دیوان نقابت و نقش شیعیان در پاسداری از نسل نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

دانشمندان شیعه علاوه بر حفظ، گسترش و انتقال علم انساب به دوره¬های بعد، اهتمام ویژه¬ای به حفظ نسب سادات داشته و آن را از خطر فراموشی نجات داده¬اند.  

تأسیس مراکز تخصصی معروف به «دارالنقابه»‌ها و عهده‌داری سمت «نقابة الطالبیین» توسط دانشمندان و بزرگانی از سادات همچون ابو احمد حسین بن موسی موسوی پدر شریفین سید مرتضی و سید رضی از جمله این تلاش¬ها است. هدف از تشکیل دارالنقابه‌ها این بود که تکفل و نظارت بر امور سادات، در دست غیر سادات نباشد. لذا نقبای سادات خود از سادات بوده و جهت حفظ انساب سادات خود هم نسب‌شناس بوده‌اند و یا نسّابانی چیره‌دست را در اختیار داشته‌اند تا از نسب سادات در منطقه خود مطلع باشند و بتوانند به ایشان به درستی رسیدگی نمایند.  

در مورد تاریخ نقابت نیز اولین نقیب که به شکل رسمی و با حکم حکومت وقت تشکیلات نقابت را ایجاد می¬کند ابوعبدالله حسین بن احمد محدث - از نوادگان زید شهید رحمة الله علیه - می¬باشد. او به سال (251هـ) به حکم مستعین عباسی بنیان نقابت را به شکل نهادی سازمان یافته تشکیل می دهد. در حالی که کتب رجال و حدیث از نقبای دیگری قبل از این تاریخ نیز نام برده‌اند.

در ازمنه سابقه مرسوم بوده در تمام بلاد اسلام از طرف سلاطین سمت ( نقابت ) به¬اشخاص بزرگ مثل سید ابواحمد والد سید مرتضی و سید رضی و خود آن دو بزرگوار قدس الله اسرارهم داده می‌شده و این منصب از برای آن بوده که نسب سادات بلاد اسلام محفوظ بماند و آنها هم دفاتری داشتند که در آن دفاتر اسماء سادات و متولد شده از آنها را ثبت و ضبط می¬کردند و هر کس ادعاء سیادت می¬کرد از او مطالبه حجت می¬کردند و اگر اقامه حجت نمی¬کرد نفی سیادت از او می¬شد و در انظار مردم این معنا بسیار اهمیت داشته و واقعاً هم دارای اهمیت است. نمی¬دانم چه بدبختی است که در این عصر دامنگیر سادات شده ؛ مطلبی را که این مقدار دارای اهمیت بوده و هست، امروزه حفظ آن‌را علاوه بر این¬که اهمیت نمی¬دهند از برای خود ننگ و عار حساب می¬کنند آه آه آه ! چقدر سادات از وظایف خود غافل شده اند و موجبات افتخار خود را از دست می¬دهند! از خداوند عزشانه مسئلت می¬کنم که عامه مسلمانان خصوصا سادات و منتسبین به‌پیغمبر اکرم را از این خواب گران رهائی بخشد تا به‌وظایفی که تقریبا می¬توان گفت از واجبات یا مستحبات موکده است آشنا شوند و موجبات افتخار خود را از دست ندهند. خواهشمندم در مجمعی که بزرگان سادات مجتمع باشند مکتوب حقیر را به آنها گوشزد فرمائید . والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته <ref>نجف آبادی، محمد حسن، فضیلة السیاده،ص3و4..</ref>

28 ذیقعده1377هـ. ق¬.

که نقیب الاشراف درعصرفاطمی دوازده نقیب دراختیارداشت و مقام اومانندامراء دربار بود. و دارای دیوانی خاص همراه با عامل و مشارف بوده و حقوق نقبا هر ماه 20 دینار مشارف دیوان10دینار و نایب او 8 دینار و عامل او 5 دینار بود. <ref>همان، ص347.</ref> با این توضیح تا حدودی وضعیت اقتصادی سادات بیشتر مشخص می¬شود زیرا مقریزی مردم مصر را به هفت طبقه توصیف می‌کند: