مبانی قرآنی اندیشه امام خمینی در نامگذاری روز جهانی قدس: تفاوت میان نسخه‌ها

۲- بر اساس ایه مذکور بر همه مسلمانان لازم است در جهت نجات مظلومان در بند اقدام کنند حتی انان که از ایمان ضعیفی بر خوردارند مستثنی از این تکلیف نیستند . در این راستا علامه طبا طبائی می  فرماید :

ایه شریفه تحریک و تهییجى است براى تمامى مؤمنین ، چه آنهایى که ایمانشان خالص است و چه آنهایى که ایمانشان ضعیف و ناخالص است ، اما آنهایى که ایمانشان خالص و دلهایشان پاک است ، براى به حرکت در آمدنشان به سوى قتال همان یاد خداى عز و جل کافى است ، تا براى اقامه حق ، و لبیک گفتن به نداى پروردگارشان ، و اجابت دعوت داعى او ، به پا خیزند ، و اما آنهایى که ایمانشان ناخالص است ، اگر یاد خدا تکانشان نداد این معنا تکان شان خواهد داد  که اولا این قتال ، در راه خدا است ، و ثانیا قتال در راه نجات جمعی از مردم ناتوان است ، که به دست کفار استضعاف شده‌اند ،

... پیام آیه شریفه به افراد ضعیف الایمان  این است که  اگر ایمان تان  به خداوند ضعیف است ، حد اقل غیرت و تعصب که دارید ، و همین غیرت و تعصب اقتضا مىکند از جاى برخیزید و شر دشمن را از زنان ، کودکان ومردان ضعیف کوتاه کنید[۵] .

بر اساس ایه مذکور ، یکی از اوصاف مؤمنین عدم پذیرش ستم و ظلم بوده و از آنان می¬خواهد که در هنگام ابتلا به ستم و ظلم ، تسلیم نشده  و در صورت لزوم ، از دیگر مسلمانان یاری بطلبند.

عدم انتصار و سکوت در برابر ظلم ، نوعی کمک به ظالم بوده و او را شریک در گناه ظلم خواهد کرد ، از اینرو انتصار – طلب یاری از مسلمانان – بر او لازم می باشد بهمین جهت در ادامه ایه مذکورامده است : "و لمن انتصرمن بعد ظلمه فاولئک ما علیهم من سبیل "- (شوری( ۴۲):۴۱) شوری -  که مظلوم را بابت انتصارش از مسلمانان دیگر ، مبرا از هر نوع عتاب و سرزنشی می داند .[۱۰]

بر اساس ایه مذکور هر گاه مسلمانان تحت ستم از همکیشان خود جهت دفاع از دین شان طلب یاری نمودند بر انان لازم است به یاری شان بشتابند .

نکته مهمی که در ایه  "وإن استنصروکم فی الدین فعلیکم النصر" مورد توجه مفسران قرار گرفته ان است که موضوع لزوم نصرت و یاری در ایه مذکور، مربوط به مسلمانان ضعیفی است که به وظیفه شرعی خود  در مهاجرت از دیار کفر به دیار ایمان،  عمل ننموده و همچنان بدون عذر در منطقه کفر باقی ماندند ، می باشد . از منظر قرآن کریم مسلمانان موظفند حتی نسبت به چنین مسلمانانی نیز ولایت نصرت داشته و انان را در صورت انتصار،  یاری رسانند .[۱۳]

از طرفی باید گفت مفاد ایات ذکر شده ، هماهنگ با مفاد ایه "وما لکم لا تقاتلون فی سبیل الله والمستضعفین من الرجال والنساء والولدان الذین یقولون ربنا أخرجنا من هذه القریة الظالم أهلها واجعل لنا من لدنک ولیا واجعل لنا من لدنک نصیرا"( نساء(۴) : ۷۵) می باشد که با لحن شدید از مسلمانان می‌خواهد به ندای مظلومیت و استغاثه همکیشان در بند خویش لبیک گفته و زمینه رهائی انان را فراهم نمایند .

مسلمین به هر مقدار به  اموزه های دینی شان پایبیند بوده اند به همان میزان از سلطه اجانب محفوظ مانده و بر انان غلبه یافته اند .[۱۷]

ایه الله سبحانی :

ایه الله فاضل لنکرانی

نتیجه انکه بر اساس ایه نفی سبیل ،  اراده  الهی بر تفوق و علو همیشگی مسلمانان بر کفار تعلق گرفته و اختصاص به برتری مسلمانان بر کفار و منافقین در قیامت یا برتری مسلمانان بر کفار در حجت و دلیل نخواهد داشت ؛ بنابر این  هر نوع سلطه بیگانگان بر مسلمین خلاف شریعت می باشد .

محمد جواد مغینه

سید محمد طنطاوی

ایه الله خامنه ای

ایشان درعلت تعلق کلمه ارهاب به "عدو الله و عدوکم" نیز می فرماید :

علت این امر بیان حقیقت دشمنی کفار نسبت به مسلمین و نیز تحریک مسلمانان به لزوم هر چه بیشتر امادگی دفاعی می باشد .[۲۶]  

تطبیق

اعلام روز جهانی قدس از ناحیه امام ره یکی از مصادیق ایه مذکور می باشد  . خوف و هراسی که اسرائیل و پشتیبانان او از این اقدام امام داشته و دارند را می توان درمواضع انفعالی شان نسبت به برگزاری این مراسم که اکنون هر سال در سراسر دنیا برگزار می شود مشاهده نمود. امام در زمینه هراس اسرایئل از شعارهای روز قدس و اثار تدریجی ان در زوال و نابودی صهیونیسم می فرماید :

تبیین

ایه مذکور نیز که بیانگر یکی از مهمترین احکام اجتماعی اسلام می باشد ایمان را مبنای اخوت مسلمانان قرار داده و از انان می‌خواهد که در صدد اصلاح بین خویش باشند  و از هرنوع تشتتی بپرهیزند.  فخر رازی ضمن بیان اینکه کلمه اخوه در موارد ی بکار می رود که بین افراد رابطه نسبی حاکم باشد می گوید : بکار گیری این واژه- اخوه - در ایه مذکور ، موکد این امر است که باید بین مومنین نیز چنین رابطه ای – نظیر رابطه نسبی – حاکم باشد .[۳۲]

باید گفت :  درسایه اموزه های قرآن کریم در لزوم اعتصام جوامع اسلامی به حبل الله و دعوت انان به وحدت و اخوت اسلامی،  پیامبر ص توانست از قبائلی که در اثر جنگهای چندین ساله وخانمانسوز در معرض نابودی کامل قرار داشتند ملتی نمونه به بشریت عرضه کند که در قرآن کریم از انان بعنوان برترین امت یاد شده است :" کنتم خیر امه اخرجت للناس" (ال عمران(۳) : ۱۱۰)

موجودی که قاهر و شکست ناپذیر است ، مختص خداوند متعال می باشد ، چون غیر از خداى عز و جل ، همه موجودات  در ذات شان  فقیر ، و در نفس شان ذلیل هستند ، مگر آنکه خدا به او عنایت نموده و و سهمى از عزت به او بدهد ، چنان که همین کار را با مؤمنین به خود کرده ، و فرموده : « وَلِلَّه الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِه وَلِلْمُؤْمِنِینَ - عزت خاص خدا و رسول خدا و مؤمنین است[۴۱]

از منظر قرآن ، عزت واقعی و ذاتی مختص خداوند متعال بوده  و  پیامبر ص بواسطه قرب به خداوند و مومنین  نیز بواسطه قرب و تبعیت از رسول الله ص صاحب عزت  می‌باشند  : لأن ما لله تعالى وحده العزة بالذات وما للرسول صلى الله علیه وسلم العزة بواسطة قربه من الله تعالى وما للمؤمنین العزة بواسطة الرسول علیه الصلاة والسلام[۴۲]

الف - سید قطب

سزاوار است  امت اسلامی منزلت خویش را با الهام از این ایه شناخته و بداند که تنها با تخلق به  اوصاف ذکر شده در ایه مذکور می تواند رهبری جوامع بشری را بعهده گرفته و برترین امت ها گردد  :

و هذا ما ینبغی أن تدرکه الأمة المسلمة؛ لتعرف حقیقتها و قیمتها، و تعرف أنها أخرجت لتکون طلیعة، و لتکون لها القیادة، بما أنها هی خیر أمة. و اللّه یرید أن تکون القیادة للخیر لا للشر فی هذه الأرض. و من ثم لا ینبغی لها أن تتلقى من غیرها من أمم الجاهلیة[۴۷]