مالک بن انس: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات شخصیت
{{جعبه اطلاعات شخصیت
| عنوان = مالک بن انس
| عنوان = مالک بن انس
| تصویر = عالمان اهل سنت.jpg
| تصویر = عالمان اهل‌سنت.jpg
| نام = مالک بن انس بن مالک بن ابوعامر
| نام = مالک بن انس بن مالک بن ابوعامر
| نام‌های دیگر = شیخ الاسلام، حجةالامه
| نام‌های دیگر = شیخ الاسلام، حجةالامه
خط ۱۳: خط ۱۳:
| شاگردان = {{فهرست جعبه افقی |محمد بن ادریس شافعی |عبدالرحمن بن قاسم |اسد بن فرات |عبدالله بن وهب |عبدالرحمان بن قاسم |اسد بن الفرات بن سنان |محمد بن دینار |عبدالعزیز ابن ابی حازم |عثمان بن عیسی بن کنانه |عبدالرحیم بن خالد اسکندرانی }}
| شاگردان = {{فهرست جعبه افقی |محمد بن ادریس شافعی |عبدالرحمن بن قاسم |اسد بن فرات |عبدالله بن وهب |عبدالرحمان بن قاسم |اسد بن الفرات بن سنان |محمد بن دینار |عبدالعزیز ابن ابی حازم |عثمان بن عیسی بن کنانه |عبدالرحیم بن خالد اسکندرانی }}
| دین = [[اسلام]]
| دین = [[اسلام]]
| مذهب = [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]
| مذهب = [[اهل‌سنت و جماعت|اهل‌سنت]]
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی |المُوَطَّأ |غریب القرآن |الرّد علی القدریة }}
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی |المُوَطَّأ |غریب القرآن |الرّد علی القدریة }}
| فعالیت‌ها =  
| فعالیت‌ها =  
خط ۲۳: خط ۲۳:


== شرح حال مالک بن انس ==
== شرح حال مالک بن انس ==
ابوعبدالله مالک بن انس بن مالک بن ابی عامر بن عمرو بن حارث حمیری اصبحی مدنی یکی از امامان چهارگانه [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] است. وی که دارای القابی نظیر <big>شیخ الاسلام</big> و <big>حجةالامه</big> است در سال 73 هجری قمری (یا 75 و یا 95هـ. ق) در مدینه به دنیا آمده است. جد او مالک از [[تابعین]] بوده است وی از جوانی در طلب علم فعالیت نموده و از بزرگان مدینه نظیر نافع، زهری و عبدالله بن دینار و جمع بسیار زیادی اخذ حدیث می‌نماید.  
ابوعبدالله مالک بن انس بن مالک بن ابی عامر بن عمرو بن حارث حمیری اصبحی مدنی یکی از امامان چهارگانه [[اهل‌سنت و جماعت|اهل‌سنت]] است. وی که دارای القابی نظیر <big>شیخ الاسلام</big> و <big>حجةالامه</big> است در سال 73 هجری قمری (یا 75 و یا 95هـ. ق) در مدینه به دنیا آمده است. جد او مالک از [[تابعین]] بوده است وی از جوانی در طلب علم فعالیت نموده و از بزرگان مدینه نظیر نافع، زهری و عبدالله بن دینار و جمع بسیار زیادی اخذ حدیث می‌نماید.  


مالک تحقیقا از جمله کسانی است که در جمع‌آوری [[حدیث]] و کثرت مشایخ در میان اهل‌سنت کم‌نظیر است. از بیش از هزار و چهارصد نفر روایت نقل کرده و جمع بسیار زیادی از جمله [[ابوحنیفه]] و [[محمد بن ادریس شافعی|شافعی]] از وی نقل حدیث کرده‌اند و این در حالی بوده که وی در نوجوانی به اخذ روایت پرداخته و در حالی که 21 سال داشته کرسی نقل حدیث داشته است. روابط وی با [[عباسیان|حکومت عباسی]] گرم بوده است به جز در ایامی که وی توسط حاکم مدینه، جعفر بن سلیمان که عموی [[منصور عباسی]] بوده، مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرد.  
مالک تحقیقا از جمله کسانی است که در جمع‌آوری [[حدیث]] و کثرت مشایخ در میان اهل‌سنت کم‌نظیر است. از بیش از هزار و چهارصد نفر روایت نقل کرده و جمع بسیار زیادی از جمله [[ابوحنیفه]] و [[محمد بن ادریس شافعی|شافعی]] از وی نقل حدیث کرده‌اند و این در حالی بوده که وی در نوجوانی به اخذ روایت پرداخته و در حالی که 21 سال داشته کرسی نقل حدیث داشته است. روابط وی با [[عباسیان|حکومت عباسی]] گرم بوده است به جز در ایامی که وی توسط حاکم مدینه، جعفر بن سلیمان که عموی [[منصور عباسی]] بوده، مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرد.  
خط ۴۲: خط ۴۲:
علاوه بر آن‌که در این گزارش، مالک بن انس مهمان امام صادق (علیه السلام) بود و آموزه‌های دینی بر رعایت احترام مهمان تأکید می‌کند حتی اگر آن مهمان، [[مسلمان]] و یا هم‌عقیده نیز نباشد؛ و از این‌رو احترام امام (علیه السلام) به مالک را باید از نوع احترام میزبان به مهمان ارزیابی کرد، نه این‌که آن‌حضرت با تمام عقاید مالک موافق باشد.
علاوه بر آن‌که در این گزارش، مالک بن انس مهمان امام صادق (علیه السلام) بود و آموزه‌های دینی بر رعایت احترام مهمان تأکید می‌کند حتی اگر آن مهمان، [[مسلمان]] و یا هم‌عقیده نیز نباشد؛ و از این‌رو احترام امام (علیه السلام) به مالک را باید از نوع احترام میزبان به مهمان ارزیابی کرد، نه این‌که آن‌حضرت با تمام عقاید مالک موافق باشد.


از سوی دیگر احتمال دارد که امام (علیه السلام) با این رفتار خویش در صدد آن بود که از دور شدن بیشتر مالک بن انس از راه مستقیم اسلامی که توسط پیشوایان [[اهل بیت|اهل‌بیت (علیه السلام)]] ترویج و محافظت می‌شد جلوگیری کند<ref>«ائمه اربعه اهل سنت»، 83007؛ «مذاهب چهارگانۀ اهل سنت»، 12338</ref>.
از سوی دیگر احتمال دارد که امام (علیه السلام) با این رفتار خویش در صدد آن بود که از دور شدن بیشتر مالک بن انس از راه مستقیم اسلامی که توسط پیشوایان [[اهل بیت|اهل‌بیت (علیه السلام)]] ترویج و محافظت می‌شد جلوگیری کند<ref>«ائمه اربعه اهل‌سنت»، 83007؛ «مذاهب چهارگانۀ اهل‌سنت»، 12338</ref>.


== مکانت حدیثی مالک بن انس ==
== مکانت حدیثی مالک بن انس ==
مالک در مدینه از استادان بسیاری بهره گرفته که برخی شمارِ آنها را صد تن<ref>هذیب الکمال فی أسماء الرجال: ج۲۷ ص۹۳-۱۰۶ ش۵۷۲۸، تهذیب التهذیب: ج۵ ص۳۲۶ و ۳۲۷ ش۷۵۸۴</ref> و برخی دیگر حدود نُهصد تن دانسته‌اند که از این تعداد سیصد تن آنها در شمارِ تابعیان و بقیه در طبقه تابعِ تابعیان بوده‌اند<ref> الحدیث و المحدّثون: ص۲۸۸</ref>. معروف‌ترین استادان حدیثی وی عبارت‌اند از: محمّد بن شهاب زهری، ربیعة بن ابی عبدالرحمان و نافع، مولی عبداللّٰه بن عمر<ref>الإمام الصادق (علیه السلام) و المذاهب الأربعة: المجلد الاول، الجزء الثانی ص۵۳۱، تهذیب الکمال فی أسماء الرجال: ج۲۷ ص۱۱۴- ۱۱۶ ش۵۷۲۸، تهذیب التهذیب: ج۵ ص۵۳۲۸ ش۷۵۸۴</ref>. مالک با توجّه به معمّر بودنش، شاگردان بسیاری از محدّثان [[حجاز]]، [[یمن]]، [[عراق]]، [[شام]]، [[مصر]] و [[افریقا]] داشت که از جمله می‌توان از: شافعی، عبداللّٰه بن وهب بن مسلم، عبدالرحمان بن قاسم، عبدالعزیز بن ابی حاتم، محمّد بن دینار، سفیان ثوری و محمّد بن حسن شیبانی نام برد<ref>سیر أعلام النبلاء: ج۸ ص۵۲- ۵۴ ش۱۰، تهذیب الکمال فی أسماء الرجال: ج۲۷ ص۱۰۷ - ۱۱۰</ref>. [[اهل سنت و جماعت|علمای اهل‌سنت]]، او را ستوده و به بزرگی یاد کرده‌اند<ref>التمهید، ابن عبدالبر: ج۱ ص۸۹، الثقات: ج۷ ص۴۵۹، تذکرة الحفّاظ: ج۱ ص۲۰۷ ش۱۹۹، سیر أعلام النبلاء: ج۸ ص۵۸ ش۱۰</ref>. مالک، ۱۰۰ هزار حدیث نگاشته و از نافع و دیگران روایت نقل کرده است. همچنین مالک به دقّت در نقل و سختگیری نسبت به نقد راویان حدیث معروف است و روایتی را که اطمینان به آن نداشت، نقل نمی‌کرد<ref>تهذیب التهذیب: ج۵ ص۳۲۹</ref>.
مالک در مدینه از استادان بسیاری بهره گرفته که برخی شمارِ آنها را صد تن<ref>هذیب الکمال فی أسماء الرجال: ج۲۷ ص۹۳-۱۰۶ ش۵۷۲۸، تهذیب التهذیب: ج۵ ص۳۲۶ و ۳۲۷ ش۷۵۸۴</ref> و برخی دیگر حدود نُهصد تن دانسته‌اند که از این تعداد سیصد تن آنها در شمارِ تابعیان و بقیه در طبقه تابعِ تابعیان بوده‌اند<ref> الحدیث و المحدّثون: ص۲۸۸</ref>. معروف‌ترین استادان حدیثی وی عبارت‌اند از: محمّد بن شهاب زهری، ربیعة بن ابی عبدالرحمان و نافع، مولی عبداللّٰه بن عمر<ref>الإمام الصادق (علیه السلام) و المذاهب الأربعة: المجلد الاول، الجزء الثانی ص۵۳۱، تهذیب الکمال فی أسماء الرجال: ج۲۷ ص۱۱۴- ۱۱۶ ش۵۷۲۸، تهذیب التهذیب: ج۵ ص۵۳۲۸ ش۷۵۸۴</ref>. مالک با توجّه به معمّر بودنش، شاگردان بسیاری از محدّثان [[حجاز]]، [[یمن]]، [[عراق]]، [[شام]]، [[مصر]] و [[افریقا]] داشت که از جمله می‌توان از: شافعی، عبداللّٰه بن وهب بن مسلم، عبدالرحمان بن قاسم، عبدالعزیز بن ابی حاتم، محمّد بن دینار، سفیان ثوری و محمّد بن حسن شیبانی نام برد<ref>سیر أعلام النبلاء: ج۸ ص۵۲- ۵۴ ش۱۰، تهذیب الکمال فی أسماء الرجال: ج۲۷ ص۱۰۷ - ۱۱۰</ref>. [[اهل‌سنت و جماعت|علمای اهل‌سنت]]، او را ستوده و به بزرگی یاد کرده‌اند<ref>التمهید، ابن عبدالبر: ج۱ ص۸۹، الثقات: ج۷ ص۴۵۹، تذکرة الحفّاظ: ج۱ ص۲۰۷ ش۱۹۹، سیر أعلام النبلاء: ج۸ ص۵۸ ش۱۰</ref>. مالک، ۱۰۰ هزار حدیث نگاشته و از نافع و دیگران روایت نقل کرده است. همچنین مالک به دقّت در نقل و سختگیری نسبت به نقد راویان حدیث معروف است و روایتی را که اطمینان به آن نداشت، نقل نمی‌کرد<ref>تهذیب التهذیب: ج۵ ص۳۲۹</ref>.


== آثار حدیثی مالک بن انس ==
== آثار حدیثی مالک بن انس ==
کتاب‌ها و رساله‌های مختلفی به مالک منسوب است. مهم‌ترین آثار وی عبارت‌اند از: الموطّأ. برخی علمای اهل سنّت همه احادیث این کتاب را مسند و صحیح می‌دانند<ref>الحدیث و المحدّثون: ص۲۴۶</ref>. این کتاب دربردارنده احادیثی از [[پیامبر خدا(ص)|پیامبر خدا (صلی الله علیه)]] و اقوال و فتاوای [[صحابه پیامبر|صحابیان]] و [[تابعین|تابعیان]] است و بر اساس ابواب کتاب‌های فقهی تنظیم شده است. در شماره احادیث کتاب الموطّأ، میان پانصد<ref> تنویر الحوالک: ج۱ ص۶</ref> تا ۱۷۲۰ <ref> تنویر الحوالک: ج۱ ص۸</ref>، و رقم‌های دیگر اختلاف است. تألیف الموطّأ چهل سال طول کشید<ref> الحدیث و المحدّثون: ص۲۴۶</ref>. کتاب‌های تفسیر [[غریب القرآن (کتاب)|غریب القرآن]] و [[الرد علی القدریة (کتاب)|الرّد علی القدریة]] نیز از او هستند<ref>الأئمّة الأربعة: بخش دوم ص۱۲۶</ref>.
کتاب‌ها و رساله‌های مختلفی به مالک منسوب است. مهم‌ترین آثار وی عبارت‌اند از: الموطّأ. برخی علمای اهل‌سنت همه احادیث این کتاب را مسند و صحیح می‌دانند<ref>الحدیث و المحدّثون: ص۲۴۶</ref>. این کتاب دربردارنده احادیثی از [[پیامبر خدا(ص)|پیامبر خدا (صلی الله علیه)]] و اقوال و فتاوای [[صحابه پیامبر|صحابیان]] و [[تابعین|تابعیان]] است و بر اساس ابواب کتاب‌های فقهی تنظیم شده است. در شماره احادیث کتاب الموطّأ، میان پانصد<ref> تنویر الحوالک: ج۱ ص۶</ref> تا ۱۷۲۰ <ref> تنویر الحوالک: ج۱ ص۸</ref>، و رقم‌های دیگر اختلاف است. تألیف الموطّأ چهل سال طول کشید<ref> الحدیث و المحدّثون: ص۲۴۶</ref>. کتاب‌های تفسیر [[غریب القرآن (کتاب)|غریب القرآن]] و [[الرد علی القدریة (کتاب)|الرّد علی القدریة]] نیز از او هستند<ref>الأئمّة الأربعة: بخش دوم ص۱۲۶</ref>.


== مالک بن انس (یکی از ائمه چهارگانه اهل‌سنت) ==
== مالک بن انس (یکی از ائمه چهارگانه اهل‌سنت) ==
خط ۶۶: خط ۶۶:
از این مکالمه چند مطلب استفاده می‌شود:
از این مکالمه چند مطلب استفاده می‌شود:


* این که [[دعا]] نزد قبر پیامبر (صلی الله علیه) مورد عمل تابعین [[اصحاب پیامبر]] آن هم فردی مانند مالک بن انس که از پیشوایان اهل سنت است می‌باشد.
* این که [[دعا]] نزد قبر پیامبر (صلی الله علیه) مورد عمل تابعین [[اصحاب پیامبر]] آن هم فردی مانند مالک بن انس که از پیشوایان اهل‌سنت است می‌باشد.
* هیچ یک از علمای مدینه و مسلمان‌ها این سخن را بر او استنکار و او را سرزنش نکردند و اگر مورد انکار اهل مدینه قرار می‌گرفت حتماً در تاریخ ثبت می‌گردید، زیرا انگیزه در بیان این گونه مطالب با اختلافی که بین مذاهب بوده وجود داشته است.
* هیچ یک از علمای مدینه و مسلمان‌ها این سخن را بر او استنکار و او را سرزنش نکردند و اگر مورد انکار اهل مدینه قرار می‌گرفت حتماً در تاریخ ثبت می‌گردید، زیرا انگیزه در بیان این گونه مطالب با اختلافی که بین مذاهب بوده وجود داشته است.
* [[توسل]] و [[شفاعت|شفیع]] قرار دادن پیامبر (صلی الله علیه) بعد از مرگ نیز مورد عمل فردی مانند مالک بن انس بوده و صریحاً به [[خلیفه]] وقت [[منصور عباسی|منصور]] می‌گوید: «استشفع به» او را شفیع قرار ده و به او توسل بجو.
* [[توسل]] و [[شفاعت|شفیع]] قرار دادن پیامبر (صلی الله علیه) بعد از مرگ نیز مورد عمل فردی مانند مالک بن انس بوده و صریحاً به [[خلیفه]] وقت [[منصور عباسی|منصور]] می‌گوید: «استشفع به» او را شفیع قرار ده و به او توسل بجو.
خط ۸۳: خط ۸۳:


[[رده:عالمان]]
[[رده:عالمان]]
[[رده:عالمان اهل سنت]]
[[رده:عالمان اهل‌سنت]]
[[رده:فقیهان چهارگانه اهل‌سنت]]
[[رده:فقیهان چهارگانه اهل‌سنت]]
confirmed، مدیران
۳۳٬۵۶۸

ویرایش