حجر الاسود

حَجَرالاسود، که در رکن شرقی (رکن اسود یا رکن حَجَری)کعبه و در ارتفاع یک و نیم متری از سطح زمین قرار دارد؛ سنگی مقدّس و دارای پیشینه کهن و جایگاهی ویژه ای در فرهنگ اسلامی و مناسک حج است. استلام این سنگ مورد سفارش پیامبر صلوات الله علیه و اهل بیت علیهم السلام می باشد. در منابع روایی آمده است که سابقه حجر الاسود به زمان حضرت آدم علیه السلام باز می گردد. این سنگ مقدس در زمان طوفان نوح بر فراز کوه ابو قبس قرار گرفته و به دست حضرت ابراهیم علیه السلام در مکان خود نصب شده است. شکل این سنگ بیضی شکل و رنگ آن متمایل به قرمز است و به دلیل صدماتی که در طول زمان به آن وارد شده، در حلقه ای نقره ای حفاظت می شود. حجرالاسود قبل از اسلام نیز مورد احترام بود؛ با این حال هیچ‌گاه در طول تاریخ (حتی در دوره جاهلیت که پرستش سنگ‌ها رایج بود) پرستش نشد.

تاریخچه و دلیل نامگذاری حجر الاسود در روایات

حجر الاسود از سنگ هاى مقدس بهشتى و جزیی از مسجد الحرام است که همراه حضرت آدم عليه السّلام بوده و پس از نزول آدم به زمین و قبول توبه‌ اش نزد وى فرود آمده است. نام حجر الاسود به دلیل سیاهی رنگ این سنگ است. در برخی از منابع از حجر الاسود با عنوان سنگ خوش بخت یا خوش اقبال نام برده شده است.ابن ظهیره می نویسد اگر اسود از ریشه سَوْدَد باشد به معنای سروری و سیادت است و حجر الاسود از این جهت به معنای سنگی خواهد بود که جایگاه آن از جایگاه همه سنگ ها بر تر است. در باره علت سیاهی حجر الاسود در روایت آمده است که: «نزل الحجر الأسود من الجنّة و هو اشدّ بیاضا من اللّبن فسوّدته خطایا بنی آدم؛ حجرالأسود از بهشت فرود آمد و در آن وقت سفیدتر از شیر بود، ولى گناهانی که فرزندان آدم انجام دادند موجب سیاهی این سنگ شد. طریحى مى نویسد ممکن است این روایت از سویى براى عظمت حجرالأسود باشد که به جواهرات بهشت تشبیه شده و از سویى هشدارى باشد به انسان ها که در جایى که گناه در سنگ سخت اثر مى گذارد و آن را تیره و تار مى سازد، با دل‌هاى آدمى چه خواهد کرد؟ از پیامبر اسلام صلوات الله علیه نقل شده است که حجر الاسود دست راست خداوند در روى زمین است، کسى که آن را مسح کند دست خدا را مسح کرده است.

ویژگی ظاهری حجر الاسود

حجرالاسود،در قالب بیضی نامنظم و صیقلی است.رنگ این سنگ سیاه مایل به سرخ است و لکه‌های سرخ‌رنگ و رگه‌های زردرنگی بر روی آن دیده می‌شود. نقل شده است که تیرگی و سیاهی شدید آن به‌سبب آتش‌سوزی کعبه بوده است که یک بار در دوره جاهلیت و بار دیگر در زمان حکومت یزید بن معاویه روی داد.

اهمیت حجر الاسود

گزارش تجدید بنای کعبه به دست قریش در سال ۳۵ عام‌الفیل و اختلاف آنها در نصب حجرالاسود و سپس داوری حضرت محمد(ص)[۷]اخبار مکه، الازرقی، ج1، ص158؛ اثاره الترغیب، ج1، ص99؛ الانس الجلیل، ج1، ص289

در این نزاع حاکی از اهمیت جایگاه حجرالاسود نزد قریش است.

اهمیت وجود حجرالاسود در کعبه تا بدانجاست که از این سنگ با عنوان رکن در منابع یاد می‌شود[۸]تحصیل المرام، ج1، ص186- 187؛ التاریخ القویم، ج3، ص236

و در سخن از ارکان کعبه در صورت اطلاقِ کاربرد واژه «الرکن» رکن حجرالاسود اراده می‌شود.[۹]  المعالم الاثیره، ص129.

پانویس

==رده ها== حج،کعبه،زیارت های اسلامی