۸۵٬۸۳۹
ویرایش
سید حسین بروجردی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' العظمی' به 'العظمی'
جز (جایگزینی متن - 'رده:پیشگامان تقریب' به 'رده:پیشگامان وحدت اسلامی') |
جز (جایگزینی متن - ' العظمی' به 'العظمی') |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''آیت | '''آیت الله‌العظمی''' '''سید حسین طباطبایی بروجردی''' معروف به آیت الله '''العظمی''' بروجردی (زاده ۳ فروردین ۱۲۵۴ در بروجرد – درگذشته ۱۰ فروردین ۱۳۴۰ در قم) از مراجع شیعه اهل [[ایران]] بود. وی به مدت هفده سال مدیر [[حوزهٔ علمیه قم]] بود و پس از درگذشت '''آیت الله‌العظمی''' سید حسین طباطبایی قمی مرجعیت عامه [[شیعیان]] را به مدت نزدیک به ۱۵ سال بر عهده داشت. | ||
=ولادت= | =ولادت= | ||
در آخرین روزهای ماه صفر سال 1292هـ. ق در خانه‌ای از خاندان طباطبایی در شهر تاریخی بروجرد کودکی چشم به جهان گشود که او را حسین نامیدند. او از همان ایام کودکی، مورد مهر و علاقه سرشار پدرش، سید علی قرار گرفت و در سایه توجهات او تعلیم، تربیت و رشد یافت. <br /> | در آخرین روزهای ماه صفر سال 1292هـ. ق در خانه‌ای از خاندان طباطبایی در شهر تاریخی بروجرد کودکی چشم به جهان گشود که او را حسین نامیدند. او از همان ایام کودکی، مورد مهر و علاقه سرشار پدرش، سید علی قرار گرفت و در سایه توجهات او تعلیم، تربیت و رشد یافت. <br /> | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
=هجرت به اصفهان= | =هجرت به اصفهان= | ||
از آن جا که حوزه علمیه بروجرد، نیاز علمی او را پاسخگو نبود، به توصیه بزرگان و صلاحدید پدر، در سال هزار و سیصد و ده قمری به اصفهان مهاجرت کرد. ایشان، پس از ورود به اصفهان، در درس مرحوم حاج سیدمحمدباقر درچهای شرکت کرد. | از آن جا که حوزه علمیه بروجرد، نیاز علمی او را پاسخگو نبود، به توصیه بزرگان و صلاحدید پدر، در سال هزار و سیصد و ده قمری به اصفهان مهاجرت کرد. ایشان، پس از ورود به اصفهان، در درس مرحوم حاج سیدمحمدباقر درچهای شرکت کرد. | ||
آن استاد گرانمایه، به حضرت آیت الله‌العظمی بروجردی، بسیار اظهار مهر و علاقه می‌کرد؛ حضرت | آن استاد گرانمایه، به حضرت آیت الله‌العظمی بروجردی، بسیار اظهار مهر و علاقه می‌کرد؛ حضرت آیت‌الله‌العظمی بروجردی(ره) تا آخرین لحظات حیات، این استاد ارزشمند را فراموش نکرد. <br /> | ||
ایشان هم چنین در درس جناب میرزاابوالمعالی کلباسی و جناب سیدمحمدتقی مدرس شرکت می‌کردند. علاوه بر فقه و اصول و رجال، در درس فلسفه دو فحل این فن، یعنی آخوند کاشی و جهانگیرخان قشقایی، حاضر شد. | ایشان هم چنین در درس جناب میرزاابوالمعالی کلباسی و جناب سیدمحمدتقی مدرس شرکت می‌کردند. علاوه بر فقه و اصول و رجال، در درس فلسفه دو فحل این فن، یعنی آخوند کاشی و جهانگیرخان قشقایی، حاضر شد. | ||
<br /> | <br /> | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
=هجرت به نجف= | =هجرت به نجف= | ||
زمانی که آیت‌الله بروجردی در اصفهان مشغول به تحصیل بودن، بار دیگر نامه‌ای ازطرف پدر به دستش رسید که از وی خواسته بود به نجف عزیمت کند، لذا در بیست و هفت سالگی به همراه برادر کوچکش سید اسماعیل، روانه نجف شدند. | زمانی که آیت‌الله بروجردی در اصفهان مشغول به تحصیل بودن، بار دیگر نامه‌ای ازطرف پدر به دستش رسید که از وی خواسته بود به نجف عزیمت کند، لذا در بیست و هفت سالگی به همراه برادر کوچکش سید اسماعیل، روانه نجف شدند. | ||
آیت‌الله بروجردی پس از ورود به نجف اشرف، به حوزه درس مرحوم | آیت‌الله بروجردی پس از ورود به نجف اشرف، به حوزه درس مرحوم آیت‌الله‌العظمی آخوند ملا محمد کاظم خراسانی وارد شده و نه سال از محضر پر فیض آن فقیه بزرگ و علمای دیگری چون: آیت‌الله‌العظمی آقا سید کاظم یزدی، و آیت‌الله شریعت اصفهانی (شیخ الشریعة) در فقه و اصول و رجال کسب فیض کردند | ||
ایشان در ایام تحصیل در نجف اشرف، بعد از اتمام درس مرحوم آخوند، بحث همان روز را برای جمع کثیری تقریر می‌فرمودند. | ایشان در ایام تحصیل در نجف اشرف، بعد از اتمام درس مرحوم آخوند، بحث همان روز را برای جمع کثیری تقریر می‌فرمودند. | ||
=اجازات آیت‌الله بروجردی= | =اجازات آیت‌الله بروجردی= | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
آیت‌الله بروجردی حدود سی و سه سال در بروجرد اقامت داشتند. و در تمام این مدت به طور مستمر مشغول به تحصیل، تالیف، تدریس فقه واصول بودند. اکثر آثار مکتوب و ابتکارات علمی ایشان در فقه مانند حاشیه بر عروةالوثقی، اصول، حدیث و رجال، حاصل تلاش این دوره اقامت در بروجرد است. | آیت‌الله بروجردی حدود سی و سه سال در بروجرد اقامت داشتند. و در تمام این مدت به طور مستمر مشغول به تحصیل، تالیف، تدریس فقه واصول بودند. اکثر آثار مکتوب و ابتکارات علمی ایشان در فقه مانند حاشیه بر عروةالوثقی، اصول، حدیث و رجال، حاصل تلاش این دوره اقامت در بروجرد است. | ||
=هجرت به قم= | =هجرت به قم= | ||
آیت‌الله‌العظمی بروجردی در سال 1364 هـ .ق برای معالجه از بروجرد به تهران آمدند و در بیمارستان فیروزآبادی مورد عمل جراحی قرار گرفت. علمای اعلام از قم، تهران و ... به عیادت ایشان شتافتند. در این هنگام چند نفر از فقهای سرشناس حوزه علمیه قم خصوصا امام خمینی(ره) فرصت را مغتنم شمرده از آیت‌الله بروجردی جهت اقامت در قم و قبول مرجعیت جهان تشیع و رهبری و مدیریت حوزه علمیه قم دعوت کردند. این موضوع با اصرار آقایان و استخاره به قرآن مجید، مورد قبول واقع شد. آیت‌الله بروجردی پس از تشرف به مشهد مقدس، عصر پنج‌شنبه 26 صفر 1364 ق. در میان استقبال بی‌نظیر مراجع، علما و مردم قم، وارد این شهر مقدس شد. <br /> | |||
اغلب فضلا و مدرسین سرشناس از جمله امام خمینی(ره) و آیت‌الله سید محمد محقق داماد و حاج آقا مرتضی حائری برای نشان دادن اهمیت دروس ایشان و تشویق فضلا به حضور درآن دروس، همراه با شاگردان خود در مجالس درس ایشان حضور می‌یافتند. | اغلب فضلا و مدرسین سرشناس از جمله امام خمینی(ره) و آیت‌الله سید محمد محقق داماد و حاج آقا مرتضی حائری برای نشان دادن اهمیت دروس ایشان و تشویق فضلا به حضور درآن دروس، همراه با شاگردان خود در مجالس درس ایشان حضور می‌یافتند. | ||
آیت‌الله سید صدرالدین صدر از مراجع تقلید که در صحن بزرگ حضرت معصومه(ع) اقامه جماعت می‌کرد، جایگاه نماز خود را به آیت‌الله بروجردی واگذار کرد. | آیت‌الله سید صدرالدین صدر از مراجع تقلید که در صحن بزرگ حضرت معصومه(ع) اقامه جماعت می‌کرد، جایگاه نماز خود را به آیت‌الله بروجردی واگذار کرد. | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
=ویژگی‌های اخلاقی= | =ویژگی‌های اخلاقی= | ||
شناخت ویژگی‌های اخلاقی | شناخت ویژگی‌های اخلاقی آیت‌الله‌العظمی بروجردی، چراغی پر نور فراروی کسانی است که سلوک در مسیر أولیاءالله را تنها راه هدایت و سعادت خود می‌دانند<br />: | ||
1. اخلاص: | 1. اخلاص: | ||
آیت‌الله‌العظمی بروجردی خدا را با تمام وجود باور کرده بود، هر وقت سخن از خدمات ایشان به میان می‌آمد می‌فرمودند: اخلص العمل فان الناقد بصیر عمل خود را خالص کن؛ زیرا بازرس عمل بسیار بیناست<br />. | |||
2. اشتیاق به دانش و معرفت: | 2. اشتیاق به دانش و معرفت: | ||
ایشان تا آخر عمر لحظه‌ای دست از کسب علم و معرفت برنداشت. در سال‌های پایانی عمر، چون دوران جوانی، شب‌های بسیاری تا صبح غرق در مطالعه بود. ایشان فرموده بود که: «من از مطالعات علمی خسته نمی‌شوم، بلکه هرگاه از کارهای دیگر خسته می‌شوم، با مطالعات علمی خستگی خود را رفع می‌کنم.» <br /> | ایشان تا آخر عمر لحظه‌ای دست از کسب علم و معرفت برنداشت. در سال‌های پایانی عمر، چون دوران جوانی، شب‌های بسیاری تا صبح غرق در مطالعه بود. ایشان فرموده بود که: «من از مطالعات علمی خسته نمی‌شوم، بلکه هرگاه از کارهای دیگر خسته می‌شوم، با مطالعات علمی خستگی خود را رفع می‌کنم.» <br /> | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
آیت‌الله بروجردی وقتی مصلحت اسلام و دین به میان می‌آمد، اگر خطایی می‌دید به شدت عصبانی می‌شد. اما در امور دنیایی با خود عهد کرده بود، اگر عصبانی شود یک سال تمام روزه بگیرد و یک بار که عصبانی شد، یک سال تمام ـ به غیر از روزهای حرام ـ روزه گرفت. <br /> | آیت‌الله بروجردی وقتی مصلحت اسلام و دین به میان می‌آمد، اگر خطایی می‌دید به شدت عصبانی می‌شد. اما در امور دنیایی با خود عهد کرده بود، اگر عصبانی شود یک سال تمام روزه بگیرد و یک بار که عصبانی شد، یک سال تمام ـ به غیر از روزهای حرام ـ روزه گرفت. <br /> | ||
8. آرزوی شهادت: | 8. آرزوی شهادت: | ||
آن آیت الهی تا دقایق پایانی عمر در اشتیاق شهادت بود. مرحوم | آن آیت الهی تا دقایق پایانی عمر در اشتیاق شهادت بود. مرحوم آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی(ره) می‌فرمودند: | ||
«مرحوم آیت‌الله بروجردی بسیار اظهار تأسف می‌کردند، به سبب این که با فراهم شدن زمینه شهادت این فیض بزرگ را درک نکردند و به مقام شهادت نایل نشدند.» <br /> | «مرحوم آیت‌الله بروجردی بسیار اظهار تأسف می‌کردند، به سبب این که با فراهم شدن زمینه شهادت این فیض بزرگ را درک نکردند و به مقام شهادت نایل نشدند.» <br /> | ||
9. اتصال به غیب: | 9. اتصال به غیب: | ||
| خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
آیت‌الله سید جواد علوی بروجردی به نقل از برخی شاگردان ایشان می‌نویسد: «بعضی از فضلا که به منظور شرکت در درس ایشان از قم به بروجرد رفته‌اند، نقل می‌کردند: که مرحوم آیت الله بروجردی، هیچ گاه به خاطر بی توجهی شاگرد و یا عدم دقت کافی و یا قلت تعداد آنان، سطح درس را تنزل نمی‌دادند. به نحوی درس می‌گفتند که گویی شرکت‌کنندگان درس ایشان، همه سید مرتضی، شیخ مفید و شیخ طوسی هستند.» <br /> | آیت‌الله سید جواد علوی بروجردی به نقل از برخی شاگردان ایشان می‌نویسد: «بعضی از فضلا که به منظور شرکت در درس ایشان از قم به بروجرد رفته‌اند، نقل می‌کردند: که مرحوم آیت الله بروجردی، هیچ گاه به خاطر بی توجهی شاگرد و یا عدم دقت کافی و یا قلت تعداد آنان، سطح درس را تنزل نمی‌دادند. به نحوی درس می‌گفتند که گویی شرکت‌کنندگان درس ایشان، همه سید مرتضی، شیخ مفید و شیخ طوسی هستند.» <br /> | ||
2. برخورداری از الطاف الهی | 2. برخورداری از الطاف الهی | ||
شهید مطهری می‌گوید: «روزی بعد از طرح درس فرمود: من توجهی به روایات این مسئله نداشتم، اما همین امروز صبح قبل از شروع درس یادداشت‌ها را مطالعه می‌کردم که ناخواسته یادداشت‌های این بحث آمد جلوی دستم و روایات را خواندم و چه قدر روایات جالبی بود؛ من این را از الطاف الهی می‌دانم، چرا که | شهید مطهری می‌گوید: «روزی بعد از طرح درس فرمود: من توجهی به روایات این مسئله نداشتم، اما همین امروز صبح قبل از شروع درس یادداشت‌ها را مطالعه می‌کردم که ناخواسته یادداشت‌های این بحث آمد جلوی دستم و روایات را خواندم و چه قدر روایات جالبی بود؛ من این را از الطاف الهی می‌دانم، چرا که آیت‌الله‌العظمی بروجردی از اول قصد نشر فقاهت برای خدای متعال را داشت.» <br /> | ||
3. سبک ابتکاری: حاج شیخ مجتبی عراقی(ره) می‌گوید: «افزون بر بعد معنوی و حالات ملکوتی آن مرحوم، سبک ابتکاری در تدریس و استنباط را داشت که طلاب را جذب می‌کرد، ایشان هر فرعی را به مبدأ آن بر می‌گرداند.» <br /> | 3. سبک ابتکاری: حاج شیخ مجتبی عراقی(ره) می‌گوید: «افزون بر بعد معنوی و حالات ملکوتی آن مرحوم، سبک ابتکاری در تدریس و استنباط را داشت که طلاب را جذب می‌کرد، ایشان هر فرعی را به مبدأ آن بر می‌گرداند.» <br /> | ||
=مکتب فقهی= | =مکتب فقهی= | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۵: | ||
د) ریشهابی مسائل مورد اختلاف<br /> | د) ریشهابی مسائل مورد اختلاف<br /> | ||
ایشان مسائل مهم اختلافی بین شیعه و سنی را بررسی، وتاریخچه آن را دنبال می‌فرمود و ریشه اختلاف را به طور معقول ودور از هر گونه تعصب مذهبی، بیان می‌کرد. | ایشان مسائل مهم اختلافی بین شیعه و سنی را بررسی، وتاریخچه آن را دنبال می‌فرمود و ریشه اختلاف را به طور معقول ودور از هر گونه تعصب مذهبی، بیان می‌کرد. | ||
=تألیفات حضرت | =تألیفات حضرت آیت‌الله‌العظمی بروجردی= | ||
مرجع روشن بین شیعه در کنار تدریس و کارهای روزانه، به تحقیق میپرداخت و نتایج پژوهش‌های خویش را ثبت می‌کرد. آن بزرگوار در پاسخ علاقهمندانی که در پی بهره گیری از نوشته‌های ایشان بودند فرمود: زیاد چیز نوشتهام ... بعضی از آنها بر اثر نقل و انتقال از بروجرد به قم مفقود شده است. آثار علمی آن مرجع وارسته نشانه تلاش فراوان وی در‌این‌باره است. | مرجع روشن بین شیعه در کنار تدریس و کارهای روزانه، به تحقیق میپرداخت و نتایج پژوهش‌های خویش را ثبت می‌کرد. آن بزرگوار در پاسخ علاقهمندانی که در پی بهره گیری از نوشته‌های ایشان بودند فرمود: زیاد چیز نوشتهام ... بعضی از آنها بر اثر نقل و انتقال از بروجرد به قم مفقود شده است. آثار علمی آن مرجع وارسته نشانه تلاش فراوان وی در‌این‌باره است. | ||
نمونه‌ای از این آثار: | نمونه‌ای از این آثار: | ||
| خط ۱۲۳: | خط ۱۲۳: | ||
=اندیشه سیاسی آیت‌الله بروجردی= | =اندیشه سیاسی آیت‌الله بروجردی= | ||
حضرت آیت‌الله بروجردی(ره) سیاست را از اسلام جدا نمی‌دانست و مسائل سیاسی را با فکری باز و پویا دنبال می‌نمود. ملاقات‌ها و حمایت‌های ایشان از آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی که در آن عصر، رادمرد بزرگ سیاسی دینی و سمبل سیاست اسلامی بود، نیز دلیل روشنی بر مشروعیت و لزوم کارهای سیاسی و دخالت در سیاست برای دفاع از دین است. <br /> | حضرت آیت‌الله بروجردی(ره) سیاست را از اسلام جدا نمی‌دانست و مسائل سیاسی را با فکری باز و پویا دنبال می‌نمود. ملاقات‌ها و حمایت‌های ایشان از آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی که در آن عصر، رادمرد بزرگ سیاسی دینی و سمبل سیاست اسلامی بود، نیز دلیل روشنی بر مشروعیت و لزوم کارهای سیاسی و دخالت در سیاست برای دفاع از دین است. <br /> | ||
ایام مرجعیت | ایام مرجعیت آیت‌الله‌العظمی بروجردی مصادف با هجمه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به ساحت دین مقدس اسلام بود. | ||
این هجمه‌ها به دو بخش تقسیم می‌شد: | این هجمه‌ها به دو بخش تقسیم می‌شد: | ||
1ـ مواردی که حاکمیت سیاسی کشور به صورت آشکار و پنهان در آن دست داشت همانند: | 1ـ مواردی که حاکمیت سیاسی کشور به صورت آشکار و پنهان در آن دست داشت همانند: | ||
| خط ۱۳۲: | خط ۱۳۲: | ||
ترویج و گسترش منکراتی نظیر: شرب خمر، زنا و ... برای نشان دادن بی‌اعتنایی مردم به دین و... . | ترویج و گسترش منکراتی نظیر: شرب خمر، زنا و ... برای نشان دادن بی‌اعتنایی مردم به دین و... . | ||
2- مواردی که فراتر از مرزهای داخلی کشور بود مانند: مسأله فلسطین. | 2- مواردی که فراتر از مرزهای داخلی کشور بود مانند: مسأله فلسطین. | ||
موضع | موضع آیت‌الله‌العظمی بروجردی درقبال اشغال قدس شریف و سرزمین فلسطین، توسط متجاوزان صهیونیست، موضعی غیرتمندانه بود. ایشان در سال 1327 ش. بیانیه پر محتوایی را در محکومیت صهیونیسم بین‌الملل و غاصبان فلسطین صادر فرمود و در آن از مجاهدان فلسطینی با احترام یاد کرده و برای پیروزی آنها دعا می‌کرد.37 | ||
== دفاع آیت | == دفاع آیت الله‌العظمی بروجردی از ساحت دین == | ||
ایشان با تمام امکانات و توان، از ساحت دین دفاع می‌کرد و به هیچ عنوان در مسائل مربوط به دین، اهل مماشات و مسامحه نبود.38 | ایشان با تمام امکانات و توان، از ساحت دین دفاع می‌کرد و به هیچ عنوان در مسائل مربوط به دین، اهل مماشات و مسامحه نبود.38 | ||
منابع موجود نشان میدهد که آن پیر فرزانه در کمک به انقلابیون مؤمن، سیاستی بسیار دقیق داشت، و زمان را برای رویارویی مستقیم با دربار مناسب نمیدید. از سوی دیگر رها کردن شاه و راندنِ کامل وی موجب فرو غلتیدن فزونتر او در دامان بیگانگان می‌شد، پس گاه با وی مدارا می‌کرد تا آن جوان مغرور جای پای خود را سست نبیند و برای حفظ خویش به بیگانگان پناه نبرد. 39 | منابع موجود نشان میدهد که آن پیر فرزانه در کمک به انقلابیون مؤمن، سیاستی بسیار دقیق داشت، و زمان را برای رویارویی مستقیم با دربار مناسب نمیدید. از سوی دیگر رها کردن شاه و راندنِ کامل وی موجب فرو غلتیدن فزونتر او در دامان بیگانگان می‌شد، پس گاه با وی مدارا می‌کرد تا آن جوان مغرور جای پای خود را سست نبیند و برای حفظ خویش به بیگانگان پناه نبرد. 39 | ||
| خط ۱۴۳: | خط ۱۴۳: | ||
سرانجام در سیزدهم شوال 1380 هـ. ق برابر با دهم فروردین 1340 هـ. ش، برای همیشه چشم از جهان فرو بست. حاضرانی که در کنار بالین آن حضرت نشسته بودند می‌گویند: آن مرد بزرگ خطاب به پزشکان و اطرافیان که مشغول تلاش بودند، چنین فرمودند: | سرانجام در سیزدهم شوال 1380 هـ. ق برابر با دهم فروردین 1340 هـ. ش، برای همیشه چشم از جهان فرو بست. حاضرانی که در کنار بالین آن حضرت نشسته بودند می‌گویند: آن مرد بزرگ خطاب به پزشکان و اطرافیان که مشغول تلاش بودند، چنین فرمودند: | ||
«مرگ است، مرگ ... رها کنید ... یا الله، لااله الا الله ...» و پس از سه مرتبه تکرار، این جمله، دیدگان پر فروغ و حق بینش آهسته به روی هم قرار گرفت، لب‌ها بسته شد، قلب آرام گرفت، پیکر عزیز و شریفش بی‌حرکت گردید، دفتر حیات عاریت بسته شد و خورشید درخشان عمر، غروب کرد، روح پاک او، با فراغت بال و سرشار از عظمت قدم به دنیای جاوید گذاشت تا در جوار قرب کردگار و ائمه معصومین آرام گیرد ... . | «مرگ است، مرگ ... رها کنید ... یا الله، لااله الا الله ...» و پس از سه مرتبه تکرار، این جمله، دیدگان پر فروغ و حق بینش آهسته به روی هم قرار گرفت، لب‌ها بسته شد، قلب آرام گرفت، پیکر عزیز و شریفش بی‌حرکت گردید، دفتر حیات عاریت بسته شد و خورشید درخشان عمر، غروب کرد، روح پاک او، با فراغت بال و سرشار از عظمت قدم به دنیای جاوید گذاشت تا در جوار قرب کردگار و ائمه معصومین آرام گیرد ... . | ||
= | =آیت‌الله‌العظمی بروجردی در انظار بزرگان= | ||
== الف) از دیدگاه علمای شیعه == | == الف) از دیدگاه علمای شیعه == | ||
'''آیت‌الله بروجردی از منظر امام خمینی'''<br> | '''آیت‌الله بروجردی از منظر امام خمینی'''<br> | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
شهید آیت‌الله مطهری نیز می‌نویسد: | شهید آیت‌الله مطهری نیز می‌نویسد: | ||
«امام خمینی می‌فرمود: من در حال مطالعهٔ آقای بروجردی هستم و جز حقیقت چیز دیگری در این آقا نمی‌بینم»<br /> | «امام خمینی می‌فرمود: من در حال مطالعهٔ آقای بروجردی هستم و جز حقیقت چیز دیگری در این آقا نمی‌بینم»<br /> | ||
''' | '''آیت‌الله‌العظمی بروجردی در نگاه رهبر معظم انقلاب'''<br> | ||
جای خوش وقتی بسیار است که همت و پشتکار مؤسسین این مجمع و شما حضار محترم آن، مصروف تجدید یاد و اعلاء ذکر فقیه عظیم‌القدر و کم‌نظیری شده است که برکات و آثار حیات پربار او به زمان خود او و به عرصه فقاهت، منحصر نماند و او چون خورشیدی درخشان بر تعدادی از علوم اسلامی بلکه بر روش‌ها و شیوه های تحقیق در آنها و نیز بر فضای عام حیات مسلمین در زمان خود و پس از آن پرتو افشانی کرد و هنوز علمای اسلام و جهان اسلام از تأثیرات مبارک آن عمر پرثمر و ریاست و مرجعیت تامه پانزده ساله او متمتع‌اند. | جای خوش وقتی بسیار است که همت و پشتکار مؤسسین این مجمع و شما حضار محترم آن، مصروف تجدید یاد و اعلاء ذکر فقیه عظیم‌القدر و کم‌نظیری شده است که برکات و آثار حیات پربار او به زمان خود او و به عرصه فقاهت، منحصر نماند و او چون خورشیدی درخشان بر تعدادی از علوم اسلامی بلکه بر روش‌ها و شیوه های تحقیق در آنها و نیز بر فضای عام حیات مسلمین در زمان خود و پس از آن پرتو افشانی کرد و هنوز علمای اسلام و جهان اسلام از تأثیرات مبارک آن عمر پرثمر و ریاست و مرجعیت تامه پانزده ساله او متمتع‌اند. | ||
این شخصیت عالی قدر و کم‌نظیر مرجع عام شیعه در زمان خود و استاد فقیهان و مراجع معاصر، حضرت | این شخصیت عالی قدر و کم‌نظیر مرجع عام شیعه در زمان خود و استاد فقیهان و مراجع معاصر، حضرت آیت‌الله‌العظمی مرحوم حاج آقا حسین بروجردی است. | ||
علم و تقوی و اخلاص و روشن بینی و بزرگ منشی و کیاست و نو آوری و جامع نگری و خستگی ناپذیری و بسی خصلت‌های کمیاب و نفیس دیگر از این مرد بزرگ و ذخیره الهی، چنان شخصیت ذو ابعاد و عظیمی فراهم آورده بود که نظیر آن را در فقهای صاحب نام و برخوردار از زعامت به ندرت می‌توان یافت. | علم و تقوی و اخلاص و روشن بینی و بزرگ منشی و کیاست و نو آوری و جامع نگری و خستگی ناپذیری و بسی خصلت‌های کمیاب و نفیس دیگر از این مرد بزرگ و ذخیره الهی، چنان شخصیت ذو ابعاد و عظیمی فراهم آورده بود که نظیر آن را در فقهای صاحب نام و برخوردار از زعامت به ندرت می‌توان یافت. | ||
او در فقاهت، مبتکر شیوه‌ای جدید و در رجال و حدیث، صاحب سبک بود و در تدریس و تربیت شاگرد و تعلیم کار دسته جمعی بر زمان خود سبقت داشت. بینش وسیع او از مرزهای حوزه قم و حوزه‌های علمیه و چارچوب کشور جمهوری اسلامی ایران و جهان تشیع فراتر می رفت و بر جهان اسلام و همه مذاهب مسلمین پرتو می افکند. زعامت او نه تنها به اداره امور درسی و معیشتی حوزه‌ها که به مسائل سیاسی و اخلاقی آن، و نه تنها به امور حوزه، که به امور دینی و شعائر اسلامی در سراسر کشور و در سطح بین المللی شمول می یافت. | او در فقاهت، مبتکر شیوه‌ای جدید و در رجال و حدیث، صاحب سبک بود و در تدریس و تربیت شاگرد و تعلیم کار دسته جمعی بر زمان خود سبقت داشت. بینش وسیع او از مرزهای حوزه قم و حوزه‌های علمیه و چارچوب کشور جمهوری اسلامی ایران و جهان تشیع فراتر می رفت و بر جهان اسلام و همه مذاهب مسلمین پرتو می افکند. زعامت او نه تنها به اداره امور درسی و معیشتی حوزه‌ها که به مسائل سیاسی و اخلاقی آن، و نه تنها به امور حوزه، که به امور دینی و شعائر اسلامی در سراسر کشور و در سطح بین المللی شمول می یافت. | ||
حوزه علمیه تحت زعامت او پرورشگاه و خاستگاه افکار نو و گوهرهای درخشانی شد که به برکت آن در سال‌های بعد نهضت روحانیت پی ریخته شد و حرکتی که در اوج آن انقلاب عظیم و شکوهمند اسلامی به رهبری مجدد بزرگ اسلام حضرت امام خمینی(ره)، بود، سر برآورد. | حوزه علمیه تحت زعامت او پرورشگاه و خاستگاه افکار نو و گوهرهای درخشانی شد که به برکت آن در سال‌های بعد نهضت روحانیت پی ریخته شد و حرکتی که در اوج آن انقلاب عظیم و شکوهمند اسلامی به رهبری مجدد بزرگ اسلام حضرت امام خمینی(ره)، بود، سر برآورد. | ||
با این همه، در مجموع شخصیت آن بزرگ مرد آن چه بیش از همه درخشنده و چشم‌گیر بود، اخلاص و تقوایی بود که وی در همه امور خود از آن بهره می گرفت. | با این همه، در مجموع شخصیت آن بزرگ مرد آن چه بیش از همه درخشنده و چشم‌گیر بود، اخلاص و تقوایی بود که وی در همه امور خود از آن بهره می گرفت. | ||
اکنون که پس از گذشت سی سال از رحلت مرحوم | اکنون که پس از گذشت سی سال از رحلت مرحوم آیت‌الله‌العظمی بروجردی(ره)، به برکت نظام جمهوری اسلامی یاد و تجلیل می‌شود، شایسته است که حوزه‌های علمیه و زعمای علمی آن به این تکریم اکتفا نکرده، روش‌های علمی و تحقیقی آن بزرگوار را نیز که همچنان از تازگی برخوردار است، تعقیب و تکمیل کنند و گردونه فقاهت اسلام را به پیش برند. | ||
از خداوند متعال علو درجات آن عالم جلیل‌القدر و توفیقات آقایان محترم را ظل توجهات حضرت بقیة الله- روحی فداه - مسألت می‌نمایم. 49 | از خداوند متعال علو درجات آن عالم جلیل‌القدر و توفیقات آقایان محترم را ظل توجهات حضرت بقیة الله- روحی فداه - مسألت می‌نمایم. 49 | ||
والسلام علیکم و رحمة الله | والسلام علیکم و رحمة الله | ||
| خط ۱۶۷: | خط ۱۶۷: | ||
آیت‌الله سید مصطفی خوانساری می‌گوید: | آیت‌الله سید مصطفی خوانساری می‌گوید: | ||
«آیت الله حاج سید جمال‌الدین گلپایگانی برای معالجه به تهران آمده بود و در بیمارستان بازرگانان (نجمیه) بستری بود. وقتی به ملاقات ایشان رفتیم فرمود: به حاج آقا حسین سلام مرا برسانید و بگویید: اگر بنا بود سید جمال مقلد باشد از شما تقلید می‌کرد. <br /> | «آیت الله حاج سید جمال‌الدین گلپایگانی برای معالجه به تهران آمده بود و در بیمارستان بازرگانان (نجمیه) بستری بود. وقتی به ملاقات ایشان رفتیم فرمود: به حاج آقا حسین سلام مرا برسانید و بگویید: اگر بنا بود سید جمال مقلد باشد از شما تقلید می‌کرد. <br /> | ||
''' | '''آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی'''<br> | ||
«آیت‌الله کریمی جهرمی می‌نویسد: | «آیت‌الله کریمی جهرمی می‌نویسد: | ||
آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی از آغاز ورود آن بزرگوار به قم تا پایان زندگی او، در اعزاز و اجلال آن بزرگ مرد کوشش داشتند و در مراعات احترام ایشان چنان بودند که حتی از این که لفظ «آیت‌الله» روی رساله عملیه‌شان در زمان آن زعیم بزرگ نوشته شود ابا و امتناع ورزیدند. <br /> | |||
''' | '''آیت‌الله‌العظمی حاج سید احمد خوانساری''' | ||
ایشان با وجود این که شخصیت علمی و عملی‌اش محرز بود و مقبول خواص و توده‌های مردم بود، ولی در برابر مرحوم آیت | ایشان با وجود این که شخصیت علمی و عملی‌اش محرز بود و مقبول خواص و توده‌های مردم بود، ولی در برابر مرحوم آیت الله‌العظمی بروجردی متواضع بود، به گونه‌ای که وقتی معظّم له از ایشان(سید احمد خوانساری) درخواست کردند که به تهران برود و امامت مسجد سید عزیز الله را بپذیرد، پذیرفت. <br /> | ||
== ب) از دیدگاه علمـای سنی == | == ب) از دیدگاه علمـای سنی == | ||
'''شیخ [[عبدالمجید سلیم]]'''<br> | '''شیخ [[عبدالمجید سلیم]]'''<br> | ||
| خط ۱۸۳: | خط ۱۸۳: | ||
'''شیخ حسین باقوری'''<br> | '''شیخ حسین باقوری'''<br> | ||
ایشان در قم با | ایشان در قم با آیت‌الله‌العظمی بروجردی دیدار کرد و در بازگشت به مصر آیت‌الله بروجردی را چنین توصیف کرد: | ||
«اعظم شخصیة رأیته فی عمری؛ او بزرگ‌ترین شخصیتی است که در طول عمرم دیده‌ام». <br /> | «اعظم شخصیة رأیته فی عمری؛ او بزرگ‌ترین شخصیتی است که در طول عمرم دیده‌ام». <br /> | ||
== ج) از دیدگاه غیر مسلمانان == | == ج) از دیدگاه غیر مسلمانان == | ||
| خط ۱۹۸: | خط ۱۹۸: | ||
'''جرج جرداق'''<br> | '''جرج جرداق'''<br> | ||
جرج جرداق نویسنده و دانشمند مسیحی لبنانی، مولف کتاب ارزشمند و خواندنی الامام علی صوت العدالة الانسانیه، این کتاب را به مرحوم | جرج جرداق نویسنده و دانشمند مسیحی لبنانی، مولف کتاب ارزشمند و خواندنی الامام علی صوت العدالة الانسانیه، این کتاب را به مرحوم آیت‌الله‌العظمی بروجردی اهدا کرد و در نامه‌ای برای آن بزرگوار نوشته: | ||
«... من شما را شایسته‌ترین شخصیتی یافتم که این کتاب را به او هدیه نمایم، لذا آن را به شما اهدا می‌کنم». <br /> | «... من شما را شایسته‌ترین شخصیتی یافتم که این کتاب را به او هدیه نمایم، لذا آن را به شما اهدا می‌کنم». <br /> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||