جنابیه

جنّابیه‏ پیروان ابو سعید بن بهرام جنابى بودند.

تاریخچه

ابوسعید حسن بن بهرام جنّابی (گناوه ای) معروف به ابوسعید گناوه ای در قرن سوم هجری قمری در شهر جنابه گناوه کنونی استان بوشهر در یکی از محله‌های قدیمی متولد شد. وی بنیان‌گذار قرمطیان در بحرین و احساء بود. زمانی که مقتدر خلیفه عباسی به خلافت رسید، ابوسعید جنّابی یکی از رهبران قرامطه بود که در بحرین قیام کرد. وی به کمک قبایل عبدالقیس و ربیعه بحرین شهر الاحسا را تسخیر کرد و حکومت قرامطه را تشکیل داد. ابوسعید در نامه‌ای به معتضد عباسی علت قیام خود را «بیداد» و ظلم خلیفه دانست. بعد از مرگ او در سال ۳۰۰ قمری (۹۱۳ میلادی)، پسرش ابوطاهر رهبر قرامطهٔ بحرین شد. وی به مقتدر نامه نوشت و در آن سپاه خود را حزب خدا معرفی کرد. قرامطهٔ بحرین دردسرهای فراوانی برای عباسیان ایجاد کردند؛ حج را چند بار متروک کرده، حجرالاسود را ربودند.

درگذشت

ابو سعید مردی دلاور و زیرک بود و پیروانش او را سید لقب داده بودند. یکی از خادمان سیسیلی وی را در حمام کشت و پس از آن خودش نیز کشته شد. از ابوسعید پس از مرگ تجلیل بسیاری شد و پیروانش معتقد بودند که او دوباره زنده می‌شود و به این جهان بازمی‌ گردد، بنابراین اسبی زین کرده را کنار قبرش آماده کرده بودند تا او هنگام بازگشت بر آن سوار شود. ابوسعید درزمان حیاتش سعید را که بزرگ ترین فرزندش بود به ولایت‌ عهدی خود گماشته بود اما او از پس این کار برنیامد و برادر کوچک ترش ابوطاهر سلیمان بر او چیره شد و رهبری قرمطیان را پس از برادرش به‌عهده گرفت. ابوسعید شانزده سال حکومت کرد.

منبع

عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۱۷۵.