۸۵٬۸۱۰
ویرایش
نقش عقل در استنباط احکام الهی از دیدگاه اخباریین و اصولیین (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۶ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۰۵
، ۶ آوریل ۲۰۲۲جایگزینی متن - 'می دهد' به 'می‌دهد'
جز (جایگزینی متن - 'نمی دهد' به 'نمی‌دهد') |
جز (جایگزینی متن - 'می دهد' به 'می‌دهد') |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
بناى کار شرع بر جمع متفرّقات و تفریق مجتمعات است و از سطح عقول عادى بدور است؛ عقل را نرسد که ساده پندارى کند و خیال کند که به ریشه و روح احکام مىتواند برسد. متقابلا اهل قیاس، اهل حدیث را به جمود و تحجّر متهم مىکردند.<ref>مجموعه آثار استاد شهید مطهرى (عدل الهى)، ج1، ص:56 -57</ref> | بناى کار شرع بر جمع متفرّقات و تفریق مجتمعات است و از سطح عقول عادى بدور است؛ عقل را نرسد که ساده پندارى کند و خیال کند که به ریشه و روح احکام مىتواند برسد. متقابلا اهل قیاس، اهل حدیث را به جمود و تحجّر متهم مىکردند.<ref>مجموعه آثار استاد شهید مطهرى (عدل الهى)، ج1، ص:56 -57</ref> | ||
ایشان ادامه | ایشان ادامه می‌دهد: اهل حدیث، منابع فقه را در اسلام سه چیز مىدانستند: کتاب (قرآن) و سنّت و اجماع. اما اهل رأى و قیاس، منابع فقه را چهار چیز. اهل حدیث بر اهل رأى و قیاس انتقاداتى داشتند، با ذکر یک سلسله مثالها روشن مىکردند که اعتماد به رأى و قیاس، انسان را در کشف احکام شرعى دچار انحراف و اشتباه مىکند، و اهل رأى و قیاس نیز متقابلا آنها را به اعتماد به یک سلسله احادیث منقوله که اعتبار و درستى آنها روشن نیست متهم مىکردند.<ref>همان</ref> | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
ایشان در تبیین مبنای شیعه در نفی قیاس ادامه | ایشان در تبیین مبنای شیعه در نفی قیاس ادامه می‌دهد: | ||
درست است که - در شرع - بیان احکام همه مسائل بطور جزئى و فردى نشده است، و امکان هم ندارد، زیرا جزئیّات غیر متناهى است؛ ولى کلیات اسلامى به نحوى تنظیم شده که جوابگوى جزئیات بىپایان و اوضاع مختلف مکانى و شرائط متغیّر زمانى است. | درست است که - در شرع - بیان احکام همه مسائل بطور جزئى و فردى نشده است، و امکان هم ندارد، زیرا جزئیّات غیر متناهى است؛ ولى کلیات اسلامى به نحوى تنظیم شده که جوابگوى جزئیات بىپایان و اوضاع مختلف مکانى و شرائط متغیّر زمانى است. | ||
| خط ۹۹: | خط ۹۹: | ||
الاختلافات والمشاجرات بین الفلاسفة فی الحکمة الإلهیة والطبیعیة، وبین علماء الإسلام فی أصول الفقه والمسائل الفقهیة وعلم الکلام، وغیر ذلک والسبب فی ذلک : أن القواعد المنطقیة إنما هی عاصمة من الخطأ من جهة الصورة، لا من جهة المادة <ref>فرائد الاصول ج 1ص 53-</ref> | الاختلافات والمشاجرات بین الفلاسفة فی الحکمة الإلهیة والطبیعیة، وبین علماء الإسلام فی أصول الفقه والمسائل الفقهیة وعلم الکلام، وغیر ذلک والسبب فی ذلک : أن القواعد المنطقیة إنما هی عاصمة من الخطأ من جهة الصورة، لا من جهة المادة <ref>فرائد الاصول ج 1ص 53-</ref> | ||
شیخ ادامه | شیخ ادامه می‌دهد:ایشان – محدث استرابادی – جهت تایید مدعایش به روایات نیز متمسک شده و می گوید: | ||
فإن قلت : لا فرق فی ذلک بین العقلیات والشرعیات، والشاهد على ذلک ما نشاهد من کثرة الاختلافات الواقعة بین أهل الشرع فی أصول الدین وفی الفروع الفقهیة. | فإن قلت : لا فرق فی ذلک بین العقلیات والشرعیات، والشاهد على ذلک ما نشاهد من کثرة الاختلافات الواقعة بین أهل الشرع فی أصول الدین وفی الفروع الفقهیة. | ||
قلت : إنما نشأ ذلک من ضم مقدمة عقلیة باطلة بالمقدمة النقلیة الظنیة أو القطعیة. | قلت : إنما نشأ ذلک من ضم مقدمة عقلیة باطلة بالمقدمة النقلیة الظنیة أو القطعیة. | ||