۸۵٬۷۵۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '[[حسن بن علی (مجتبی) (مجتبی)' به '[[حسن بن علی (مجتبی)') برچسب: واگردانی دستی |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''سید محمدمهدی طباطبایی بحرالعلوم'''، عالم ربانی، [[فقیه]]، [[محدّث|محدث]]، حکیم، ادیب، رئیس [[حوزه علمیه نجف]] و مرجع شیعیان در قرن ۱۳ هجری و از شاگردان [[وحید بهبهانی]] بود. «الفوائد الرجالیه» و «الدرة النجفیه» (منظومه‌ای در [[فقه]]) از آثار علمی ارزشمند اوست. سید بحرالعلوم صاحب | '''سید محمدمهدی طباطبایی بحرالعلوم'''، عالم ربانی، [[فقیه]]، [[محدّث|محدث]]، حکیم، ادیب، رئیس [[حوزه علمیه نجف]] و مرجع شیعیان در قرن ۱۳ هجری و از شاگردان [[وحید بهبهانی]] بود. «الفوائد الرجالیه» و «الدرة النجفیه» (منظومه‌ای در [[فقه]]) از آثار علمی ارزشمند اوست. سید بحرالعلوم صاحب کرامات متعدد بوده و از جمله علمای [[شیعه]] است که به محضر مبارک [[حجت بن الحسن (مهدی)|امام زمان علیه‌السلام]] مشرف شده است. عالمان بزرگی چون [[جعفر کاشف الغطاء]] و [[ملا احمد نراقی]] از شاگردان او هستند. | ||
== ولادت == | == ولادت == | ||
محمد مهدی، فرزند سید مرتضی طباطبایی بروجردی، از نوادگان [[حسن بن علی (مجتبی)|امام حسن مجتبی (علیه‌السلام)]] در یک خانواده روحانی و پرهیزکار، در شب [[جمعه]] از [[ماه شوال]] 1155ق. / 1121 ش. در شهر [[کربلا|کربلای معلی]] پا به عرصه هستی نهاد<ref> فوائدالرضویه، شیخ عباس قمی، ص676, مستدرک الوسائل، میرزا حسین نوری، ج3، ص383, قصص العلماء، میرزا محمد تنکابنی، ص 168، اعیان الشیعه، محسن امین عاملی، ج 10، ص 158.</ref>. شبی که سید به دنیا آمد پدر وی در عالم خواب دید که [[علی بن موسی (رضا) | محمد مهدی، فرزند سید مرتضی طباطبایی بروجردی، از نوادگان [[حسن بن علی (مجتبی)|امام حسن مجتبی (علیه‌السلام)]] در یک خانواده روحانی و پرهیزکار، در شب [[جمعه]] از [[ماه شوال]] 1155ق. / 1121 ش. در شهر [[کربلا|کربلای معلی]] پا به عرصه هستی نهاد<ref> فوائدالرضویه، شیخ عباس قمی، ص676, مستدرک الوسائل، میرزا حسین نوری، ج3، ص383, قصص العلماء، میرزا محمد تنکابنی، ص 168، اعیان الشیعه، محسن امین عاملی، ج 10، ص 158.</ref>. شبی که سید به دنیا آمد پدر وی در عالم خواب دید که [[علی بن موسی (رضا)|امام رضا (علیه‌السلام)]] دستور دادند [[محمد بن اسماعیل بن بزیع]] (از اصحاب [[موسی بن جعفر (کاظم)]] و امام رضا و امام جواد (علیهم‌السلام) شمعی برفراز بام سید مرتضی (منظور خود اوست) برافروزد. وقتی محمد بن اسماعیل آن شمع را روشن کرد نوری از آن شمع به آسمان بالا رفت که نهایت نداشت<ref>فوائدالرضویه، ص476, قصص العلماء، ص168, اختران تابناک، ذبیح الله محلاتی، ج1، ص412.</ref>. پدر از آن رویای راستین بیدار می‌شود و همزمان خبر مولود تازه رسیده را به او می‌دهند. | ||
== چرا بحرالعلوم == | == چرا بحرالعلوم == | ||
و امـا | و امـا ایـنکـه چـرا بـه او بحرالعلوم گفته‌اند، مورخین نقل کرده‌اند که سید مهدی به عنوان دانـشـجـو بـرای اسـتـفـاده از محضر درس فیلسوف بزرگ، میرزا [[سید محمد مهدی اصفهانی|سید محمدمهدی اصفهانی]] به [[خراسان]] سفر کرد مدت 6 سال در آنجا اقامت گزید و بالاترین بهره‌ها را از استاد خود گرفت. میرزا اصـفـهانی که از هوش سرشار شاگردش شگفت زده شده بود، روزی در اثنای درس خطاب به او گـفـت: انما انت بحرالعلوم (براستی تو دریای دانشی) و از آن لحظه سید به این لقب مشهور شـد و امـروز خـانـواده بـحـرالـعـلـوم از خـانـواده‌های معروف و مشهور [[نجف اشرف]] می‌باشند و چهره‌های شاخصی در علم و عمل در بین آنان وجود دارد. | ||
== استادان == | == استادان == | ||
او از دوران کودکی در دامن پر مهر و محبت مادر پاکدامنش و در پرتو توجهات پدر بزرگوارش سید مرتضی (متوفای 1204 ق.) به آداب و اخلاق اسلامی خو گرفت و رفته رفته رشد یافت. پس از گذراندن دوره‌های علوم مقدماتی و سطح ([[فقه]] و [[اصول]])، در آغاز بلوغ به درس خارج که از سوی پدرش تدریس می‌شد راه یافت و پس از پنج سال درس و بحث فشرده به مقام بلند [[اجتهاد]] نایل آمد<ref> مقدمه فوائدالرجالیه، ص33, فقهای نامدار شیعه، عقیقی بخشاشی، ص291.</ref>. | او از دوران کودکی در دامن پر مهر و محبت مادر پاکدامنش و در پرتو توجهات پدر بزرگوارش سید مرتضی (متوفای 1204 ق.) به آداب و اخلاق اسلامی خو گرفت و رفته رفته رشد یافت. پس از گذراندن دوره‌های علوم مقدماتی و سطح ([[فقه]] و [[اصول]])، در آغاز بلوغ به درس خارج که از سوی پدرش تدریس می‌شد راه یافت و پس از پنج سال درس و بحث فشرده به مقام بلند [[اجتهاد]] نایل آمد<ref> مقدمه فوائدالرجالیه، ص33, فقهای نامدار شیعه، عقیقی بخشاشی، ص291.</ref>. | ||
سید محمد مهدی همچنین در محضر اساتید بنام حوزه [[کربلا]] و [[نجف اشرف]] شرکت جست، فرهیختگان بنامی چون: [[محمد باقر وحید بهبهانی]](1118 - 1208 ق.)، [[شیخ یوسف بحرانی]](1107 - 1186 ق.)، [[محمد تقی دورقی نجفی]](متوفی 1186 ق.) و [[مهدی فتونی نباطی عاملی]](متوفی 1183 ق.)<ref>سید بحرالعلوم دریای بی ساحل، نورالدین علی لو، ص 25 - 32.</ref>. | سید محمد مهدی همچنین در محضر اساتید بنام حوزه [[کربلا]] و [[نجف اشرف]] شرکت جست، فرهیختگان بنامی چون: [[وحید بهبهانی|محمد باقر وحید بهبهانی]] (1118 - 1208 ق.)، [[یوسف بحرانی|شیخ یوسف بحرانی]](1107 - 1186 ق.)، [[محمد تقی دورقی نجفی]] (متوفی 1186 ق.) و [[مهدی فتونی نباطی عاملی]](متوفی 1183 ق.)<ref>سید بحرالعلوم دریای بی ساحل، نورالدین علی لو، ص 25 - 32.</ref>. | ||
او [[حکمت]] و [[فلسفه]] را نزد [[آقا میرزا ابوالقاسم مدرس]] فرا گرفت و آن حکیم وارسته نیز در نزد وی درس اصول و فقه را آموخت<ref>مقدمه فوائدالرجالیه.</ref>. | او [[حکمت]] و [[فلسفه]] را نزد [[آقا میرزا ابوالقاسم مدرس]] فرا گرفت و آن حکیم وارسته نیز در نزد وی درس اصول و فقه را آموخت<ref>مقدمه فوائدالرجالیه.</ref>. | ||
[[وحید بهبهانی]] در اواخر عمر خویش مردم را در مسائل و فتواهای احتیاطی به سوی سید محمد مهدی راهنمایی می‌کرد<ref>مکارم الاثار، ج1، ص417 - 421.</ref> و او را مجتهدی جامع الشرایط می‌دانست. | [[وحید بهبهانی]] در اواخر عمر خویش مردم را در مسائل و فتواهای احتیاطی به سوی سید محمد مهدی راهنمایی می‌کرد<ref>مکارم الاثار، ج1، ص417 - 421.</ref> و او را مجتهدی جامع الشرایط می‌دانست. | ||
سید در سال 1186 ق. به قصد زیارت مرقد مطهر [[علی بن موسی (رضا)|امام رضا (علیه‌السلام)]] و دیدار با علمای بزرگ ایران وارد [[مشهد مقدس]] شد و در مدت اقامت شش یا هفت ساله<ref>اعیان الشیعه، ج10، ص159.</ref> خود در آن شهر، علاوه بر دیدارهای علمی با مردم و مباحثات با علما، در درس استاد میرزا [[مهدی اصفهانی خراسانی]](1153 - 1218 ق.) شرکت کرد و فلسفه، عقاید و [[کلام]] را از آن مرد بزرگ آموخت و بر اندوخته علمی خویش افزود. | سید در سال 1186 ق. به قصد زیارت مرقد مطهر [[علی بن موسی (رضا)|امام رضا (علیه‌السلام)]] و دیدار با علمای بزرگ ایران وارد [[مشهد مقدس]] شد و در مدت اقامت شش یا هفت ساله<ref>اعیان الشیعه، ج10، ص159.</ref> خود در آن شهر، علاوه بر دیدارهای علمی با مردم و مباحثات با علما، در درس استاد میرزا [[مهدی اصفهانی خراسانی]] (1153 - 1218 ق.) شرکت کرد و فلسفه، عقاید و [[کلام]] را از آن مرد بزرگ آموخت و بر اندوخته علمی خویش افزود. | ||
لقب «بحرالعلوم» از زبان این استاد برای اولین بار به سید محمد مهدی طباطبایی گفته شد. استاد که از هوش و استعداد او شگفت زده شده بود در حین درس خطاب به شاگرد خود می‌گوید: «اخا انت بحرالعلوم» یعنی تو دریای علم هستی. از آن لحظه سید به این لقب معروف شد<ref>روضات الجنات، سید محمد باقر خوانساری، ج7، ص204.</ref>. | لقب «بحرالعلوم» از زبان این استاد برای اولین بار به سید محمد مهدی طباطبایی گفته شد. استاد که از هوش و استعداد او شگفت زده شده بود در حین درس خطاب به شاگرد خود می‌گوید: «اخا انت بحرالعلوم» یعنی تو دریای علم هستی. از آن لحظه سید به این لقب معروف شد<ref>روضات الجنات، سید محمد باقر خوانساری، ج7، ص204.</ref>. | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
== سفر حجاز == | == سفر حجاز == | ||
تسلط او به فقه [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] و حسن معاشرت و سخاوتش او را چنان در میان ساکنان آن دیار بخصوص اهل علم، محبوب ساخت که هر روزه شماری از مردم و دانشمندان به دیدنش می‌رفتند و از وی کسب فیض می‌نمودند. شگفت آنکه پیروان هر کدام از [[مذاهب]] چنین می‌پنداشتند که بحرالعلوم | تسلط او به فقه [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] و حسن معاشرت و سخاوتش او را چنان در میان ساکنان آن دیار بخصوص اهل علم، محبوب ساخت که هر روزه شماری از مردم و دانشمندان به دیدنش می‌رفتند و از وی کسب فیض می‌نمودند. شگفت آنکه پیروان هر کدام از [[مذاهب]] چنین می‌پنداشتند که بحرالعلوم پای‌بند به مذهب ایشان است. او تمام این مدت را با [[تقیه]] گذرانید و جلسه درس او در علم کلام طبق مذاهب چهارگانه دایر بود و در اواخر توقف در مکّه، مذهب خود را اعلان فرمود. وقتی خبر اظهار مذهب او به گوش پیروان مذاهب دیگر رسید از اطراف به دور او ریخته، با وی به مناقشه پرداختند و او با دانش انبوه خود بر تمامی آنها برتری پیدا کرد و همه آنها را با دلیل‌های قوی و منطقی به سوی حقیقت اسلام مجذوب ساخت<ref>مقدمه فوائدالرجالیه، ص 35.</ref>. | ||
تعیین و تثبیت جایگاه انجام [[اعمال حج]] و مرکزیت دادن به مواقیت [[احرام]] به طوری که از نظر شرعی صحیح واقع شود و همچنین اصلاح مواقف [[حج]]، یکی از گام‌های ارزشمند سید بحرالعلوم بود. زیرا این مکان‌های مقدس قبل از او چندان مشخص نبود. | تعیین و تثبیت جایگاه انجام [[اعمال حج]] و مرکزیت دادن به مواقیت [[احرام]] به طوری که از نظر شرعی صحیح واقع شود و همچنین اصلاح مواقف [[حج]]، یکی از گام‌های ارزشمند سید بحرالعلوم بود. زیرا این مکان‌های مقدس قبل از او چندان مشخص نبود. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
# سید قیصر محمد فرزند معصوم رضوی خراسانی(1180 - 1255 ق.) | # سید قیصر محمد فرزند معصوم رضوی خراسانی(1180 - 1255 ق.) | ||
# اسدالله کاظمی (متوفی 1236 ق.) | # اسدالله کاظمی (متوفی 1236 ق.) | ||
# [[ابوعلی حائری]] صاحب کتاب [[منتهی المقال]] (1159 - 1216 ق.) | # [[ابوعلی حائری]] صاحب کتاب [[منتهی المقال (کتاب)|منتهی المقال]] (1159 - 1216 ق.) | ||
# سید عبدالله شُبّر (متوفی 1244 ق.) | # سید عبدالله شُبّر (متوفی 1244 ق.) | ||
# شیخ [[محمد تقی اصفهانی ایوانکی]]، صاحب [[حاشیه معالم]] (متوفی 1248 ق.) | # شیخ [[محمد تقی اصفهانی ایوانکی]]، صاحب [[حاشیه معالم (کتاب)|حاشیه معالم]] (متوفی 1248 ق.) | ||
# [[سید محمد مجاهد]]، مؤلف [[کتاب المناهل]] (متوفی 1242 ق.) | # [[سید محمد مجاهد]]، مؤلف [[المناهل (کتاب)|کتاب المناهل]] (متوفی 1242 ق.) | ||
# محسن اعرجی (متوفی 1227 ق.) | # محسن اعرجی (متوفی 1227 ق.) | ||
# میرزا محمد عبدالصانع نیشابوری اخباری | # میرزا محمد عبدالصانع نیشابوری اخباری | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
با توجه به سنگینی مسؤولیت‌های علمی سید آثار اجتماعی و معنوی گران‌بهایی از او مشاهده می‌نماییم که به نمونه‌هایی از آن یادگارها اشاره می‌کنیم: | با توجه به سنگینی مسؤولیت‌های علمی سید آثار اجتماعی و معنوی گران‌بهایی از او مشاهده می‌نماییم که به نمونه‌هایی از آن یادگارها اشاره می‌کنیم: | ||
# مشخص کردن مقام و جایگاه [[حجت بن | # مشخص کردن مقام و جایگاه [[حجت بن الحسن (مهدی)|حضرت حجة بن الحسن (عج)]] در [[مسجد سهله]] و بناگذاری قبّه‌ای در این جایگاه مقدس. | ||
# بنا کردن گلدسته در صحن شریف علوی در طرف جنوبی و تعمیر دیوارهای صحن‌ها و حجره‌هایی که در حال خرابی بود. | # بنا کردن گلدسته در صحن شریف علوی در طرف جنوبی و تعمیر دیوارهای صحن‌ها و حجره‌هایی که در حال خرابی بود. | ||
# ترغیب و راهنمایی نسبت به تعمیر | # ترغیب و راهنمایی نسبت به تعمیر مسجد شیخ طوسی در [[نجف]] اشرف. | ||
# ایجاد کتابخانه خطی (مکتبة بحرالعلوم). | # ایجاد کتابخانه خطی (مکتبة بحرالعلوم). | ||
# بالا آوردن ارتفاع [[مسجد کوفه]] به منظور سهولت در تطهیر و پاک نمودن آن. | # بالا آوردن ارتفاع [[مسجد کوفه]] به منظور سهولت در تطهیر و پاک نمودن آن. | ||
# مشخص کردن جایگاه [[مسجد رأس الحسین]] در نجف اشرف. | # مشخص کردن جایگاه [[مسجد رأس الحسین]] در نجف اشرف. | ||
# تعیین جایگاه قبر [[مختار ثقفی|مختار ثقفی]] که الان به قبر [[مسلم بن عقیل|مسلم]] معروف است. | # تعیین جایگاه قبر [[مختار ثقفی|مختار ثقفی]] که الان به قبر [[مسلم بن عقیل|مسلم]] معروف است. | ||
# تعیین جایگاه مرقد حضرت | # تعیین جایگاه مرقد حضرت هود و صالح علیه‌السلام در نجف اشرف. | ||
# اضافه کردن مقداری از اراضی به مسافت حرم مطهر و ایجاد تأسیساتی در اطراف حرم که مورد نیاز زوّار بود<ref>مقدمه فوائدالرجالیه، ص95 و 96, ماضی النجف و حاضرها، ج1، ص 96 و 105 و 246.</ref>. | # اضافه کردن مقداری از اراضی به مسافت حرم مطهر و ایجاد تأسیساتی در اطراف حرم که مورد نیاز زوّار بود<ref>مقدمه فوائدالرجالیه، ص95 و 96, ماضی النجف و حاضرها، ج1، ص 96 و 105 و 246.</ref>. | ||
| خط ۱۱۵: | خط ۱۱۵: | ||
[[رده:عالمان شیعه]] | [[رده:عالمان شیعه]] | ||
[[رده:محدثان شیعه]] | [[رده:محدثان شیعه]] | ||
[[رده:مراجع تقلید]] | |||