سوره منافقون: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۴۸

سوره منافقون، شصت و سومین سوره و از سوره‌های مدنی قرآن است. سوره منافقون درباره منافقان سخن می‌گوید و رفتار و اوصاف آنان را بیان می‌کند. این سوره به پیامبر دستور می‌دهد تا در مورد خطر منافقان احتیاط کند و مؤمنان را به انفاق در راه خدا و دوری از نفاق توصیه می‌کند. در تفسیر قمی آمده است آیه هشتم این سوره درباره عبدالله بن ابی نازل شد که می‌خواست مهاجران را از مدینه اخراج کند. درباره فضیلت تلاوت این سوره از جمله از پیامبر روایت شده است هر کس سوره منافقون را بخواند، از هر گونه نفاق پاک می‌‏شود. از آداب نماز جمعه این است که این سوره در رکعت دوم خوانده شود تا نمازگزاران «توطئه‌های منافقان» را در یاد داشته‌باشند.

منافقون

نفاق مصدر است به معنی منافق بودن، منافق کسی است‌که در باطن کافر و در ظاهر مسلمان است^[۱].

علت نام‌گذاری

«سوره منافقون»؛ تنها نام اين سوره منافقون است‌که از آيۀ اول اين سوره گرفته شده است^[۲].

تعداد آیات و کلمات و حروف

سوره منافقون یازده آیه دارد^[۳].
سوره منافقون صدوهشتاد کلمه دارد^[۴].(لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است)
سوره منافقون هفتصدوهفتادوشش حرف دارد^[۵].(لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است)

اهداف و آموزه‌ها

هدف‌های مهم سوره منافقون عبارت‌اند از:

مرزبندی بين مؤمنان و منافقان؛
هشدار در مورد غفلت از خدا^[۶].

محتوا و موضوعات

سوره منافقون از سوره‌های پر محتوا است‌که محور اصلی بحث‌های آن را مسائل حساس مربوط به منافقان تشکيل می‌دهد، ولی در ذيل سوره آياتی به عنوان اندرز به مسلمانان در زمينه‌های مختلف نيز آمده است.

روی هم رفته می‌توان محتوای آن را در چهار بخش خلاصه کرد:

نشانه‌های منافقان که خود شامل چندين قسمت حساس است؛
بر حذر داشتن مؤمنان از توطئه‌های منافقان، و لزوم مراقبت دائم در اين زمينه؛
هشدار به مؤمنان که مواهب مادی دنيا آنها را از ذکر خداوند غافل نکند؛
توصيه به انفاق در راه خدا و بهره‌گيری از اموال پيش از آنکه مرگ فرا رسد و آتش حسرت به جان انسان بيفتد^[۷].

محل و زمان نزول

سوره منافقون در مدينه بر پيامبر اسلام نازل شده است^[۸].
تاريخ نزول سوره منافقون در سال پنجم هجری بعد از جنگ بنی‌المصطلق است که ما بين صلح حديبيه و جنگ تبوک می‌شود و بعد از سوره حج نازل شده است^[۹].

فضای نزول

سوره منافقون در فضایی نازل شد که بین مهاجران و انصار بعد از جنگ بنی‌المصطلق اختلافی پیش آمد. عبدالله‌بن‌ابی با دمیدن در این اختلاف در صدد شعله‌ور کردن آتش آن بود که در نهایت با هوشیاری پیامبر و مسلمانان فتنه خاموش گشت هرچند عبدالله‌بن‌ابی و دیگر منافقان همراه او از کار خود تبری جستند ولی خداوند با نزول این سوره از نیات باطنی آنها پرده برداشت و آنان را کاملا رسوا نمود.

ویژگی

سوره منافقون از سور مفصلات می‌باشد^[۱۰] ابن قتیبه می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده‌اند اینکه چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و این‌که بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يکديگر جدا شده‌اند^[۱۱].

روايتی است که از رسول خدا نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سوره‌های مئين را به جای انجيل و سوره‌های مثانی را به جای زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشيد^[۱۲]. این سوره هم‌چنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است^[۱۳].

مخصوصا تاکيد زيادی روی اين مطلب شده که سوره جمعه و سوره منافقين را در نماز جمعه بخوانند و در بعضی از اين روايات آمده که حتی الامکان آن را ترک نکنند^[۱۴]. و با اين که عدول از سوره توحيد و" قُلْ يا أَيُّهَا الْکافِرُونَ " به سوره‌های ديگر در قرائت نماز جائز نيست اين مساله در خصوص نماز جمعه استثنا شده است و عدول از آنها به سوره" جمعه" و" منافقين" جايز بلکه مستحب شمرده است.

سوره منافقون بيش ترين تأکيد را بر خطر منافقان دارد^[۱۵].

پانویس

↑ قاموس قرآن، ج 7، ص98.
↑ همان، ص47.
↑ الكشف و البيان، ج 9، ص319.
↑ همان.
↑ همان.
↑ تفسير قرآن مهر، ج 21، ص48.
↑ تفسير نمونه، ج 24، ص143.
↑ همان.
↑ حجةالتفاسير و بلاغالإكسير، مقدمه اول، ص29.
↑ التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.
↑ جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.
↑ همان.
↑ التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.
↑ نور الثقلين" جلد 5 صفحه 321.
↑ تفسير قرآن مهر، ج 21، ص47.

منابع

برگرفته از سایت معرفی سوره منافقون - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir

[1] قاموس قرآن، ج 7، ص98.

[2] همان، ص47.

[3] الكشف و البيان، ج 9، ص319.

[4] همان.

[5] همان.

[6] تفسير قرآن مهر، ج 21، ص48.

[7] تفسير نمونه، ج 24، ص143.

[8] همان.

[9] حجةالتفاسير و بلاغالإكسير، مقدمه اول، ص29.

[10] التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.

[11] جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.

[12] همان.

[13] التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.

[14] نور الثقلين" جلد 5 صفحه 321.

[15] تفسير قرآن مهر، ج 21، ص47.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class="references" style="margin: 0px 0px 10px 0px; max-height: 300px; overflow: auto; padding: 3px; font-size:95%; background: #FFA500; line-height:1.4em; padding-bottom: 7px;"><noinclude>
+<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره منافقون.jpg |جایگزین=سوره منافقون|سوره منافقون]]</div>
-[[پرونده:Ambox clock.svg|60px|بندانگشتی|راست]]
+'''سوره منافقون'''، شصت و سومین سوره و از [[سوره‌های مدنی]] [[قرآن]] است. سوره منافقون درباره [[نفاق|منافقان]] سخن می‌گوید و رفتار و اوصاف آنان را بیان می‌کند. این سوره به پیامبر دستور می‌دهد تا در مورد خطر منافقان احتیاط کند و مؤمنان را به انفاق در راه خدا و دوری از [[نفاق]] توصیه می‌کند. در [[تفسیر قمی (کتاب)|تفسیر قمی]] آمده است آیه هشتم این سوره درباره [[عبدالله بن ابی]] نازل شد که می‌خواست [[مهاجران]] را از [[مدینه]] اخراج کند. درباره فضیلت تلاوت این سوره از جمله از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر]] روایت شده است هر کس سوره منافقون را بخواند، از هر گونه نفاق پاک می‌‏شود. از آداب [[نماز جمعه]] این است که این سوره در رکعت دوم خوانده شود تا نمازگزاران «توطئه‌های منافقان» را در یاد داشته‌باشند.
-<br>
-'''''نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است. '''''<br>
-'''یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید. '''
+== منافقون ==
-<br>
+نفاق مصدر است به معنی منافق بودن، [[منافق]] کسی است‌که در باطن [[كافر|کافر]] و در ظاهر [[مسلمان]] است<ref>قاموس قرآن، ج 7، ص98.</ref>.
-''آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ''{{#time:H:i، j F Y|{{REVISIONTIMESTAMP}}}}؛
-<noinclude>
+== علت نام‌گذاری ==
-</div>
+«سوره منافقون»؛ تنها نام اين سوره منافقون است‌که از آيۀ اول اين سوره گرفته شده است<ref>همان، ص47.</ref>.
-<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره منافقون.jpg |جایگزین=سوره منافقون|سوره منافقون]]
-{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
-!نام
-!سوره منافقون
-|-
-|شماره سوره
-|۶۳
-|-
-|ترتیب نزول
-|۱۰۵
-|-
-|جزء
-|۲۸
-|-
-|مکی/مدنی
-|مدنی
-|-
-|تعداد آیات
-|۱۱
-|-
-|تعداد کلمات
-|۱۸۰
-|-
-|تعداد حروف
-|۸۰۰
-|-
-|}
-</div>
-'''سوره منافقون'''، شصت و سومین سوره و از [[سوره‌های مدنی]] [[قرآن]] است . سوره منافقون درباره منافقان سخن می‌گوید و رفتار و اوصاف آنان را بیان می‌کند. این سوره به پیامبر دستور می‌دهد تا در مورد خطر [[منافقان]] احتیاط کند و مؤمنان را به انفاق در راه خدا و دوری از نفاق توصیه می‌کند. در [[تفسیر قمی]] آمده است آیه هشتم این سوره درباره [[عبدالله بن ابی]] نازل شد که می‌خواست [[مهاجران]] را از [[مدینه]] اخراج کند. درباره فضیلت تلاوت این سوره از جمله از [[پیامبر]] روایت شده است هر كس سوره منافقون را بخواند، از هر گونه نفاق پاک مى‌‏شود.  از آداب [[نماز جمعه]] این است که این سوره در رکعت دوم خوانده شود تا نمازگزاران «توطئه‌های منافقان» را در یاد داشته‌باشند.
+== تعداد آیات و کلمات و حروف ==
+* سوره منافقون یازده آیه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 9، ص319.</ref>.
+* سوره منافقون صدوهشتاد کلمه دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است)
+* سوره منافقون هفتصدوهفتادوشش حرف دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است)
-=منافقون=
+== اهداف و آموزه‌ها ==
+هدف‌های مهم سوره منافقون عبارت‌اند از:
-نفاق مصدر است به معنى منافق بودن، [[منافق]] كسى است كه در باطن [[كافر]] و در ظاهر [[مسلمان]] است<ref>قاموس قرآن، ج 7، ص98.</ref>.
+# مرزبندی بين [[مؤمن|مؤمنان]] و منافقان؛
+# هشدار در مورد غفلت از [[خدا]]<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص48.</ref>.
-=علت نام‌گذاری=
+== محتوا و موضوعات ==
+سوره منافقون از سوره‌های پر محتوا است‌که محور اصلی بحث‌های آن را مسائل حساس مربوط به منافقان تشکيل می‌دهد، ولی در ذيل سوره آياتی به عنوان اندرز به [[مسلمانان]] در زمينه‌های مختلف نيز آمده است.
-«سوره منافقون»؛ تنها نام اين سوره منافقون است كه از آيۀ اول اين سوره گرفته شده است<ref>همان، ص47.</ref>.
+روی هم رفته می‌توان محتوای آن را در چهار بخش خلاصه کرد:
-=پانویس=
+# نشانه‌های منافقان که خود شامل چندين قسمت حساس است؛
-{{پانویس|2}}
+# بر حذر داشتن مؤمنان از توطئه‌های منافقان، و لزوم مراقبت دائم در اين زمينه؛
+# هشدار به مؤمنان که مواهب مادی دنيا آنها را از ذکر خداوند غافل نکند؛
+# توصيه به [[انفاق]] در راه خدا و بهره‌گيری از اموال پيش از آنکه مرگ فرا رسد و آتش حسرت به جان [[انسان]] بيفتد<ref>تفسير نمونه، ج 24، ص143.</ref>.
-[[رده:قرآن‌شناسی]]
+== محل و زمان نزول ==
-[[رده:سوره‌های مدنی]]
+# سوره منافقون در [[مدينه]] بر پيامبر اسلام نازل شده است<ref>همان.</ref>.
+# تاريخ نزول سوره منافقون در سال پنجم [[هجری|هجری]] بعد از [[جنگ بنی‌المصطلق|جنگ بنی‌المصطلق]] است که ما بين [[صلح حديبيه]] و [[جنگ تبوك|جنگ تبوک]] می‌شود و بعد از [[سوره حج]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغالإكسير، مقدمه اول، ص29.</ref>.
+== فضای نزول ==
+سوره منافقون در فضایی نازل شد که بین [[مهاجران]] و [[انصار]] بعد از جنگ بنی‌المصطلق اختلافی پیش آمد. [[عبدالله‌بن‌ابی]] با دمیدن در این اختلاف در صدد شعله‌ور کردن آتش آن بود که در نهایت با هوشیاری پیامبر و مسلمانان فتنه خاموش گشت هرچند عبدالله‌بن‌ابی و دیگر منافقان همراه او از کار خود تبری جستند ولی خداوند با نزول این سوره از نیات باطنی آنها پرده برداشت و آنان را کاملا رسوا نمود.
+== ویژگی ==
+سوره منافقون از [[سور مفصلات]] می‌باشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref> [[ابن قتیبه دینوری|ابن قتیبه]] می‌گوید: ... مفصلات سوره‌های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده‌اند اینکه چرا این سوره‌ها را مفصل نامیده‌اند به خاطر کوتاه بودن آنها و این‌که بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يکديگر جدا شده‌اند<ref>جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
+روايتی است که از رسول خدا نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و [[سوره‌های مئين|سوره‌های مئين]] را به جای [[انجيل]] و [[سوره‌های مثانی|سوره‌های مثانی]] را به جای [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشيد<ref>همان.</ref>.
+این سوره هم‌چنین جزو [[سور ممتحنات]] نیز آمده است<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>.
+مخصوصا تاکيد زيادی روی اين مطلب شده که [[سوره جمعه]] و [[سوره منافقون|سوره منافقين]] را در [[نماز جمعه]] بخوانند و در بعضی از اين روايات آمده که حتی الامکان آن را ترک نکنند<ref>نور الثقلين" جلد 5 صفحه 321.</ref>. و با اين که عدول از [[سوره توحید|سوره توحيد]] و" قُلْ يا أَيُّهَا الْکافِرُونَ " به سوره‌های ديگر در قرائت [[نماز]] جائز نيست اين مساله در خصوص نماز جمعه استثنا شده است و عدول از آنها به سوره" جمعه" و" منافقين" [[جايز]] بلکه [[مستحب]] شمرده است.
+سوره منافقون بيش ترين تأکيد را بر خطر منافقان دارد<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص47.</ref>.
+== پانویس ==
+{{پانویس}}
+== منابع ==
+[https://quran.inoor.ir/fa/surah/63/ برگرفته از سایت معرفی سوره منافقون - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir]
+[[رده:قرآن]]
+[[رده:سوره‌های قرآن]]