الوجیز فی فقه مذهب الإمام الشافعی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class="references" style="margin: 0px 0px 10px 0px; max-height: 300px; overflow: auto; padding: 3px; font-size:95%; background: #FFA500; line-height:1.4em; padding-bottom: 7px;"><noinclude>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:Ambox clock.svg|60px|بندانگشتی|راست]]
| عنوان = کتاب الوجیز فی فقه مذهب الامام الشافعی
<br>
| تصویر = کتاب الوجیز فی فقه مذهب الامام الشافعی.jpg
'''''نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است. '''''<br>
| نام =
| پدیدآوران = ابوحامد غزالی‌
| زبان = عربی‌
| زبان اصلی =
| ترجمه =
| سال نشر = 1421 ق
| ناشر = دار ابن رجب
| تعداد صفحه = 527 ص
| موضوع = فقه
| شابک =
}}
'''کتاب الوجیز فی فقه مذهب الامام الشافعی''' تألیف امام [[غزالی]] طوسی در فقه امام [[شافعی]] (متوفی 204 ق). این کتاب دارای شروح فراوانی است همچنان‌که ''سلفانی'' گفته: من هفتاد شرح بر '''الوجیز''' دیدم.


'''یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید. '''
== معرفی اجمالی ==
<br>
این کتاب خلاصه‌ای از [[فقه شافعی]] و علم اختلاف است و شامل آرای [[شافعی]] به همراه [[ابوحنیفه]]، مالک و المزنی است. «الوجیز» از سلسله کتب غزالی در فقه شافعی به‌شمار می‌رود و این مجموعه «البسیط»، «الوسیط» و «الوجیز» است. اساس همۀ این کتاب‌ها، کتاب «نهایة المطلب فی درایة المذهب» از امام الحرمین جوینی (متوفی 478 ق)، استاد غزالی است.
''آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ''{{#time:H:i، j F Y|{{REVISIONTIMESTAMP}}}}؛


<noinclude>
== نسخه‌های خطی ==  
</div>
این کتاب دارای نسخه‌های خطی متعددی است، از جمله نسخه‌ای با خط نویسندۀ آن غزالی که در کتابخانه [[دانشگاه ییل]] در ایالات متحده [[آمریکا]] نگهداری می‌شود و از قدیمی‌ترین نسخه‌ها، نیز نسخه‌ای است که در سال 575 ق نوشته شده است. یک نسخۀ خطی نیز در کتابخانه در [[میلان]] و در مؤسسه نسخه‌های خطی در [[مراکش]] یافت می‌شود.
<div class="wikiInfo">[[پرونده:کتاب اساس القیاس.jpg|جایگزین=کتاب اساس القیاس|بندانگشتی|کتاب اساس القیاس]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |نام
!نام نويسنده
| ابو حامد غزالى‌
|-
|موضوع
| اصول
|-
|زبان کتاب
|عربى‌
|-
|ناشر
| دار المنهاج
|-
|سال نشر
|1409 ق‌
|-
|تعداد جلد
|تک جلدی
|-
|تعداد صفحات
|192 صفحه
|-
|مکان چاپ
| بيروت‌
|-


|}
== چاپ ==
</div>
این کتاب چند بار منتشر نشده است، از جمله:
کتابی است تألیف امام غزالی طوسی (د. 505 ق، در فقه امام شافعی (متوفی 204 ق).


این کتاب دارای شرح و اختصارات فراوانی است تا اینکه سلفانی گفت: بر هفتاد شرح بر الواجیز ایستادم. گفته اند که اگر غزالی پیامبر بود معجزه او «کوتاه» بود.
* مطبعه الادب و المؤیاد، در دو جزء - قاهره، سال 1317 ه. ق.
 
* دار العلم - بیروت سال 1399 ه. ق.
 
* دارالفکر - بیروت سال 1414 هجری قمری به عنایت خالد العطار.
فهرست
1 معرفی کتاب
2 نسخه های خطی
3 البته
4 کتابهای مربوط به الوجیز
4.1 حاشیه نویسی
4.2 کلمات اختصاری
4.3 یادداشت
5 را نیز ببینید
6 بازبینی کننده
معرفی کتاب
این کتاب خلاصه ای از فقه شافعی و علم اختلاف است و شامل آرای شافعی به همراه ابوحنیفه، مالک و المزنی است .  «الواجیز» از سلسله کتب غزالی در فقه شافعی به شمار می رود و این مجموعه «الباسط»، «الواسط» و «الواجیز» است. اساس همه این کتاب ها کتاب « نهایة المطلب فی درایة المذاب » از امام الحرمین جوینی (متوفی 478 ق)، استاد غزالی است.
 
این را ابن حجر هیتمی (متوفی 973 ه.ق) تصریح کرده است که می گوید:
 
غزالی مختصر کرده ««نهای» [هر کتابی را جوینی به اختصار آهنگی طولانی، ساده نامیده»» که در کمتر از او کوتاه شده است، و «واسطه» را که در کمتر از او کوتاه کرده و به اختصار خوانده است. رفیعی آمد ، شرح مختصری را بیان کرد، سپس توضیحی را بیان کرد.  »
این کتابها را ابوحفص عمر بن عبدالعزیز بن یوسف الطرابلسی (متوفی 515 ق) در شعر آورده است  و می گوید:
 
این دکترین با جوهر ساخته شد، خداوند بهترین نجات او باشد در «ساده»، « واسطه »، «مختصر» و «خلاصه»
برخی از جمله سید علوی بن احمد السقاف (متوفی 1355ق)  محمد الزهیلی استدلال کرده اند که «مجموعه» مذکور در این آیه مخفف کتاب «الواجیز» است. توسط خود غزالی، اما به احتمال زیاد منظور از «جمع»، کتاب «خلاص المختصر و طهارت المعتصر» غزالی است که خلاصه و تنظیم کتاب « مختصر المزنی ».
 
نسخه های خطی
این کتاب دارای نسخه های خطی متعددی است، از جمله نسخه ای با دست خط نویسنده آن غزالی که در کتابخانه دانشگاه ییل در ایالات متحده آمریکا نگهداری می شود ،  و از قدیمی ترین نسخه ها نیز نسخه ای است که در سال نوشته شده است. 575 ق به خط عمربن قاسم بن عمرالدوالی و در کتابخانه الازهر به شماره (74) 1045 فقه شافعی است و فتوکپی از این نسخه در مؤسسه عرب موجود است. نسخه های خطی .
 
یک نسخه خطی نیز در کتابخانه Imbrosiana در میلان و در موسسه نسخه‌های خطی Hamzawiya Zawiya در مراکش یافت می‌شود .
 
چاپ
این کتاب یک بار منتشر نشده است، از جمله:
 
مطبعه الادب و المؤیاد، در دو جزء - قاهره، سال 1317 ه.ق.  
دار العلم - بیروت سال 1399 هَ .  
دارالفکر - بیروت سال 1414 هجری قمری به عنایت خالد العطار.  
کتابهای مربوط به الواجیز
این اسامی برخی از توضیحات و حواشی کتاب الواعظ است:
 
حاشیه نویسی
«شرح الثمب الوجیز و الواسط» اسعد بن محمود العجلی (متوفی 600 ق).
تعلیقات امام فخرالدین رازی (متوفی 606 ق).
« فتح العزیز » یا «العزیز فی شرح الواجیز» تألیف الرفاعی قزوینی (متوفی ۶۲۳ق).
اختصارات
«روضة الطالبین» یا « روضة الطالبین و امدة المفتین » نووی (متوفی 676 ق) که شرح مخفف الرافعی است .
« التلخیس الحبیر » ابن حجر عسقلانی (متوفی 852 ق).
ابوبکر بن بهرام الانصاری (حدود سال 890 هجری قمری) آن را کوتاه کرد.
پاورقی
رسالت جمال الدین اسنوی (متوفی ۷۷۲ق).
«مأموریت بر رسالت» زین الدین عراقی (متوفی 806 ق).
همچنین ببینید
کتاب های ابوحامد غزالی
منابع
خلیفه، حاجی . افشای شبهات نام کتاب و هنر - قسمت دوم . بیروت: خانه احیاء میراث عرب. صفحه 2004. بایگانی شده از نسخه اصلی در 14 آوریل 2020.
غزالی، حجت الاسلام محمد بن محمد ابی حامد (1426ق). الوجیز فی فقه الامام شافعی به عنایت نجیب مجیدی (چاپ اول). بیروت: مکتبة متجدد. س 6.
فقیر، صلاح عباس (۲۶ محرم ۱۴۳۳ق). واسطه در عقاید امام غزالی . وب سایت انجمن فقه. بایگانی شده از نسخه اصلی در 06 مارس 2016 . آن را در 30 شعبان 1434 هجری قمری ببینید .
الوافی در مرگ - الصفدی - قسمت 22 - صفحه 316 بایگانی شده در 14 آوریل 2020 در وب سایت Wayback Machine .
غزالی فقیه و مختصر او - دکتر محمد زهیلی - مجله میراث عرب - فصلنامه منتشر شده توسط اتحادیه نویسندگان عرب دمشق - شماره 22 - سال ششم - ژانویه "ژانویه" 1986 - مه 1406 نسخه ذخیره شده در 28 سپتامبر2020سایت وای پاک افتضاح .
«السقاف» . مجله حجاز. بایگانی شده از نسخه اصلی در 21 ژوئن 2009 . آن را در 30 شعبان 1434 هجری قمری ببینید .
غزالی، حجت الاسلام محمد بن محمد ابی حامد (1428ق). چکیده و خلوص عصاره، مطالعه و بررسی امجد رشید محمدعلی (چاپ اول). ریاض: دارالمنهاج. س 17.
غزالی، محمد ( 2011 ). پوشه معرفی تحقیق. احیای علوم دین (چاپ اول). جده : دارالمنهاج . صفحه 211.
غزالی، حجه الاسلام ابی حامد محمد بن محمد (1425ق). الوجیز فی فقه مدرسه فقهی امام شافعی (چاپ اول). تحقیق و شرح احمد فرید المازیدی - بیروت: دار الکتب العلمیة. صفحه 22. شابک 2745142976. بایگانی شده از نسخه اصلی در 10 سپتامبر 2016.
علاف، مشهد. کتاب‌های امام غزالی معتبر و قهقرایی است . سایت امام غزالی. بایگانی شده از نسخه اصلی در 25 سپتامبر 2018. بازیابی شده در 25 سپتامبر 2018 . آن را در فوریه 2013 ببینید .
ابن قاسم، عبدالعزیز بن ابراهیم (1420ق). راهنمای به متون علمی . ریاض: دارالصومعی. صفحه 421. بایگانی شده از نسخه اصلی در 29 سپتامبر 2018.
بدوی، عبدالرحمن (1977). آثار غزالی (چاپ دوم). کویت: آژانس انتشارات. صفحه 27.
لوجيز واسمه الكامل الوجيز في فقه مذهب الإمام الشافعي أو الوجيز في فقه الإمام الشافعي، هو كتابٌ من تأليف الإمام الغزالي الطوسي (ت. 505 هـ)، في فقه الإمام الشافعي (ت. 204 هـ).
وللكتاب شروحات واختصارات كثيرة، حتى قال السلفاني «وقفت للوجيز على سبعين شرحاً». وقد قيل لو كان الغزالي نبياً لكان معجزته «الوجيز».[1]
   
   
== شرح‌های بر کتاب ==
تعريف بالكتاب[عدل]
الكتاب هو مختصر في الفقه الشافعي وعلم الخلاف، يتضمن آراء الشافعي إلى جانب أبي حنيفة ومالك والمزني.[2] ويعتبر «الوجيز» ضمن سلسلة من كتب الغزالي في الفقه الشافعي، وهذه السلسلة هي «البسيط» و«الوسيط» و«الوجيز». وأساس هذه الكتب كلها هو كتاب «نهاية المطلب في دراية المذهب» لإمام الحرمين الجويني (ت. 478 هـ) أستاذ الغزالي.
وقد وضّح هذا ابن حجر الهيتمي (ت. 973 هـ) حين قال:
«الغزالي اختصر «النهاية» المذكورة [أي كتاب الجويني] في مختصر مطول حافل، سماه «البسيط» الّذي اختصره في أقلَّ منه وسمَّاه «الوسيط» الّذي اختصره في أقل منه وسمَّاه «الوجيز»، فجاء الرافعيُّ، فشرح الوجيز شرحاً مختصراً، ثم شرحاً مبسوطاً، ما صُنِّف في مذهب الشَّافعيِّ مثلُه.[3]»
وهذه الكتب ذكرها شعراً أبو حفص عمر بن عبد العزيز بن يوسف الطرابلسي (ت. 515 هـ)[4]، فقال:
شيَّد المذهب حَبْر أحسن الله خلاصه في «بسيط» و«وسيط» و«وجيز» و«خلاصة»[5]
 
وقد ذهب البعض، كالسيد علوي بن أحمد السقاف (ت. 1355 هـ)[6] ومحمد الزحيلي بالقول بأن «الخلاصة» المذكورة في هذا البيت إنما هي اختصار لكتاب «الوجيز» للغزالي نفسه، غير أن الأرجح هو أن «الخلاصة» تشير إلى كتاب «خلاصة المختصر ونقاوة المعتصر» للغزالي، وهو اختصار وترتيب لكتاب «مختصر المزني».[7]
المخطوطات[عدل]
للكتاب عدد من المخطوطات، منها نسخة عليها خط مؤلفه الغزالي محفوظة في مكتبة جامعة ييل بالولايات المتحدة الأمريكية،[8]، ومن أقدم نسخه أيضاً نسخة كتبت سنة 575 هـ بخط عمر بن قاسم بن عمر الدوالي، وهي في مكتبة الأزهر تحت رقم (74) 1045 فقه شافعي، كما توجد نسخة مصورة عن هذه النسخة في معهد المخطوطات العربية.[9]
كما توجد نسخة مخطوطة في مكتبة الإمبروزيانا بميلانو وفي معهد المخطوطات الزوايا الحمزاوية بالمغرب.[9]
الطبع[عدل]
طُبع الكتاب غير ذي مرة، منها:
• مطبعة الآداب والمؤيد، في جزءين - القاهرة، سنة 1317 هـ.[10]
• دار المعرفة - بيروت سنة 1399 هـ.[11]
• دار الفكر - بيروت سنة 1414 هـ بعناية خالد العطار.[9]
كتب متعلقة بالوجيز[عدل]
هذه أسماء بعض الشروح والحواشي على كتاب الوجيز:
الشروح[عدل]
• «شرح إبهام الوجيز والوسيط» لأسعد بن محمود العجلي (ت. 600 هـ).
• شروح الإمام فخر الدين الرازي (ت. 606 هـ).
• «فتح العزيز» أو «العزيز في شرح الوجيز» للرافعي القزويني (ت. 623 هـ).
المختصرات[عدل]
• «روضة الطالبين» أو «روضة الطالبين وعمدة المفتين» للنووي (ت. 676 هـ)، وهو شرح لاختصار الرافعي.
• «التلخيص الحبير» لابن حجر العسقلاني (ت. 852 هـ).
• اختصرها أبو بكر بن بهرام الأنصاري (نحو سنة 890 هـ).
الحواشي
• «المهمات» لجمال الدين الإِسْنَوي (ت. 772 هـ).
• «المهمات على المهمات» لزين الدين العراقي (ت. 806 هـ).
۳-سخنی در باب مذهب تعلیم و جنجال آن
۴-روش صوفیان
• حقیقت پیامبر و نیاز مردم به آن
• سبب نشر علم پس از دوری گزیدن از آن


#«شرح الثمب الوجیز و الواسط» اسعد بن محمود العجلی (متوفی 600 ق).
# تعلیقات امام فخرالدین رازی (متوفی 606 ق).
#«فتح العزیز» یا «العزیز فی شرح الواجیز» تألیف الرفاعی قزوینی (متوفی ۶۲۳ق).


=پانویس=
== منابع ==
فهرست و مقدمه کتاب الوجیز فی فقه مذهب الامام الشافعی.


[[رده: کتاب شناسی اهل‌سنت]]
[[رده:کتاب‌ها]]
[[رده: کتاب اصولی]]
[[رده:کتاب‌های اهل سنت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۲۵

کتاب الوجیز فی فقه مذهب الامام الشافعی
کتاب الوجیز فی فقه مذهب الامام الشافعی.jpg
پدیدآورانابوحامد غزالی‌
زبانعربی‌
سال نشر1421 ق
ناشردار ابن رجب
تعداد صفحه527 ص
موضوعفقه

کتاب الوجیز فی فقه مذهب الامام الشافعی تألیف امام غزالی طوسی در فقه امام شافعی (متوفی 204 ق). این کتاب دارای شروح فراوانی است همچنان‌که سلفانی گفته: من هفتاد شرح بر الوجیز دیدم.

معرفی اجمالی

این کتاب خلاصه‌ای از فقه شافعی و علم اختلاف است و شامل آرای شافعی به همراه ابوحنیفه، مالک و المزنی است. «الوجیز» از سلسله کتب غزالی در فقه شافعی به‌شمار می‌رود و این مجموعه «البسیط»، «الوسیط» و «الوجیز» است. اساس همۀ این کتاب‌ها، کتاب «نهایة المطلب فی درایة المذهب» از امام الحرمین جوینی (متوفی 478 ق)، استاد غزالی است.

نسخه‌های خطی

این کتاب دارای نسخه‌های خطی متعددی است، از جمله نسخه‌ای با خط نویسندۀ آن غزالی که در کتابخانه دانشگاه ییل در ایالات متحده آمریکا نگهداری می‌شود و از قدیمی‌ترین نسخه‌ها، نیز نسخه‌ای است که در سال 575 ق نوشته شده است. یک نسخۀ خطی نیز در کتابخانه در میلان و در مؤسسه نسخه‌های خطی در مراکش یافت می‌شود.

چاپ

این کتاب چند بار منتشر نشده است، از جمله:

  • مطبعه الادب و المؤیاد، در دو جزء - قاهره، سال 1317 ه. ق.
  • دار العلم - بیروت سال 1399 ه. ق.
  • دارالفکر - بیروت سال 1414 هجری قمری به عنایت خالد العطار.

شرح‌های بر کتاب

  1. «شرح الثمب الوجیز و الواسط» اسعد بن محمود العجلی (متوفی 600 ق).
  2. تعلیقات امام فخرالدین رازی (متوفی 606 ق).
  3. «فتح العزیز» یا «العزیز فی شرح الواجیز» تألیف الرفاعی قزوینی (متوفی ۶۲۳ق).

منابع

فهرست و مقدمه کتاب الوجیز فی فقه مذهب الامام الشافعی.