۸۵٬۹۴۴
ویرایش
(←دهم) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''صفات و ویژگیهای فلسطین از منظر قرآن و روایات''' عنوان مقالهایست که در [[پژوهشگاه مطالعات تقریبی]] به نگارش در آمده است. این مقاله به ویژگیهای [[فلسطین]] را از منظر [[قرآن]] و [[حدیث|روایات]] [[اهل بیت|اهلبیت]] مورد بررسی قرار داده است. | '''صفات و ویژگیهای فلسطین از منظر قرآن و روایات''' عنوان مقالهایست که در [[پژوهشگاه مطالعات تقریبی]] به نگارش در آمده است. این مقاله به ویژگیهای [[فلسطین]] را از منظر [[قرآن]] و [[حدیث|روایات]] [[اهل بیت|اهلبیت]] مورد بررسی قرار داده است. | ||
خط ۲۹: | خط ۲۸: | ||
== ویژگیهای جغرافیایی و جمعیت شناختی == | == ویژگیهای جغرافیایی و جمعیت شناختی == | ||
[[بیت المقدس|بیتالمقدس]] در نزدیکی مرکز [[فلسطین]] در حدود ۲۴ کیلومتری غرب بحرالمیت و ۵۶ کیلومتری شرق دریای مدیترانه، در آب پخشان بین جلگه مدیترانه و دره رود [[اردن]] قرار دارد و شهری کوهستانی است که ۲۵۰۰ پا از دریای مدیترانه و ۳۸۰۰ پا از بحرالمیت بالاتر است. آب و هوای شهر، گرمسیری، نیمه خشک، همراه با تابستانهای گرم و خشک و زمستانهای سرد و بارانی است. | [[بیت المقدس|بیتالمقدس]] در نزدیکی مرکز [[فلسطین]] در حدود ۲۴ کیلومتری غرب بحرالمیت و ۵۶ کیلومتری شرق دریای مدیترانه، در آب پخشان بین جلگه مدیترانه و دره رود [[اردن]] قرار دارد و شهری کوهستانی است که ۲۵۰۰ پا از دریای مدیترانه و ۳۸۰۰ پا از بحرالمیت بالاتر است. آب و هوای شهر، گرمسیری، نیمه خشک، همراه با تابستانهای گرم و خشک و زمستانهای سرد و بارانی است. | ||
بنابر آمار سال ۲۰۰۹، جمعیت بیتالمقدس ۷۸۰,۲۰۰ تن است که ۳۹ درصد آن، عرب و بقیه مهاجران یهودی با ملیتهای مختلف و نیز اقلیتی [[مسیحی]] هستند. زبان غالب مردم، عربی و عبری است. اکثریت مسلمانان بیتالمقدس، [[ | بنابر آمار سال ۲۰۰۹، جمعیت بیتالمقدس ۷۸۰,۲۰۰ تن است که ۳۹ درصد آن، عرب و بقیه مهاجران یهودی با ملیتهای مختلف و نیز اقلیتی [[مسیحی]] هستند. زبان غالب مردم، عربی و عبری است. اکثریت مسلمانان بیتالمقدس، [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] و غالبا [[آیین یهودیت|یهودیان]] ساکن این شهر، [[ارتدوکس]] و در اجرای شریعت تورات مشهور به بنیادگرایی و تندروی هستند. گزارشهایی از نارضایتی دیگر یهودیان از فشارهای این گروه در دست است. | ||
== ارزش و جایگاه قدس ومحدوده آن == | == ارزش و جایگاه قدس ومحدوده آن == | ||
خط ۱۹۹: | خط ۱۹۸: | ||
== اماکن و جایگاههای مقدس بیتالمقدس == | == اماکن و جایگاههای مقدس بیتالمقدس == | ||
در شهر | در شهر بیتالمقدس، اماکن و جایگاههای مقدس فراوان است. بعضی از این جایگاههای مقدس، مربوط به [[مسیحیت|مسیحیان]] و [[آیین یهودیت|یهودیانند]] و بعضی از آنها نیز به مسلمانان تعلق دارند. البته اماکن و جایگاههایی هم که بهطور مشترک مورد احترام مسلمانان، مسیحیان و یهودیان قرار دارند، در این شهر به چشم میخورد. | ||
مهمترین اماکن و جایگاههای مقدس این شهر از نظر مسلمانان، مسجدالاقصی و مسجدالصخره (قبه الصخره) است. حرم شریف که این دو مسجد مبارک در آن جای دارند به این شهر قداست خاصی بخشیده است. مسجدالاقصی سومین مسجد بزرگ اسلام به شمار میرود و نزد مسلمانان پس از مکه و مدینه از اهمیت والایی برخوردار است. فاصله این مسجد از مسجدالصخره حدود 500 متر است و پیرامون آنها مجموعهای از اماکن و جایگاههای مقدس دیگر قرار دارند. به همین دلیل، تمام این منطقه را که بیش از صدهزار متر مربع (104900متر مربع) است، حرم شریف میگویند. البته به همه این مجموعه، مسجدالاقصی نیز میگویند. حتی بعضی مورخان و | |||
مسلمانان پس از فتح بیتالمقدس در سال پانزدهم هجری، ساختمان اصلی مسجدالاقصی را بنا کردند در آن زمان که مسلمانان وارد این شهر شدند، از | مهمترین اماکن و جایگاههای مقدس این شهر از نظر مسلمانان، [[مسجد الاقصی|مسجدالاقصی]] و [[مسجدالصخره]] ([[قبه الصخره]]) است. حرم شریف که این دو [[مسجد]] مبارک در آن جای دارند به این شهر قداست خاصی بخشیده است. مسجدالاقصی سومین مسجد بزرگ اسلام به شمار میرود و نزد مسلمانان پس از مکه و مدینه از اهمیت والایی برخوردار است. فاصله این مسجد از مسجدالصخره حدود 500 متر است و پیرامون آنها مجموعهای از اماکن و جایگاههای مقدس دیگر قرار دارند. به همین دلیل، تمام این منطقه را که بیش از صدهزار متر مربع (104900متر مربع) است، حرم شریف میگویند. | ||
مسلمانان غیر از مسجدالاقصی، مساجد دیگری نیز در محدوده مسجدالاقصی بنا کردند که مسجدالصخره یکی از آنهاست. مسجدالصخره در همان محل مقدسی ساخته شد که حضرت | |||
درباره محل مسجدالصخره که مورد احترام مشترک مسلمانان، مسیحیان و یهودیان است، مطالب شنیدنی فراوان وجود دارند. نوشتهاند در نقطهای از این محل، جای پای حضرت رسول | البته به همه این مجموعه، مسجدالاقصی نیز میگویند. حتی بعضی مورخان و پژوهشگران قدیم و جدید اظهار داشتهاند مسجدالاقصی به تمام شهر بیتالمقدس اطلاق میشود؛ زیرا همه آنچه داخل حصار قدیمی این شهر قرار دارد، جزو حریم مسجدالاقصی است. | ||
در بعضی از روایتهای مذهبی آمده است که دو هزار سال پیش از خلقت حضرت | مسلمانان پس از فتح بیتالمقدس در سال پانزدهم هجری، ساختمان اصلی مسجدالاقصی را بنا کردند در آن زمان که مسلمانان وارد این شهر شدند، از پرستشگاه و اماکن مقدس قدیمی تقریبا چیزی به جا نمانده و در اثر گذشت زمان و حوادث مختلف از بین رفته بودند، به همین دلیل، مسلمانان پس از تحقیق، محل اصلی پرستشگاه [[حضرت سلیمان]] را یافتند و مسجدالاقصی را در آن محل بنا کردند<ref>(معصومی علی قصههای اماکن مقدس ص 46)</ref>. | ||
ناقلان این روایتها میگویند همه پیامبران در این محل نماز گزاردهاند و هر یک از آنها در محل مسجدالصخره جایگاهی دارند. اسرافیل نیز از این محل در صور خواهد دمید و پایان جهان را اعلام میکند. | |||
در بیتالمقدس ابواب گوناگونی وجود دارند که هر یک بهنوعی با زندگی پیامبران ارتباط داشتهاند. از جمله باب | مسلمانان غیر از مسجدالاقصی، مساجد دیگری نیز در محدوده مسجدالاقصی بنا کردند که مسجدالصخره یکی از آنهاست. مسجدالصخره در همان محل مقدسی ساخته شد که [[حضرت ابراهیم|حضرت ابراهیم (علیه السلام)]] در آنجا مراسم [[ذبح و قربانی|قربانی]] به جا آورد و [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)]] نیز از آن محل به معراج و سیر آسمانها رفت. به همین دلیل این مکان نیز مثل مسجدالاقصی برای مسلمانان بسیار محترم و مقدس است. | ||
وادی جهنم در شرق بیتالمقدس قرار دارد. باب سکینه نیز که محراب حضرت | درباره محل مسجدالصخره که مورد احترام مشترک مسلمانان، مسیحیان و یهودیان است، مطالب شنیدنی فراوان وجود دارند. نوشتهاند در نقطهای از این محل، جای پای حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) مشاهده میشود و این جای پا مربوط به زمانی است که رسول خدا از این نقطه به [[معراج]] رفتند. | ||
در شهر بیتالمقدس، علاوه بر مسجدالاقصی، 36 مسجد دیگر وجود دارد که 29 مسجد در داخل شهر و 7 مسجد نیز در خارج از بافت قدیمی و در حومه شهر قرار دارد. علاوه بر آن، مقبرهها و زیارتگاههای بسیاری از رهبران بزرگ اسلام و اصحاب پیامبر | |||
در بعضی از روایتهای مذهبی آمده است که دو هزار سال پیش از خلقت [[حضرت آدم]]، [[ملائکه|فرشتگان]]، این محل (صخره) را [[زیارت]] کردند و کشتی [[حضرت نوح|حضرت نوح (علیه السلام)]] پس از فرو نشستن طوفان، در این صخره آرام گرفت. | |||
ناقلان این روایتها میگویند همه [[پیامبران]] در این محل [[نماز]] گزاردهاند و هر یک از آنها در محل مسجدالصخره جایگاهی دارند. [[اسرافیل]] نیز از این محل در صور خواهد دمید و پایان جهان را اعلام میکند. | |||
در بیتالمقدس ابواب گوناگونی وجود دارند که هر یک بهنوعی با زندگی پیامبران ارتباط داشتهاند. از جمله باب [[حضرت داود|داوود (علیه السلام)]] و باب [[حضرت سلیمان|سلیمان (علیه السلام)]] و باب حطه که قرآن از مورد اخیر یاد کرده است. «قولوا حطه» و آن ذکر «لااله الاالله» است. نیز باب محمد و باب التوبه که خداوند [[توبه]] حضرت داوود (علیه السلام) را در آنجا پذیرفت. همچنین باب الرحمه که خداوند در [[قرآن]] به آن اشاره فرموده است: {{متن قرآن |له باب باطنه فیه الرحمه و ظاهره من قبله العذاب |سوره = حدید |آیه = 13 }}. | |||
وادی [[جهنم]] در شرق بیتالمقدس قرار دارد. باب سکینه نیز که [[محراب]] [[حضرت مریم|حضرت مریم (علیه السلام)]] دختر عمران در آنجا واقع است، جایگاه مقدسی است که فرشتگان برای مریم (علیه السلام) میوهای بهشتی آوردند. همچنین محراب [[زکریا (علیه السلام)]] که فرشتگان تولد [[یحیی (علیه السلام)]] را به وی بشارت دادند. مسجد و مقبره [[حضرت ابراهیم|ابراهیم خلیل الله (علیه السلام)]] در 18 مایلی بیتالمقدس و محراب مسجد در غرب آن قرار دارد<ref>(برگرفته از مقاله پاسخ به شبهات تاریخی اشغال فلسطین مجید صفا تاج)</ref>. | |||
در شهر بیتالمقدس، علاوه بر مسجدالاقصی، 36 مسجد دیگر وجود دارد که 29 مسجد در داخل شهر و 7 مسجد نیز در خارج از بافت قدیمی و در حومه شهر قرار دارد. علاوه بر آن، مقبرهها و زیارتگاههای بسیاری از رهبران بزرگ اسلام و [[صحابه|اصحاب]] پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در این شهر واقع است<ref>(فصلنامه حضور شماره 40 ص 112 انتشارات پیام محراب)</ref>. | |||
دیوار براق شریف نیز در این شهر است. مقدسات مسیحی آن نیز عبارت است از «کلیسای القیامه» در مرکز شهر که شامل «دروازه الالام» و «کلیسای جسمانیه» است. | دیوار براق شریف نیز در این شهر است. مقدسات مسیحی آن نیز عبارت است از «کلیسای القیامه» در مرکز شهر که شامل «دروازه الالام» و «کلیسای جسمانیه» است. | ||
مجموعه این اماکن و جایگاههای بیتالمقدس بهویژه حرم شریف و مجموعه ساختمانها و بناهای آن بهگونهای است که عظمت خیرهکننده دوران گذشته مسلمانان را مجسم میکند. به عبارت دیگر مسجدالاقصی و سایر آثار اسلامی که در پیرامون آن قرار دارند، نمایشگاه عظمت تاریخی امت اسلامند. | مجموعه این اماکن و جایگاههای بیتالمقدس بهویژه حرم شریف و مجموعه ساختمانها و بناهای آن بهگونهای است که عظمت خیرهکننده دوران گذشته مسلمانان را مجسم میکند. به عبارت دیگر مسجدالاقصی و سایر آثار اسلامی که در پیرامون آن قرار دارند، نمایشگاه عظمت تاریخی امت اسلامند. | ||
== جایگاه بیتالمقدس از منظر روایات == | == جایگاه بیتالمقدس از منظر روایات == | ||
از احادیث متعددی که از پیامبر گرامی اسلام | از احادیث متعددی که از پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در خصوص فضایل بیتالمقدس نقل شده، اهمیت این سرزمین مقدس بیشتر روشن میشود. | ||
پیامبر گرامی فرموده است: | پیامبر گرامی فرموده است: | ||
«لا تشد الرجال الا الی ثلاثه مساجد، مسجدی و المسجدالحرام و مسجدالاقصی». | |||
جز به سوی سه مسجد حرکت نکنید - بار سفر نبندید - مسجد من و مسجدالحرام و مسجد اقصی<ref>(جامع الاصول فی احادیث الرسول ج 9 ص 283)</ref>». | |||
در این زمینه، از ابوذر غفاری نقل شده است <ref>(ممستدرک سفینة البحار ج 4 ص 483 وروضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه ص 99)</ref>که گفت | در این زمینه، از [[ابوذر غفاری]] نقل شده است<ref>(ممستدرک سفینة البحار ج 4 ص 483 وروضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه ص 99)</ref> که گفت: | ||
گفتم ای رسول خدا اولین مسجدی که بر زمین پی نهاده شد کدام است؟ | |||
فرمود: مسجدالحرام. گفتم: پس از آن کدام مسجد است؟ | فرمود: مسجدالحرام. گفتم: پس از آن کدام مسجد است؟ | ||
فرمود: مسجدالاقصی» | فرمود: مسجدالاقصی» | ||
عبدالله بن سلام از پیامبر سؤال میکند که وسط دنیا کجاست؟ پیامبر | [[عبدالله بن سلام]] از پیامبر سؤال میکند که وسط دنیا کجاست؟ پیامبر میفرماید: «بیتالمقدس. وقتی علت را میپرسد، پیامبر میفرماید: چون حشر و نشر و صراط و میزان در آن جا بر پا میشود. | ||
ابوالحسن موسی بن جعفر | |||
علی بن | ابوالحسن موسی بن جعفر از پدران خویش روایت میکند که پیامبر ص فرمودند: «خداوند از میان شهرها چهار شهر را برگزید والتین و الزیتون و طور سینین و هذا البلد الامین بلد امین مکه است وتین مدینه است و زیتون بیتالمقدس است و طور سینین کوفه است<ref>(معانی الاخبار ص 364 حدیث 1)</ref>». | ||
از اقوال و روایات پیامبر گرامی اسلام | [[علی بن ابی طالب|علی بن ابیطالب (علیه السلام)]] «این چهار مکان مقدس را از قصرهای بهشتی معرفی میکند<ref>امالی طوسی ص 369</ref>». | ||
از اقوال و روایات پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) درباره بیتالمقدس چنین بر میآید که این سرزمین مقدس از ابعاد گوناگون مورد تأکید اسلام و پیامبر بوده است: | |||
# یک رکعت نماز در | # یک رکعت نماز در بیتالمقدس به منزلهی هزار رکعت است و موجب آمرزش گناهان میشود. | ||
# سکونت در آن مهم است. | # سکونت در آن مهم است. | ||
# بیتالمقدس سرزمینی است که با مقاومت و برپایی حشر و نشر و پل صراط و میزان ارتباط دارد. | # بیتالمقدس سرزمینی است که با مقاومت و برپایی حشر و نشر و پل صراط و میزان ارتباط دارد. | ||
# خلقت آدم(علیه السلام)به تقدس و مبارکی سرزمین | # خلقت آدم(علیه السلام)به تقدس و مبارکی سرزمین بیتالمقدس افزوده است. | ||
# بیتالمقدس شهر بهشتی است، و از همین شهر پیامبر ص به معراج رفته است<ref>(الغدیر امینی ص 163 و 242) و(مسند ابن حنبل ج 3 ص 64 و تفسیر ابراهیم عاملی موثق ج 5 ص 409)</ref>. | # بیتالمقدس شهر بهشتی است، و از همین شهر پیامبر ص به معراج رفته است<ref>(الغدیر امینی ص 163 و 242) و(مسند ابن حنبل ج 3 ص 64 و تفسیر ابراهیم عاملی موثق ج 5 ص 409)</ref>. | ||
البته روایات درفضیلت بیتالمقدس بسیار است که از حوصله این مقاله خارج است. | البته روایات درفضیلت بیتالمقدس بسیار است که از حوصله این مقاله خارج است. | ||
پس از رحلت رسول اکرم | پس از رحلت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) مسایل و مشکلاتی در جامعه اسلامی پیش آمد که موضوع عزیمت سپاه اسلام به سوی شام و فلسطین تا مدتها به فراموشی سپرده شد. | ||
در سال سیزدهم هجری بار دیگر مسلمانها فرصت یافتند و به منظور آزاد کردن شام، فلسطین، بیتالمقدس، با نبرد رومیها، عازم مرزهای شمالی شوند. مسلمانان با نبردهای پی در پی، شهرهای شام و فلسطین را یکی پس از دیگری از دست رومیها گرفتند و سرانجام به بیتالمقدس رسیدند و این شهر را در سال پانزدهم هجری قمری آزاد کردند. سپس مردم در این شهر زندگی پر نشاط و صلح آمیزی را آغاز کردند. | در سال سیزدهم هجری بار دیگر مسلمانها فرصت یافتند و به منظور آزاد کردن شام، فلسطین، بیتالمقدس، با نبرد رومیها، عازم مرزهای شمالی شوند. مسلمانان با نبردهای پی در پی، شهرهای شام و فلسطین را یکی پس از دیگری از دست رومیها گرفتند و سرانجام به بیتالمقدس رسیدند و این شهر را در سال پانزدهم هجری قمری آزاد کردند. سپس مردم در این شهر زندگی پر نشاط و صلح آمیزی را آغاز کردند. | ||
در آن زمان که شهر بیتالمقدس توسط مسلمانان آزاد شد، این شهر به همان نامی که رومیها بر آن نهاده بودند، شهرت داشت؛ اما مسلمانان نام شهر را از ایلیا به | در آن زمان که شهر بیتالمقدس توسط مسلمانان آزاد شد، این شهر به همان نامی که رومیها بر آن نهاده بودند، شهرت داشت؛ اما مسلمانان نام شهر را از ایلیا به بیتالمقدس تغییر دادند. | ||
با حضور مسلمانان در بیتالمقدس، دورهی عمران و آبادانی این شهر آغاز شد و مسلمانان طی چند قرن ضمن آن که صلح و آرامش را در این شهر برقرار کردند، اماکن زیبا و مساجد بسیار شکوهمندی را بنیان نهادند و بیتالمقدس را از هر نظر توسعه دادند. این روند توسعه سبب شد که | با حضور مسلمانان در بیتالمقدس، دورهی عمران و آبادانی این شهر آغاز شد و مسلمانان طی چند قرن ضمن آن که صلح و آرامش را در این شهر برقرار کردند، اماکن زیبا و مساجد بسیار شکوهمندی را بنیان نهادند و بیتالمقدس را از هر نظر توسعه دادند. این روند توسعه سبب شد که بیتالمقدس به تدریج به یک شهر نمونه تبدیل شود. این شهر به تناسب تقدس و اهمیتی که داشت، آباد شد و پیروان فرقههای مختلف طی چندین قرن که به [[زیارت]] اماکن و جایگاههای مورد احترام خود میرفتند ضمن زیارت این اماکن، مراسم مذهبی خود را آزادانه برگزار میکردند. | ||
زمانی که حاکمیت بیتالمقدس در دست مسلمانان بود، بسیاری از بزرگان اسلام به این شهر سفر کردند و تعداد زیادی از عارفان و کسانی که میخواستند به دور از هیاهوی زندگی به خودسازی و تزکیه نفس بپردازند، در مسجدالاقصی و سایر امکان مقدس این شهر خلوت میکردند و با آسودگی و فراغ خاطر به کار خود مشغول میشدند. | زمانی که حاکمیت بیتالمقدس در دست مسلمانان بود، بسیاری از بزرگان اسلام به این شهر سفر کردند و تعداد زیادی از عارفان و کسانی که میخواستند به دور از هیاهوی زندگی به خودسازی و تزکیه نفس بپردازند، در مسجدالاقصی و سایر امکان مقدس این شهر خلوت میکردند و با آسودگی و فراغ خاطر به کار خود مشغول میشدند. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[خاورمیانه]] | |||
* [[حضرت موسی]] | |||
* [[مسیحیت]] | |||
=پانویس= | =پانویس= | ||
{{پانویس | {{پانویس}} | ||
{{فلسطین}} | {{فلسطین}} | ||
[[رده:مقالهها]] | [[رده:مقالهها]] | ||
[[رده:فلسطین]] | [[رده:فلسطین]] | ||
[[رده:قرآن]] | [[رده:قرآن]] |