اخباریه: تفاوت میان نسخه‌ها

==موسس==

مؤسس این مذهب در میان شیعیان متأخر [[ملا محمّد امین بن محمد شریف استرآبادی|ملامحمّدامین بن محمد شریف استرآبادی]] (در گذشته در 1033 ه) بود مطابق با مندرجات «لؤلؤة البحرین» وی نخستین کسی بود که باب ملامت را بر روی مجتهدان شیعه گشود به نحوی که طایفه شیعه اثنی ‏عشریه به دو شعبه تقسیم شدند: اخباری ها و اصولی ها.

==روش==

این گروه در تمسک به هر گونه خبر و [[حدیث]] مبالغه می‌کنند و مطلق اخبار و احادیث را حجت می‌دانند و چه بسا می‌گویند که اخبار کتب اربعه قطعی است. اخباری‌ها منکر اجتهاد و تقلید بوده [[علم اصول]] را از مخترعات [[اهل سنت]] می‌پندارند و در نتیجه اختلافاتی در مسائل فرعی با مجتهدین دارند.<ref>ر. ک، کاشف الغطاء جعفر، الحق المبین فی تصویب المجتهدین و تخطئة الاخباریین</ref> <ref>خوانساری محمد باقر،روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، ج7، ص 121 </ref> <ref>استر آبادی محمد امین، الفوائد المدنیه </ref> ملامحمّدامین منکر «اجتهاد» بود و می‏‌گفت که اجتهاد علمای شیعه بر طریق قدمای آن قوم نیست. [[قرآن]] هم دارای «ناسخ و منسوخ» و «محکم و متشابه» است و استخراج احکام دین از آن دشوار می‌‏باشد پس باید به اخبار ائمه مراجعه کرد و «اجتهاد» را باطل دانست زیرا مجتهد باید به «ظن» خود عمل کند و «ظن» شبهه است و شبهه به این دلیل باطل است که شبیه به حق می‌‏باشد و عین آن نیست.

==آثار==

==عقاید==

فرقه اخباری ظواهر الفاظ قرآن را «حجت» نمی‌دانند و می‌گویند چون قرآن دارای مطلقات و عموماتی است و بر بسیاری از آن ها «تخصیص» و تقیید عارض شده به گونه‌ای که موجب اجمال گردیده است، پس نمی‌‏توان ظواهر آن را «حجت» دانست و بدان عمل کرد. همچنین می‌گویند چون قرآن مشتمل بر مطالب عالیه و مضامین شامخه است، پس هر کسی نمی‌تواند آن را بفهمد، بلکه منحصر به راسخان در علم و علمای [[تأویل|تأویل]] است و نمی‌توان الفاظش را بر معنایی در ظاهر حمل نمود و آن را «حجت» دانست.

==تفاوت اخباری و اصولی==

در برابر اخباری‌ها گروهی از فقهای اسلام هستند که آنان را اصولی می‌گویند. آنان در استنباط احکام شرعیه فرعیه به استناد ادله تفصیلیه که «قرآن» و «سنت» و «اجماع» و «عقل» می‌‏باشد، از علم [[اصول فقه]] نیز استفاده می‌کنند و از قواعد آن که اصل «[[برائت]]» و «[[استصحاب]]» و عمل به ظن و تمیز بین اخبار است بهره می‌گیرند. اصولی ها مدارک احکام را «قرآن» و «[[سنت]]» و «[[اجماع]]» و «[[عقل]]» می‌دانند و اخباری ها فقط «کتاب» و «سنت» را مدرک احکام دانسته‏‌اند و مدرکیت کتاب را نیز به ضمیمه سنت و با تفسیر وارد از [[ائمه]] می‏‌دانند و به اجماع و عقل اعتنایی ندارند. همچنین اجتهاد را «[[واجب کفائی]]» و در صورت منحصر بودن واجد صلاحیت «[[واجب عینی|واجب عینی]]» می‌دانند و اخباری ها اجتهاد را «حرام» می‌شمارند. اصولی‌ها می‌گویند: اموری که نصی بر حرمت آن نرسیده باشد مباح است. بر خلاف ایشان اخباری ها «احتیاط» بر این گونه موارد را واجب می‏‌دانند. اصولی‌ها اخبار را به «صحیح» و «ضعیف» و «حسن» و «موثق» تقسیم می‌‏کنند، امّا اخباری‌ها خبر را فقط منحصر به «صحیح» و «ضعیف» می‌دانند. نزدیک به دو قرن بین [[اخباری ها|اخباری‌ها]] و [[اصولی ها|اصولی‌ها]] اختلاف بود و اخباری‌ها بر اصولی‌ها غلبه داشتند تا این که آقا [[محمد باقر بهبهانی|محمدباقر بهبهانی]] (متولد بین سالهای 1116 تا 1118 ه و در گذشته بین سال‌های 1205 تا 1208 ه) که او را آقای مطلق و «مجدد» رأس مائه می‌‏خواندند بر مسند فقاهت نشست و بساط علمای اخباری را برچید و از زمان او مجتهدان بر اخباری‌ها غلبه یافتند. یکی از شعرا درباره وی گفته است: و البهبهانی معلم البشر، مجدّد المذهب فی الثانی عشر ازاح کل شبهة و ریب، فبان للمیلاد کنه الغیب‏. <ref> مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 40 همراه با ویرایش و اصلاح جملات </ref>

==پانویس==

[[رده: فرق و مذاهب]]

[[رده:کلام اسلامی ]]

[[رده: مذاهب کلامی]]