احمد بن ابراهیم بن ابی رافع صیمری

نام	احمد بن ابراهیم بن ابی رافع صیمری
زاده	نیمه دوم سده چهارم هجری • بغداد
درگذشت	اواخر سده چهارم
استادان	احمد بن علویه اصفهانی • شیخ کلینی • علی بن محمد بن یعقوب کسائی • احمد بن محمد بن سعیدبن عقده • محمد بن همام اسکافی
شاگردان	شیخ مفید • ابن غضائری • ابوطالب بن عزور • احمدبن عبدون
آثار	الکشف فیما یتعلق بالسقیفه • الاشربه و ما حلل منها و ما حرم • الفضائل • الضعفاء السرائر • کتاب النوادر
دین و مذهب	اسلام • تشیع

احمد بن ابراهیم بن ابی رافع صیمری، (حدود 285 – قبل 385ق)ابوعبدالله. فقیه و محدث امامی در نیمه دوم سده چهارم هجری. وی از دودمان آل ابی‏‌رافع است که در ترویج فرهنگ شیعه نقش اساسی داشتند. مؤسس این سلسله ابورافع است که غلام آزاد شده رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و از یاران نزدیک علی بن ابی‌طالب علیه السلام و امام حسن علیه السلام بود.

معرفی اجمالی

احمد بن ابراهیم بن ابی رافع صیمری، ابوعبدالله. فقیه و محدث امامی در نیمه دوم سده چهارم هجری. ولادت و وفات او روشن نیست. کهن‏‌ترین استاد او «حسن بن محمد بن جمهور عمی»(م. ح310ق) است که ظاهراً تا رأس سده چهارم یا اندکی بعد از آن حیات داشته است، بنابراین وی در آن زمان از رشد کافی برخوردار و توانایی نقل حدیث را داشته است، از این رو ولادت او می‏‌بایست در اواخر سده سوم روی داده باشد. درباره تاریخ وفات او تنها می‌‏دانیم که وی از اساتید «ابن غضائری»(م411ق) و «شیخ مفید»(م413ق) بوده است، بنابراین مرگ او تقریباً در اواخر سده چهارم و احتمالاً در بغداد اتفاق افتاده است. همچنین به گواه اینکه معاصر او تلعکبری(م385ق) احتراماً از او نقل حدیث می‏‌کرده، در می‌‏یابیم که وی از نظر سنی کمی بزرگ‏تر از تلعکبری بوده و پیش از او وفات یافته است.

وی از دودمان «آل ابی‏‌رافع» است که در ترویج فرهنگ شیعه نقش اساسی داشتند. مؤسس این سلسله «ابورافع» است که غلام آزاد شده رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و از یاران نزدیک علی بن ابی‌طالب علیه السلام و امام حسن علیه السلام بود. نسب او به عبید الله بن عازب برادر براء بن عازب انصاری صیمری می‏رسد. عبیدالله کاتب امیرالمؤمنین علیه السلام و نخستین تدوین‏‌گر نام یاران علی علیه السلام بود و در جنگ‏‌های بسیاری نیز با آن امام مشارکت داشت. وی اصالتاً اهل کوفه بود اما در بغداد سکونت دائم داشت و در همانجا پرورش یافت. تحصیلات خود را در بغداد گذراند و در فقه و حدیث تبحر یافت. وی فردی با دیانت، راستگو و دارای اعتقاد سالمی بود. وی همچنین نزد «ابوطالب محمد بن احمد بن اسحاق» و «احمد بن محمد بن زیاد» حدیث شنیده است. از معاصران او در بغداد «هارون بن موسی تلعکبری»(م385ق) و ابوالمفضل شیبانی(م387ق) هستند.

استادان

از اساتید معروف او احمد بن علویه اصفهانی(م320ق)، محمدبن یعقوب كلینی(م329ق)، علی بن محمد بن یعقوب کسائی، احمد بن محمد بن سعیدبن عقده(م333ق) و محمد بن همام اسکافی(م336ق) هستند.

شاگردان

پس از آن در بغداد شاگردان چندی تربیت کرد که معروف‏‌ترین آنها شیخ مفید، ابن غضائری، ابوطالب بن عزور و احمدبن عبدون(م423ق) هستند.

آثار

وی تألیفاتی داشته که برخی از آنها چنین‌‏اند: الکشف فیما یتعلق بالسقیفه، الاشربه و ما حلل منها و ما حرم، الفضائل درباره فضیلت اهل‏‌بیت علیه السلام، «الضعفاء(در باره تاریخ ائمه)، السرائر(در باره مطاعن خلفاء)، و کتاب النوادر (درباره تازه‌‏های حدیث).

منابع

1. رجال ابن داود، ص35 شماره 51؛
2. رجال طوسی، ص411 شماره 5960؛
3. رجال نجاشی، ص84شماره 203؛
4. طبقات اعلام الشیعه، ج1ص18؛
5. معالم العلماء، ص55 شماره 87.