ثوریه مذهبی فقهی است که شامل پیروان ابوعبداللّه سفیان بن سعید ثوری کوفی می‌‌شود.

ثوریه
نامثوریه
تاریخ شکل گیری2 ق، ۲ ش‌، ۶۲۳ م
موسسابوعبداللّه سفیان بن سعید ثوری کوفی

وجه تسمیه

سفیان بن سیعد را از آن جهت ثوری می‌خوانند که یکی از اجداد او ثور بن عبد منات نام داشت. [۱]

زندگی‌نامه

ثوری در سال 96 در کوفه متولد شد و در همان جا علم حدیث را آموخت. او مردی زاهد و بی ‏اعتنای به خلفا و درباریان بود. بنابراین مورد تعقیب دو خلیفه عباسی منصور و مهدی قرار گرفت و ناچار به ترک وطن شد و مدتی در یمن و حجاز و در مکه بسر برد. در آن شهر بر وی سخت گرفتند و به بصره رفته و در آن شهر ساکن شد. وی سر انجام در شعبان سال 161 هجری و در 64 سالگی درگذشت و در همان جا به خاک سپرده شد.

آرای فقهی و کلامی سفیان ثوری

ثوری در فقه از پیروان اهل حدیث بود و از ثقات آن طایفه به شمار می‌‏رفت. بعضی او را برتر از مالک بن انس دانسته‌اند. ابن‌ندیم از بعضی از مؤلفات او یاد کرده که از جمله آنها «الجامع الکبیر و الجامع الصغیر» و «کتاب الفرائض» و دو رساله دیگر است. وی تفسیری بر قرآن نوشته است که ابواسحاق ثعلبی به آن استشهاد کرده است. امّا در علم کلام سفیان ثوری از «صفاتیه» بود و صفاتی را که برای خداوند در قرآن کریم آمده از خصائص ذات او می‌دانست. او در روایات فقهی غالبا به رویه شیخین استناد می‌کرد. وی ترجیح می‌‏داد که بسمله را با بانگی خفیف تلاوت کند و جهاد را تا روز قیامت باقی و واجب می‌‏دانست. وی می‌‏گفت یک مسلمان باید از اولو الامر اطاعت نماید، خواه متّصف به عدل باشد یا جور. با این حال او به شیعه تمایل داشت و به قول صاحب کتاب «طبقات الحفاظ» جعفر بن محمد (صادق‌) (ع) یکی از شیوخ او بود. البته بعضی گفته‏‌اند که او زیدی مذهب بود و چون مردی زاهد و گوشه‏‌گیر بود صوفیه او را از پیشوایان پیشین خود شمرده‏‌اند. چنان که شیخ فرید الدین عطّار نیشابوری در کتاب «تذکرة الاولیاء» او را از بزرگان صوفیه دانسته است. [۲]

پانویس

  1. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 132
  2. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، ص 132 با ویرایش و دخل و تصرف در عبارات