۸۵٬۸۳۹
ویرایش
الأزهر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'می توان' به 'می‌توان'
جز (جایگزینی متن - 'می رود' به 'می‌رود') |
جز (جایگزینی متن - 'می توان' به 'می‌توان') |
||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
=جامع الازهر= | =جامع الازهر= | ||
لغت «جامع» به معنای مسجد بزرگ، مسجد آدینه و یا مسجدی که در آن نماز جمعه می خوانند و مراسم اعتکاف به جا می آورند، اطلاق می شود. این گونه مساجد بزرگ، نخستین بار در عهد پیامبر اکرم(صلی الله و علیه و آله) و پس از آن در دوره ی حکومت امویان در مراکز و بلاد اسلامی ساخته شدند و چون در این مساجد علاوه بر مسائل دینی و سیاسی، مسائل علمی نیز مطرح می شد و حلقه های درس که شرکت در آنها برای هر جوینده ی دانش ممکن بود، در آنها شکل می گرفت، عنوان «جامع» برای آنها به کار رفت. بعدها واژه ی «جامعه» به معنای دانشگاه مترادف با «جامع» به کار برده شد.<br> | لغت «جامع» به معنای مسجد بزرگ، مسجد آدینه و یا مسجدی که در آن نماز جمعه می خوانند و مراسم اعتکاف به جا می آورند، اطلاق می شود. این گونه مساجد بزرگ، نخستین بار در عهد پیامبر اکرم(صلی الله و علیه و آله) و پس از آن در دوره ی حکومت امویان در مراکز و بلاد اسلامی ساخته شدند و چون در این مساجد علاوه بر مسائل دینی و سیاسی، مسائل علمی نیز مطرح می شد و حلقه های درس که شرکت در آنها برای هر جوینده ی دانش ممکن بود، در آنها شکل می گرفت، عنوان «جامع» برای آنها به کار رفت. بعدها واژه ی «جامعه» به معنای دانشگاه مترادف با «جامع» به کار برده شد.<br> | ||
مساجد از این نقطه نظر، دانشگاه های بزرگ اسلامی به شمار می آمدند. مسجدالنبی که هم زمان با هجرت رسول خدا به مدینه بنیان گردید، در واقع کهن ترین دانشگاه اسلامی و پایگاه اساسی ترین تعلیمات در تایخ آموزش اسلامی بودهاست. علاوه بر مسجدالنبی | مساجد از این نقطه نظر، دانشگاه های بزرگ اسلامی به شمار می آمدند. مسجدالنبی که هم زمان با هجرت رسول خدا به مدینه بنیان گردید، در واقع کهن ترین دانشگاه اسلامی و پایگاه اساسی ترین تعلیمات در تایخ آموزش اسلامی بودهاست. علاوه بر مسجدالنبی می‌توان از مجسد الحرام در مکه، جامع بصره و کوفه، جامع ری، جامع عمرو در فسطاط مصر، مسجد الاقصی و قبه الصخره در بیت المقدس، جامع اموی در دمشق، جامع زیتونه در تونس، جامع قیروان در مراکش، جامع الازهر در مصر به عنوان برخی از مراکز مشهور آموزش اسلامی نام برد. <br> | ||
واژه ی «الازهر» نیز از ریشه ی «زهر» به معنای تابش، درخشش، و پرتوافکنی اخذ شده است. <br> | واژه ی «الازهر» نیز از ریشه ی «زهر» به معنای تابش، درخشش، و پرتوافکنی اخذ شده است. <br> | ||
دربارهی اینکه چرا این دانشگاه به این نام اشتهار یافته، نظرات گوناگونی وجود دارد، برخی معتقدند شاید به مناسبت کلمه ی زهرا لقب حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) به ازهر نامگذاری شده باشد. برخی نیز معتقدند نامگذاری آن به سبب محاط بودن به کاخهای باشکوه خلافت فاطمیان(المقصور الزاهره) یا درخشندگی آن در میان دیگر جوامع مصر بوده است.<br> | دربارهی اینکه چرا این دانشگاه به این نام اشتهار یافته، نظرات گوناگونی وجود دارد، برخی معتقدند شاید به مناسبت کلمه ی زهرا لقب حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) به ازهر نامگذاری شده باشد. برخی نیز معتقدند نامگذاری آن به سبب محاط بودن به کاخهای باشکوه خلافت فاطمیان(المقصور الزاهره) یا درخشندگی آن در میان دیگر جوامع مصر بوده است.<br> | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
بارو های مثلثی شکل بالای دیوارها به همراه نمونه های مشابه موجود در مسجد ابن طولون، الگویی را برای معماری گوتیک ایجاد می کند که نمونه آن در کلیسای کرامر واقع در نور فولک انگلستان دیده می شود. .<br> | بارو های مثلثی شکل بالای دیوارها به همراه نمونه های مشابه موجود در مسجد ابن طولون، الگویی را برای معماری گوتیک ایجاد می کند که نمونه آن در کلیسای کرامر واقع در نور فولک انگلستان دیده می شود. .<br> | ||
در قسمت غربی مسجد الازهر صحنی قرار دارد که ایوان هایی آن را در بر گرفته اند. این صحن در قرن ششم و در زمان حکومت خلیفه الحافظ ساخته شد. این صحن زیبا و ورودی آن در سال 1213 هجری به هنگام سرکوب دانشجویان مخالف به دستور بناپارت ویران شد و در سال 1312 مجددا بازسازی شد. .<br> | در قسمت غربی مسجد الازهر صحنی قرار دارد که ایوان هایی آن را در بر گرفته اند. این صحن در قرن ششم و در زمان حکومت خلیفه الحافظ ساخته شد. این صحن زیبا و ورودی آن در سال 1213 هجری به هنگام سرکوب دانشجویان مخالف به دستور بناپارت ویران شد و در سال 1312 مجددا بازسازی شد. .<br> | ||
از آنجا که مسجد الازهر به تدریج به یکی از مراکز عمده معارف مذهبی تبدیل شد، همواره مورد توجه حاکمان زمان بوده و تغییرات فراوانی در آن صورت گرفته و از شکل اولیه و ساده خود دور شده است. حاکمان و امیران هر یک به فراخور سلیقه خود و نیاز زمان، بخشهایی را ویران کردند، سازه هایی را به آن افزودند و گاه، بخشی را از نو ساختند. لذا مسجد الازهر سبکی تلفیقی دارد و | از آنجا که مسجد الازهر به تدریج به یکی از مراکز عمده معارف مذهبی تبدیل شد، همواره مورد توجه حاکمان زمان بوده و تغییرات فراوانی در آن صورت گرفته و از شکل اولیه و ساده خود دور شده است. حاکمان و امیران هر یک به فراخور سلیقه خود و نیاز زمان، بخشهایی را ویران کردند، سازه هایی را به آن افزودند و گاه، بخشی را از نو ساختند. لذا مسجد الازهر سبکی تلفیقی دارد و نمی‌توان آن را به دوره ای خاص نسبت داد. .<br> | ||
=شیخ الازهر= | =شیخ الازهر= | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
از دیگر [[مشایخ الازهر|رؤسای الازهر]] که شخصیتی بارزتر از دیگران داشت، شیخ محمود شلتوت بود. وی که از همین دانشگاه فارغ التحصیل شد و تالیفات بسیاری در زمینه های مختلف علمی از خود بر جای نهاد، بر آن شد تا روحیه روشنگری و اجتهاد را در این دانشگاه برانگیزد.<br> | از دیگر [[مشایخ الازهر|رؤسای الازهر]] که شخصیتی بارزتر از دیگران داشت، شیخ محمود شلتوت بود. وی که از همین دانشگاه فارغ التحصیل شد و تالیفات بسیاری در زمینه های مختلف علمی از خود بر جای نهاد، بر آن شد تا روحیه روشنگری و اجتهاد را در این دانشگاه برانگیزد.<br> | ||
از جمله اقدامات ارزنده او تاسیس کرسی فقه شیعه جعفری بود که پس از تاسیس دو کرسی فقه حنفی و شافعی در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران در سال 1335 ش، به عنوان عمل متقابل صورت گرفت.<br> | از جمله اقدامات ارزنده او تاسیس کرسی فقه شیعه جعفری بود که پس از تاسیس دو کرسی فقه حنفی و شافعی در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران در سال 1335 ش، به عنوان عمل متقابل صورت گرفت.<br> | ||
در این دوران استفاده از وجود شخصیت‌های علمی چون محمد مافی، محمد فهام و محمود جبرالله که دوره های تخصصی علمی را در غرب گذرانده بودند، برای این دانشگاه از جمله اقداماتی است که در راستای احیای تفکر علمی و تطبیق آن با آموزش های سنتی الازهر انجام گرفته است. هم چنین از برخی اقدامات وی | در این دوران استفاده از وجود شخصیت‌های علمی چون محمد مافی، محمد فهام و محمود جبرالله که دوره های تخصصی علمی را در غرب گذرانده بودند، برای این دانشگاه از جمله اقداماتی است که در راستای احیای تفکر علمی و تطبیق آن با آموزش های سنتی الازهر انجام گرفته است. هم چنین از برخی اقدامات وی می‌توان به برگزاری مراسم عزاداری اباعبدالله در صحن دانشگاه الازهر و عدم به رسمیت شناختن اسرائیل اشاره کرد.<br> | ||
=سیر تحول و نقش الازهر در ادوار مختلف= | =سیر تحول و نقش الازهر در ادوار مختلف= | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
1ـ هیچ مسلمانی ملزم نیست حتما تابع یکی از مذاهب چهارگانه فقهی اهل سنت باشد؛ بلکه هر مسلمانی در انتخاب هر یک از مذاهب فقهی آزاد است.<br> | 1ـ هیچ مسلمانی ملزم نیست حتما تابع یکی از مذاهب چهارگانه فقهی اهل سنت باشد؛ بلکه هر مسلمانی در انتخاب هر یک از مذاهب فقهی آزاد است.<br> | ||
2ـ انتقال از یک مذهب فقهی به مذهب فقهی دیگر جایز است.<br> | 2ـ انتقال از یک مذهب فقهی به مذهب فقهی دیگر جایز است.<br> | ||
3ـ هر مسلمانی اگر چه سنی باشد | 3ـ هر مسلمانی اگر چه سنی باشد می‌تواند طبق فقه شیعه امامیه عمل کند.<br> | ||
یکی دیگر از اقدامات شیخ شلتوت تاسیس فقه مقارن در دانشگاه الازهر بود. در این کلاس موضوعاتی از قبیل حکم سه طلاقه، طلاق معلق، مساله رضاع، ارث و ... بررسی می شد. <br> | یکی دیگر از اقدامات شیخ شلتوت تاسیس فقه مقارن در دانشگاه الازهر بود. در این کلاس موضوعاتی از قبیل حکم سه طلاقه، طلاق معلق، مساله رضاع، ارث و ... بررسی می شد. <br> | ||
=نقش سیاسی دانشگاه الازهر= | =نقش سیاسی دانشگاه الازهر= | ||