن والحسین(ع) فی الاحادیث المشترکة؛
|'''-'''
# النصوص الاقتصادیة من القرآن والسنة ومقارنتها بمصادر من الشیعة الامامیة؛
|'''1'''
# موسى الکلیم(ع) فی الاحادیث المشترکة؛
|-
# الصلاة فی الاحادیث المشترکة؛
|'''15'''
# المرأة فی الاحادیث المشترکة؛
|'''المختصر المفيد في تفسير  القرآن المجيد'''
# القواعد الاصولیة والفقهیة؛
|'''مشترك عربي'''
# الامامة والولایة فی القرآن الکریم؛
|'''-'''
# التعددیة المذهبیة؛
|'''3'''
# موسوعه العلاقات بین الاسلام والغرب.
|-
|'''16'''
|'''في الطريق الی التوحيد الالهي'''
|'''عربي'''
|'''-'''
|'''1'''
|-
|'''17'''
|'''بحث حول المهدي مقدمة كتاب  مرحوم شهيد صدر'''
|'''عربي'''
|'''-'''
|'''1'''
|-
|'''18'''
|'''الدولة الاسلامية .. دراسات  في وظائفها السياسية والاقتصادية'''
|'''عربي'''
|'''-'''
|'''1'''
|-
|'''19'''
|'''حول كتاب الآيات الشيطانية'''
|'''عربي'''
|'''-'''
|'''1'''
|-
|'''20'''
|'''المرجعية العلمية لأهل البيت'''
|'''عربي'''
|'''فارسي'''
|'''1'''
|-
|'''21'''
|'''ملتقيات الفكر الاسلامي في  الجزائر'''
|'''عربي'''
|'''-'''
|'''1'''
|-
|'''22'''
|'''من الظواهر العامة في الاسلام'''
|'''عربي'''
|'''-'''
|'''1'''
|-
|'''23'''
|'''حول الشيعة والمرجعية يا ماضي  المرجعية وحاضرها'''
|'''عربي'''
|'''-'''
|'''1'''
|-
|'''24'''
|'''لمحات من حياة بعض الشخصيات  التقريبية'''
|'''عربي'''
|'''-'''
|'''1'''
|-
|'''25'''
|'''رأي الاسلام في السلام  المفروض'''
|'''عربي'''
|'''به چند زبان'''
|'''1'''
|-
|'''26'''
|'''من حياة اهل البيت(ع)'''
|'''عربي'''
|'''-'''
|'''1'''
|-
|'''27'''
|'''اوراق وأعماق «الشفق والوهب»  (ديوان شعر)  '''
|'''عربي'''
|'''-'''
|'''1'''
|-
|'''28'''
|'''بوادر المدرسة التقريبية في  اصول الفقه'''
|'''عربي'''
|'''-'''
|'''1'''
|-
|'''29'''
|'''حول القرآن'''
|'''عربي'''
|'''-'''
|'''1'''
|-
|'''30'''
|'''جزوه‌هاى متفرقه ديگر'''
|
|
|
|-
|'''31'''
|'''بحوث فقهی در قضایای معاصر (3  جلد)'''
|'''عربی'''
|
|
|}


===كتاب‌های ترجمه شده توسط وی از فارسی به زبان عربی===
=== نشریات و مجلات ===
{{ستون-شروع|س=2}}1- التكامل الاجتماعي للانسان - تكامل اجتماعي انسان - اثر استاد شهيد مطهري
* مجله رسالة التقریب؛
* مجله ثقافة التقریب؛
* مجله اندیشه تقریب؛
* مجله AL Taqrib؛
* مجله شعور اتحاد؛
* مجله التوحید؛
* مجله الهادی؛
* مجله الثقلین.


2- الدوافع نحو المادية - علل گرايش به ماديگري - اثر استاد شهيد مطهري
=== کتاب‌های فارسی زبان ===
{{فهرست ستونی|س=2}}1. اقتصاد اسلامی.


3- الهدف السامي للحياة الانسانية - هدف والاي زندگي بشري - اثر استاد شهيد مطهري
2. اقلیت‌های مسلمان مشکلات و راه‌کارها.


4- الانسان والقدر - انسان و قضا وقدر - اثر استاد شهيد مطهري
3. درباره وحدت وتقریب مذاهب اسلامی.


5- النبي الامي - پيامبر امي - اثر استاد شهيد مطهري
4. ایده‌های گفتگو با دیگران.


6- حول النظرة الكونية - اثر استاد شهيد مطهري
5. در پرتو قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.


7- العودة الى الذات وبنائها من جديد – اثر استاد مصباح يزدي
6. وحدت اسلامی برپایه مرجعیت علمی اهل‌بیت (علیهم‌السلام).


8- نحو حياة افضل – مؤسسه در راه حق
7. نظام جزایی اسلام.


9- دروس في اصول الدين – درس‌هايي از اصول دين – مؤسسه در راه حق
8. نظام عبادت در اسلام.


10- حياة نبي الاسلام – مؤسسه در راه حق
9. رسالت ما تقریب در اندیشه‌ها، انسجام در عمل.{{پایان}}


11- الفطرة والله
== آثار دربارهٔ ایشان ==
'''الف. تسخیری و تفکرات تقریبی وی (به زبان فارسی)'''
* ابراهیم تسخیری فوق لیسانس دانشگاه ادیان قم سال 1391 شمسی.


12- حول المثالية والواقعية
'''ب . به همین عنوان (به زبان عربی)'''
{{فهرست ستونی|س=2}}


13- خرافة ازلية المادة
* درخشش اندیشه و جوشش آگاهی در آثار ... تسخیری تألیف: دکتر شکیبا، دکتر واعظی.


14- نشيد المقاومة الفلسطينية
* راهنامه و مرامنامه تسخیری - تألیف: عباس آریا زند.


15 – النبع والسمكة (قصه طولاني براي كودكان)
* اندیشه نامه تسخیری - تألیف :دکتر میر دامادی.


16- الطبيعة في القرآن الكريم{{پایان}}
* أبا طیل - تألیف دکتر علی صلابی لیبیایی انتشار قاهره.


===آثاری كه تحت نظر و اشراف تأليف شده است (با نگارش مقدمه و مشاركت در مطالب)===
* بحوث فقهیه معاصره - شیخ محمد ساعدی 3 جزء.{{پایان}}
{| class="wikitable"
|رديف
|اسم كتاب
|زبان
|ترجمه به
|تعداد
|-
|'''1'''
|'''الاحاديث القدسية المشتركة  بين السنة والشيعة'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|1
|-
|'''2'''
|'''جامع البيان في الاحاديث  المشتركة حول القرآن'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|0
|-
|'''3'''
|'''لباب النقول في موافقات جامع  الاصول 4-1'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|4
|-
|'''4'''
|'''الاحاديث الاخلاقية المشتركة  3-1'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|3
|-
|'''5'''
|'''الادعية المأثورة المشتركة'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|1
|-
|'''6'''
|'''الجهاد في المأثور عن اهل  السنة والامامية'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|1
|-
|'''7'''
|'''الاحاديث المشتركة حول عيسى  المسيح(ع)'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|1
|-
|'''8'''
|'''الاحاديث المشتركة حول الامام  المهدي(عج)'''
|عربي با مقدمه
|<nowiki>-</nowiki>
|1
|-
|'''9'''
|'''الامر بالمعروف والنهي عن  المنكر في الروايات المشتركة'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|1
|-
|'''10'''
|'''الوحدة الاسلامية في الاحايث  المشتركة'''
|عربي با مقدمه
|<nowiki>-</nowiki>
|1
|-
|'''11'''
|'''الامامان الحسن والحسين(ع) في  الاحاديث المشتركة'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|1
|-
|'''12'''
|'''النصوص الاقتصادية من القرآن  والسنة ومقارنتها بمصادر من الشيعة الامامية 3-1'''
|(با تعليقه مفصل) عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|3
|-
|'''13'''
|'''موسى الكليم(ع) في الاحاديث  المشتركة'''
|عربي با مقدمه
|<nowiki>-</nowiki>
|1
|-
|'''14'''
|'''الصلاة في الاحاديث المشتركة'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|1
|-
|'''15'''
|'''المرأة في الاحاديث المشتركة'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|1
|-
|'''16'''
|'''القواعد الاصولية والفقهية'''
|با مشاركت در تأليف –  عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|3
|-
|'''17'''
|'''الامامة والولاية في القرآن  الكريم'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|1
|-
|'''18'''
|'''التعددية المذهبية'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|1
|-
|'''19'''
|'''موسوعه العلاقات بين الاسلام  والغرب'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|1
|}


===نشريات و مجلات===
== مجالس تکریم ==
{| class="wikitable"
مجالس زیر جهت تکریم ایشان در شهرهای گوناگون برگزار شد:
|رديف
|نام مجله
|زبان
|ترجمه به
|شمارگان
|-
|'''1'''
|'''مجله رسالة التقريب'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|37شماره
|-
|'''2'''
|'''مجله ثقافة التقريب'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|20 شماره
|-
|'''3'''
|'''مجله انديشه تقريب'''
|فارسي
|<nowiki>-</nowiki>
|15 شماره
|-
|'''4'''
|'''مجله AL Taqrib'''
|انگليسي
|<nowiki>-</nowiki>
|3 شماره
|-
|'''5'''
|'''مجله شعور اتحاد'''
|اردو
|<nowiki>-</nowiki>
|5 شماره
|-
|'''6'''
|'''مجله التوحيد'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|60 شماره
|-
|'''7'''
|'''مجله الهادي'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|16 شماره
|-
|'''8'''
|'''مجله الثقلين'''
|عربي
|<nowiki>-</nowiki>
|45 شماره
|}


==='''استاد راهنما يا مشاور 50 رساله دانشگاهی'''===
{{فهرست ستونی|س=2}}
{| class="wikitable"
# موسکو توسط مفتی عالی روسیه.
|رديف
# جده توسط سازمان تعاون اسلامی به مناسبت 25 سالگرد تاسیس.
|نام
# اردن توسط مؤسسهٔ آل‌البیت(علیهم‌السلام) برای اندیشه اسلامی.
|سال
# بیروت توسط تجمع علمای مسلمان لبنانی.
|دانشگاه
# تهران توسط وزارت ارشاد اسلامی.
|زبان
# تهران توسط شهرداری تهران.
|نوع رساله
# ساری توسط مراکز فرهنگی استان مازندران ایران.
|دانشجو
# دمشق توسط مؤسسهٔ زبان عربی.
|شناسنامه
# تهران توسط سازمان جهان صلح عادلانه.
|-
# دهلی توسط کنفرنس صلح عادلانه.
|1
# تهران توسط سازمان ایسیسکو.
|فقه النظرية عندالشهيد الصدر
# تهران توسط بنیاد اندیشهٔ اسلامی.
|1378
# نجف توسط حزب دعوت اسلامی عراق.
|امام صادق(ع)
# تهران جمعیت‌های مالی اسلامی.
|عربي
# جایزهٔ حوزه علمیه قم.
|فوق‌ليسانس
# جایزهٔ [[جامعة المصطفی العالمية|جامعةالمصطفی العالمیه]].
|باقر بري
{{پایان}}
|لبناني
|-
|2
|حرکة الاجتهاد عند الامامية
|1386
|المصطفي
|عربي
|دکترا
|فرحان تنها
|عراقي
|-
|3
|النظام السياسي في ايران
|1383
|القائم (انگلستان)
|عربي
|فوق ليسانس
|علي مؤمن
|ايراني
|-
|4
|اميد در اسلام
|1369
|امام صادق(ع)
|فارسي
|فوق ليسانس
|ناصر نيستاني
|ايراني
|-
|5
|الوقف وآثار اقتصادي اجتماعي آن
|1369
|تربيت مدرس
|فارسي
|فوق ليسانس
|مصطفي سليمي‌فر
|ايراني
|-
|6
|سياستهاي مالي در اسلام
|70-1371
|تربيت مدرس
|فارسي
|فوق ليسانس
|محمدرحيم اخوان
|ايراني
|-
|7
|خبر و انشا
|1366
|تربيت مدرس
|فارسي
|فوق ليسانس
|محمد خاقاني
|ايراني
|-
|8
|قدرتهاي اقتصادي حکومت اسلامي
|1370
|امام صادق(ع)
|فارسي
|فوق ليسانس
|کاظم هاشمي
|ايراني
|-
|9
|بررسي مباني عرضه و تقاضا و تاثير آن بر توزيع کالا در  اسلام
|
|تربيت مدرس
|فارسي
|فوق ليسانس
|ابوالقاسم‌اثني‌عشري
|ايراني
|-
|10
|نقش احکام و ارزشهاي اسلامي در تئوري تقاضا
|1365
|تربيت مدرس
|فارسي
|فوق ليسانس
|حسينعلي دانش
|ايراني
|-
|11
|بهره
|1370
|امام صادق(ع)
|فارسي
|فوق ليسانس
|محسن آشوري
|ايراني
|-
|12
|اهميت قراء ت عاصم
|1369
|امام صادق(ع)
|فارسي
|فوق ليسانس
|احمد زرنگار
|ايراني
|-
|13
|مسائل اقتصادي دولتهاي اوليه اسلام
|1366
|تربيت مدرس
|فارسي
|فوق ليسانس
|منصور زراع نژاد
|ايراني
|-
|14
|مرونت در اسلام
|1369
|امام صادق(ع)
|فارسي
|فوق ليسانس
|ميرمختار ميرشفيعي
|اياني
|-
|15
|الگوي مصرفي در جوامع اسلامي
|1365
|تربيت مدرس
|فارسي
|فوق ليسانس
|محمدحسن مشرف جوادي
|ايراني
|-
|16
|جنگ رواني در قرآن و سنت
|1369
|امام صادق(ع)
|فارسي
|فوق ليسانس
|محمدرضا ناجي
|ايراني
|-
|17
|رابطه زعامت ديني و حکومتي در وهابيت
|1370
|امام صادق(ع)
|فارسي
|فوق ليسانس
|محمدجواد گوهري
|ايراني
|-
|18
|سياستهاي تبليغاتي معاويه
|1369
|امام صادق(ع)
|فارسي
|فوق ليسانس
|عليرضا عسگري
|ايراني
|-
|19
|بررسي بانک بدون ربا
|1363
|شهيد بهشتي
|فارسي
|فوق ليسانس
|زهرا شهيدزاده
|ايراني
|-
|20
|تبليغ در اسلام
|1369
|امام صادق(ع)
|فارسي
|فوق‌ليسانس
|محسن خندان(الويري)
|ايراني
|-
|21
|تنظيم نسل در اسلام
|1369
|امام صادق(ع)
|فارسي
|فوق‌ليسانس
|رضا ميرغني
|ايراني
|-
|22
|نقش فرهنگي سازمان
|1377
|دانشکده وزارت خارجه
|فارسي
|فوق‌ليسانس
|محمدجواد شوشتري
|ايراني
|-
|23
|بُعد اجتماعي حج
|1368
|امام صادق(ع)
|فارسي
|فوق‌ليسانس
|محمدحسيني کشکوئيه
|ايراني
|-
|24
|علل قرآني انحطاط تمدنها
|
|امام صادق(ع)
|فارسي
|فوق‌ليسانس
|احمد قانع
|ايراني
|-
|25
|نقد و بررسي مباني و موانع و راهكاهاي تقريب با رويكرد  قرآني
|1387
|دانشكده علوم قرآن
|فارسي
|فوق ليسانس
|فاطمه ناصر معدلي
|ايراني
|-
|26
|تعادل مدارا و قاطعيت در تعامل حكومت و مردم
|1387
|دانشكده علوم قرآن
|فارسي
|فوق ليسانس
|نرگس قانع فرد
|ايراني
|-
|27
|بهره اسماعيليه
|1387
|شوراي مديريت حوزه
|فارسي
|فوق ليسانس
|ميرآقائي
|ايراني
|-
|28
|مراحل نقش أئمه
|1386
|دانشگاه القائم
|عربي
|دكترا
|نصيراوي
|عراقي
|-
|29
|النظام السياسي في الاسلام
|1386
|دانشگاه القائم
|عربي
|دكترا
|علي مؤمن
|ايراني
|-
|30
|مدارات در اسلام
|1385
|پژوهشگاه قم
|فارسي
|فوق ليسانس
|حسيني
|ايراني
|-
|31
|صكوك مالي
|1387
|شهيد مطهري
|فارسي
|فوق ليسانس
|هدي تسخيري
|ايراني
|-
|32
|بهره‌ها در بستر تاريخ و انديشه
|1387
|جامعه المصطفي
|فارسي
|فوق ليسانس
|كميل راجان
|هندي
|-
|33
|مباني سياست مطلوب در قرآن كريم
|1383
|پژوهشگاه علوم انساني
|فارسي
|دكترا
|محمدصادق كوشكي
|ايراني
|-
|34
|جهاني شدن
|1386
|پژوهشگاه علوم انساني
|فارسي
|دكترا
|كاميار صداقت
|ايراني
|-
|35
|الشعر في العصر الصفوي
|1389
|دانشگاه القائم
|فارسي
|دكترا
|قدرت الله عليزاده
|ايراني
|}


==كتاب‌های فارسی زبان==
== دریافت نشان‌ها ==
{{ستون-شروع|س=2}}1- اقتصاد اسلامی
=== نشان‌های ویژه بین‌المللی ===
{{فهرست ستونی|س=2}}
# نشان سازمان کنفرانس اسلامی - به‌عنوان شخصیت برجستۀ [[جهان اسلام]].
# نشان درجه یک استقلال [[اردن]].
# نشان عالی مسلمانان [[روسیه]].
# نشان سازمان بین‌المللی آیسیسکو – تقدیر از شخصیت فرهنگی سال انسجام و وحدت اسلامی.
# نشان صلح عادلانه از طرف کنفرانس بین‌المللی [[هندوستان]] – دهلی – 1389.
# سپر تجمع العلمای مسلمان [[لبنان]].
# نشان تقدیری دولت [[جمهوری اسلامی ایران]] (نشان خدمت).
# دومین جایزه حقوق بشر قوه قضائیه سال 1394.
# مدال سال 2015 از جشنوارهٔ جهانی فارابی.
# مدال مجمع الفقه اسلامی بین‌المللی [[جده]].
{{پایان}}


2 اقليت هاي مسلمان مشكلات و راه‌كارها
دریافت نشان‌های اهدایی از مراکز علمی فرهنگی بین‌المللی که برخی از آنها به شرح ذیل می‌باشد:


3- درباره وحدت وتقريب مذاهب اسلامی
{{فهرست ستونی|س=2}}
# دانشگاه بین‌المللی کوالالامپور – مالزی
# آکادمی روشنفکران عرب – [[لبنان]].
# آکادمی مطالعات عالی کشور – [[لیبی]].
# انستیتوی اسلامی صدیقیه – [[اندونزی]].
# دانشگاه بین‌المللی اسلامی - [[پاکستان]].
# دانشگاه موته از کشور [[اردن]].
# مجلس ملی فرهنگ و هنر – [[کویت]].
# دانشگاه مسقط – [[عمان]].
# دانشگاه الحکمه – [[لبنان]].
# دانشگاه قطر.
# دانشگاه اسلامی جو – جاکارتای [[اندونزی]].
# آکادمی حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) – کراچی – [[پاکستان]].
# مؤسسهٔ اسلامی کرانادای اسپانیا
{{پایان}}


4 – ايده هاي گفتگو با ديگران
=== نشان‌های دریافتی از داخل کشور ===
{{فهرست ستونی|س=2}}
# ایشان در مراسم کتاب سال 1386 از سوی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان شخصیت فرهنگی کشور برگزیده و معرفی شدند.
# تقدیر از شخصیت قرآنی ایشان در سال 1387 از سوی شهرداری تهران.
# انتخاب وی به‌عنوان شخصیت فرزانه و فرهیخته از سوی مراکز فرهنگی استان مازندران.
# دریافت نشان (خدمت) درجه یک از سوی ریاست‌جمهوری.
{{پایان}}


5- در پرتو قانون اساسي جمهوری اسلامی ايران
== آیت‌الله تسخیری در کلام دیگران ==
=== در کلام  سید علی حسینی خامنه‌ای ===


6- وحدت اسلامي برپايه مرجعيت علمي اهل بيت عليهم السلام
در پیام [[رهبر جمهوری اسلامی ایران|رهبر انقلاب اسلامی]] چنین بیان شده:


7- نظام جزايي اسلام
«آیت‌الله تسخیری، عالم مجاهد و زبان گویای [[اسلام]] و [[مذهب شیعه|تشیع]] بود».
===در کلام آیت‌الله مکارم شیرازی===
«ایشان در طول عمر شریف خود منشأ خدمات قابل ملاحظه‌ای به [[جهان اسلام]] و [[تشیع]] و [[نظام جمهوری اسلامی]] بود‌».


8- نظام عبادت در اسلام
=== در کلام حجت‌الاسلام والمسلمین حمید شهریاری===
[[حمید شهریاری|دکتر حمید شهریاری]] دبیرکل مجمع جهانی تقریب، در  چهارمین نشست علمی طلایه داران صلح و [[وحدت اسلامی]]<ref>این نشست با مشارکت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، پژوهشگاه علوم انسانی و سازمان تبلیغات اسلامی در پژوهشگاه علوم انسانی برگزار شد.</ref> با موضوع زندگی، آرا و اندیشه‌های‌ [[محمدعلی تسخیری|مرحوم آیت‌الله حاج شیخ محمدعلی تسخیری]] بیان داشت: آیت‌الله تسخیری شخصیتی برجسته در زمینۀ تقریب بود؛ به مدت محدودی در مجمع تقریب در خدمت ایشان بودم، شاهد بودم که اخلاق نیکو، محور اصلی برای توفیق ایشان در زمینۀ تقریب بود.


9- رسالت ما تقريب در انديشه‌ها ، انسجام در عمل{{پایان}}<br />
وی با تاکید بر قوت و قدرت علمی آیت‌الله تسخیری، گفت: ایشان عضو مجمع فقهی جده بود و فقه شیعی را با ادله‌های مستند به‌عنوان [[فقه]] مورد پذیریش برای این مجمع، جا انداخت که این بسیار برای ما ارزشمند است.


=='''کتاب‌هایی که درباره ایشان تألیف شده است'''==
===در کلام مولوی اسحاق مدنی===  
'''الف - تسخیری و تفکرات تقریبی وی (به زبان فارسی) - ابراهیم تسخیری فوق لیسانس دانشگاه ادیان قم سال 1391'''
[[محمد اسحاق مدنی|مولوی محمد اسحاق مدنی]] رئیس شورای‌عالی مجمع تقریب<ref>چهارمین نشست علمی طلایه‌داران صلح و وحدت اسلامی که با موضوع زندگی، آرا و اندیشه‌های‌ مرحوم آیت‌الله حاج شیخ محمدعلی تسخیری.</ref>، گفت: فقدان آیت‌الله تسخیری واقعا ضایعه بزرگی بود و درگذشت ایشان، آزمایشی برای [[امت اسلام]] است.


'''ب - به همین عنوان (به زبان عربی)'''
اگر چه مسأله [[وحدت]] همیشه حامیان زیادی داشته است، چرا که امت اسلام همیشه از صدر اسلام تا کنون در معرض تهدید دشمنان بوده است، اما ایشان جای خاص خود را داشت. وی تصریح کرد: نقش آیت‌الله تسخیری در وحدت بسیار ارزشمند است؛ دشمنان ما هیچ وقت اینقدر فعالیت که بعد از [[انقلاب اسلامی]]، برای تفرقه داشتند، نکرده‌اند؛ در این زمان نقش ایشان بسیار تأثیرگذار است و مسلمانان امروز از نظر فکری می‌دانند که نجات جهان اسلام در وحدت است و این موضوع برای آنها مسجل شده است؛ که یکی از دلایل آن هم تبلیغاتش برای وحدت بود.
{{ستون-شروع|س=2}}1- قاهره - اشجان عبد العلیم بکری سپتامبر 2014


2- درخشش اندیشه و جوشش آگاهی در آثار ... تسخیری تألیف: دکتر شکیبا ، دکتر واعظی
وی افزود: آیت‌الله تسخیری با امکانات [[نظام جمهوری اسلامی]]، صدای وحدت را به گوش جهانیان رساند؛ علم و دانش آیت‌الله تسخیری باعث می‌شد که با هر گروه و حزبی به بحث و گفت‌وگو بپردازد که گفت‌وگوی ایشان در مجمع فقه جده، از نمونه‌های آن است. برتری علمی و تسلط خوب ایشان به [[زبان عربی]] و فصاحت و بلاغتش از جمله دلایل موفیت‌های ایشان در پیشبرد اهداف تقریبی بود و همه علما با دید احترام به ایشان می‌نگریستند.  


3- راهنامه و مرامنامه تسخیری - تألیف : عباس آریا زند
وی اظهار داشت: پشتکار زیاد از دیگر ویژگی‌های آیت‌الله تسخیری بود، که با وجود بیماری و کهولت سن هیچ‌گاه دست از تلاش برای اعتلای امت اسلام برنداشت.


4- اندیشه نامه تسخیری - تألیف :دکتر میر دامادی
===در نگاه حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی===
[[احمد مبلغی|دکتر احمد مبلغی]] استاد عالی [[حوزۀ علمیۀ قم]] و عضو [[مجلس خبرگان رهبری]] در بیانی به بررسی ویژگی‌های برجسته علمی و ایمانی مرحوم آیت‌الله «محمدعلی تسخیری» پرداخت. آیت‌الله تسخیری هدیه‌ای بود ساخته و برخاسته از درون حوزه و نظام برای امت اسلامی که از حساسیت‌ها، محدودیت‌ها، امکانات، موقعیت‌ها و فرصت‌های پیش روی در عرصه بین‌الملل و فضای میان [[مذاهب اسلامی]] به خوبی مطلع بود و در این مسیر پر فراز و فرود به مرحله خبرگی و تاثیرگذاری عمیق دست یافته بود.


5- أبا طیل - تألیف دکتر علی صلابی لیبیائی انتشار قاهره
حضور پربرکت و کم‌نظیر وی در عرصۀ خطیر تقریب میان مذاهب اسلامی گویای رویکردی تخصصی، رفتاری مدون و عملکردی منظم بود و فعالیت‌های ایشان در این زمینه مبتنی بر شناختی ژرف اندیشانه، نگرشی هوشمندانه و چشم اندازی باورمندانه و معطوف به خیر و صلاح امت اسلامی بود. این همه، از یک سوی ریشه در توانمندی این عالم دینی در شناخت اندیشۀ [[اسلامی]] و [[شیعی]] داشت و از سوی دیگر برآمده از حضور پراهمیت وی در فضای بین‌المللی و میان علمای امت بود. وی حضوری گرم، بی‌تکلف، صمیمی و برادرانه میان علمای همهٔ مذاهب داشت.


6- بحوث فقهیه معاصره - شیخ محمد ساعدی 3 جزء{{پایان}}
از دیگر ویژگی‌های ایشان مسئولیت پذیری در ارتباط با وظایف خطیری بود که بر دوش می‌گرفت. ایشان در انجام این وظایف و فعالیت‌ها نه تنها فرصت‌شناس بود و از فوت وقت و توان به جد پرهیز می‌کرد؛ بلکه فراتر نکته‌سنج بود و بر اساس تحلیل و جمع‌بندی شرایط و مناسبات، گام بر می‌داشت و اقدامات دقیق معطوف به تقریب را پیش می‌برد.


==نشان‌های ويژه بين‌المللی==
از جمله درخشان‌ترین جلوه‌های این فرصت‌شناسی و آگاهی از موقعیت، نحوه حضور مرحوم آیت‌الله تسخیری در همایش‌های بین‌المللی و کنفرانس‌های جهانی بود. این حضور، مسؤولانه، فعالانه و عالمانه بود و وی در این مجامع، ضمن تبیین نکته‌ها و توصیه‌های راهگشا، می‌کوشید افقی به سمت وضعیتی تازه بگشاید و گامی در مسیر تقریب بردارد.
{{ستون-شروع|س=2}}1- نشان سازمان كنفرانس اسلامي - به عنوان شخصيت برجسته جهان اسلام


2- نشان درجه يك استقلال اردن
عالمان بزرگ اهل سنت در کنفرانس‌های مهم اسلامی به ویژه در جلسات مجمع فقه اسلامی جهانی او را چهره‌ای دانشمند، دلسوز و معرف رویکرد اجماع‌آمیز و همگرا جهت یافتن راه حل‌های اساسی برای مسائل نوپیدا می‌دیدند، و، از منظر چنین برداشت و بر اساس این خاستگاه، دیدگاه‌های فقه شیعه را محل تعامل و تبادل با فقه سایر مذاهب قرار می‌دادند.


3- نشان عالي مسلمانان روسيه
می‌توان به جرأت گفت این گفتگوها در نوع خود کم‌نظیر‌ترین صحنه‌های همفکری میان عالمان امت را شکل می‌داد. من، که خود بارها شاهد و حاضر در صحنه‌هایی از این دست بودم، اذعان دارم موفق‌ترین و دلنشین‌ترین حلقه‌های گفتگوی فقهی فراگیر و معطوف به مسائل نوآمدِ مربوط به زندگی معاصر میان مسلمانان طی این تبادل نظرها شکل می‌گرفت و گاه منشا ایده پردازی‌ها و رویکردهای اساسی جدید می‌گردید.


4- نشان سازمان بين‌المللي آيسيسكو – تقدير از شخصيت فرهنگي سال انسجام و وحدت اسلامي
مصاحبت طولانی بنده با ایشان سبب شد تا بارها جلوه‌هایی عمیق از ایمان و وارستگی را در این مرد خداجوی ببینم و بیابم. مشخصا او توکلی ژرف و فراوان به خداوند داشت. اینجانب نمونه‌های درس آموزی از این توکل را در موارد زیادی احساس می‌کردم. به یاد دارم در یک سفر [[عمره مفرده|عمره]]، هنگامی که آیات مربوط به داستان [[حضرت ابراهیم (ع)|حضرت ابراهیم (علیه‌السلام)]] و الطاف ویژۀ [[خداوند]] نسبت به آن حضرت را برای جمعی بیان می‌کرد، گریه راه را بر نفس وی بست و امکان صحبت کردن را از او ستاند، در آن لحظات آیت‌الله تسخیری ترکیبی از معرفت و [[عرفان]] را در مراجعه‌ای عالمانه به فرازهای نغز و چشمگیر این آیات نورانی برای مخاطبان بیان داشت.


5- نشان صلح عادلانه از طرف كنفرانس بين‌المللي هندوستان – دهلي – 1389
از دیگر ویژگی‌های علمی وی توانمندی‌اش در زمینهٔ [[اقتصاد اسلامی]] بود. ایشان به خوبی مبانی این حوزه را در اختیار داشت و در این زمینه صاحب‌نظری نکته سنج بود. توانایی ایشان در این حوزه را می‌توان بر اساس سه عامل تعریف کرد: ۱. اندیشه‌ورزی در مکتب اقتصادی [[سید محمدباقر صدر|شهید صدر]]. ۲. انجام مطالعات گسترده و تلاش برای پیشبرد این مکتب.  ۳. بهره‌گیری از تجربه‌های علمی حاصل از کنفرانس‌های متعدد و گفت‌وگوهای متنوع با صاحب‌نظران.


6- سپر تجمع العلماي مسلمان لبنان
در کنار این ویژگی‌های علمی و ایمانی، وی وجهه‌ای به شدت اخلاقی داشت. روحی لطیف، رفتاری نجیبانه و شخصیتی پرجاذبه و مهربان در منش و روش این عالم وارسته به چشم می‌آمد و به حضور ثمربخش ایشان در عرصه‌های داخلی و خارجی جلوه‌ای اخلاقی و دلنشین می‌بخشید. این عالم وارسته بسیار فروتن و بی تکلف بود و هر جا که پای منفعت اجتماعی برای شخص او به‌میان می‌آمد از تلاش و فعالیت دست می‌کشید.


7- نشان تقديري دولت جمهوري اسلامي ايران (نشان خدمت)
اکنون این فقیه ارزشمند و چهرۀ درخشان تقریب از میان ما رخت بربسته است؛ با این حال میراث فکری و الگوی رفتاری وی هم چنن باقی است. بی‌گمان نسلی از انقلاب و حوزه، واقعیت‌های عرصۀ بین‌الملل اسلامی و الزامات و اقتضائات آن را از زبان، سیره، نگاه، رفتار و افکار ایشان دریافتند و شناختند. به همین جهت او در چشم همگان، ای بسا بدون استثنا، به‌عنوان مؤثرترین شخصیت ساحت بین‌الملل اسلامی‎ شناخته می‌شد.


8- دومین جایزه حقوق بشر قوه قضائیه سال 1394
=== در نگاه آخوند ناصر قزل===
آخوند «ناصر قزل» امام‌جمعه [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] قازان قایه مراوه تپه با اشاره به شخصیت والای آیت‌الله تسخیری در [[جهان اسلام]]، اظهار کرد: این عالم بزرگوار در شناسایی افراد مهارت بالایی داشتند و با یک نگاه افراد را می شناختند و به نیت آنها پی می‌برد.
به گفته وی؛ این شخصیت تقریبی جهان اسلام مخصوصا با پیروان همه اقوام و مذاهب مختلف اسلامی مراوده و رفتار بسیار خوبی داشتند و همه اهل سنت و بسیاری از افراد او را به‌عنوان شخصیت والای تقریبی، علمی، وحدت‌گرا و تحقیقی می شناختند.


9- مدال سال 2015 از جشنواره جهانی فارابی
مدیر حوزه علمیه عرفانی قازان قایه مراوه تپه با عنوان اینکه آیت‌الله تسخیری مورد وثوق و اطمینان کامل رهبر داشت، تصریح کرد: آیت‌الله تسخیری به خاطر شناخت کاملی که از وضعیت جهان اسلام و چهره‌های تآثیرگذار بلاد اسلام داشتند [[رهبر معظم انقلاب]] او را به عنوان مشاور عالی خود در امور جهان اسلام منصوب کردند.
به گفته وی؛ آیت‌الله تسخیری با نفوذی که در برخی از کشورهای جهان اسلام داشت در بهبود روابط ملل مسلمان با همدیگر و حمایت از امت اسلامی نقش مثبتی ایفا می کرد.
آخوند قزل، برگزاری بسیاری از محافل و جلسات و کنفرانس‌های تقریبی بین‌المللی را حاصل تلاش‌های شبانه روزی آیت‌الله تسخیری دانست و گفت: وجود این روحانی معتقد به انسجام و همدلی امت اسلامی زینت بخش بسیاری از محافل و مجالس بود. وی ادامه داد: در چندین جلسات کنفرانس وحدت که دعوت بودیم با آن شخصیت نورانی دیدار کردیم و با آغوش باز و رویی گشاده از ما استقبال کرد<ref>[https://www.taghribnews.com/%20خبرگزاری%20تقریب به نقل از خبرگزاری تقریب]</ref>.
==درگذشت ==
آیت‌ الله تسخیری که در تاریخ ۲۴ مرداد ۱۳۹۹ به علت عارضه قلبی در بیمارستان خاتم‌الانبیای [[تهران]] بستری شده بود، صبح روز ۲۸ مرداد ۱۳۹۹ در سن ۷۶ سالگی درگذشت و در [[قم]] در [[حرم حضرت معصومه(س)|حرم حضرت معصومه (سلام‌الله علیها)]] به خاک سپرده شد.


10- مدال مجمع الفقه اسلامی بین المللی (جده){{پایان}}
==جستارهای وابسته==
*[[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]]
* [[محمدعلی تسخیری]]
* [[حمید شهریاری]]
*[[محمد اسحاق مدنی]]


==مجالس تكريم==
==پانویس ==
مجالس زير جهت تكريم ايشان در شهرهای گوناگون برگزار شد
{{پانویس}}
{{ستون-شروع|س=2}}1- موسكو توسط مفتي عالي روسيه


2- جده توسط سازمان تعاون اسلامي به مناسبت 25 سالگرد تاسيس
{{اعضای شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی}}
{{علمای اسلام}}


3- اردن توسط مؤسسه آل البيت(ع) براي انديشه اسلامي
[[رده:عالمان]]
[[رده:عالمان وحدت‌گرا]]
[[رده:اعضای شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]]


4- بيروت توسط تجمع علماي مسلمان لبناني
[[ur:محمد علی تسخیری]]
 
5- تهران توسط وزارت ارشاد اسلامي
 
6- تهران توسط شهرداري تهران
 
7- ساري توسط مراكز فرهنگي استان مازندران – ايران
 
8- دمشق توسط مؤسسه زبان عربي
 
9- تهران توسط سازمان جهان صلح عادلانه
 
10- دهلي توسط كنفرنس صلح عادلانه
 
11- تهران توسط سازمان ايسيسكو
 
12- تهران توسط بنياد انديشه اسلامي
 
13- نجف توسط حزب دعوت اسلامی عراق
 
14- تهران جمعیتهای مالی اسلامی
 
15- جایزه حوزه علمیه قم
 
16- جایزه جامعه المصطفی (ص) العالمیه{{پایان}}
 
==دریافت نشان‌ها==
'''دريافت نشان‌های اهدايی از مراكز علمی – فرهنگی بين‌المللی كه برخی از آن‌ها به شرح ذيل می‌باشد:'''
{{ستون-شروع|س=2}}1- دانشگاه بين‌المللي كوالالامپور – مالزي
 
2- آكادمي روشنفكران عرب – لبنان
 
3- آكادمي مطالعات عالي كشور – ليبي
 
4- انستيتوي اسلامي صديقيه – اندونزي
 
5- دانشگاه بين‌المللي اسلامي  - پاكستان
 
6- دانشگاه موته از كشور اردن
 
7- مجلس ملي فرهنگ و هنر – كويت
 
8- دانشگاه مسقط – عمان
 
9 – دانشگاه الحكمه – لبنان
 
10- دانشگاه قطر
 
11- دانشگاه اسلامي جو – جاكارتاي اندونزي
 
12- آكادمي حضرت زهرا(س) – كراچي – باكستان
 
13- مؤسسه اسلامي كراناداي اسپانيا{{پایان}}
'''نشان‌های دريافتی از داخل كشور:'''
{{ستون-شروع|س=2}}1- ايشان در مراسم كتاب سال 1386 از سوي رئيس جمهوري اسلامي ايران به عنوان شخصيت فرهنگي كشور برگزيده و معرفي شدند.
 
2- تقدير از شخصيت قرآني ايشان در سال 1387 از سوي شهرداري تهران.
 
3- انتخاب وي به‌عنوان شخصيت فرزانه و فرهيخته از سوي مراكز فرهنگي استان مازندران.
 
4- دريافت نشان (خدمت) درجه يك از سوي رياست جمهوري{{پایان}}
 
==شماره های ویژه مجله==
{{ستون-شروع|س=2}}1- کیهان فرهنگی – تهران
 
2- الحیات الطیبة - بیروت شماره 19 سال 6
 
3- فرهنگ اسلامی- تهران شماره 1 سال 1{{پایان}}
 
==درگذشت==
آیت‌الله تسخیری که در تاریخ ۲۴ مرداد ۱۳۹۹ به علت عارضه قلبی در بیمارستان خاتم‌الانبیاء تهران بستری شده بود، صبح روز ۲۸ مرداد ۱۳۹۹ در سن ۷۶ سالگی درگذشت.
<references group="https://www.mehrnews.com/news/5001822/%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%AA%D8%B3%D8%AE%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA" />
=پیام های تسلیت مقامات و چهره های داخلی=
==پیام مقام معظم رهبری به مناسبت درگذشت آیه الله تسخیری==
بسیاری از چهره های شاخص و مطرح در جهان اسلام و مخصوصا کسانی که از اندیشمندان و همفکران وی در مسئله وحدت امت اسلامی و تقریب اندیشه مسلمانان با ایشان همسو بودند از وفات ایشان متاثر گردیده و پیام های تسلیت خود را منتشر کردند، در این میان مقام معظم رهبری نیز در همان ساعات اولیه انتشار خبر وفات آیه الله تسخیری پیام تسلیتی را با محتوای زیر منتشر ساختند:
بسم الله الرحمن الرحیم
 
با تأثر و تأسف اطلاع یافتیم که عالم مجاهد و زبان گویای اسلام و تشیع جناب حجة‌الاسلام والمسلمین آقای حاج شیخ محمدعلی تسخیری رحمةالله‌علیه دار فانی را وداع گفته است. کارنامه‌ی این سرو نستوه و خستگی‌ناپذیر در انواع خدمات برجسته در مجامع جهانیِ اسلامی حقاً درخشان است. عزم راسخ و دل پرانگیزه‌ی ایشان حتی بر ناتوانیهای جسمانی در چند سال اخیر فائق می‌آمد و حضور مؤثر و برکت وی را در هر نقطه‌ی لازم و مفید استمرار می‌بخشید. مسئولیتها و خدمات ایشان در داخل کشور نیز فصل جداگانه و ارزشمندی از تلاشهای این روحانی فاضل و متعهد است. اینجانب به خاندان و بازماندگان مکرم و نیز به همه‌ی همکاران و دوستان ایشان تسلیت عرض میکنم و رحمت و مغفرت و رضوان الهی را برای وی مسألت میکنم.  سیّدعلی خامنه‌ای    ۲۸ مرداد ۱۳۹۹ <ref>https://www.leader.ir/</ref>
<references />
 
==پیام تسلیت دبیر کل فعلی مجمع جهانی تقریب==
حجت‌الاسلام و المسلمین حمید شهریاری در پیامی به شرح زیر ارتحال آیت‌الله محمدعلی تسخیری، رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، را تسلیت گفتند:
 
إنا للّه وإنا إلیه راجعون
 
ارتحال تأسف‌بار و غم‌انگیز عالم ربانی، منادی بزرگ وحدت امت اسلامی، اندیشمند فرهیخته، محقق تلاشگر عرصه دانش و پژوهش، یار و یاور امام راحل و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) مجاهد نستوه حضرت استاد آیت‌الله حاج شیخ محمدعلی تسخیری «طاب ثراه» موجب تأسف شدید و تألم خاطر اینجانب وهمه ارادتمندان به آن شخصیت برجسته و پاسدار بزرگ اندیشه، اخلاق وهمبستگی جهان اسلام شد.‬‬‬‬
 
آن فقید سعید برخاسته از خاندان اصیل حوزوی و دارای مقامات عالی علمی، فقاهت و اجتهاد بودند كه خدمات ماندگاری را در عرصه تعلیم و تربیت شاگردان و تألیف و تحقیق از خود به یادگار نهادند، چهره برجسته‌ای كه از اوان جوانی از پیشگامان مرتبط با محافل علمی، فكری و فرهنگی جهان اسلام و فعالیت‌های وحدت‌آفرین بوده و ارتباطات گسترده‌ای با اندیشمندان و شخصیت‌های بزرگ اسلامی در بیش از نیم قرن مجاهدت و تلاش برقرار نمودند، كه ثمره آن حضور تأثیرگذار و خدمات ماندگار در مجامع بین‌المللی و داخلی و صدها اثر ارزشمند در قالب تألیف، تحقیق، سخنرانی‌های علمی و مقالات می‌باشد.‬‬‬‬‬‬
 
اینجانب فقدان این طلایه‌دار تقریب مذاهب اسلامی و منادی همگرایی مسلمین و اصلاحگر متخلق و پارسا را به محضر مبارک امام عصر(روحی له الفداه)، مقام معظم رهبری(مد ظله العالی)، مراجع و علماء حوزه‌های علمیه، اندیمشندان و فرهیختگان و خصوصاً بیت شریف آیت‌الله تسخیری(رحمة الله علیه) و دیگر ارادتمندان و شاگردان آن مرحوم تسلیت عرض نموده، صبر و اجر برای بازماندگان معظم و رحمت، غفران، علو درجات و حشر با اولیاء الله و ائمه طاهرین (سلام الله علیهم اجمعین) را برای آن متفكر بزرگ و خدوم از درگاه خداوند متعال مسألت می نمایم(عاش سعیداً و مات سعیداً).‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
=پیام های تسلیت مقامات و چهره های خارجی=
==پیام تسلیت رئیس شورای مفتیان روسیه مفتی شیخ راویل عین الدین==
إنا لله و إنا إليه راجعون. اللهم اغفر اخانا و ارحمه و اسكنه فسيح جناتك.
" با غم و اندوه فراوان از درگذشت برادر ودوست نزدیک مسلمان روسیه، آیت الله محمد علی تسخیری مطلع گردیدیم.
آیت الله تسخیری به عنوان یک شخصیت مذهبی با اقتداری غیرقابل انکار از نخستین کسانی بود که دست کمک برادرانه خود را به سوی ما گشود و در کلام و در عمل از توسعه امت مسلمان روسیه حمایت نمود.
آیت الله تسخیری به عنوان شخصیتی مذهبی برخوردار از عمق فکری بالا، اقدامات بسیاری را در جهت تقویت اصول نیکی، همزیستی مسالمت آمیز، صلح و احترام متقابل هم در درون امت جهان اسلام وهم در راه تعمیق و گسترش گفتگوهای بین دینی و تمدنی انجام داد.
آیت الله تسخیری یک شخصیت برجسته و یک رهبر معنوی مسلمان بود که در حوزه تقریب مذاهب اقدامات زیادی را به انجام رسانید.
ما تلاش های شیخ آیت الله تسخیری در برقراری و توسعه روابط دینی، فرهنگی و آموزشی بین مسلمانان روسیه و ایران بسیار ارج می نهیم.
ضمن ابراز اندوه خود، از خداوند متعال برای خویشان و نزدیکان وی صبر و استقامت درخواست میکنیم و خود را در غم از دست دادن آیت الله تسخیری با امت اسلامی شریک میدانیم.
<ref>پیام تسلیت رئیس مفتیان روسیه
https://ir.sputniknews.com/politics/202008186817630-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%81%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%A2%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AA%D8%B3%D8%AE%DB%8C%D8%B1%DB%8C</ref>
 
==پیام تسلیت رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه==
دریا اورس سفیر جمهوری ترکیه در تهران طی تماس تلفنی با حجت الاسلام و المسلمین حمید شهریاری دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی مراتب تاسف و پیام تسلیت رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه را ابلاغ کرد.
[https://www.mizanonline.com/fa/news/648592/  ]
تسلیت رییس جمهور ترکیه
 
تسلیت رییس جمهور ترکیه <ref>https://www.mizanonline.com/fa/news/648592/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85- %
</ref>
==پیام تسلیت سیدعمار حکیم  رهبر جریان حکمت ملی عراق==
با اندوه فراوان از درگذشت یکی از چهره‌های شاخص حوزه‌های علمیه آیت‌الله شیخ محمدعلی تسخیری قدس سره الشریف، رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب مطلع شدیم. آن مرحوم از چهره‌های اسلامی مهمی بود که برای تقریب میان مذاهب اسلامی و مبارزه با تکفیر درون جهان اسلام میان مذاهب گوناگون تلاش فراوان کرد. این مصیبت بزرگ را به دولت و ملت ایران و به خصوص خانواده و بستگان آن مرحوم تسلیت می‌گوییم و از خداوند متعال می‌خواهیم که وی را مشمول رحمت واسعه خود قرار دهد و در بهشت برین جای دهد. [https://dmsonnat.ir/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%AD%DA%A9%DB%8C%D9%85-%D8%AF%D8%B1%D9%BE%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%A2%DB%8C/ پیام تسلیت سید عمار حکیم]

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۰۳

محمدعلی تسخیری
محمدعلی تسخیری.jpg
نام کاملمحمد علی تسخیری
نام‌های دیگرآیت‌الله تسخیری، منادی وحدت
اطلاعات شخصی
سال تولد1323 ش، ۱۹۴۵ م، ۱۳۶۴ ق
محل تولدنجف
روز درگذشت24 مرداد 1399 ش
محل درگذشتایران، تهران
دیناسلام، شیعه
فعالیت‌ها
وبگاهtaskhiri.net

محمدعلی تسخیری دومین دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی بود. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطۀ خود را در شهر نجف اشرف گذراند و دروس حوزوی را تا مرحله درس خارج در محضر استادان بزرگی؛ نظیر آیات عظام شهید سید محمد باقر صدر، سید ابوالقاسم خوئی، سید محمد تقی حکیم، شیخ جواد تبریزی، شیخ کاظم تبریزی، صدرا بادکوبی و شیخ مجتبی لنکرانی سپری نمود و در کنار آن دروس دانشگاهی را نیز در رشتۀ ادبیات عرب و فقه و اصول در دانشکدۀ فقه نجف فراگرفت. با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران تمامی وقت خویش را صرف امور فرهنگی و تبلیغات اسلامی در داخل و خارج کشور کرد. مقام معظم رهبری دربارۀ شخصیت ایشان این‌گونه ابراز می‌کند: «آیت‌الله تسخیری، عالم مجاهد و زبان گویای اسلام و تشیع بود». و آیت‌الله مکارم شیرازی از آیت‌الله تسخیری چنین یاد می‌کند: «ایشان در طول عمر شریف خود منشأ خدمات قابل ملاحظه‌ای به جهان اسلام و تشیع و نظام جمهوری اسلامی بود‌».

زندگی‌نامه

آیت‌الله محمدعلی تسخیری در سال 1323 ش، در نجف متولد شد. پدرش حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ علی اکبر تسخیری بود. همزمان با تحصیل در حوزۀ علمیۀ نجف اشرف به تدریس دروس رایج حوزوی نیز اشتغال داشت. وی در زمینۀ شعر و ادبیات عرب نیز از محضر استادان بزرگی همچون آیت‌الله شیخ محمدرضا مظفر، شیخ عبدالمهدی مطر و شیخ محمد امین زین‌الدین بهره برد. او در آغاز جوانی با اشتیاق فراوان به شعر و ادبیات عرب، قصائد عربی سرود و سخنرانی‌های ادبی در مناسبت‌های مختلف و محافل گوناگون شعر و ادب ایراد نمود، مضاف بر اینکه در مبارزات سیاسی علیه رژیم بعث عراق حضوری فعال داشت و در این رابطه به زندان افتاد ولی به یاری خداوند متعال نجات یافت. ایشان در سال 1350 هجری شمسی به حوزهٔ علمیهٔ قم رفت و نزدیک به دوازده سال در درس‌ بزرگانی همچون آیت‌الله گلپایگانی، آیت‌الله وحید خراسانی و آیت‌الله میرزا هاشم آملی شرکت نمود. در این مدت همچنین به تدریس علوم حوزوی و ادب عربی در حوزه و پاره‌ای مراکز علمی و دانشگاهی سراسر کشور پرداخت. از جمله مراحل و مدارج تحصیلی او چنین است:

سوابق اجرایی

1. مشاور عالی مقام معظم رهبری در امور فرهنگی جهان اسلام.

2. عضو مجلس خبرگان رهبری به نمایندگی از استان گیلان (دورۀ سوم).

3. معاون بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری از سال 1369.

4. مشاور عالی امور بین‌الملل بعثه مقام معظم رهبری در امور حج و معاون بین‌الملل آن.

6. مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور بین‌الملل.

7. معاون بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی از 1360 تا 1370.

8. عضو هیئت امنای سازمان تبلیغات اسلامی.

9. مسئول کمیته نظارت بر برنامه‌های آموزشی طلاب خارجی، در داخل و خارج کشور.

10. دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(علیهم‌السلام) به مدت 9 سال و عضو شورای‌عالی آن.

11. عضو شورای‌عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به مدت 18 سال.

12. دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی از سال 1380 تا 1391.

13. عضو کمیته فقهی مجمع اهل‌بیت مستقر در حوزۀ علمیۀ قم.

14. رئیس کمیته فرهنگی هشتمین کنفرانس سران اسلامی در تهران.

15. رئیس کمیته هماهنگی فعالیت‌های مشترک اسلامی در سازمان کنفرانس اسلامی (به مدت 5 سال).

16. عضو افتخاری برخی مراکز علمی و دانشگاهی در کشورهای سوریه و سودان.

17. عضو هیئت‌ امنای دانشگاه بین‌المللی (المصطفی) قم.

18. عضو هیئت‌ امنای سازمان دفاع از حقوق کودکان (کافل).

19. عضو کمیته عالی امور فرهنگی مؤسسه امیرکبیر از سال 1360 تا 1375.

20. رئیس هیئت امنای دانشکده اصول دین ـ تهران – پس از رحلت علامه عسکری.

21. رئیس هیئت امنای دانشگاه مذاهب اسلامی.

22. نمایندۀ جمهوری اسلامی ایران در بسیاری از کنفرانس‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خارج از کشور.

23. عضو مجمع فقه اسلامی جده از زمان تأسیس 1362 تاکنون و نماینده حوزه‌های علمیه ایران و نماینده رسمی مذهب شیعه اثنی‌عشری درآن.

24. استاد دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام) در رشته فقه مقارن.

25. استاد دانشگاه تربیت مدرس در رشته اقتصاد اسلامی.

26. اشراف بر مجله‌های التوحید، رسالة الثقلین و رسالة التقریب به عربی و نشریه‌های دیگر.

27. عضو کمیته فقهی بانک جهانی توسعه اسلامی.

28. عضو هیئت امنای سازمان فرهنگی اکو.

29. عضو دائمی کمیته بررسی چالش‌های قرن 21.

30. عضو مجمع زبان عربی دمشق.

31. عضو مجلس شرعی هیئت حسابرسی مؤسسات مالی در بحرین.

32. عضو هیئت امنای مؤسسه اندیشه اسلامی (آل البیت) - اردن.

33. نائب رئیس اتحادیه جهانی علمای اسلام قطر.

34. عضو کمیته شخصیت‌های برجسته سازمان کنفرانس اسلامی.

35. نایب رئیس شورای مشورتی سازمان آیسیسکو.

36. عضو هیئت امنای دانشگاه اهل‌بیت (علیهم‌السلام).

37. عضو هیئت مرکزی رابطۀ علمای مسلمین مکه مکرمه.

38. عضو شورای مرکزی روحانیت مبارز تهران.

39. عضو هیئت امنای مرکز تمدن‌ها و تنوع فرهنگی مراکش.

40. عضو هیئت امنای بنیاد بین‌المللی غدیر تهران.

41. رئیس هیئت‌های اعزامی به کنفرانس‌های وزرای خارجه کشورهای اسلامی در أمان (اردن)، ریاض (عربستان سعودیقاهره (مصر).

42. عضو هیئت امنای فقهی سازمان بورس کشور.

43. نماینده اعزامی مقام معظم رهبری، و ریاست‌جمهوری جهت ماموریت‌های ویژه به چند کشور خارجی (سودان، یمن، قطر، سنگال و...).

44. عضو هیئت شرعی مجلس خدمات مالی (با عضویت 180 بانک مرکزی و بزرگ) در مالزی.

45. عضو سازمان بین‌المللی اسلامی (رتبه‌بندی مؤسسات مالی اسلامی) – امارات.

46. رئیس کرسی نظریه‌پردازی علوم قرآنی – تابع شورای‌عالی انقلاب فرهنگی.

47. عضو هیئت مؤسس اتحادیه جهانی تقریب‌نهاد اقتصاددانان و فعالان اقتصادی.

48. ریاست شورای‌عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.

49. عضویت مرکز ملی مطالعات راهبردی جهانی شدن.

49. عضو هیئت رئیسه اتحادیه جهانی علمای مقاومت بیروت.

50. عضو کمیته فقهی بانک مرکزی ایران.

51. عضو شورای نمایندگان ولی فقیه در مناطق اهل سنت.

52. عضو شورای سیاست‌گذاری و برنامه­‌ریزی بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری.

53. عضو هیئت امنای دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی قم.

54. عضو شورای سیاست‌گذاری و برنامه­‌ریزی گفتگوی ادیان- سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی.

55. عضو شورای‌عالی ترجمه در همین سازمان.

56. تدریس فقه و اصول و اصول فقه مقارن در سطح کارشناسی‌ارشد و دکتری در دانشگاه‌های تقریب و اصول الدین.

57. سرپرست مؤسسه نابغه آل صدرالعلمیه.

سوابق فرهنگی

فهرست اجمالی برخی از فعالیت‌های فرهنگی به شرح ذیل است:

1. نوشتن نزدیک به 450 مقاله در موضوع‌های مختلف که بسیاری از آنها به زبان‌های مختلف ترجمه شده و در مجلات گوناگون جهان منتشر شده است.

2. تدریس در برخی از دانشگاه‌ها، دانشکده‌ها و حوزه‌های علمیه.

3. حضور در بیش از 650 برنامه رادیویی و تلویزیونی به زبان‌های فارسی و عربی.

4. بیش از 400 مجله و روزنامه در سراسر جهان به زبان‌های مختلف، مقاله‌ها و مصاحبه‌های ایشان را چاپ کرده یا پیرامون شخصیت ایشان مطلب نوشته‌اند.

5. سرودن بیش از 30 قصیده به زبان عربی. این اشعار در دیوانی به نام «اوراق و اعماق» چاپ و منتشر شده است.

6. ترجمه 16 کتاب از فارسی به عربی.

7. نوشتن حدود 13 تقریر از درس‌های استادان خود در فقه و اصول.

8. مشارکت در تأسیس بسیاری از مؤسسات فرهنگی و اجتماعی بین‌الملل.

9. برگزاری سمینارهای قرآن در ماه مبارک رمضان در حاشیهٔ نمایشگاه قرآن.

10. شرکت یا برپایی صدها اجلاس بین‌المللی.

کنفرانس‌های بین‌المللی و داخلی

الف . کنفرانس‌های داخل ایران:

1. برپایی 9 اجلاس بین‌المللی (اندیشه اسلامی).

2. برپایی 21 اجلاس بین‌المللی (وحدت اسلامی).

3. برپایی اجلاس‌هایی در موضوعات دیگر (مقاومت، حقوق زن و...).

4. شرکت و سخنرانی در ده‌ها اجلاس دیگر.

ب . اجلاس‌های خارج از کشور[۱]:

1. اجلاس‌های کنفرانس اندیشه اسلامی الجزائر (4 اجلاس).

2. کنفرانس‌های مجلس اعلای مصر (4 دوره).

3. کنفرانس‌های مجمع الفقه الاسلامی جده (18 دوره به مدت 25 سال) و اجلاس‌های فرعی آن در کشورهای گوناگون.

4. همایش‌های حج و تقریب (17 دوره در 17 سال).

5. همایش‌ها کارشناسان سازمان کنفرانس اسلامی (ده‌ها اجلاس).

6. کنفرانس‌های وحدت در کشورهای گوناگون (ده‌ها اجلاس).

7. اجلاس‌های سیاسی - سران، خارجه، کارشناسان سازمان کنفرانس اسلامی (ده‌ها اجلاس).

8. اجلاس‌های اقتصادی از قبیل: هیئت‌های شرعی، مؤسسات مالی، موضوعات فقهی، بررسی بانک توسعه... (بیش از 50 اجلاس).

9. بزرگداشت‌های شخصیت‌ها در کشورهای متفاوت (15 اجلاس).

10. همایش‌های گفتگو بین ادیان (ده‌ها اجلاس).

11. همایش‌های اتحادیه‌های جهان (ده‌ها اجلاس).

12. همایش‌های احزاب و جمعیت‌های اسلامی.

13. همایش‌های فقهی در موضوعات گوناگون (بیش از بیست اجلاس).

14. اجلاس‌های اقلیت‌های اسلامی (بیش از ده اجلاس).

15. اجلاس‌های بزرگ ضمن دیدارهای زیاد از کشورهای متنوع قاره‌های آسیا، آمریکا، اروپا.

16. اجلاس‌های دانشگاه‌ها و اتحادیه‌های دانشگاهی.

17. اجلاسیه‌های ملل متحد و یونسکو و ایسیسکو.

و دیگر اجلاسیه‌های اجتماعی و فرهنگی بین‌المللی[۲].

سوابق علمی

ایشان به‌عنوان استاد راهنما یا مشاور 50 رسالۀ دانشگاهی فعالیت کردند. از او ده‌ها کتاب و مقالۀ تالیفی و ترجمه‌ای به‌جا مانده که برخی از آنها عبارتند از:

کتاب‌های تألیفی

  • مع بعض المؤتمرات السیاسیة لوزراء الخارجیة؛
  • الاقتصاد الاسلامی دروس فی المذهب وتأصیل للمسائل المستحدثة؛
  • الاقلیات الاسلامیة وعلاقاتها بمجتمعاتها؛
  • رسالتنا تقریب الفکر وتوحید العمل؛
  • الحوار مع الذات والاخر؛
  • حول الوحدة؛
  • صلاة الجمعة فی الروایات المشترکة بین الشیعة والسنة؛
  • الحج فی الروایات المشترکة بین الشیعة والسنة؛
  • الصوم فی الروایات المشترکة بین الشیعة والسنة؛
  • حول الدستور الاسلامی الایرانی؛
  • حول الصحوة الاسلامیة؛
  • حقوق الانسان بین الاعلانین العالمی والاسلامی؛
  • مع مؤتمرات مجمع الفقه الاسلامی؛
  • المؤتمر الدولی للسکان والتنمیة؛
  • المختصر المفید فی تفسیر القرآن المجید؛
  • فی الطریق الی التوحید الالهی؛
  • بحث حول المهدی مقدمة کتاب شهید صدر؛
  • الدولة الاسلامیة؛
  • دراسات فی وظائفها السیاسیة والاقتصادیة؛
  • حول کتاب الآیات الشیطانیة؛
  • المرجعیة العلمیة لأهل البیت؛
  • ملتقیات الفکر الاسلامی فی الجزائر؛
  • من الظواهر العامة فی الاسلام؛
  • حول الشیعة والمرجعیة یا ماضی المرجعیة وحاضرها؛
  • لمحات من حیاة بعض الشخصیات التقریبیة؛
  • رأی الاسلام فی السلام المفروض؛
  • من حیاة اهل‌البیت(ع)؛
  • اوراق وأعماق «الشفق والوهب» (دیوان شعر)؛
  • بوادر المدرسة التقریبیة فی اصول الفقه؛
  • حول القرآن؛
  • جزوه‌هاى متفرقه دیگر؛
  • بحوث فقهی در قضایای معاصر (3 جلد).

کتاب‌های ترجمه شده از فارسی به زبان عربی

1. التکامل الاجتماعی للانسان - تکامل اجتماعی انسان - اثر استاد شهید مطهری.

2. الدوافع نحو المادیة - علل گرایش به مادیگری - اثر استاد شهید مطهری.

3. الهدف السامی للحیاة الانسانیة - هدف والای زندگی بشری - اثر استاد شهید مطهری.

4. الانسان والقدر - انسان و قضا و قدر - اثر استاد شهید مطهری.

5. النبی الامی - پیامبر امی - اثر استاد شهید مطهری.

6. حول النظرة الکونیة - اثر استاد شهید مطهری.

7. العودة الى الذات وبنائها من جدید – اثر استاد مصباح یزدی.

8. نحو حیاة افضل – مؤسسه در راه حق.

9. دروس فی اصول الدین – درس‌هایی از اصول دین – مؤسسه در راه حق.

10. حیاة نبی الاسلام – مؤسسه در راه حق.

11. الفطرة والله.

12. حول المثالیة والواقعیة.

13. خرافة ازلیة المادة.

14. نشید المقاومة الفلسطینیة.

15. النبع والسمکة (قصه طولانی برای کودکان).

16. الطبیعة فی القرآن الکریم.

آثاری که تحت نظر و اشراف تألیف شده است (با نگارش مقدمه و مشارکت در مطالب)

  1. الاحادیث القدسیة المشترکة بین السنة والشیعة؛
  2. جامع البیان فی الاحادیث المشترکة حول القرآن؛
  3. لباب النقول فی موافقات جامع الاصول 4-1؛
  4. الاحادیث الاخلاقیة المشترکة 3-1؛
  5. الادعیة المأثورة المشترکة؛
  6. الجهاد فی المأثور عن اهل السنة والامامیة؛
  7. الاحادیث المشترکة حول عیسی المسیح(ع)؛
  8. الاحادیث المشترکة حول الامام المهدی(عج)؛
  9. الامر بالمعروف والنهی عن المنکر فی الروایات المشترکة؛
  10. الوحدة الاسلامیة فی الاحایث المشترکة؛
  11. الامامان الحسن والحسین(ع) فی الاحادیث المشترکة؛
  12. النصوص الاقتصادیة من القرآن والسنة ومقارنتها بمصادر من الشیعة الامامیة؛
  13. موسى الکلیم(ع) فی الاحادیث المشترکة؛
  14. الصلاة فی الاحادیث المشترکة؛
  15. المرأة فی الاحادیث المشترکة؛
  16. القواعد الاصولیة والفقهیة؛
  17. الامامة والولایة فی القرآن الکریم؛
  18. التعددیة المذهبیة؛
  19. موسوعه العلاقات بین الاسلام والغرب.

نشریات و مجلات

  • مجله رسالة التقریب؛
  • مجله ثقافة التقریب؛
  • مجله اندیشه تقریب؛
  • مجله AL Taqrib؛
  • مجله شعور اتحاد؛
  • مجله التوحید؛
  • مجله الهادی؛
  • مجله الثقلین.

کتاب‌های فارسی زبان

1. اقتصاد اسلامی.

2. اقلیت‌های مسلمان مشکلات و راه‌کارها.

3. درباره وحدت وتقریب مذاهب اسلامی.

4. ایده‌های گفتگو با دیگران.

5. در پرتو قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.

6. وحدت اسلامی برپایه مرجعیت علمی اهل‌بیت (علیهم‌السلام).

7. نظام جزایی اسلام.

8. نظام عبادت در اسلام.

9. رسالت ما تقریب در اندیشه‌ها، انسجام در عمل.

آثار دربارهٔ ایشان

الف. تسخیری و تفکرات تقریبی وی (به زبان فارسی)

  • ابراهیم تسخیری فوق لیسانس دانشگاه ادیان قم سال 1391 شمسی.

ب . به همین عنوان (به زبان عربی)

  • درخشش اندیشه و جوشش آگاهی در آثار ... تسخیری تألیف: دکتر شکیبا، دکتر واعظی.
  • راهنامه و مرامنامه تسخیری - تألیف: عباس آریا زند.
  • اندیشه نامه تسخیری - تألیف :دکتر میر دامادی.
  • أبا طیل - تألیف دکتر علی صلابی لیبیایی انتشار قاهره.
  • بحوث فقهیه معاصره - شیخ محمد ساعدی 3 جزء.

مجالس تکریم

مجالس زیر جهت تکریم ایشان در شهرهای گوناگون برگزار شد:

  1. موسکو توسط مفتی عالی روسیه.
  2. جده توسط سازمان تعاون اسلامی به مناسبت 25 سالگرد تاسیس.
  3. اردن توسط مؤسسهٔ آل‌البیت(علیهم‌السلام) برای اندیشه اسلامی.
  4. بیروت توسط تجمع علمای مسلمان لبنانی.
  5. تهران توسط وزارت ارشاد اسلامی.
  6. تهران توسط شهرداری تهران.
  7. ساری توسط مراکز فرهنگی استان مازندران – ایران.
  8. دمشق توسط مؤسسهٔ زبان عربی.
  9. تهران توسط سازمان جهان صلح عادلانه.
  10. دهلی توسط کنفرنس صلح عادلانه.
  11. تهران توسط سازمان ایسیسکو.
  12. تهران توسط بنیاد اندیشهٔ اسلامی.
  13. نجف توسط حزب دعوت اسلامی عراق.
  14. تهران جمعیت‌های مالی اسلامی.
  15. جایزهٔ حوزه علمیه قم.
  16. جایزهٔ جامعةالمصطفی العالمیه.

دریافت نشان‌ها

نشان‌های ویژه بین‌المللی

  1. نشان سازمان کنفرانس اسلامی - به‌عنوان شخصیت برجستۀ جهان اسلام.
  2. نشان درجه یک استقلال اردن.
  3. نشان عالی مسلمانان روسیه.
  4. نشان سازمان بین‌المللی آیسیسکو – تقدیر از شخصیت فرهنگی سال انسجام و وحدت اسلامی.
  5. نشان صلح عادلانه از طرف کنفرانس بین‌المللی هندوستان – دهلی – 1389.
  6. سپر تجمع العلمای مسلمان لبنان.
  7. نشان تقدیری دولت جمهوری اسلامی ایران (نشان خدمت).
  8. دومین جایزه حقوق بشر قوه قضائیه سال 1394.
  9. مدال سال 2015 از جشنوارهٔ جهانی فارابی.
  10. مدال مجمع الفقه اسلامی بین‌المللی جده.

دریافت نشان‌های اهدایی از مراکز علمی – فرهنگی بین‌المللی که برخی از آنها به شرح ذیل می‌باشد:

  1. دانشگاه بین‌المللی کوالالامپور – مالزی
  2. آکادمی روشنفکران عرب – لبنان.
  3. آکادمی مطالعات عالی کشور – لیبی.
  4. انستیتوی اسلامی صدیقیه – اندونزی.
  5. دانشگاه بین‌المللی اسلامی - پاکستان.
  6. دانشگاه موته از کشور اردن.
  7. مجلس ملی فرهنگ و هنر – کویت.
  8. دانشگاه مسقط – عمان.
  9. دانشگاه الحکمه – لبنان.
  10. دانشگاه قطر.
  11. دانشگاه اسلامی جو – جاکارتای اندونزی.
  12. آکادمی حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) – کراچی – پاکستان.
  13. مؤسسهٔ اسلامی کرانادای اسپانیا

نشان‌های دریافتی از داخل کشور

  1. ایشان در مراسم کتاب سال 1386 از سوی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان شخصیت فرهنگی کشور برگزیده و معرفی شدند.
  2. تقدیر از شخصیت قرآنی ایشان در سال 1387 از سوی شهرداری تهران.
  3. انتخاب وی به‌عنوان شخصیت فرزانه و فرهیخته از سوی مراکز فرهنگی استان مازندران.
  4. دریافت نشان (خدمت) درجه یک از سوی ریاست‌جمهوری.

آیت‌الله تسخیری در کلام دیگران

در کلام سید علی حسینی خامنه‌ای

در پیام رهبر انقلاب اسلامی چنین بیان شده:

«آیت‌الله تسخیری، عالم مجاهد و زبان گویای اسلام و تشیع بود».

در کلام آیت‌الله مکارم شیرازی

«ایشان در طول عمر شریف خود منشأ خدمات قابل ملاحظه‌ای به جهان اسلام و تشیع و نظام جمهوری اسلامی بود‌».

در کلام حجت‌الاسلام والمسلمین حمید شهریاری

دکتر حمید شهریاری دبیرکل مجمع جهانی تقریب، در چهارمین نشست علمی طلایه داران صلح و وحدت اسلامی[۳] با موضوع زندگی، آرا و اندیشه‌های‌ مرحوم آیت‌الله حاج شیخ محمدعلی تسخیری بیان داشت: آیت‌الله تسخیری شخصیتی برجسته در زمینۀ تقریب بود؛ به مدت محدودی در مجمع تقریب در خدمت ایشان بودم، شاهد بودم که اخلاق نیکو، محور اصلی برای توفیق ایشان در زمینۀ تقریب بود.

وی با تاکید بر قوت و قدرت علمی آیت‌الله تسخیری، گفت: ایشان عضو مجمع فقهی جده بود و فقه شیعی را با ادله‌های مستند به‌عنوان فقه مورد پذیریش برای این مجمع، جا انداخت که این بسیار برای ما ارزشمند است.

در کلام مولوی اسحاق مدنی

مولوی محمد اسحاق مدنی رئیس شورای‌عالی مجمع تقریب[۴]، گفت: فقدان آیت‌الله تسخیری واقعا ضایعه بزرگی بود و درگذشت ایشان، آزمایشی برای امت اسلام است.

اگر چه مسأله وحدت همیشه حامیان زیادی داشته است، چرا که امت اسلام همیشه از صدر اسلام تا کنون در معرض تهدید دشمنان بوده است، اما ایشان جای خاص خود را داشت. وی تصریح کرد: نقش آیت‌الله تسخیری در وحدت بسیار ارزشمند است؛ دشمنان ما هیچ وقت اینقدر فعالیت که بعد از انقلاب اسلامی، برای تفرقه داشتند، نکرده‌اند؛ در این زمان نقش ایشان بسیار تأثیرگذار است و مسلمانان امروز از نظر فکری می‌دانند که نجات جهان اسلام در وحدت است و این موضوع برای آنها مسجل شده است؛ که یکی از دلایل آن هم تبلیغاتش برای وحدت بود.

وی افزود: آیت‌الله تسخیری با امکانات نظام جمهوری اسلامی، صدای وحدت را به گوش جهانیان رساند؛ علم و دانش آیت‌الله تسخیری باعث می‌شد که با هر گروه و حزبی به بحث و گفت‌وگو بپردازد که گفت‌وگوی ایشان در مجمع فقه جده، از نمونه‌های آن است. برتری علمی و تسلط خوب ایشان به زبان عربی و فصاحت و بلاغتش از جمله دلایل موفیت‌های ایشان در پیشبرد اهداف تقریبی بود و همه علما با دید احترام به ایشان می‌نگریستند.

وی اظهار داشت: پشتکار زیاد از دیگر ویژگی‌های آیت‌الله تسخیری بود، که با وجود بیماری و کهولت سن هیچ‌گاه دست از تلاش برای اعتلای امت اسلام برنداشت.

در نگاه حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی

دکتر احمد مبلغی استاد عالی حوزۀ علمیۀ قم و عضو مجلس خبرگان رهبری در بیانی به بررسی ویژگی‌های برجسته علمی و ایمانی مرحوم آیت‌الله «محمدعلی تسخیری» پرداخت. آیت‌الله تسخیری هدیه‌ای بود ساخته و برخاسته از درون حوزه و نظام برای امت اسلامی که از حساسیت‌ها، محدودیت‌ها، امکانات، موقعیت‌ها و فرصت‌های پیش روی در عرصه بین‌الملل و فضای میان مذاهب اسلامی به خوبی مطلع بود و در این مسیر پر فراز و فرود به مرحله خبرگی و تاثیرگذاری عمیق دست یافته بود.

حضور پربرکت و کم‌نظیر وی در عرصۀ خطیر تقریب میان مذاهب اسلامی گویای رویکردی تخصصی، رفتاری مدون و عملکردی منظم بود و فعالیت‌های ایشان در این زمینه مبتنی بر شناختی ژرف اندیشانه، نگرشی هوشمندانه و چشم اندازی باورمندانه و معطوف به خیر و صلاح امت اسلامی بود. این همه، از یک سوی ریشه در توانمندی این عالم دینی در شناخت اندیشۀ اسلامی و شیعی داشت و از سوی دیگر برآمده از حضور پراهمیت وی در فضای بین‌المللی و میان علمای امت بود. وی حضوری گرم، بی‌تکلف، صمیمی و برادرانه میان علمای همهٔ مذاهب داشت.

از دیگر ویژگی‌های ایشان مسئولیت پذیری در ارتباط با وظایف خطیری بود که بر دوش می‌گرفت. ایشان در انجام این وظایف و فعالیت‌ها نه تنها فرصت‌شناس بود و از فوت وقت و توان به جد پرهیز می‌کرد؛ بلکه فراتر نکته‌سنج بود و بر اساس تحلیل و جمع‌بندی شرایط و مناسبات، گام بر می‌داشت و اقدامات دقیق معطوف به تقریب را پیش می‌برد.

از جمله درخشان‌ترین جلوه‌های این فرصت‌شناسی و آگاهی از موقعیت، نحوه حضور مرحوم آیت‌الله تسخیری در همایش‌های بین‌المللی و کنفرانس‌های جهانی بود. این حضور، مسؤولانه، فعالانه و عالمانه بود و وی در این مجامع، ضمن تبیین نکته‌ها و توصیه‌های راهگشا، می‌کوشید افقی به سمت وضعیتی تازه بگشاید و گامی در مسیر تقریب بردارد.

عالمان بزرگ اهل سنت در کنفرانس‌های مهم اسلامی به ویژه در جلسات مجمع فقه اسلامی جهانی او را چهره‌ای دانشمند، دلسوز و معرف رویکرد اجماع‌آمیز و همگرا جهت یافتن راه حل‌های اساسی برای مسائل نوپیدا می‌دیدند، و، از منظر چنین برداشت و بر اساس این خاستگاه، دیدگاه‌های فقه شیعه را محل تعامل و تبادل با فقه سایر مذاهب قرار می‌دادند.

می‌توان به جرأت گفت این گفتگوها در نوع خود کم‌نظیر‌ترین صحنه‌های همفکری میان عالمان امت را شکل می‌داد. من، که خود بارها شاهد و حاضر در صحنه‌هایی از این دست بودم، اذعان دارم موفق‌ترین و دلنشین‌ترین حلقه‌های گفتگوی فقهی فراگیر و معطوف به مسائل نوآمدِ مربوط به زندگی معاصر میان مسلمانان طی این تبادل نظرها شکل می‌گرفت و گاه منشا ایده پردازی‌ها و رویکردهای اساسی جدید می‌گردید.

مصاحبت طولانی بنده با ایشان سبب شد تا بارها جلوه‌هایی عمیق از ایمان و وارستگی را در این مرد خداجوی ببینم و بیابم. مشخصا او توکلی ژرف و فراوان به خداوند داشت. اینجانب نمونه‌های درس آموزی از این توکل را در موارد زیادی احساس می‌کردم. به یاد دارم در یک سفر عمره، هنگامی که آیات مربوط به داستان حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) و الطاف ویژۀ خداوند نسبت به آن حضرت را برای جمعی بیان می‌کرد، گریه راه را بر نفس وی بست و امکان صحبت کردن را از او ستاند، در آن لحظات آیت‌الله تسخیری ترکیبی از معرفت و عرفان را در مراجعه‌ای عالمانه به فرازهای نغز و چشمگیر این آیات نورانی برای مخاطبان بیان داشت.

از دیگر ویژگی‌های علمی وی توانمندی‌اش در زمینهٔ اقتصاد اسلامی بود. ایشان به خوبی مبانی این حوزه را در اختیار داشت و در این زمینه صاحب‌نظری نکته سنج بود. توانایی ایشان در این حوزه را می‌توان بر اساس سه عامل تعریف کرد: ۱. اندیشه‌ورزی در مکتب اقتصادی شهید صدر. ۲. انجام مطالعات گسترده و تلاش برای پیشبرد این مکتب. ۳. بهره‌گیری از تجربه‌های علمی حاصل از کنفرانس‌های متعدد و گفت‌وگوهای متنوع با صاحب‌نظران.

در کنار این ویژگی‌های علمی و ایمانی، وی وجهه‌ای به شدت اخلاقی داشت. روحی لطیف، رفتاری نجیبانه و شخصیتی پرجاذبه و مهربان در منش و روش این عالم وارسته به چشم می‌آمد و به حضور ثمربخش ایشان در عرصه‌های داخلی و خارجی جلوه‌ای اخلاقی و دلنشین می‌بخشید. این عالم وارسته بسیار فروتن و بی تکلف بود و هر جا که پای منفعت اجتماعی برای شخص او به‌میان می‌آمد از تلاش و فعالیت دست می‌کشید.

اکنون این فقیه ارزشمند و چهرۀ درخشان تقریب از میان ما رخت بربسته است؛ با این حال میراث فکری و الگوی رفتاری وی هم چنن باقی است. بی‌گمان نسلی از انقلاب و حوزه، واقعیت‌های عرصۀ بین‌الملل اسلامی و الزامات و اقتضائات آن را از زبان، سیره، نگاه، رفتار و افکار ایشان دریافتند و شناختند. به همین جهت او در چشم همگان، ای بسا بدون استثنا، به‌عنوان مؤثرترین شخصیت ساحت بین‌الملل اسلامی‎ شناخته می‌شد.

در نگاه آخوند ناصر قزل

آخوند «ناصر قزل» امام‌جمعه اهل‌سنت قازان قایه مراوه تپه با اشاره به شخصیت والای آیت‌الله تسخیری در جهان اسلام، اظهار کرد: این عالم بزرگوار در شناسایی افراد مهارت بالایی داشتند و با یک نگاه افراد را می شناختند و به نیت آنها پی می‌برد. به گفته وی؛ این شخصیت تقریبی جهان اسلام مخصوصا با پیروان همه اقوام و مذاهب مختلف اسلامی مراوده و رفتار بسیار خوبی داشتند و همه اهل سنت و بسیاری از افراد او را به‌عنوان شخصیت والای تقریبی، علمی، وحدت‌گرا و تحقیقی می شناختند.

مدیر حوزه علمیه عرفانی قازان قایه مراوه تپه با عنوان اینکه آیت‌الله تسخیری مورد وثوق و اطمینان کامل رهبر داشت، تصریح کرد: آیت‌الله تسخیری به خاطر شناخت کاملی که از وضعیت جهان اسلام و چهره‌های تآثیرگذار بلاد اسلام داشتند رهبر معظم انقلاب او را به عنوان مشاور عالی خود در امور جهان اسلام منصوب کردند. به گفته وی؛ آیت‌الله تسخیری با نفوذی که در برخی از کشورهای جهان اسلام داشت در بهبود روابط ملل مسلمان با همدیگر و حمایت از امت اسلامی نقش مثبتی ایفا می کرد. آخوند قزل، برگزاری بسیاری از محافل و جلسات و کنفرانس‌های تقریبی بین‌المللی را حاصل تلاش‌های شبانه روزی آیت‌الله تسخیری دانست و گفت: وجود این روحانی معتقد به انسجام و همدلی امت اسلامی زینت بخش بسیاری از محافل و مجالس بود. وی ادامه داد: در چندین جلسات کنفرانس وحدت که دعوت بودیم با آن شخصیت نورانی دیدار کردیم و با آغوش باز و رویی گشاده از ما استقبال کرد[۵].

درگذشت

آیت‌ الله تسخیری که در تاریخ ۲۴ مرداد ۱۳۹۹ به علت عارضه قلبی در بیمارستان خاتم‌الانبیای تهران بستری شده بود، صبح روز ۲۸ مرداد ۱۳۹۹ در سن ۷۶ سالگی درگذشت و در قم در حرم حضرت معصومه (سلام‌الله علیها) به خاک سپرده شد.

جستارهای وابسته

پانویس

  1. این اجلاس‌ها از 800 اجلاس گذشت.
  2. در تمامی این اجلاس‌ها، مقالات علمی از سوی ایشان (و گاهی بیش از یک مقاله) ارائه شده که مورد بحث و مناقشه قرار گرفته است.
  3. این نشست با مشارکت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، پژوهشگاه علوم انسانی و سازمان تبلیغات اسلامی در پژوهشگاه علوم انسانی برگزار شد.
  4. چهارمین نشست علمی طلایه‌داران صلح و وحدت اسلامی که با موضوع زندگی، آرا و اندیشه‌های‌ مرحوم آیت‌الله حاج شیخ محمدعلی تسخیری.
  5. به نقل از خبرگزاری تقریب